Nhật ký công chúa là cuốn nhật ký của Amelia Thermopolis, thường gọi là Mia - 14 tuổi, học sinh trường trung học tư thục Albert Einstein (New York, Mỹ). Và bây giờ cuốn nhật ký này đã được tác giả Frances Hodgson Burnett viết thành truyện để giới thiệu đến bạn đọc - một cuốn nhật ký nhiều tâm sự buồn vui đan  xen nhau...

Xoay quanh nhân vật Mia - Mia cao gần 1m80, lúc nào cũng cảm thấy tự ti về thân hình "trước sau như một" cùng bàn chân quá khổ của mình. Không chỉ có vậy, Mia còn suýt bị trượt môn Đại số nữa chứ. Nói chung là trong mắt các học sinh ở các trường Albert Einstein này thì Mia gần như không hiện hữu. Mia sống với mẹ và chú mèo Louie Mập trong một căn hộ nhỏ ở Greenwich, Manhattn.

Bạn thân nhất của Mia là Lilly Moscovitz, một trong những học sinh thuộc hàng Top của trường Albert Einstein. Lilly còn là một phóng viên điều tra nghiệp dư có riêng một kênh truyền hình cáp "Lilly chỉ nói lên sự thật". Mia từ lâu đã thương thầm Michael Moscovitz - anh trai của Lilly nhưng không bao giờ dám biểu lộ ra vì sợ bị mọi người chê cười.

Thế giới của Mia bị đảo lộn hoàn toàn khi bố của cô - vừa trải qua một đợt trị liệu do ung thư tinh hoàn - phát hiện ra rằng ông không thể có con được nữa. Ông buộc phải tiết lộ cho Mia một sự thật "động trời". Ông chính là Hoàng tử của đất nước Genovia. Với việc là đứa con gái thừa kế duy nhất của ông, Mia giờ đây là công chúa Amelia Mignonette Grimaldi Thermopolis Renaldo - Nữ hoàng tương lai của đất nước Genovia.

Mia quyết định không nói với ai về thân phận thực sự của mình, kể cả Lilly bởi cô cảm thấy xấu hổ và không hề thoải mái với cái tước danh Công chúa này. Hằng ngày sau giờ học Mia còn phải chịu sự "tra tấn" của bà nội với các bài học làm công chúa. Tệ hơn nữa, bà còn ép Mia phải làm một cuộc cải tổ từ đầu tới chân, mặc đồ hiệu, nhuộm tóc vàng, đeo móng tay giả... và đi đâu cũng có vệ sỹ kè kè bên cạnh. Tình bạn của Lilly và Mia qua đó cũng chịu nhiều thử thách...

"Khi mọi chuyện trở nên tồi tệ - cực tồi tệ - tôi luôn tự cho mình là một nàng công chúa. Tôi sẽ tự nhủ với bản thân rằng "mình là công chúa". Bạn không thể tưởng tượng được điều đó sẽ giúp bạn quên đi mọi phiền toái nhiều đến thế nào đâu." (Trích từ A Liillte Princess Tác giả Frances Hodgson Burnett).