Thục Thanh bỗng dưng rất muốn ăn canh khế.
Canh khế nóng hổi, đựng trong bát sứ tròn màu trắng ngà, trước khi ăn thêm hai thìa canh đường cát, dùng lúc bị cảm, giúp thông nghẹt mũi, bớt sưng họng. Mùa đông giá rét hai tay ôm bát sứ tròn, hơi bốc lên từ canh khế màu nâu sao mà nức mũi xốn mắt, nhìn chằm chằm vào canh nóng đùng đục, như thể lòng bàn tay đang ôm hồ nước trong núi mây khói mịt mờ. Mùa hè ăn canh ướp lạnh, thêm vào thật nhiều đá viên, rưới mật hoa nhãn, khuấy lung tung xuôi hoặc ngược chiều kim đồng hồ, vui sướng rót cả hớp to vào cơ thể, vầng trán tức thì mát lạnh, cứ như đời này chưa từng nghe nói đến mùa hè vậy.
Hồi nhỏ nhà thường có khế, được đưa đến cả làng màu vàng cam chín muồi, lấy bàn chải mềm nhẹ nhàng rửa sạch, rồi lấy dao gọt bỏ rìa quả, thái lát ngang thành một đĩa những ngôi sao, rưới sữa đặc, rắc bột ô mai, chấm đường đỏ, ăn xong miệng ngát hương. Mẹ bỏ số khế ăn không hết vào lọ thủy tinh to ướp muối, niêm phong kín một tuần là ăn được, đem nấu canh gà ngọt thanh cùng táo đỏ và kỷ tử, hoặc bỏ vào trà đen. Thục Thanh thích nhất là canh khế, khế ướp muối nghiền lấy nước bỏ bã, đun lửa liu riu cho sôi, dọn lên bàn mới thêm đường hoặc mật ong.
Mỗi lần bị đánh, cô lại muốn ăn canh khế.
Nhưng cô không cho phép mình ăn.
Trước kia ở làng quê miền Trung đảo, mẹ dạy mấy chị em cô trồng hoa quả, trong ruộng có đu đủ, chuối, lê ki ma, chanh dây, ổi, thu hoạch không giữ lại cho nhà mình mà đem ra chợ Lớn bày sạp bán. Người ta thường nói “con gái thứ ba tốt số”, cha thương mẹ yêu, cả đời hưởng phúc phú quý. Cha mẹ quả thực vô cùng cưng chiều đứa con gái thứ ba là cô, biết cô thích ăn ổi, lúc nào cũng lén để lại vài quả cho cô, cô tìm một góc lẳng lặng ăn hết ổi, không chia sẻ chút nào với các chị em khác.
Nhưng bây giờ cô tuyệt nhiên không ăn ổi nữa. Những thứ trước kia thích ăn, bây giờ thảy đều không ăn. Những thứ trước kia căm ghét, bây giờ cô ép mình động đũa, gắp đầy vun cả bát, thậm chí không ăn kèm với cơm, mỉm cười chậm rãi nhai, ăn hết sạch. Hồi trước cô ghét nhất là ớt xanh, cà tím, khổ qua, bông cải xanh, cô cho rằng màu sắc, hình dạng của những thức này đều gần với quái vật, xấu xí dị dạng thì thôi đi, lại còn trong ngoài như một, mùi vị, kết cấu đều kỳ quặc, mỗi lần ăn nhất định sẽ nôn. Nhưng bây giờ cô ăn những rau củ này, đặc biệt thường xuyên ăn khổ qua, mùi vị càng đẳng càng tốt, bề mặt càng sần sùi càng tốt. Cô thích trốn trong bếp, nhắm mắt vuốt ve vỏ khổ qua, có những nốt sần như khối u, lồi lõm xù xì, cô đoán bên trong mình chạm vào cũng có cảm giác này nhỉ? Dưới bề ngoài tơ lụa bóng láng của mình, thật ra đang ẩn giấu những khối u. Khối u cứng rắn ngoan cố khô khốc, ngày đêm lặng lẽ lớn lên, không có thuốc nào chữa được, không ngừng chuyển hóa ác tính. Cô tự tưởng tượng, nếu có cách lộn mình từ trong ra ngoài như chiếc áo len thì sẽ lộ rõ bộ mặt thật, bản thân vốn là một con quái vật mọc u xấu xí. Vì vậy cô mặc đồ hàng hiệu, lúc mặc thử đọc kỹ nhãn ghi chất liệu, nếu là 100% len cừu, len hải mã, len cashmere, tơ tằm thì thanh toán, hễ thấy polyester thì trả về giá hàng. Cô cần lớp võ trang cao quý tinh tế bóng bẩy nhất mới có thể che đi những vết bầm cần che, thế giới này mới không phát hiện cô thật ra là một trái khổ qua mọc đầy u. Trên da cô có rất nhiều u, sưng và đen sì, có một dạo sau khi hồi phục chúng mọc vào trong, nấp vào bên trong cơ thể cô, bên ngoài không sờ thấy, song xương cốt mạch máu nội tạng đều cảm nhận được. Cô ép mình ăn nhiều khổ qua và nhất định tươi cười ăn hết, vì bản thân cô chính là trái khổ qua mọc cả đống u, ăn khổ qua giống như đem bản thân ra xơi hết. Miếng này đến miếng kia, xơi sạch chính mình, cho đến khi bản thân từ từ biến mất.
Ăn khổ qua ăn ớt xanh ăn cà tím cũng là đoạn tuyệt với chính mình trong quá khứ.
Cha mẹ biết cô không thích cà tím, hồi nhỏ trên bàn ăn hiếm khi xuất hiện cà tím. Hồi nhỏ sống ở tam hợp viện, năm chị em gái và cha mẹ cùng chen chúc trên một chiếc giường, cạnh giường là một cái bàn ăn tròn, cơm canh đạm bạc, chẳng mấy khi có thịt cá, ba bữa luôn là cháo khoai lang. Có lần cha khiêng về một thùng cà tím, nói là ông cậu cả cho, mẹ vội lấy nồi to thắng mỡ lợn, bỏ tỏi vào phi cho thơm, tiếp theo bỏ cà tím thái miếng vào, thêm nước đậy nắp nồi lại kho, cuối cùng nêm đường cát và nước tương. Cà tím kho nước tương màu nâu tím bóng nhẫy bày lên bàn, cả nhà ăn ngon lành với cháo, chỉ có cô không hề động đũa, thà đói bụng chứ không ăn miếng nào. Sau đó, trong nhà không bao giờ xuất hiện món cà tím nữa.
Bây giờ cô thường ăn cà tím. Cô tìm thấy cà tím của Ý ở siêu thị đắt đỏ trong trung tâm thương mại Đài Bắc, tròn vo như quả bowling, vỏ tím tươi, còn có cà màu trắng nhập khẩu từ Israel, đều bỏ hết vào giỏ hàng. Cô mua thức ăn không buồn nhìn giá niêm yết, mua đầy một giỏ thực phẩm đắt tiền mà mình ghét, về nhà ép mình ăn hết.
Có lần cô mặc chiếc đầm hở lưng, để lộ vết bầm trên lưng, đang vội ra ngoài dự tiệc cưới thì chồng tóm lấy cánh tay cô bảo: “Em cố ý làm vậy đúng không? Như vậy mọi người đều sẽ hỏi vết bầm trên lưng em vì sao mà có. Nói xem, em định trả lời thế nào? Em nói xem. Chúng ta sắp muộn rồi, em có năm phút, đi thay đồ đi.”
Chồng cô luôn tranh thủ từng giây từng phút, làm việc gì cũng phải nhanh, 7 giờ tối hằng ngày, đúng giờ xuất hiện trên bục ghi hình của kênh thời sự. Anh chưa bao giờ đến muộn, thời gian phân bổ chính xác, không cho phép bất cứ sự trì hoãn nào. Chỉ còn lại năm phút là phải ra khỏi nhà, tiệc cưới hôm đó chồng cô được mời lên bục phát biểu, nhất quyết không thể đến muộn. Chồng cô tận dụng năm phút ngắn ngủi đó, cầm kéo cắt nát chiếc đầm hở lưng của cô, nện nắm đấm vào người cô, tuyệt đối không vả mặt cũng không giật tóc, lôi từ tủ áo ra một bộ đồ dài tay màu đỏ bắt cô thay. Năm phút, cắt áo đánh người mặc đồ, không dây dưa giây phút nào, cô không khóc không gào, mặc đồ chỉn chu, kiểu tóc không rối, lớp trang điểm hoàn hảo tinh tế, năm phút sau, họ đúng giờ xuất phát. Chồng cô là bậc thầy điều khiển con rối, cô là con rối buộc dây, ngoan ngoãn mặc anh sắp đặt, im lặng trải qua năm phút này. Là con rối, thế nên tay không phải của cô, chân không phải của cô, cả thân thể đều thuộc về chồng, biểu cảm mỉm cười là vẽ lên, tứ chi bị giật thô bạo, nét mặt vẫn mãi mãi mỉm cười.
Tan tiệc cưới về đến nhà, đài truyền hình gọi điện, có vụ án mạng nghiêm trọng, bảo anh lập tức tới trường quay, kết nối với phóng viên tại hiện trường vụ giết người. Cô tức tốc lôi từ tủ áo ra hai bộ com lê sạch sẽ, nhanh chóng phối sẵn cà vạt và sơ mi, bỏ nước cốt gà nhân sâm và vitamin vào túi, mỉm cười tiễn chồng đi làm. Cô cùng chồng xuống bãi đỗ xe dưới tầng hầm, gặp hàng xóm là ủy viên lập pháp, chồng hôn má cô, lái xe đi. Ủy viên lập pháp ngưỡng mộ ra mặt: “Ôi chao, mỗi lần gặp anh chị tôi thấy buồn tủi ghê gớm, sao có thể thắm thiết nhường này chứ. Bà phát thanh viên có chị em gái không? Giới thiệu với nào.” Cô cười cho qua chuyện, nhận ra tiếng cười của mình quá khô khan, không ổn không ổn, tiếng cười ha hả phải ướt át một chút, rót tình cảm vào, không thể để lộ bí mật bên trong khô cạn, nụ cười trên mặt phải căn chỉnh đẹp: “Ha ha, tôi không có chị em gái, huống chi ngài ủy viên được săn đón như thế, đâu cần tôi giới thiệu? Tôi đọc tuần san kỳ trước, chẳng phải mới chụp được ảnh anh và cô minh tinh đó sao? Ở ngay trước tòa nhà chúng ta nhỉ?”
Vội vàng vào thang máy, soi gương nhìn lại sự đãi bôi vừa rồi - giọng điệu có thành khẩn không? Nụ cười đủ dịu dàng chứ? Khẩu âm thì sao? Có phát âm chuẩn không, có để lộ giọng nhà quê không? Chồng cô bảo, khẩu âm trước kia của cô đặc mùi phèn, giọng mũi kỳ quái, vừa mở miệng đã tuyên bố xuất thân mất mặt của mình.
Cô về đến nhà, vào bếp mở tủ lạnh, thấy cà tím hình rắn, bèn không rửa không nấu, cầm lên gặm luôn. Cô ăn hết nguyên một quả, không nên không khóc không gào, đúng là người vợ tốt được huấn luyện bài bản. Trong căn chung cư lớn nhìn ra cảnh hồ xung quanh không bóng người, chẳng ai nhìn thấy cô, cô vẫn là một người vợ tốt. Cô có cách vừa ngắm hồ, vừa ăn hết quả cà tím khó ăn thế này, ắt có cách tiếp tục làm người vợ tốt. Ăn chậm quá, cô nhìn chăm chú con thủy điểu màu trắng trên hồ, tự nhủ, phải ăn hết quả cà sống trước khi con chim bay mất. Cô nhanh chóng nuốt hết cà, con chim trắng giũ mình, vỗ cánh, bay qua mặt hồ.
Đám cưới của cô không có người nhà gái tham dự. Chồng không cho phép người nhà cô bước vào khách sạn đó, nói chỉ cần nhìn thấy người nhà cô, sẽ lập tức hủy bỏ hôn lễ. Anh cho cô xem thông cáo báo chí đã biên soạn, nếu hôn lễ bị hủy sẽ fax cho các hãng truyền thông lớn. Bản thông cáo hành văn lạnh lùng, lấy câu chuyện tanh mùi máu trong hiện thực làm nền, thêm mắm giặm muối, nhào nặn ra một câu chuyện không tồn tại. Lối kể chuyện có lợi cho nhà trai, chà đạp nhà gái. Phát thanh viên tỏ vẻ bình tĩnh, nói anh ta là người làm tin tức, quyền phát ngôn nằm trong tay anh ta. “Vở hài kịch tối qua, em thấy em có cách nào biện bạch không?” “Đó là em gái em đấy!”
Phát thanh viên châm thuốc, cô hoàn toàn không biết anh ta hút thuốc. “May thay. Tối qua thấy hình, tôi liền nghĩ may mà người tôi chọn hồi đó không phải em gái em. Thật đáng tiếc, một gương mặt đẹp như thế. Nhanh lên, gọi điện thoại bảo cha em cứ ở bệnh viện Chương Hóa đừng chạy tới Đài Bắc. Ông ấy cũng có tuổi rồi, sức khỏe không tốt lắm kia mà? Mau gọi điện thoại đi. Hôm nay nếu tôi trông thấy cha em, hoặc để bất kỳ ai biết nhà vợ chưa cưới của tôi chính là nhà em, tôi sẽ... Tôi nói được làm được.”
Tờ thông cáo báo chí đó, cô vẫn giữ lại. Chồng là người kể chuyện, cô không có tiếng nói, không có chức năng kể chuyện.
Hôm nay rằm tháng Bảy, nhân viên quản lý tòa nhà bày mấy cái bàn tròn ở sân nội khu, các hộ trong chung cư có thể tự chuẩn bị đồ lễ để cùng cúng. Cô đương nhiên biết chồng cấm cô tham gia cúng tập thể, sau khi kết hôn cô vào giáo hội của chồng, chịu rửa tội trở thành tín đồ Cơ Đốc, từ đó không thể cầm hương cúng bái. Hôm nay cô ra sân nội khu giúp nhân viên quản lý bày bàn, tán gẫu chuyện ma rằm tháng Bảy với cánh chị em, cô kể hồi nhỏ ở dưới quê, sợ nhất nhưng cũng thích nhất là rằm tháng Bảy. Sợ, vì Quỷ Môn Quan sắp mở, nghĩ đến hình ảnh bầy ma quỷ bay lượn, buổi tối nằng nặc đòi chen vào ngủ với cha mẹ, may mà cha mẹ thương tôi nhất, luôn cho tôi ngủ cùng. Nhưng cũng rất thích ngày lễ này, cha mẹ tôi rất coi trọng rằm tháng Bảy, sẽ mua đồ ăn cực kỳ thịnh soạn cúng quỷ thần các nơi, tôi thích ăn gì họ liền mua nấy, cả bàn đều là những thứ tôi thích ăn.
Vừa vào nhà, cô lập tức bị xô ngã xuống đất. “Tôi thấy em cầm hương.”
Cách chồng cô đánh người ta rất khéo, ra sức vừa đủ, tránh mặt và hai cánh tay, chính xác đánh trúng mục tiêu, khiến cô đau đớn, chắc chắn bầm tím song không chảy máu. Có mấy lần chồng để móng tay hơi dài, cào ra vết máu trên lưng cô, bèn trách da cô mỏng quá. Sau đó anh ta chỉ ngắm đúng chỗ có quần áo che chắn, không còn chảy máu nữa.
“Đã dặn em mấy năm rồi, không được cúng, vậy mà em cứ không nghe. Đừng làm chuyện kém sang như thế, em bây giờ không phải dân quê. Tôi phải đi làm rồi, hôm nay em không được ra ngoài nữa, tối tôi mang bữa khuya về.”
Cô lấy đá viên trong tủ lạnh ra chườm chỗ đau, tên của em tư đột nhiên xuất hiện trên điện thoại.
“Chị ba! A lô! Chị ba phải không? Thục Thanh phải không? Chị mau về nhà đi, chị cả chị hai đều không đếm xỉa đến em, chị hiểu em nhất mà, mau về nhà đi! Mẹ đâu mất rồi! Mẹ đâu mất rồi! Mẹ đâu mất rồi! Chị có nghe thấy không?”
Ngón tay cô nghịch viên đá. Muốn húp một bát canh khế quá đi mất! Hôm nay nóng quá, muốn húp canh lạnh.
Hồi nhỏ cô sống ở tam hợp viện, hoàn toàn không biết trên đời có thứ đá viên này. Một hôm cha đi làm việc vặt chở hàng, dẫn cô theo cùng. Họ đến nhà máy chở hàng, rõ ràng là giữa hè nóng bức, vậy mà nhà máy này lại là một thế giới khác, mát rười rượi! Công nhân khiêng từng bao những hình khối màu trắng, cô chưa bao giờ thấy thứ này. Cha nói, Thục Thanh à, đây chính là “đá cục”, tiếng phổ thông gọi là “đá viên”. Cha nhặt lấy một mẫu đá cục trên mặt đất, soi dưới ánh nắng cho cô xem, sau đó bảo cô há miệng ra. A, cô mãi mãi ghi nhớ cái cảm giác khoang miệng lạnh buốt đó, sao thế giới này có thứ đẹp để lại ngon lành như thế chứ! Cô đoán, hẳn là người giàu mới mua nổi. Sau này lớn, cô nhất định phải kiếm thật nhiều tiền, chất đầy những viên đá cục xinh xắn này trong nhà, ăn hằng ngày. Cha ơi, sau này con sẽ dùng đá cục làm một chiếc giường, cả nhà ta đều có thể ngủ trên đó, thể thì không sợ nóng nữa.
Sau đó em trai lớn, em trai bé ra đời, cả nhà dọn đến dãy nhà kia, gia đình cuối cùng đã mua chiếc tủ lạnh đầu tiên. Cô nhớ mấy chị em gái mòn mỏi ngóng chờ khay làm đá đóng băng, mở tủ lạnh ra tận mấy lần, đợi nước đóng băng, đợi đến khi mọi người đều thiếp ngủ.
Rốt cuộc đá viên cũng thành hình, từng viên từng viên bày ngay ngắn trên bàn, óng ánh rung động lòng người, tỏa ra hơi lạnh quyến rũ. Mấy chị em ăn đá tùy tiện, bỏ đá vào canh mọc, cơm, bún xào, chè đậu đỏ, nhục viên, bánh chẻo rán, mì tương vừng, nói là thí nghiệm khoa học tự nhiên. Lấy đá viên bón cho em trai út chưa đầy tuổi, nó nếm viên đá, cau mày, cười, cau mày, rồi khóc to, lại cười, dáng vẻ rất đáng yêu. Út à, em có khỏe không? Chị cứ bảo sẽ sang Đức thăm em, em nói sẽ dẫn chị đi ngắm cái hồ lớn thật là lớn, nhưng em từng đến đây, em biết mà, chị chẳng đi đâu được cả. Bây giờ và cả sau này, chị chỉ có thể ngày ngày cái hồ trước mắt.
Cô đè mạnh viên đá lên chỗ đau, viên đá không chống chọi nổi nhiệt độ cú đấm mà chồng cô để lại, nhanh chóng tan ra. Không cần soi gương, cô biết mình chắc chắn đang mỉm cười.