Edit: Minz Minz 

Ngày tháng cứ lặng lẽ trôi qua, lịch cũng vô tình sang cuối tháng hai. Nửa mùa đông đi qua, càng ngày càng gần mùa xuân, nhưng những cơn gió ẩm ướt, lạnh buốt của Paris vẫn cứ len lỏi qua từng tấc da thịt trần trụi, thấm thẳng vào xương tủy. Cảm giác buốt lạnh từ bên trong cứ thế thông báo một cách vui vẻ cho cơ thể đã cứng đờ vì lạnh ở bên ngoài rằng: “Nhiệt độ tăng chậm? Tỉnh lại đi, đó là ảo giác!” Đây là lần đầu tiên Charlotte cảm nhận được cái hương vị tuyệt vời của việc “bị lạnh cóng như chó” trong mùa đông Paris, và cô đã dùng những lần thực hành để nghiệm chứng ra chân lý này. Sự kỳ vọng vào kết quả cũng giống như nhiệt độ vô dụng, tất cả đều hóa thành những cơn run rẩy in sâu nhất trong tâm trí cô vào mùa đông này.

Sau một trận giáo dục không mấy thân thiện của gió đông nước Pháp, Charlotte đã hoàn toàn từ bỏ việc tìm kiếm “cậu bé Ludwig”. Cô đã kiên trì tìm kiếm ở khu nhà giàu này không dưới ba lần, lật tung mọi thứ lên nhưng vẫn không thể tìm thấy cậu. Nếu phải lấy một câu để hình dung kết quả cuối cùng, cô chắc chắn sẽ dứt khoát dùng cụm từ “cậu ta giống như đã bốc hơi khỏi thế gian vậy” để diễn tả.

Charlotte, người bị buộc phải chấp nhận sự thật, ý thức rõ ràng rằng đồng Louis d'or và chiếc nhẫn của cô đã rời xa mãi mãi, không bao giờ quay trở lại được nữa. Nhưng nỗi đau dường như luôn xuất hiện đúng lúc, khi bạn gặp bi kịch, chúng luôn nối tiếp nhau đến một cách rất vui vẻ, thêm chút gia vị cho cuộc sống u ám của bạn.

Charlotte gục xuống bàn viết, tàn phá cây bút lông vũ tội nghiệp. Lông đuôi bị chà xát đến tơi tả, gần như xơ xác như đống rơm, giống như những suy nghĩ trong đầu cô, không thể trở lại vẻ mượt mà, sạch sẽ ban đầu. Cô dùng đầu bút chọc chọc vào tác phẩm vĩ đại đặt trước mặt, đầu kim loại mềm mại cong lại, nhưng không hề làm nó lung lay. Ánh mắt càng lúc càng vô hồn, cô cảm thấy mình sắp bị những dòng chữ dày đặc trong sách hành hạ đến mức hồn bay phách lạc. Khóc không ra nước mắt, lúc này cô mới hiểu thế nào là *họa vô đơn chí.

(*) 'hoạ vô đơn chí' là câu thành ngữ dùng để mô tả những tình huống xui xẻo, khó khăn dồn dập ập đến.

Mọi chuyện, đều phải bắt đầu từ một tuần trước. Thời tiết âm u ở Paris bỗng trở nên quang đãng một cách hiếm có, Charlotte cùng mẹ nhàn nhã thưởng thức trà mới được vận chuyển từ phương Đông tại phòng trà. Vị ngọt trong miệng vừa hay phản chiếu ánh nắng ngoài cửa sổ lớn. Hơi ấm của trà lan tỏa khắp tứ chi, cô thoải mái tựa lưng vào ghế bọc lụa tinh xảo, một chút ánh vàng nhẹ nhàng điểm xuyết trên người của cô. Trong mắt bà Colette, người đang cầm bình pha trà, Charlotte lúc này trông giống hệt một chú mèo con thỏa mãn.

“Mẹ, tài pha trà của mẹ thật sự quá tuyệt vời."

Lời khen của con gái nhẹ nhàng như mây khói. Nhưng bà Colette không hề dao động, thậm chí không liếc mắt nhìn. Bà bình tĩnh pha xong trà, rồi tao nhã nâng tách trà lên miệng, bắt đầu tận hưởng buổi chiều tốt đẹp này.

“Quý bà Colette, con đang nói chuyện với mẹ đấy."

Charlotte mở một mắt, có chút bất mãn vì bị lơ là.

“Vậy thì mời cô sử dụng ‘tư thế chính xác’ để nói chuyện với tôi, tiểu thư Charlotte?”

“Vâng, thưa quý bà. Nhưng hành động mẹ xem nhẹ lời khen chân thành của con thật sự làm con đau lòng."

Charlotte ngồi thẳng người, nở một nụ cười giả tạo thành thạo để đối đáp với mẹ. Ngón tay cô siết chặt quai tách trà, đôi mắt dần sáng lên thể hiện ý đồ thực sự đang mong chờ trong lòng. Quý phu nhân nhếch môi cười nhạt, tâm tư của con gái thật sự quá dễ đoán.

“Lời khen chân thành? Con có chắc điều con muốn khen ngợi không phải là lá trà không?”

Đôi mắt màu lam của bà Colette dường như có thể nhìn thấu mọi thứ. Bà chậm rãi nói : “Charlotte, nói đi, rốt cuộc con muốn gì từ ta?”

“Lòng con không hề giả dối, mẹ, trà của mẹ thật sự rất tuyệt.”

Charlotte dừng lại một chút, dường như đã quá quen với tình huống này, bị vạch trần cũng không hề hoảng hốt : “Vì hôm nay con ngoan ngoãn như vậy, sau khi uống xong ấm trà này mẹ hãy thả con ra ngoài nhé?”

Quả nhiên, con gái lại muốn ra ngoài chơi. Bà Colette có chút đau đầu xoa trán. Bà thực sự không hiểu, việc giáo dục Charlotte trở thành một quý cô chưa bao giờ lơi lỏng, tại sao tính cách của đứa trẻ này lại càng ngày càng phóng túng? Có lẽ nào là do chính mình đã dành quá nhiều công sức vào việc xử lý công việc và kinh doanh, mặc kệ Carlos để con gái tự do phát triển?

“Charlotte, hãy để ta đếm xem, đây là lần thứ mấy trong khoảng thời gian này con yêu cầu ra ngoài rồi? Chưa kể đến hành vi lén lút ra ngoài của con – con có muốn ta kể lại một lần nữa những lý do con đã sử dụng không?”

Bà Colette quyết định không tiếp tục mặc kệ sự tùy hứng của con gái, ngay cả khi hỏi, giọng điệu cũng mang theo vẻ không thể từ chối. Bà nói tiếp: “Con gái, con đã từng không như vậy. Hay là – rốt cuộc bên ngoài có điều gì hấp dẫn con đến thế?”

Vẻ mặt nghiêm túc của mẹ khiến Charlotte cảnh giác. Cô biết rằng nếu hôm nay không thể giải thích rõ ràng, khả năng cao sẽ bị cấm túc. Nhưng phải làm sao để nói rõ đây? Tìm một cậu bé để lấy chiếc nhẫn trinh tiết? Mặc dù đây chỉ là tiêu chuẩn hành vi của cô, nhưng đó rốt cuộc vẫn là ‘bông hồng trắng’ của cha – dường như dù nói hay không nói, cô cũng sẽ gặp rắc rối.

Charlotte bực mình đến mức bật dậy, như thể không còn gì để mất, ấm ức nói to : “Tất cả đều tại cái đứa hỗn xược đã biến mất đó!”

Bà Colette mở to mắt không tin nổi nhìn cô con gái gần như dậm chân trước mặt, cảm thấy một từ ngữ nào đó lướt qua tai giống như ảo giác. “Cái đứa hỗn xược”? Lạy Chúa, Charlotte tại sao lại dùng một từ như vậy để miêu tả... một người? Phòng trà đột nhiên trở nên yên lặng. Charlotte và bà Colette nhìn nhau, cả hai đều ngầm hiểu và chọn im lặng.

Cộc cộc –

Tiếng gõ cửa gỗ phá vỡ sự im lặng, ánh mắt của hai người, một lớn một nhỏ, cùng hướng về phía cửa phòng trà. Cánh cửa ban đầu đóng lại, đã mở ra một nửa. Người đứng ở cửa dường như không hài lòng vì bị lơ, nên đã chọn cách gõ cửa sau khi mở.

“Carlos?”

Lúc này bà Colette mới kinh ngạc đặt tách trà trong tay xuống bàn.

“Anh đã về, em yêu – nếu có thể, anh cũng muốn một tách trà... Hai người đang có cuộc nói chuyện thú vị gì sao?”

“Xin lỗi, anh đã nghe thấy một chút cuối cùng – nhân tiện, theo quan điểm cá nhân của anh, từ ‘cái đứa hỗn xược’ dường như là một biệt danh rất phù hợp với Charlotte đấy."

Người đàn ông lịch lãm với thân hình mảnh khảnh nhẹ nhàng đóng cửa lại, bước đến trước mặt con gái, dịu dàng dùng một tay xoa xoa đầu cô. Sau câu nói hóm hỉnh là một đôi mắt đầy ẩn ý hướng về phía phu nhân.

“Được rồi, Carlos, em không thể từ chối anh... tách trà của anh. Chuyện này tạm thời em sẽ không truy xét nữa. Nhưng Charlotte, hôm nay con không được đi ra ngoài, buổi chiều này thuộc về gia đình chúng ta."

“Con còn không cảm ơn quý bà Colette đáng yêu nhất của chúng ta sao?”

“Ôi, mẹ, cha, con yêu hai người!”

Charlotte lao vào lòng cha, cô biết mình tạm thời đã an toàn. Nhìn thấy con gái làm nũng, bà Colette đưa mắt ra hiệu cho chồng. Ông Carlos hiểu ý, nhẹ nhàng gật đầu để vợ yên tâm. Bí mật về “cái đứa hỗn xược” trong lòng con gái, ông sẽ hỏi riêng sau.

…

“Vậy, anh thực sự đã có được chức vụ đó sao – ôi, Carlos, ca ngợi Chúa, ca ngợi anh!” Colette có chút kích động hôn chồng, rồi vui vẻ kéo con gái xoay một vòng vũ đạo : “Charlotte, chúng ta phải rời khỏi Paris rồi!”

Charlotte đột nhiên được mẹ thân mật không kiêng dè nên có chút ngẩn người, nhưng điều khiến cô bất ngờ hơn là thông tin từ lời nói của mẹ : “Khoan đã, rời khỏi Paris? Chúng ta sẽ đi đâu?” Ông Carlos, người đang dựa vào tay vịn của ghế, dịu dàng nhìn hai người phụ nữ ông yêu thương nhất trên đời vui vẻ nhảy điệu waltz trong phòng trà. Ông nhẹ nhàng trả lời con gái : “Phó nhạc trưởng dàn nhạc nhà thờ hoàng gia Berlin, Charlotte yêu quý, con nói xem chúng ta sẽ đi đâu?”

Như một tia sét xẹt qua, Charlotte khó khăn lắm mới dừng lại, giọng nói không thể tin nổi : “Bach, Berlin?!”

“Con có vui không? Charlotte, chúng ta sắp về nước rồi – ồ, chắc con không có ấn tượng gì về Berlin, dù sao khi chúng ta đến Paris, con còn nhỏ mà...” Bà Colette dường như chìm đắm trong những kỷ niệm xưa, không biết nghĩ đến điều gì mà chợt tỉnh lại từ hoài niệm. “A, nhà mới của chúng ta ở Berlin chắc sắp sửa xong rồi... Carlos, khi nào anh bắt đầu nhiệm kỳ? Em nghĩ em cần viết thư hỏi thăm tiến độ ngay lập tức."

“Không cần lo lắng đâu, em yêu, chúng ta có rất nhiều thời gian." Ông Carlos an ủi : “Chúng ta có thể từ từ trở về Berlin, thậm chí sau khi về nhà anh còn có thể nhận thêm một lời mời chỉ huy dàn nhạc để giết thời gian nữa."

Đôi vợ chồng này dường như đã đang tưởng tượng ra cuộc sống tốt đẹp ở Berlin, nhưng sau lưng Charlotte lại nổi lên một trận ớn lạnh. Cô do dự một lát rồi vẫn ấp úng làm vỡ tan bong bóng ngọt ngào của cha mẹ.

“Ba, mẹ, Berlin... nói tiếng gì ạ?”

“Đương nhiên là tiếng Đức rồi – tiếng mẹ đẻ của con đấy, Charlotte, tại sao con lại hỏi một câu ngớ ngẩn như vậy?”

Ánh mắt khó hiểu của cha mẹ khiến Charlotte dở khóc dở cười nuốt nước bọt. Cô cẩn thận thăm dò nói một câu : “Con... hình như không biết nói tiếng Đức?”

Gục xuống bàn sách thở dài, Charlotte hồi tưởng lại vẻ mặt kinh hoàng của cha mẹ khi nghe câu hỏi của cô ngày hôm đó, liền biết quả đắng này vẫn phải tự mình nếm. Cô lờ mờ nhớ lại rằng khi mới xuyên qua, cơ thể của một đứa trẻ sơ sinh chưa kịp thích nghi với môi trường ngôn ngữ, đã cùng cha mẹ đến Paris định cư. Từ đó về sau, cô chỉ học tiếng Pháp. Cha mẹ còn tự mình quên dạy con tiếng mẹ đẻ, làm sao có thể trách đứa trẻ không biết nói tiếng mẹ đẻ được? Nếu không phải ngày đó đề cập đến, Charlotte thề cô đã suýt cho rằng quốc tịch kiếp này của mình là Pháp.

Kiếp trước, trước khi được nhận nuôi, hệ thống ngôn ngữ của cô là chữ tượng hình. Sau khi được nhận nuôi, tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thường dùng trong mười mấy năm. Kiếp này, vừa mới quen với tiếng Pháp, lại phải phá bỏ tất cả để làm lại từ đầu. Đó là tiếng Đức đấy, một thứ tiếng Đức không hề thân thiện chút nào! Từ vựng thì dài ngoằng, lại còn chia thành giống đực, giống cái, giống trung – đừng nói tiếng Pháp cũng có âm dương, logic âm dương của tiếng Đức khiến Charlotte mặt mày ngơ ngác. Tại sao mặt trời lại là giống cái, mặt trăng lại là giống đực? Tại sao sách là giống trung, bản đồ lại biến thành giống cái? Tất cả khiến đầu óc cô trở nên hỗn độn. Chưa kể đến những ngữ pháp làm cô sống dở chết dở – Charlotte nói rằng cô thà ngâm nga toàn bộ tác phẩm của Bach cũng không muốn nhìn thấy ngữ pháp tiếng Đức.

Không trách được kiếp trước nghe người ta phàn nàn: Nếu Liên Hợp Quốc ra một văn kiện chính thức, khả năng cao bản tiếng Trung mỏng nhất, còn bản tiếng Đức chắc chắn là dày nhất. Người Đức luôn được coi là cẩn thận, bị quy tắc ngôn ngữ như vậy ràng buộc, làm sao có thể không hình thành tính cách tư duy chặt chẽ và tích cực được chứ? Nói “một người nào đó từ trong túi lấy ra chìa khóa mở cửa đi vào phòng đọc sách trên bàn” không tốt sao? Cứ phải sửa thành “một người giống đực từ trong cái túi giống cái lấy ra một cái chìa khóa giống đực, mở ra cánh cửa giống cái đi vào căn phòng giống trung, đọc một cuốn sách giống trung trên cái bàn giống đực” thì thật sự tốt sao?

Charlotte, người đã được ông Carlos mỉm cười dạy tiếng Đức suốt một tuần, cảm thán một cách thân thiết : Cậu bé tên Ludwig đó sao có thể là “cái đứa hỗn xược” chứ, rõ ràng tiếng Đức mới là! Cây bút lông vũ tội nghiệp trong tay lúc này tuyên bố hỏng hoàn toàn.

“Charlotte, nếu con có thể nhanh chóng học giỏi tiếng Đức, cha hứa, sau khi về Berlin chỉ cần cho phép, cha sẽ đưa con đi đến buổi tập của dàn nhạc!”

Tiếng nói của cha vang lên bên tai như lời cám dỗ của nàng tiên cá, Charlotte từ từ ngẩng đầu, dường như lại một lần nữa lấy lại dũng khí học tập. Học giỏi một ngôn ngữ bắt đầu từ việc đọc một cuốn tiểu thuyết. Tiếng Pháp cũng đã được cô nắm vững một cách nhanh chóng theo cách này.

Một lúc lâu sau, Charlotte chật vật mở cuốn sách có thiết kế mang đậm phong cách cổ điển này ra. Dòng chữ Gothic lớn màu đen trên trang lót “Die Leiden des jungen Werther” một lần nữa làm mắt cô đau nhói. Cô chỉ cảm thấy hoa mắt, liền lập tức đóng sách lại, và lại vùi mình vào khuỷu tay.

Cái mẹ gì tiếng Đức, có để người khác làm việc không?!

Tác giả có lời muốn nói:

【Vở kịch nhỏ số 2 - Ngôn ngữ】

Một ngày nọ, khi hồi tưởng về những năm tháng đã qua, ai đó bỗng nhiên cảm thấy muôn vàn xúc động.

— — —

[Charlotte]: (Cực kỳ bi thương) Tiếng Đức được sinh ra để hành hạ con người!

[Liszt]: (Đồng cảm) Cô cũng từng chịu đủ sự hãm hại của tiếng Đức sao?

[Mendelssohn]: (Liếc mắt) Xin đừng quên tiếng Đức là tiếng mẹ đẻ của em, Charlotte?

[Charlotte]: (r*n rỉ thảm thiết) Felix, tạm thời nó đúng là tiếng mẹ đẻ của em, nhưng anh không thể ép em bỏ qua nỗi khổ sở của việc “phục hồi chức năng” khi phải học lại nó, sau khi đã quen với tiếng Pháp và gần như không cần dùng đến tiếng Đức!

[Liszt]: (Mắt sáng lên) Đúng vậy, đúng là như vậy!

[Charlotte]: (Tìm được tri kỷ) Thấy chưa, thấy chưa, cậu đúng là thiên thần!

[Mendelssohn]: (Im lặng)…

[Chopin]: (Cười nhẹ) Felix, cậu phải thông cảm, không phải ai cũng có thiên phú về ngôn ngữ.

[Charoline]: (Cười đầy ẩn ý) Tôi nghĩ tôi hiểu tại sao Charlotte lại thích những bản nhạc piano của Franz như vậy…

[Aurora]: (Tiếp lời đầy tinh ý) Thứ nhất, cậu ấy đã chuyển soạn giao hưởng cho piano; thứ hai, có lẽ... những người có cùng “khiếm khuyết” về ngôn ngữ thì họ sẽ trân trọng nhau?

Lúc này, quý ngài Mendelssohn đang uống cà phê, bất lực nhưng dịu dàng nhìn tiểu thư Charlotte đang than thở với người khác. Anh đột nhiên hiểu ra tại sao lần đầu tiên gặp Liszt, anh lại cảm thấy không hài lòng với cậu ta.

A, thiên thần à…

【Về tiếng Đức trong bài viết】

1.Trong tiếng Pháp, mặt trời là giống đực, mặt trăng là giống cái, hoàn toàn trái ngược với tiếng Đức.

2.Phần than phiền xuất phát từ câu chuyện “chia sẻ” của một người bạn đã học tiếng Đức. Đặc biệt là đoạn đối lập giữa cách dịch “chìa khóa mở cửa”, đã để lại ấn tượng – cho dù tôi không thể nhớ được câu gốc tiếng Đức, tôi vẫn có thể nhớ câu này một cách sâu sắc như vậy. Cách tư duy ngôn ngữ của tiếng Đức trong số những ngôn ngữ tôi đã biết thật sự khiến tôi kinh ngạc. Tôi hy vọng mình không nhớ nhầm những từ như der, die, das... nếu sai, xin các “thiên thần tiếng Đức” chỉ ra để tôi sửa.

3.Tôi không phải là người học tiếng Đức, chỉ là một người có những sở thích kỳ quái mà thôi. Tất cả những phần liên quan đến ngoại ngữ trong bài viết đều là những kiến thức nông cạn mà tôi đã tìm hiểu và ghi nhớ. Tôi chỉ chia sẻ những điều thú vị mà tôi cảm thấy phù hợp, với mục đích duy nhất là để làm bạn mỉm cười

【Die Leiden des jungen Werther】

Đây là tên tiếng Đức của tác phẩm 《Nỗi đau của chàng Werther》. Charlotte đã sụp đổ vì die và das, cô ấy đã thấy sự biến tướng của tiếng Đức... Đây là một tiểu thuyết bằng thư từ của Goethe. Sau khi được xuất bản, nó đã thịnh hành khắp châu Âu và gây ra một “làn sóng tự sát” một cách kỳ lạ (thực ra là do các nhà phê bình tôn giáo đã phóng đại ảnh hưởng tiêu cực của nó). Goethe thậm chí đã phải ra tòa để biện hộ vì điều này.