Bé mờ nhạt thập niên 60 (20)

Năm đó, Nhan Nham và Diệp Kỳ âm thầm đề xuất với đội trưởng rằng, tình hình bên ngoài đang thay đổi, trong thôn cũng có thể thay đổi một chút. Không cần làm gì quá to tát, chỉ cần điều chỉnh nhẹ nhàng là được.

Ví dụ, trước đây mỗi nhà chỉ được nuôi một con heo, giờ có thể cho nuôi thêm một con nữa, miễn là không ảnh hưởng đến công việc đồng áng. Gà trước đây chỉ được nuôi một con, giờ có thể nuôi đến năm con. Cũng có thể nuôi thêm dê, thỏ… Miễn là số lượng không quá nhiều, thôn cũng có thể nuôi thêm chút ít.

Chỉ cần không ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, không làm chậm tiến độ các công trình tập thể, không ảnh hưởng đến sản lượng, thì mọi người hoàn toàn có thể làm thêm chút “việc riêng”, giúp mỗi nhà sống tốt hơn.

Thực ra, tổ sản xuất cũng không cần làm gì cả, chỉ cần phát ra một chút tín hiệu, đừng quản quá chặt, lập tức sẽ có người tinh ý nhận ra cơ hội mà nắm bắt lấy.

Ngay cả khi chính sách còn nghiêm ngặt, không ít người trong thôn cũng đã len lén làm nghề phụ rồi.

Mấy năm qua sống chung, đội trưởng cảm thấy Nhan Nham có gì đó rất đặc biệt, cứ như mang chút vận số thần bí. Trừ chuyện không có cha mẹ thân thích, còn lại vận khí của cô lúc nào cũng tốt một cách kỳ lạ. Vì thế, ông rất coi trọng đề xuất của Nhan Nham.

Đội trưởng bàn bạc với bí thư chi bộ và kế toán, sau đó triệu tập mấy tổ trưởng đội nhỏ họp một lượt, quyết định âm thầm triển khai kế hoạch.

Nhan Nham cũng bảo Diệp Kỳ chia đợt xử lý hết gia súc, gia cầm trong trại nuôi trên núi.

“Thầy Hàn nói đúng, em cũng có cảm giác kỳ thi đại học sắp được khôi phục rồi. Diệp Kỳ, tụi mình quay lại trường đi, chờ khi thi lại là mình đăng ký luôn.”

“Được, nghe em hết.”

Năm 1977, cả thôn đang âm thầm thay đổi. Nhan Nham thấy có người lùa cả mấy con dê lên núi chăn, nhiều nhà cũng đã nuôi hơn một con heo, diện mạo tinh thần của mọi người cũng dần biến đổi, nụ cười nhiều hơn, hi vọng cũng nhiều hơn.

Mùa xuân năm ấy, Nhan Nham và Diệp Kỳ đến trường cấp ba làm thủ tục nhập học.

Hai người tranh thủ thời gian rảnh bắt đầu ôn tập lại bài vở, những cuốn sách giáo khoa cấp ba thu gom được từ các điểm thu mua phế liệu giờ cuối cùng cũng có đất dụng võ.

Con trai út nhà bác kế toán, cũng là họ hàng xa của Nhan Nham, tên là Nhan Kiến Quốc, nhỏ hơn Diệp Kỳ một tuổi, chưa kết hôn, từng học đến tốt nghiệp cấp hai, rất được chiều trong nhà. Cậu ta thường xuyên đến đội sản xuất tìm cha, cũng khá thân với Diệp Kỳ.

Thấy Diệp Kỳ đang học bài, cậu tò mò hỏi: “Giờ anh còn học cái này làm gì?”

Diệp Kỳ cẩn trọng đáp: “Học thêm cũng tốt. Anh nghĩ con người phải có tri thức. Sau này đất nước phát triển, nếu ai cũng mù chữ thì sao mà được?”

Nhan Kiến Quốc khá lanh lợi, ngẫm lại thấy cũng đúng. Là con út được nuông chiều, suốt ngày rảnh rỗi, không làm gì, thôi thì học cùng Diệp Kỳ cho đỡ chán.

“Em học cùng anh nhé?” Cậu nói.

“Được. Mình luân phiên đọc. Không hiểu thì hỏi anh, giờ anh đang ôn tập lại rồi.”

Thực ra, Diệp Kỳ đã nắm khá chắc kiến thức, giờ chủ yếu là cập nhật mảng thời sự.

“Vâng, cảm ơn anh nhé!”

Từ đó, nhóm học hai người thành nhóm ba. Nhan Kiến Quốc không chỉ học cùng, hỏi bài, mà còn thường xuyên đến “ăn chực” cơm.

Bác kế toán mấy năm nay thân thiết với vợ chồng Diệp Kỳ, quan hệ rất tốt. Dù hơi ngại vì con trai mặt dày, bác vẫn thấy theo học với Diệp Kỳ là điều tốt nên cũng không cản. Bác mang cho con ít lương thực, thỉnh thoảng lại gửi trứng gà, rau xanh, đôi khi còn có thịt.

Nhan Nham không để ý, thêm một đôi đũa cũng chẳng sao, huống hồ giờ Diệp Kỳ là người nấu ăn. Diệp Kỳ tuy hơi tiếc không có không gian hai người, nhưng nghĩ đến bác kế toán tốt bụng, đối xử tử tế với anh, thì nhịn cũng được.

Lúc này, bé Sỏi đã một tuổi, biết nói sớm, đi sớm, ngày nào cũng lẫm chẫm theo mẹ, cái miệng líu lo suốt, đúng chuẩn “cao thủ ngôn ngữ sơ sinh”.

Bé bú sữa mẹ từ nhỏ, từ sáu tháng tuổi bắt đầu ăn dặm. Cháo thịt rau, trứng hấp, hoành thánh nhỏ, cái gì cũng ăn ngon lành, không kén ăn chút nào, mà vẫn còn tiếp tục bú sữa.

Tối đến, bé nhất định phải ôm mẹ mới chịu ngủ. Sau khi ngủ say, sẽ được ba bế về giường riêng. Sáng tỉnh dậy thấy mình không ở giường ba mẹ, là giận dỗi phụng phịu ngay.

Bé rất thân thiện, gặp ai cũng “nói chuyện” được. Nhan Kiến Quốc cũng thích bé, mỗi lần đến là bế lên chơi trò “đưa lên cao”.

Nhờ Diệp Kỳ hướng dẫn, việc học của Nhan Kiến Quốc tiến bộ rõ rệt. Nhan Nham ước lượng cậu ta hoàn toàn có thể đỗ một trường đại học bình thường.

Mùa thu năm 1977, tin tức khôi phục kỳ thi đại học truyền đến. Nhan Kiến Quốc sững người, xúc động thốt lên: “Hai người đúng là may mắn thật đó. Không đúng, là em may mắn quá mới đúng!”

Cậu ta muốn lao ra ngoài chạy vài vòng xả hết sự phấn khích.

Hai tháng tiếp theo, Nhan Kiến Quốc dốc toàn lực học tập. Có lẽ trong lòng nghĩ, trời đã cho cơ hội, nếu còn không nắm lấy thì quá uổng phí rồi!

Bác kế toán thấy con trai tiến bộ, mỗi ngày đều tươi cười rạng rỡ.

Bên khu tập thể thanh niên trí thức cũng sục sôi khí thế, đội trưởng sẵn sàng hỗ trợ nhóm thanh niên ấy, thống kê danh sách thí sinh thi đại học, cho họ nghỉ ôn thi tất nhiên không có điểm công.

Lúc này, ai nấy đều bỏ qua xích mích cũ, tập trung toàn bộ tâm sức cho kỳ thi. Người điều kiện tốt sẵn sàng giúp người điều kiện khó hơn, tạo không khí học tập lành mạnh.

Vợ chồng Nhan Nham xưa nay ít tiếp xúc với nhóm trí thức trẻ, nên vẫn tiếp tục chăm chỉ luyện đề, không để tâm chuyện bên ngoài.

Ngày thi đại học, thời tiết rất lạnh. Diệp Kỳ mặc chiếc áo bông và áo lông vũ Nhan Nham may riêng cho, không thấy lạnh chút nào.

Trước đó Nhan Kiến Quốc đã thèm thuồng cái áo lông vũ của Diệp Kỳ, lần này mặt dày mượn một cái áo cũ, cũng quấn chặt mình ấm áp. Còn Nhan Nham thì khỏi phải nói, chuẩn bị đầy đủ từ sớm.

Lúc hai người đi thi, bé Sỏi được gửi cho thím Thiệu chăm. Nhà thím có hai nàng dâu, đều có kinh nghiệm chăm trẻ. Ba ngày thôi, Nhan Nham hoàn toàn yên tâm.

Kỳ thi năm đó, có người vui mừng, có người tiếc nuối, thậm chí có người xúc động đến ngất xỉu phải đưa ra khỏi phòng thi.

Tháng 2 năm 1978, Nhan Nham và Diệp Kỳ đều nhận được giấy báo trúng tuyển của Đại học Thanh Hoa.

Nhan Kiến Quốc cũng đỗ một trường sư phạm trong tỉnh, cả nhà bác kế toán vui mừng khôn xiết, còn tổ chức tiệc mừng ngay trong làng ở thời đại này đúng là hiếm có!

Bác kế toán vỗ vai Diệp Kỳ, chân thành nói: “Không có hai cháu, thằng nhóc nhà bác chắc chẳng biết xoay xở thế nào. Giờ tốt rồi, nó đỗ đại học, sau này tự lo được cho tương lai của mình rồi. Bác cảm ơn con.”

“Bác nói gì vậy ạ, bác còn khách sáo với con làm gì. Bao năm qua, con cũng nhận được không ít sự giúp đỡ từ bác mà.”

Toàn bộ gia súc, gia cầm của Diệp Kỳ đã xử lý xong trước Tết. Nhà cũng không có nhiều đồ, lần này hai vợ chồng có thể lên đường nhẹ nhàng. Diệp Kỳ gói ghém hành lý, mua sẵn vé xe, cùng Nhan Nham đưa con lên Bắc Kinh sớm.

Trước đó, thím Thiệu từng khuyên Nhan Nham để bé Sỏi lại thôn một thời gian, để thím và nhà bác kế toán thay nhau trông giúp, đợi hai vợ chồng ổn định rồi về đón bé.

Nhan Nham từ chối khéo, cô không muốn xa con quá lâu, và cũng tin chắc mình có thể sắp xếp ổn thỏa.

Hai người tạm biệt ngôi làng nhỏ nơi họ đã sống hai mươi năm, mang theo con và tất cả hành trang, hướng về Bắc Kinh.