cho trung đoàn. Chủ tâm của ông là để cho cậu ta ghi lại những thành tích và nhật ký chiến đấu của đơn vị để sau này bổ sung vào cuốn truyền thông mà ông bắt đầu viết lại từ sau khi bước chân vào đường dây.

Ngồi bên bờ rạch, ông Thêm bảo cậu Tuyên nhân viên tuyên huấn nói trên   ghi chép lại trận đánh vượt đường ban đêm. Ông bắt cậu ta nháp trước ra một tờ giấy, sau đó đọc cho ông nghe, ông chữa lại những câu văn, những ý quan trọng.

 -  Tuyên này, cậu phải viết nổi lên mấy ý của trận đánh. Môt là, trung đoàn ta đã chấp hành vô điều kiện mệnh lệnh của cấp trên. Ví dụ như: Bảy giờ nhận lệnh, chín giờ xuất kích, mười một giờ đã nổ súng. Hai là, tác  phóng khẩn trương, linh hoat mưu trí dũng cảm. Ví dụ như: bám sát tiểu đội tuần tra nhanh chông tiếp cận. Ở đây cậu nếu lên gương chiến đấu như đồng chí tiểu đoàn trưởng, đồng chí Canh, đội trưởng trinh sát, vân vân... Ba là... Ông Thêm đang nói thì bỗng cậu Tuyên gấp cuốn sổ lại:

 -  “Cá rô”

Cùng lúc, có tiếng gọi truyền đi các hầm:

 -  Chú ý …ý.. “Cá rô…ô”…

Chiếc “trực thăng” ngoẹo đuôi từ xa, bay rà thấp trên ngọn cây dọc theo bờ sông, đến ngã ba, nó bỗng quay ngoắt một cái, nhắm theo con đường mòn sình lầy trên cánh đồng, bay thẳng về phía họ.

- Nó vòng khu vực mình đó! Che miệng hầm vào...

Giống như mục tiêu mà nó dự định đánh đã được quy định sẵn trên toạ độ của một cái bản đô nào đó, nó không lượn vòng nhiều lần mà nổ súng ngay. Đạn cực nhanh từ trên trực thăng bay cheo chéo ngang qua đầu họ, rải dọc theo hai bờ rạch. Thằng Mỹ đứng trông máy bay, giương mát thao láo, tay kẹp súng chúc xuống. Ai cũng có cảm giác như nó đang chĩa mùi súng vào chính cái hầm của mình. Ông Thêm bỏ tay lên bao súng, chỉ cần nâng AK đưa nhẹ một loạt là thằng Mỹ đang phanh cúc ngực bắn súng đó sẽ đi nhào xuống ngay. Vậy mà cả mấy chục con người cứ phải ngồi im. Trên đầu chiếc “cá rô” còn có một chiếc “cá lẹp” bay vòng quanh yểm trợ cho nó.

Bỗng chiếc máy bay dừng lại một chỗ, cánh quạt quay tít giống như sắp hạ cánh. Nó quạt tốc gió đổ rạp những cánh dừa nước trên bờ rạch xuống.

 -  Nó quạt hầm thủ trưởng Cường!  Tuyên kêu lên và đứng nhổm dậy. Ổng Thêm nắm tay cậu ta giữ lại:

 -  Lệnh không được bắn...

Nhưng cũng vừa lúc đó thì một loạt AK nổ giòn. Chiếc máy bay bốc cao lên rồi bay chùng chiềng về phía bờ sông. Chiếc “cá lẹp” nghiêng vòng và lao xuống  phóng rốc két. Từ bốn phía, không ai bảo ai, súng các cỡ nổ lên giòn giã. ông Thêm không giữ được nữa, Tuyên xách AK nhảy ra khỏi hầm. Chiếc máy bay vũ trang này hoảng hốt bốc cao lên rồi bay thẳng.

Có tiếng gọi nhau phía hầm phó chính uỷ. Khi ông Thêm đến nơi thì người ta đã khiêng ông Cường đặt ra trưóc hầm mặt tái mét, hơi thở khò khè, hai tay duỗi thửng và máu ướt đẩm trước ngực. Đồng chí y tá mở cúc áo: một viên đạn xuyên qua ngực làm cho những bọt máu trào ra theo hơi thở phập phồng. Canh đã có mặt ở đó. Anh đỡ đầu ông lên cho y tá băng, nhưng phó chính ủy lắc đầu và đẩy tay anh ra. Ông khoát tay như muôn đuổi hết mọi người đi. Cuối cùng, ông Thêm phải đến ghé tai vào sát miệng ông. Giọng ông đứt quăng thều thào:

- Tổ chức chiến đấu ngay... Ông nói rồi lại khoát tay. Ông Thêm toan đứng dậy thì ông giữ tay lại. Khi ông Thêm ghé tai vào sát miệng ông lần thứ hai thì ông chỉ nói: Được hai tiếng “Kỷ luật...”, rồi nhắm mắt lại và buông tay ông Thêm ra. Đồng chí y tá băng hết ba cuộn băng mà máu vẫn chảy. Anh em khiêng ông sang một cái hầm khác. Ông Thêm hội ý cán bộ ngay trước cửa hầm và phân công luôn:

-  Nam (một cán bộ trung đội vừa mới lên phụ trách đại đội dẫn một tổ lùi về phiá bên kia rạch, phân tản dướì những cụm dừa nước dọc cánh đồng. dùng một trung liên và ba tiểu liên hợp đồng nổ súng, kéo địch ra phiá sau. Một tổ thứ hai, cũng do một đồng chí trung đội trưởng phụ trách di chuyển theo con rạch, vừa bắn vừa rút vé phiá bờ sông. Ông Thêm sẽ cùng tổ thứ ba. phân tản và di chuyển trên những lùm cây dọc đường mòn ở cánh đồng phía trước. Canh ở lại chi huy chung. Khu vực trên bờ rạch tuyệt đối không được nổ súng, làm cho địch lầm tường là ta không ở đó nừa. Đội hình tản rộng ra để tránh bớt thương vong. 

Ông Thêm vừa phân công xong thì Canh đến bên cạnh:

- Thủ trưỏng.

 -  Cái gì vậy!

 -  Vừa rồi tôi bắn chiêc “cá rô”.

 -  Cậu bắn.

 -  Vâng. Vì tôi thấy nó  phóng rốc - két vào hầm phó chính ủy

 -  Thôi, việc ấy để sau.

Ông Thêm toan đi thì Canh nắm lấy tay. Ông quay lại, quắc mắt:

 -  Cái gì vậy? Đã bảo mọi chuyện để nói sau.

 -  Thủ trưởng để tôi đi!

Canh nói vậy rồi chạy về hầm lấy bao đạn. Ông Thêm im lặng, chờ cho Canh đi khỏi, quay lại bảo Tuyên xuống các bộ phận chuyền đạt mệnh lệnh. Cũng vừa lúc các tổ chiến đấu triển khai độí hình thj một chiếc “đầm già" xuất hiện ở phía chân trời. Một lát sau ngoài tiếng động cơ vè vè của nó, người ta còn nghe cả tiếng phản lực bay ù ù tít tận trên tầng mây xanh. Bọn này lượn vòng, chờ quả rốc - két hỏa mù của chiếc “đầm già” phóng ra là lập tức lao xuống cắt bom. Giữa lúc đó, ông Thêm trông thấy tổ chiến đấu của Canh, mỗi người cầm một cành chà nghi trang, chạy thật nhanh ngược chiều với chiếc L19. Trước mặt họ, cánh đồng sình mênh mông.

Chỉ một lát sau, toàn cánh đồng dọc theo bờ sông, tiếng súng nổ rộn lên. Lần thứ nhất lao xuống, chiếc “đầm già* không bắn được trái mù. Nó nhận ra những làn đạn dày đặc bắn lên từ bốn phía. Nó vội vã bốc lên thật cao rồi bất thần, từ xa, tắt máy, phóng một quả mù vào chính giữa con đường mòn mà tổ Canh vừa mới chạy qua. Ba chiếc phản lực lần lượt lao xuống cát bom.

Ông Thêm ngồi trong hầm, cạnh phó chính uỷ. Ông Cường vẫn tỉnh nhưng thở khò khè rất mệt. Ông Thêm cúi xuống, ghé sát tai ông, nói cho ông nghe về cách tổ chức chiến đấu, ông khẽ gật đầu. Bỗng ông Cường lắp bắp:

 -  Ai..bắn?

Ông Thêm nhìn ra phía cánh đồng. Tổ chiến đấu cùa Canh đã chìm đi trong khói bom. Ông thở dài và cúi xuống nói vào tai phó chính uỷ:

- Chắc đồng chí nào quá lo cho anh, trót nổ súng...

 -  Không được...

Ông Cường nói vậy rồi lại nhắm mắt lại. Lúc chiếc “cá rô” quạt hầm, cậu liên lạc định bắn, ông đã giữ lại. Vì phát súng nổ từ hâm ông sẽ là hiệu lệnh cho toàn đơn vị. Cho đến khi ông bị thương, ông vẫn giữ lấy tay cậu liên lạc, và sau đó cậu ta cùng bị thương như ông, vậy mà có người nào đó lại phạm kỷ luật. Nhiệm vụ của đơn vị bây giờ không phải là bắn máy bay mà là đi xuống. “Đi xuống!"  Ông muốn lại đứng dậy trước đơn vị để nói thật to cái ý nghĩ này, nhưng ông đã kiệt sức.

Một trái bom nổ gần làm cho cái hầm rung lên. Phó chính ủy bấm vào tay ông Thêm, ông cúi xuống. Môi phó chính ủy mấp máy, nhưng nói không ra tiếng nữa. Trên hàng mi ông, ngấn nước mắt lấp lánh. Không, không phải ông khóc vì biết mình sắp từ giã cõi đời, ông khóc vì có những điều ông còn muốn nói ra mà không nói được. Cuộc chiến đấu này đòi hỏi có những lúc phải hy sinh cục bộ phải có một tinh thần kỷ luật thật cao. Người nào đã bắn loạt súng đó vì quá lo cho ông, nhưng anh ta đã gây ra thương vong vô ích cho cả một đơn vị đang cần đi xuống chiến trường vào những thời gian quyết định nhất.

Lần cuối cùng ông nhắm mắt lại. Ổng nghe tiếng bom xa dần… Ông Thêm sờ lên bàn tay phó chính uỷ. Bàn tay đã lạnh ngắt...

Lúc đầu, ba chiếc phản lực thi nhau oanh tạc dữ dội hai bên bờ rạch, nhưng rồi sang đợt hai, đợt ba, mục tiêu oanh tạc dần dần bị phân tán. Chúng nó chuyển sang bắn đạn hai mươi li và rải bom dọc theo con đường mòn giữa cánh đồng, rồi dài ra phía bờ sông. Từ trên cao tít chúng nó đã cắt bom. Suốt hai tiếng đồng hồ, một dải dài dọc bờ sông, khói bom dựng lên xám ngoẹt. Cả một vùng trời ầm ào tiếng động cơ.

Khi mục tiêu đã phân tán. các tổ chiến đấu ngừng không bắn nữa họ chỉ lợi dụng lúc chiếc “đầm già quay đi nơi khác thì di chuyển, tản rộng đội hình mãi ra.
Đến hai giờ chiều thì bầu trời trở lại yên tĩnh. Chỉ còn chiếc “đầm già" bay cao tít. ở lại nghiêng ngó thêm một lúc rồi cùng bỏ đi luôn. Ngay sau lúc đó. Canh đã dẫn tổ chiến đấu trở về đến bờ rạch. Anh đi thẳng đến hầm phó chính uỷ. Anh vẫn muốn nói với ông một lời. Anh chỉ nói một lời là anh xin nhận kỷ luật. Anh đã không nghĩ 

ra rằng phát súng của anh đã gọi cả đơn vị nổ súng. Khi anh đến đứng trước cửa hầm nói điều này với ông Thêm thì ông im lặng một lúc, rồi nói thật thong thả:

- Thôi đi, đừng có quấy rầy người đã hy sinh...

Anh em khiêng xác phó chính ủy ra để khâm liệm. Canh ngồi bên cạnh không nhúc nhích, trên gò má lấm lem bùn đất của anh từ từ rơi xuống hai giọt nước mắt. Ông Thêm nhìn cậu Tuyên buộc những ngón tay của ông Cường lại với nhau rồi quấn ông vào trông tấm vải liệm. Cho đến lúc đó, ông mới nghĩ ra rằng phó chính ủy đã ra đi thực sự. Ông quay lại, nói nhỏ vào tai Canh:

- Canh này, bây giờ chỉ còn cậu và tớ chúng ta phải làm công tác chính sách, sau đó phải đưa thương binh về phía sau, rồi lại phải đưa bộ đội xuống. Khó khăn vất vả quá khả năng của chúng ta đó! Cậu phải cố gắng giúp mình. Mình phải đưa thương binh về phía sau, tạm thời giao đơn vị cho cậu.

 -  Giao đơn vị cho tôi ấy à? Không được đâu! Tôi làm sao mà chỉ huy được cả một trung đoàn? Tôi... tôi...

- Thôi đi! Trước hết đi nắm tình hình các tổ chiến đấu như thế nào, tình hình đơn vị như thế nào, lo giải quyết công tác thương binh tử sĩ đi! Cậu xuống các đơn vị trực thuộc và trung đoàn bộ. Tớ xuống tiểu đoàn. Sau đó về hội ý. Cậu lấy một chiến sĩ làm liên lạc để nó giúp cho.

Canh đứng dậy, lầm lũi bước đi. Anh cũng không ra lệnh gì cho tổ chiên đấu mà anh đã đưa về đó. Anh đi dọc theo bờ rạch, ngẩn ngơ như một người mất hồn không còn nghĩ ra việc gì làm trước, việc gì làm sau.

Canh là trung đội phó trinh sát, vừa mới được gọi về ban tác chiến gần một tháng nay. Từ trước tới nay, đã bao giờ anh điều hành công tác trong một đại đội? Huống chi bây giờ đây là công tác của cả một trung đoàn? Mà cái trung đoàn này nào có phải là một trung đoàn hoàn chỉnh? Thông tin năm người, công binh bốn người, vận tải bảy người. Rồi tham mưu, rồi chính trị, rồi hậu cần, mỗi nơi cóp nhặt một vài người, gom thành tiểu đội, thành trung đội, thành đại đội. Toàn là anh em thu dung, tân binh, hoặc ở bệnh xá mới về. Lại còn đường đi. Nghĩ mà ngổn ngang trăm việc, rối như tơ vò. Vốn là một ngưòi vui tính, hoạt bát, trước đến nay chưa hề biết có một khó khăn nào. Vậy mà hôm nay...

Canh định đi xuống tiểu đội thông tin. Vừa được một quãng, anh bỗng nghe có người kêu:

 -  Thủ trưởng!

Đáng lẽ lúc khác thì anh đã phải bật cười vì cách xưng hô kỳ lạ ấy, nhưng lúc đó anh chẳng còn bụng dạ nào mà cười nữa. Anh chiến sĩ đang tìm một cái gì bên bờ rạch, thấy Canh đến, bỗng méo xệch mồm lại.

 -  Mất súng à?

 -  Không. Tiểu đội trưởng của em nấp đây, bây giờ chỉ thấy còn có một cánh tay nữa thôi.

 -  Cậu ở đơn vị nào?

- Em ở vận tải.

- Tiểu đội vận tải còn mấy người?

- Còn một mình em.

- Cậu tên là gì?

-Em tên Thắng.

- Bây giờ cậu đi với mình, làm liên lạc cho đoàn. Bọn mình đang thiếu người.

Mặt Thắng rạng rỡ hẳn lên:

 -  Em về lấy ba lô, thủ trưởng nhé!

 -  Để đó đã. Cậu chạy dọc theo bờ rạch này, đến thông tin, hậu cần báo cáo các đồng chí phụ trách bộ phận lên đây họp ngay bây giờ. Nếu người phụ trách đã hy sinh hoặc bị thương thì bảo đồng chí nào cấp bậc cao nhất đi thay.

Không cần hỏi gì thêm, Thắng cắm cổ dọc theo bờ rạch chạy đi. Tự nhiên anh thấy phấn khỏi hản lên. Từ sáng đến giờ, anh đang bơ vơ chưa biết làm gì, gặp ai. Thắng vừa về trung đoàn đúng được năm hôm nay. Anh đang đi với đoàn thực binh trên Trường Sơn thì nghe tin ta đánh vào Sài Gòn. Tất cả đoàn quân bỗng xôn xao lên. Cứ mỗi chặng nghỉ chân, đồng chí cán bộ khung, có cái đài bắn dẫn mang toòng teng bên vai lại ngồi xuống, bắt làn sóng Hà Nội, và tất cả anh em xúm quanh nghe 

các thông báo chiến sự. Họ tổ chức đi vượt trạm, bỏ lại đằng sau những chiến sĩ đau chân, sốt rét khóc sướt mướt. Nếu không đi mau thì sẽ chỉ còn công việc thu nhặt ống bơ và giẻ rách. Ai cũng không muốn mình là người cuôì cùng.! Ai cũng lo lắng mình sẽ không có gì đóng góp với cuộc cách mạng. Những đoàn quân cứ như vậy nốỉ tiếp nhau ào ào kéo đi. Họ đi cả ban ngày, đi cả ban đêm, ngồi chật các bến xe, bến phà, vứt bớt đồ đạc để đi cho nhanh. Thắng bị rộp phồng bàn chân, anh im lặng quấn băng thật chặt, rồi cứ thế cắn răng mà bước. Chỉ ba ngày sau, chân anh sưng tấy lên, không tài nào bước được nữa. Thế là người ta bỏ anh lại một cái trạm giao liên ở dọc đường. Anh được ghép vào một đoàn quân thu dụng. Họ đi hai ngày lại nghỉ một ngày. Về đến K9, trạm giao liên biên giới, gặp một đoàn thực binh bổ sung cho đơn vị vùng ven, Anh liền xin theo họ. Đồng chí cán bộ phụ trách là một cán bộ của trung đoàn 16 đi lấy quân, chẳng cần báo lại với K9, kéo anh đi theo luôn về trung đoàn bộ lúc đó đang đóng ở Thanh An.

Người cán bộ đó nói với anh:

- Như vậy là cậu đạt nguyện vọng nhé! Cậu sẽ được xuống Sài Gòn trong vòng vài tuần lễ nữa.

Nhưng rồi không đầy một tuẩn lễ vừa về đến Thanh An, chưa kịp nghỉ ngơi, thì đã có cán bộ đến, nhận anh về đơn Vị. Người cán bộ trực tiếp đưa anh về trung đoàn là Canh. Từ đó hễ cứ gặp Canh ở đâu, Thắng lại kêu lên mừng rỡ:

“Thủ trưởng!”

 Vì quá ham thích được đi chiến trường, nên khi người ta hỏi anh có biết bơi không, thì anh trả lời biết. Người ta lại hỏi anh có biết bắn B.40 không, anh cũng trả lời:  Có biết!

Sau khi chia nhau đi tìm kiếm dọc hai bên bờ, dưới lòng rạch, Thêm, Canh, Thắng cùng với anh em đơn vị gom hết thương binh lại một chỗ và chôn cất xong tử sĩ.

Ban chỉ huy cuộc hành quân họp lại và quyết định: Canh sẽ chịu trách nhiệm bắt liên lạc với trung đoàn và đem bộ đội xuống. Ông Thêm ra bến, tìm trạm tiếp nhận thương binh do địa phương tổ chức trên sông Sài Gòn. Nếu giao xong thương binh, ông sẽ quay lại đuổi theo đơn vị.

Đoàn đi xuống cũng phải qua một con sông nhỏ. Địa điểm liên lạc là phân khu bộ. Đáng lẽ thì đến đây đã có người đón, nhưng không biêt vì lý do gì, cho đến hôm đó, so với ngày hẹn thì đã chậm mât hai ba ngày, vậy mà vẫn không thây ai sang sông. Canh đành phải dẫn Thắng đi ra bến nghiên cứu đường hành quân. Anh phân công cho Nam ở nhà chuẩn bị hành quân. Mờ tối hai người đã có mặt ở bến.

Bến sông xơ xác. Đường đi ra bến phải băng qua một bãi sình. Bộ đội đi đạp nát cỏ lác tạo thành một con đường lõng bõng bùn nước. Dọc theo c0n đường còn dấu những hô pháo mới. Thuốc súng đọng đen trên những ngọn cỏ, quyện với sình lầy, bốc lên một mùi khét tanh tưởi. Bờ sông vắng ngắt, chắc là người ta bỏ cái bến này không đi nữa. Càng đi đến gần bờ sông thì dấu các hố pháo càng dày hơn, Canh đang đi bỗng nghe tiếng Thắng gọi:

 -  Thủ trưởng!

Anh quay lại. thấy Thắng nhặt đâu một cái mũ cứng, giơ lên.

 -  Vứt đi

 -  Nó mới chỉ thủng một chỗ thối mà!

 -  Vứt đi!

 Canh không muốn nói đó là mũ của tử sĩ, nhưng anh ra lệnh nhưng anh ra lệnh như thế một lần nữa.

Thắng ném cối mũ xuống HÌnh nhưng vẫn còn tiếc rẻ. Rõ ràng ở đây cũng vừa xảy ra một cuộc tập kích bằng pháo củaa địch. Trên bờ sông còn rải rác những dây lưng, bình toong, những mảnh vải nhựa rách tơi tả. Canh đến bên một chòm cây thấp ngang bụng, ngồi nhìn sang tên kia sông. Bờ sông bên kia cũng trống trải trông đến phát sợ. Mặt trời đã lặn từ lúc nào, để lại trên mặt sông một vừng ráng đỏ nhức nhối. Những vị trí địch ở chung quanh đã bắt đầu bắn lên những chiếc đèn dù vàng ệch.

- Đó là đâu vậy, thủ trưởng?

 -  Đồn địch

 -  Thế ở kia?

Thắng lại chỉ tay về một hướng khác.

- Cũng hắn!

- Vậy là ta ở giữa chúng nó?

-  Ta ở giữa

Hai cái bóng nhô lên trên bờ sông, lặng lẽ như hai mô đất. Họ ngồi vậy rất lâu, nhìn bốn phiá mênh mông như nỗi lo âu của chính họ. Làm thế nào bây giờ đây? Đi đâu? Đường nào? Dòng sông bạc trắng vỗ mãi những đợt sóng lao xao dưới chân... Theo như hợp đồng trưóc đây thì phân khu sẽ cho liên lạc vô móc ở cái bến này đây. Nhưng bây giờ sự việc xày ra không lường trước được. Vì bị bom. đơn vị đi sau đến chậm mất hai đêm. Dấu vết bom đạn chứng tỏ nơi hẹn vừa bị oanh tạc.

- Cậu có biết bơi không?

- Em chỉ biết bơi được dăm mét.

- Vậy thì cậu ngồi chờ đây, mình sang bên kia xem tình hình ra sao, nếu yên thì về chúng ta sẽ dẫn bộ đội đi luôn, không cần liên lạc nữa. Canh rẽ xuống nước không một tiếng động. Canh đi rồi. Thắng bồng thấy lo. Anh lùi về cạnh một bụi chuối nước, trố mắt nhìn vào bóng tôi, tay ghì chặt súng, tim đập thình thịch.
Bỗng từ phía xa, anh phát hiện một ánh đèn nhấp nháy.

Lúc đầu nó chỉ như một ngôi sao. nhưng rồi ánh đèn đó rõ dần lên cùng với tiếng động cơ phành phạch củaa một chiếc “trực thăng”. Chiếc “trực thăng” bay dọc theo triền sông, cái đồn pha dưới bụng nó chụp xuống một vòng tròn sáng rực, chớp sáng rồi lại tắt, tắt rồi lại chớp sáng. Nó càng bay gần đến nơi thì Thắng càng nhận ra cái bến quanh chỗ anh đang ngồi thật là trống trải. Qua ánh sáng của chiếc đèn pha chiếu xuống làm cho mặt nước vàng rực anh trông thấy những cụm bèo trôi bồng bềnh, cả đến từng cái lá.

Nguy mất! Anh thầm nghĩ và lo thay cho Canh. Con đường mòn đi xuống bến cũng phơi mình ra lồ lộ. thắng áp sát mặt vào đám lá những cây chuối nước mà vẫn cảm thấy như tay chân mình lòi hết ra dưới ánh sáng. Chiếc trực thăng bay quá lên một đoạn. Thắng vừa nhỏm lên thì lập tức nó vòng quay trở lại.

Tắc... Tắc... Tắc...

Một chùm đạn đỏ rực từ trên cao rót cầu vồng xuống tiếp theo một chùm tiếng nổ. Phản ứng một cách tự nhiên Thắng nằm rạp xuống, bụng ép lên đám bùn lõng bõng. Đến lúc anh ngẩng đầu lên thì chiếc máy bay đã vòng lại lần thứ hai. Anh nhận ra là nó đang bắn bờ sông bên kia vì vừa đến trên đầu anh thì nó nổ súng. Thôi rồi, không ai vào đó nữa nó đang đuổi bắn Canh. Thắng vừa yên tâm vì chiếc “trực thăng” đã có mục tiêu, nhưng đồng thời anh lại bắt đầu lo lắng. Nó lượn lại lần thứ ba. Thắng nhìn cái bụng to tướng của nó và chợt nghĩ: “Bắn!”. Tay anh run lên. Anh đã bỏ ngón tay vào vòng cò nhưng không tài nào giữ im khấu súng được. Phải chờ đến vòng lượn thứ tư.

Tiếng súng AK của Thắng nổ cùng lúc với tiếng súng đại liên từ trên trực thăng bắn xuống. Bắn xong, Thắng nhảy ào qua bãi sình. Khi anh nép vào được một cụm cây. nhìn lên trời thì không thấy “trực thăng” bay lại nữa. Anh nhìn chừng như vậy và từng quãng một, vừa nấp vừa chạy, vượt qua bài sình. Nằm dài trên một bờ rạch. Thắng thở gấp. Anh định nằm đó chờ Canh nhưng một ý nghĩ chợt đến làm anh hoảng hốt: “Nếu như Canh đã bị thương ở bên kia sông thì sao? Thắng đứng dậy, đi ra phía bờ sông mấy bước rồi quay trở lại. Anh không biết bơi. đi làm gì? Hay là trở về chăng? Sợ Canh không biết lại đi tìm!'Chỉ có ngồi đợi. Vô tình, tay anh bỗng chạm phải một vật gì cưng cứng. Quay lại. anh nhận ra cái mũ mà anh đã nhặt lên buổi chiều. Cái mũ bị thủng một lổ ở nơi đính ngôi sao. Lúc chiều, anh không có cảm giác gì khi đi qua đây, vậy mà bây giờ, bỗng nhiên anh thấy sờ sợ. Anh ngửi thấy mùi thuốc súng. Và dần dần anh nhận ra chung quanh anh có những tấm băng, những mảnh bông bị vứt xuống ngay cạnh chỗ ngồi. Anh vội vàng vứt cái mũ và đứng dậy. Cái thi hài của đồng chí tiểu đội trưởng mất một cánh tay chợt hiện lên trước mát. Đó là lần đầu tiên trông đời, Thắng trông thây một người chết, mà lại là một người chết thi hài không còn nguyên vẹn nữa. Không cưỡng được nữa, Thắng đi gần như chạy về phía sau, về hướng cái bờ rạch mà cả đơn vị anh đang ém quân ở đó để chờ sang sông.

Ông Thêm vội vã quay trở lại tìm Canh. Bờ rạch vắng tanh vắng ngắt. Tìm đến hầm thứ tư ông mới thấy ba bốn tân binh đang chụm đầu ngồi nói chuyện với nhau. Còn ít người, anh em sợ, không dám nằm một mình. Tất cả anh em còn lại, gần bốn chục người, được Canh gom lại, tổ chức thành một đại đội: tham mưu, chính trị, hậu cần một trung đội; công binh, thông tin, trinh sát, vận tải, vệ binh một trung đội; tất cả tiểu đoàn 9 cũng gom lại một trung đội.