Sau vụ đó, lão Nùng ít nói hẳn. Lão cũng ít ra khỏi nhà hơn. Gần đến ngày giỗ mẹ Tâm, lão mới hoạt bát lên chút. Lão lúc nào cũng giục, đầu tháng rằm tháng lễ tết đều nhang khói suốt. Nhưng lần này lão giục ghê quá, Tâm mới về lại làng.

Căn nhà nhỏ hoang vắng rậm rạp, dọn dẹp cũng mất cả ngày trời.

Hôm nay lão Nùng mặc một cái áo mới hơn, của một người Cao Lan tặng lão. Áo có hai dây buộc ở hai vạt trước, cả thân trước và thân sau đều được thêu thùa dày đặc những chữ Hán cổ và các họa tiết hình người cưỡi chim, người cưỡi ngựa.. đó là những hình vẽ về vũ trụ, về những vì sao, các tiết âm dương ngũ hành và các quẻ trong Kinh dịch.. Lão bảo mặc vậy mới tôn trọng bản sắc, truyền thống, tổ tiên, thế sẽ càng linh thiêng. Lão xuống chợ mua được con gà, cúng bái xong xuôi, hai người ngồi vào mâm cơm.

- Ông mua gà gì thế? Dai nhanh nhách.

- Đừng đỏng đảnh, cậu có còn là cậu ấm nữa đâu. - Lão Nùng thản nhiên.

- Ông mua một đĩa xôi là được rồi. Tôi thấy ông ăn uống cũng có ra gì đâu, thịt gà thịt lợn nửa năm mới động đũa, suốt ngày ăn ớt cay, dưa muối với húp cháo nóng thôi. Nấu cũng cho đống muối thế này. Hít nhang khói nhiều quá nên đủ no rồi hả? Nào nào, ăn nhiều cái coi. Nhường ông đấy..

Lão Nùng định nói lại vài câu, bỗng ho rũ rượi. Tâm định hỏi lão có sao không, bỗng có một bà hàng xóm chạy sang.

- Thầy cúng A Nùng nổi tiếng linh nghiệm đấy đúng không? Khổ quá, cháu nhà tôi từ thành phố xuống đây chơi, nhưng nó nằng nặc không ăn cơm tôi nấu. Thằng bé cứ lẩm bẩm đây có thể là một cái bẫy độc xyanua vì nó ngửi thấy mùi hạnh nhân. Rồi nó lại bảo tôi đóng chặt cửa lại vì dạo này có sát nhân hàng loạt xuất hiện đầy đường. À còn nữa. Mấy hôm trước bố nó xòe xe, về thằng bé hỏi han tỉ mỉ lắm, nó nói có hung thủ sắp xếp trước chứ không đơn giản là tai nạn, rằng hung thủ đã theo dõi từ lâu, căn giờ các thứ rồi lái xe với tốc độ nhanh, từ ngõ lao ra đường lớn đâm vào xe bố thằng bé để thủ tiêu. Sau đó hung thủ bỏ trốn đi thật xa, và nó đế thêm nó là một thám tử có nhiệm vụ truy tìm thủ phạm đòi lại công bằng cho bố. Thằng bé rối rít yêu cầu bố mẹ cho nó đi theo hung thủ. Con gái tôi tưởng con mình học hành căng thẳng sinh ra ảo tưởng, đành đưa về quê chơi. Ngày đầu vẫn không sao, đến hôm nay, ngày thứ hai, nó lại giở chứng không muốn ăn cơm tôi nấu, kêu tôi tiến hành kiểm độc..

Lão Nùng quay sang nhìn Tâm. Tâm lập tức nói với lão:

- Nghe tôi, không phải hồn ma quỷ quái gì đâu. Lại nghiện cái gì nữa rồi..

Một lúc sau, Tâm về.

- Không phải ma nhập?

- Ấy A Nùng, lão bớt mê tín rồi hả? Thằng bé đọc nhiều truyện trinh thám quá, sinh ra ảo tưởng, nghĩ mình là thám tử, nghĩ thế giới xung quanh có nhiều vụ án khả nghi. Tôi đã bảo bố mẹ nó cho con đi du lịch thăm thú các loại rồi, không chúi mũi vào đọc truyện nữa, không thì chẳng mấy chốc, đầu óc và kết quả học tập của nó sẽ giảm sút mơ ảo thất thường cho coi.

- Khà khà, cậu cũng thay đổi. Trước đây, những chuyện này, cậu chắc chắn sẽ không can dự đâu.

- Tôi cũng thấy mình thay đổi..

- Cậu.. bớt vô tâm hơn trước.

- Phải, ấy là điều tốt. Ông biết không, lần này tôi chấp nhận về làng này giỗ mẹ tôi, là vì tôi sắp phải rời đi rồi.

- Cậu rời đi? Đi đâu? Quay về thành phố? - Lão Nùng lập tức ngẩng đầu.

- Vâng, tôi ăn bám ông vậy là đủ rồi. Tôi chẳng qua cũng chỉ là một thanh niên buông xuôi mọi hy vọng ước ao. Tôi thực dụng và có vẻ đang dần lạc hậu rồi. Dù sao.. tôi cũng không phải người ở đây.

Lão Nùng nghe đến đây, im lặng không nói gì. Lão tiếp tục và cơm.

Buổi tối đó, không biết Tâm vì chuyện gì mà đề cập đến việc về thành phố như vậy. Có phải anh nhận ra mình hồi bé từ hình ảnh của cậu nhóc mê truyện trinh thám nhà kế bên, bố mẹ chiều hết mực, nhưng vẫn bỏ bê không tâm sự sẻ chia với con cái, đến nỗi thằng bé bị nghiện truyện, mụ mị, ảo tưởng còn không biết? Hay do cậu cảm nhận được sự trưởng thành của mình, thấu đáo được trách nhiệm của bản thân, nhận ra được mình ở đâu, phải làm gì, chứ không ất ơ qua ngày nơi núi rừng này, quyến luyến nhưng không phải là một chốn sinh sống và dừng chân phù hợp, tự do tự tại nhưng vẫn còn gì đấy bứt rứt, không cam tâm?

- Một con chim bị nuôi nhốt trong chiếc lồng sơn son thếp vàng bao nhiêu năm, khi đã được tự do tung cánh trở lại bầu trời xanh thẳm vời vợi, lại muốn quay về chốn cũ kìm kẹp kia sao?

- A Nùng, ông sai rồi. Chốn cũ của tôi, không còn người chủ lạnh lùng vô tình ngày xưa nữa. Còn bầu trời xanh thẳm này, rốt cuộc cũng chỉ là ảo mộng do tôi thèm khát quá mà tự tưởng tượng ra thôi. Tôi chỉ là bị nuôi nhốt vào một cái lồng lớn hơn nữa, với những song sắt được nới rộng khoảng cách hơn một chút, chứ tôi vẫn phải dựa vào người khác để sống, lẽo đẽo theo người khác, sống dưới những quy tắc của người khác. Tôi không có tự do của chính tôi, tự kiếm sống mà nuôi bản thân mình. Thực dụng không đáng sợ bằng vô dụng. Tôi phải tỉnh mộng thôi..

Lão A Nùng tiếp tục im lặng.