Lúc tôi vừa vào công ty, ở phòng tài chính có một nữ đồng nghiệp tên N có gu thời trang rất sành điệu. Bản thân chị ấy cũng vô cùng xinh đẹp. Chị ấy là fashionista (1) của công ty, khác hẳn với đám nhà quê chúng tôi. Trong khi chúng tôi còn đang tìm quần áo trên taobao (2) thì trên người chị ấy toàn là hàng hiệu, lúc chúng tôi còn đi làm bằng xe buýt thì chị N đã ung dung lái chiếc xe mấy chục vạn tệ tới công ty.

Thỉnh thoảng, chị N cũng sẽ chỉ cho tôi vài mẹo mặc quần áo. Chị ấy khá tốt, nhưng không mấy chú tâm vào công việc. Việc nào cần làm, nếu không giục đến lần thứ ba thì chắc chắn chị ấy vẫn chưa làm xong. Một cô gái xinh đẹp như thiên thần giữa bầy vịt vốn đã khiến người khác đố kỵ , thái độ làm việc còn thiếu tập trung, đương nhiên sẽ khiến nhiều người bất mãn. Thỉnh thoảng, tôi cũng sẽ nhắc nhở chị ấy vài câu.

Nhưng chị N lại cười rất dửng dưng : “Ôi cô bé ơi, đi làm thôi thì kiếm được mấy đồng cơ chứ ? Chị chỉ đi làm cho vui chút thôi, tới lúc kết hôn chắc chắn chị sẽ nghỉ việc. Có cần thăng chức tăng lương đâu mà phải cố gắng làm chi ?”

Năm đó, chị N 28 tuổi. Nghe các đồng nghiệp khác nói, chị ấy đề ra mục tiêu đến năm 30 tuổi phải lấy được một người chồng giàu có.

Công việc chỉ là cầu nối để làm quen với những người giàu có mà thôi.

Tôi và chị N chỉ làm đồng nghiệp khoảng gần nửa năm, vì chị ấy mau chóng lấy được một người chồng giàu có đúng như ý nguyện.

Nhớ tới lần gặp mặt cuối cùng, chị ấy tới tặng bánh kẹo cưới cho mọi người tiện thể xin nghỉ việc. Bánh kẹo cưới của chị N cũng không phải bình thường, là loại rất cao cấp, tôi để ngắm rất lâu mà không nỡ ăn.

Ngày rời đi, chị ấy trò chuyện với tôi một lúc. Chị ấy nói, phụ nữ không cần quá vất vả làm gì, lúc mưa gió bão bùng có người che ô cho là hạnh phúc, tự che ô là cay đắng, phụ nữ nên ăn mặc trang điểm thật xinh đẹp rồi để đàn ông họ che chở nâng niu. Chỉ những phụ nữ có điều kiện kém cỏi mới cần dốc hết sức lực để gây dựng sự nghiệp của mình.

Khi ấy, tôi tỉnh tỉnh mê mê, vừa thấy chị ấy nói khá hợp lý, vừa thấy có gì đó không ổn.

Một thời gian rất dài sau khi rời đi, chị N vẫn xuất hiện trong các câu chuyện phím của đồng nghiệp, nhất là lúc công việc không được như ý, nhiều người than thở : “N vẫn là thông minh nhất. Kiếm ông chồng giàu nuôi mình, ở nhà thì thuê người giúp việc nên chẳng phải làm gì hết, hàng ngày chỉ việc đi mua sắm làm đẹp. Nhìn lại chúng ta, khổ cực vất vả thì thôi, còn phải xem thái độ của người khác mà sống. Nếu hồi xưa cũng lên kế hoạch sống rõ ràng như N, thì giờ chẳng cần phải mài sức ra mà làm thế này.”

Đây là tiếng lòng của rất nhiều người. Ai cũng cảm thấy cuộc đời của mình quá khổ cực, lại hoang mang không biết rốt cục sự khổ cực ấy có đáng giá hay không.

Tôi cũng thường xuyên vào trang cá nhân của N để đọc các status mới của chị ấy. Chủ đề mà N thường đăng nhiều nhất chính là : “Đời người có mấy chục năm, khổ cực là một đời, ung dung cũng là một đời. Vì sao không cố gắng mà hưởng thụ cuộc sống ?” Nhiều người bình luận phía dưới khen ngợi chị ấy đã sớm biết đối tốt với chính mình, quả là hạnh phúc vẹn toàn. N cũng thường xuyên đăng ảnh thành quả mua sắm và cuộc sống ung dung nhàn nhã của chị ấy.

Có vài cô gái coi N như tấm gương cho đời mình. Họ cho rằng mình chăm chỉ phấn đấu nhưng thành quả còn chẳng bằng một sợi tóc của N, vậy thì cố gắng để làm chi !

Sau này, N càng ngày càng ít cập nhật status, nghe nói chị ấy sinh con trai, chúng tôi nghĩ đấy là cuộc đời mà chị ấy muốn, cũng coi như viên mãn rồi. Từ khi sinh con, N dần ít xuất hiện trong tầm mắt mọi người. Mà theo tuổi tác, mọi người trong công ty có người xin nghỉ việc, có người kết hôn, ai nấy đều tiếp tục cuộc đời chính mình.

Mấy hôm trước, A Ngạn nhờ tôi đi mua cho anh ấy mấy chiếc sơmi. Khi tới trung tâm thương mại, nhìn thấy N sau nhiều năm không gặp, tôi rất ngạc nhiên. Nhưng điều khiến tôi ngạc nhiên là chị ấy không tới đó để mua sắm, mà chị ấy là nhân viên của một cửa hàng trong trung tâm thương mại. Chạm mặt nhau quá đột ngột, cả hai đều không kịp tránh. N bối rối một lúc, đến khi bình tĩnh lại, chị ấy nói với một nhân viên khác rồi cùng vào Starbucks trong trung tâm thương mại uống cà phê với tôi.

Sau kết hôn, N quả thực đã trải qua một quãng thời gian ung dung nhàn nhã. Quãng thời gian ấy kéo dài tới lúc chị ấy sinh con. Con chưa tròn một tuổi thì chồng chị ấy ngoại tình. Mau chóng biết chuyện, N chất vấn chồng, chồng chị ấy cũng không phủ nhận mà thẳng thắn thừa nhận mình ngoại tình. N làm ầm lên, muốn chồng chấm dứt mối quan hệ với người phụ nữ kia, song chồng chị ấy chẳng quan tâm, mà tỏ rõ thái độ của anh ta. Nếu N không muốn ly hôn thì cứ sống tiếp thế này, còn N muốn ly hôn thì cũng được thôi, nhưng nếu đòi anh ta chấm dứt với người phụ nữ kia thì đừng có mơ.

N vừa tức giận vừa đau lòng. Không phải N chưa từng nghĩ tới chuyện ly hôn, nhưng ly hôn có nghĩa là chị ấy không thể sống như hiện giờ nữa, có nghĩa là chị ấy phải quay trở lại chốn công sở tàn khốc. N đã nghỉ việc nhiều năm rồi, chị ấy không còn lòng tin là sau khi ly hôn, mình có thể sống khá giả. Chị ấy cân nhắc mấy ngày, mỗi tháng chồng cho tám vạn tệ tiền chi tiêu gia đình, trong đó có ba, bốn vạn tệ là tiền tiêu vặt của mình. Mình đi làm vừa vất vả vừa bị khinh bỉ, còn không kiếm được nhiều như vậy, huống chi mình đã nghỉ việc lâu thế, giờ đi tìm việc cũng khó. Đối mặt với hiện thực, N chọn chấp nhận và chịu đựng, mở một mắt nhắm một mắt với hành vi trăng hoa của chồng, đặt càng nhiều mối quan tâm vào việc mua sắm vui chơi và thầm nghĩ : Đời có vậy thôi, ít nhất vật chất vẫn cứ đủ đầy, cứ thế đi !

N cảm thấy mình đã thỏa hiệp, không còn bận tâm đến chồng nữa thì có thể sống như vậy đến hết đời.

Nhưng cuộc sống không thể đoán trước được điều gì. Vì tám vạn tệ tiền chi tiêu gia đình hàng tháng, N nén giận sống trong cuộc hôn nhân không tình yêu, nhưng người phụ nữ bên ngoài chưa chắc đã cho chị ấy toại nguyện.

Hai năm sau, chồng chị ấy vẫn đề xuất ly hôn. N sống chết không đồng ý. Chị ấy gào thét : “Anh làm gì bên ngoài tôi đã không quan tâm rồi, anh còn muốn thế nào nữa, tôi còn không đòi ly hôn mà anh còn định ly hôn nữa sao ?”

Nhưng người đàn ông kia mặc kệ chị ấy. Từ lâu, anh ra đã không còn tình cảm với N, chỉ lạnh lùng hăm dọa : “Không chịu ly hôn thì đưa nhau ra tòa, trên đời này chẳng có cuộc hôn nhân nào là không ly hôn được.”

Ở mặt này N không hồ đồ. Thế là chị ấy bắt đầu yêu cầu chia tài sản, nhưng N đau khổ nhận ra, ngoài ngôi biệt thự đang ở thì chị ấy chẳng nắm rõ tài sản nào hết. Khi người đàn ông kia quyết định ly hôn thì anh ta đã lặng lẽ chuyển dời các tài sản khác đi rồi. Thậm chí anh ta còn khinh bỉ nói : “Dù tôi có cho cô ngôi biệt thự này, thì chắc cô cũng chẳng đóng nổi tiền điện nước đâu nhỉ ?”

Cuối cùng, N chỉ lấy được chút tiền mặt. Sau khi ly hôn , vì thể diện nên N vẫn sống cuộc sống như trước đây, nhưng tiền tài mau chóng cạn kiệt, không đủ để N tiếp tục tiêu pha nữa.

Sau mấy tháng cầm cự, N không thể không đối mặt với hiện thực : Không chịu cố gắng thì cơm cũng chẳng có mà ăn.

Nhưng lúc đó, các mối quan hệ đã không còn, kiến thức của N vốn đã không vững, lại bỏ bẵng đi rất lâu, công tác cơ bản ở nơi công sở cũng không làm nổi. Sau đó, vì có kinh nghiệm mua hàng hiệu nhiều năm , chị ấy đành vào trung tâm thương mại làm nhân viên bán hàng.

Nhắc tới trước kia, N vô cùng hối hận. Chị ấy nói nếu có thể làm lại từ đầu thì chắc chắn chị ấy sẽ không chọn cách sống như thế.

Từ biệt N, ra khỏi trung tâm thương mại, lòng tôi cảm khái vô cùng. Không hẳn tất cả người lười biếng đều gặp phải những biến cố như N, nhưng lười biếng trong khoảng thời gian cần nỗ lực thì ắt sẽ gặp phải vô vàn khó khăn trong cuộc sống.

Chúng ta đều biết, những ngày tháng không ngừng nỗ lực cho đến khi đơm hoa kết trái đều dài lâu mà cô quạnh. Quá trình trồng từng viên gạch, đắp từng đụn cát luôn nặng nề và đau khổ. Ai chẳng có sức ì, ai chẳng mong có một bờ vai che mưa chắn gió, ai chẳng muốn có người cho mình một tương lai xán lạn ? Ở thanh xuân đẹp như hoa, ai chẳng mong thích gì làm nấy, muốn gì mua nấy ? Ai chẳng hy vọng có người sắp xếp mọi thứ trong đời thay mình, để mình ung dung nhàn nhã mà hưởng thụ cuộc sống ?

Có người hỏi tôi, làm thế nào để mau chóng có được tất cả ? Sự thật rất tàn khốc : Cuộc sống không có đường tắt, mọi lựa chọn thoạt nhìn giống như đường tắt hầu hết đều là cạm bẫy. Nếu bạn không nỗ lực hết mình, cuộc sống sẽ đòi lại từ bạn gấp bội. Bạn lãng phí thời gian, bạn bỏ bê cuộc sống, bạn buông thả bản thân, ở một điểm nào đó vào một vài năm sau đó, hậu quả sẽ hiển hiện trên người bạn : Có lẽ bạn sẽ trở thành một phụ nữ trung tuổi nhưng chẳng có tài cán gì, hoặc trở thành một người già nua với gương mặt mệt mỏi tang thương, hoặc trở thành một cái xác trống rỗng từ ngày này qua tháng khác, chẳng biết tới vui vẻ hạnh phúc, hoặc trở thành một người đàn bà nhạy cảm lo được lo mất, không bao giờ có được cảm giác an toàn.

Thấy người khác sống ung dung tự tại, bạn cảm thán người ta thật tốt số, cũng muốn mình được như vậy, đó là lẽ thường tình. Nhưng bạn chưa thấy họ đã nỗ lực tới mức nào để đạt được cuộc sống đó. Thứ gọi là đường tắt, chẳng qua chỉ vì họ ngộ ra đạo lý sớm hơn mà thôi.

(1) Fashionista : Ngôi sao thời trang

(2) Taobao : Trang web mua sắm trực tuyến cực lớn ở Trung Quốc