Edit: Minz Minz
“Ai ——”
Bên khung cửa sổ, một cô bé xinh xắn tóc nâu, đôi mắt xanh biếc, khẽ thở dài.
Ngoài cửa sổ, những bông tuyết nhẹ nhàng lượn lờ trong điệu Waltz của mùa đông. Qua lớp kính, tuyết trắng phủ lên Paris như một bức tranh, mỗi lúc một đậm hơn. Hơi thở ấm áp chạm vào cửa sổ, lập tức tạo thành một lớp sương mờ mỏng, khiến khung cảnh thêm phần lãng mạn.
Giáng Sinh vừa qua không lâu. Trong lịch Pháp, tháng này được gọi là Tuyết Nguyệt – mùa đông đang ở giữa độ. Năm mới, 1817, vừa bắt đầu.
Cô bé nghiêng đầu, ánh mắt như xuyên qua lớp kính mờ ảo, thoáng nhìn về một thế giới khác: những con phố thẳng tắp, dòng xe ngựa nối đuôi nhau, ánh đèn rực rỡ trải dài… Hình ảnh quen thuộc đến nỗi cô muốn vươn tay bắt lấy. Nhưng đầu ngón tay chỉ chạm vào mặt kính lạnh buốt. Tất cả tan biến như giấc mộng vỡ nát.
Cô hoàn toàn tỉnh táo trở lại.
Sau cơn sốt cao, giữa lúc hôn mê rồi bừng tỉnh, cô nhận ra mình như một giọt nước trôi dạt về dòng sông lịch sử. Những bậc thang của giảng đường, giá sách nhạc lý, cuốn sổ tay kín đặc nốt nhạc, cây gậy chỉ huy mới đặt làm riêng, và dáng hình người thầy áo đen bên cây đại phong cầm… tất cả đều đã hóa thành bí mật chôn sâu trong ký ức.
Bởi giờ đây là năm 1817, cách thế kỷ XXI gần hai trăm năm.
Cô bĩu môi, nhảy xuống khỏi bệ cửa sổ. Lớp váy đỏ tươi óng ánh buông rủ, phản chiếu gương mặt non nớt, mang theo nét hồn nhiên đáng yêu.
“Đáng tiếc thật, cây gậy chỉ huy đặt riêng biến mất rồi. Mình mới chỉ cầm nó một buổi tối thôi mà!” – cô lẩm bẩm, tức tưởi dậm chân cho hả giận.
Người đàn ông khoác áo đen, ban nhạc cổ điển, giấc mộng đứng trên bục chỉ huy… tất cả tan biến ngay khoảnh khắc mấu chốt. Cô bị số phận trêu ngươi, ném thẳng vào dòng lũ lịch sử. Thật là một bi kịch.
Dẫu vậy, cô vẫn còn chút an ủi. Ở thời đại này, ít nhất cô có thể tận mắt chứng kiến《Bản giao hưởng số 9》của Beethoven ra đời, được bỏ tiền franc mua bản nhạc gốc quý giá. Cô còn có thể trông thấy Liszt hay Chopin bằng xương bằng thịt – những huyền thoại của thời kỳ Lãng mạn đang dần vẽ nên câu chuyện rực rỡ.
Ý nghĩ ấy khiến gương mặt nhỏ bé thoáng giãn ra. Có lẽ, việc được thêm mười mấy năm để học lại âm nhạc, cũng không hẳn là tệ?
Ít nhất, cô không cần lo bỏ lỡ kỳ sát hạch chỉ huy, không phải nghe người thầy dạy nhạc khó tính kia viết những dòng phê bình cay nghiệt, rồi lại bước vào phòng sám hối để báo cáo với người cha nuôi đã yên nghỉ nơi cõi vĩnh hằng.
Một luồng lạnh lẽo bất chợt lướt dọc sống lưng khiến cô khẽ run. Ngẩng nhìn quanh phòng, cô thấy rèm cửa đã được thay bằng loại vải dày màu mận chín, viền hoa văn vàng kim trông khá ấm áp. Không lâu trước, hầu gái còn nhóm lửa trong lò sưởi, giờ củi đã tàn, hơi ấm cũng phai nhạt. Ấy hẳn là lý do khiến cô thấy “lạnh” đột ngột.
Ánh mắt cô dừng lại nơi cây đàn piano.
Sau một thoáng chần chừ, cô tiến đến, ngồi xuống ghế, mở nắp đàn. Những phím đen trắng trải ra trước mắt, mời gọi như những ký ức xưa.
Đã lâu rồi cô không chạm đến.
Bây giờ là năm 1817 – hai trăm năm trước so với ký ức của cô.
Đôi tay nhỏ nhắn đặt lên phím đàn. Cô nhắm mắt lại, để âm nhạc dẫn dắt mình.
Ngón tay phải chạm xuống phím đen rồi phím trắng, mềm mại và tinh tế, từng nốt ngân vang như tiếng tuyết rơi. Ngón tay trái hòa theo, tạo nên giai điệu trong trẻo, khi trầm khi bổng, như những đốm sáng đuổi bắt nhau. Đây giống như bóng hình đứa trẻ đang nô đùa đuổi theo bông tuyết.
Rồi âm nhạc khựng lại, câu tiếp theo không sao tiếp tục.
Cô thả tay xuống, khép nắp đàn, khẽ thở dài.
“Chắc do lò sưởi tắt mất rồi, nên đầu óc mình mới ngu ngốc đến mức chọn《Transcendental Études》của Liszt trong cái lạnh thế này…” – cô lẩm bẩm, tự chế giễu mình.
“Được rồi, con gái, mau xuống lầu đi nào.”
Tiếng của bà Colette – mẹ cô – vang lên, vừa tùy ý vừa ra lệnh.
Charlotte nở nụ cười gượng, hậm hực đáp một tiếng rồi miễn cưỡng bước xuống cầu thang.
Cô hận nhất một điều: bản thân mới chỉ có sáu tuổi. Sáu tuổi và… thấp bé!
Sáu năm trước, trong lễ Giáng Sinh đầu tiên tại gia đình này, cô mơ màng mang theo ký ức đời trước, được rửa tội và ban cho tên thánh là Cécile. Nhưng vì không quên được ân tình của người cha nuôi kiếp trước, cô kiên quyết giữ cái tên “Charlotte”. Cuối cùng, cha mẹ đành để cả hai tên song hành: Cécile Charlotte Dovawkerin-Jeanrenaud.
Cha mẹ cô đều xuất thân quý tộc. Cha vì tình yêu và lý tưởng âm nhạc mà từ bỏ quyền thừa kế, trao mọi tài sản cho vợ quản lý. Mẹ vốn là tiểu thư danh gia vọng tộc, nay trở thành nữ chủ nhân thực sự của gia đình, thậm chí còn lấy họ của chồng để ban cho các con – một sự sắp đặt có phần tùy hứng nhưng cũng ngập tràn yêu thương.
Cô sinh ra trong gia đình hạnh phúc, đầy đủ, không thiếu thốn điều gì.
“Charlotte, con chuẩn bị xong chưa? Chúng ta phải ra ngoài.”
“Đi đâu vậy ạ?”
“Tiệc trà. Con quên rồi sao? Carlos đã hứa hẹn với chúng ta hôm nay đấy.”
Charlotte cứng người, bị bà Colette nhéo má nhắc nhở mới nhớ ra lịch trình. Vốn định buổi chiều sẽ chui vào chăn ngủ một giấc, nào ngờ cha đã lôi cô dậy, còn ép thử chơi Chasse-Neige –《Truy Tuyết》của Liszt, một bản nhạc vượt xa tầm tay một đứa trẻ sáu tuổi.
Ở đại sảnh dưới lầu, bà Colette gọi vọng lên:
“Cécile, khúc nhạc con vừa chơi thật tuyệt! Giống như tiếng tuyết rơi vậy. Vì sao con không tiếp tục?”
Charlotte ngẩng đầu, bất lực nhìn trần nhà. Chẳng lẽ lại nói vì tay quá ngắn nên không với tới hết quãng âm? Đương nhiên là không!
Thế là cô cố tình trả lời lảng đi:
“Thưa mẹ, không phải Cécile, mà là Charlotte ạ!”
Người phụ nữ xinh đẹp dưới lầu nheo mắt, khẽ thở dài bất đắc dĩ. Đứa nhỏ này vẫn không chịu chấp nhận tên thánh của mình.
Chỉ chốc lát sau, một gương mặt nhỏ nhắn ló ra trên lan can gỗ. Charlotte nghiêng đầu, đôi mắt long lanh:
“Vậy… con nên gọi người là quý bà Dovawkerin, hay là bà Colette – mẹ yêu của con đây?”
Bà Colette nhướng mày, khoanh tay trước ngực, rồi híp mắt mỉm cười:
“Con nghĩ sao, Charlotte bé nhỏ?”
Cảnh báo lập tức vang lên trong đầu, Charlotte đứng nghiêm như lính nhỏ, hô to:
“Thưa mẹ, xin mẹ chỉ dạy!”
Nói gì thì nói, nữ chủ nhân của cả gia tộc – mẹ cô – chính là “nữ vương” thật sự.
“Con gái của ta , cười một cái đi. Con không muốn cùng ta đến tiệc trà sao?”
“Con rất vui lòng, thưa mẹ yêu dấu.”
Charlotte khoác áo choàng do quản gia đưa tới. Bà Colette khẽ mỉm cười hài lòng.
“Phu nhân, ông chủ để quên bản nhạc này ở nhà.” – quản gia đưa lên một cuốn phổ nhạc tinh xảo.
Bà Colette cau mày. Tiệc trà sắp bắt đầu, đến muộn là bất lịch sự, nhưng cho người mang đến cũng chẳng tiện.
Đúng lúc ấy, Charlotte kéo váy bà, đôi mắt sáng lên:
“Mẹ, để con mang bản nhạc đến cho cha.”
“Con sao?” – Bà Colette ngạc nhiên.
Nhưng trong mắt con gái đã lấp lánh niềm háo hức, giống như một đứa trẻ đuổi theo bông tuyết.
Tác giả có lời muốn nói:
Câu chuyện về một “tân nhạc gia” chính thức bắt đầu từ đây.
Được gặp các bạn trong mùa đông này là điều ấm áp nhất đối với tôi.
Lần xuất hiện đầu tiên, chúng ta sẽ chào đón một nhạc sĩ người Đức – Mendelssohn.
Bởi vì trong toàn bộ tác phẩm sẽ có quá nhiều lần cái tên “Mendelssohn” được nhắc tới, nên phần lớn khi nhân vật này xuất hiện, tôi sẽ gọi thẳng tên của ông. Điều này sẽ khác một chút so với khi viết về Liszt.
Tuy rằng trong truyện có yếu tố xuyên thời gian, nhưng bộ này vẫn thiên về “dòng chảy lịch sử”, không phải một cuốn xuyên không đầy đủ ý nghĩa. Có thể xem đây là sự khác biệt giữa “thân xuyên” và “hồn xuyên”.
Trong truyện vẫn sẽ có những chú thích kèm theo, để các “thiên thần nhỏ” tiện đọc và hiểu thêm kiến thức.
Đương nhiên, tôi cũng sẽ chuẩn bị những “playlist” riêng cho các bạn – để nghe nhạc càng thuận lợi.
Ngoài ra, thỉnh thoảng sẽ có những “màn kịch nhỏ” bất ngờ rơi xuống.
---
Chú thích:
【Về ký hiệu “Op”】
“Op.” là viết tắt của Opus (tiếng Latinh, nghĩa là “tác phẩm”). Đây là ký hiệu do các nhà xuất bản âm nhạc dùng để đánh số thứ tự cho tác phẩm của cùng một nhạc sĩ.
Các bạn còn nhớ ký hiệu “S” của Liszt chứ? Đó là hệ thống đánh số riêng do các học giả biên soạn sau này.
Lý do phải có hệ thống đánh số riêng là bởi các tác phẩm thường được phát hành rải rác ở nhiều nhà xuất bản khác nhau, gây lộn xộn. Vì vậy, các học giả đời sau khi nghiên cứu đã đánh số lại, thậm chí khi tìm được bản nhạc chưa từng công bố cũng sẽ thêm ký hiệu mới. Ví dụ: Chopin, Mendelssohn, Dvořák đều có hệ thống số chuyên biệt (Mendelssohn dùng “MWV”), nhưng trong đời thường, người ta quen dùng “Op” hơn.
【Về “Tuyết Nguyệt”】
Trong lịch Pháp, mỗi tháng đều mang tên rất lãng mạn.
“Tuyết Nguyệt” chính là khoảng từ ngày 21 tháng 12 đến 19 tháng 1 – giữa mùa đông.
Các khúc nhạc được nhắc đến trong chương:
1. Bản giao hưởng số 9 – Beethoven (Symphony No.9 in D minor, Op.125):
Đây chính là bản “Ode to Joy” (Khúc ca mừng vui) nổi tiếng. Tác phẩm ra mắt năm 1824 tại Vienna.
(Lưu ý: Dvořák cũng có một bản số 9 nổi tiếng – From the New World, cung Mi thứ – nhưng đó là tác phẩm về sau. Còn “Beethoven 9” là cung Rê thứ.)
2. Chasse-Neige – Liszt (Transcendental Étude No.12):
Bản “Truy Tuyết”, sáng tác khi Liszt trưởng thành. Thời điểm 1817 trong truyện, Liszt vẫn còn là một cậu bé vừa mới tập piano, nên bản này phải nhiều năm sau mới ra đời.
Âm thanh của nó được ví như tuyết rơi không dứt, và cũng là bản nhạc khiến Charlotte “bỏ cuộc” vì đôi tay quá ngắn để với tới.