Hôm đó, lúc Lâm Triều Tịch về đến nhà đã là rạng sáng hôm sau.

Cô mở cửa, như thường lệ, trước hết xác nhận Lão Lâm vẫn ở nhà rồi mới về phòng mình.

Bàn học vẫn bày đầy tài liệu về cuộc thi dựng mô hình, cô thu dọn đống sách bút, sau đó đặt cuốn sách ôn thi nghiên cứu sinh vào vị trí trung tâm bàn học.

Mấy hôm vừa rồi thức xuyên đêm, tối qua lại vừa chơi thâu đêm, còn đi đánh cầu lông, đáng lí ra cô đã mệt gần chết mới phải, nhưng hiện tại cô vô cùng tỉnh táo.

Chuyện của Chương Lượng khiến cô thấy thương tiếc, nhưng chủ yếu là cô nghĩ về Lão Lâm nhiều hơn.

Annie nói, chỉ có người may mắn nhất trần đời mới tìm được điều mình muốn làm, nhưng thực ra cũng có người tìm được chân lí của cuộc đời, song lại không thể bám theo con đường đó mà đi.

Cô tới trước giá sách trong phòng khách.

Hồi còn tiểu học, cô từng thấy một phong thư được Lão Lâm cất giữ. Phong thư đó không có gì bên trong, chỉ có một tờ giấy được gấp lại, thể chữ tiếng Anh viết hoa vô cùng đẹp mắt, nó được kẹp vào album ảnh mừng 100 ngày sinh của cô.

Cô tò mò mở phong thư ra xem, phát hiện ra ngày gửi tình cờ rơi vào đúng sinh nhật một tuổi của cô. 

Là con gái của một gia đình đơn thân, suy nghĩ đầu tiên của cô là từ mẹ gửi đến. Khi cô lén lút bóc phong thư đó ra, vì đọc không hiểu những chữ tiếng Anh viết bên trong nên cô đã làm chuyện mà cô cho là vô cùng kì cục.

Cô chép lại bức thư đó, mất khoảng một tuần để phiên dịch từng từ đơn qua từ điển, giải nghĩa ý trong câu, sau đó cũng hiểu được đại khái toàn bộ bức thư.

Bức thư đó không phải do mẹ cô gửi tới, mà từ giáo sư Paul George của trường Đại học CHU bên Mĩ. Giáo sư nói khoảng thời gian trước ông quá bận rộn, gần đây rảnh rỗi bỗng nhớ tới Lão Lâm. Ông biết Lão Lâm đam mê Toán học, cũng rất có thành tích, vậy nên ông chắp bút viết thư hỏi Lão Lâm lí do  từ chối qua đó du học, nếu Lão Lâm bằng lòng thì hoàn toàn có thể làm lại thủ tục nhập học, trở thành học sinh của giáo sư.

Tuy giáo sư không biết lí do Lão Lâm từ bỏ việc du học, nhưng Lâm Triều Tịch biết.

Đọc trộm thư của bố chẳng có gì vẻ vang, vậy nên lần đầu tiên cô cãi nhau với Lão Lâm và nhắc đến bức thư này là chuyện hồi lớp sáu.

Cô hỏi Lão Lâm, có phải ông cảm thấy đứa con gái này rất vướng chân không?

Phản ứng của Lão Lâm khá kì lạ.

Lão Lâm bảo cô học thêm luật, nếu ông bỏ rơi con cái sẽ bị trừng phạt bởi pháp luật quốc gia.

Đương nhiên, về sau Lâm Triều Tịch cũng mới nghĩ ra, nếu Lão Lâm đã xuất ngoại thì luật pháp Trung Quốc đâu thể thực thi với ông…

Phòng khách bật chiếc đèn bàn nhỏ, Lâm Triều Tịch mở tủ sách, cô ngồi xổm xuống tìm quyển album kia.

Nền hoa trắng nhỏ, cuốn album quả nhiên vẫn còn ở đó.

Sau một thời gian dài, những tấm nhựa trong cuốn album chính chặt vào nhau, Lâm Triều Tịch dùng sức, nhẹ nhàng bóc tách chúng.

Bên trong là ảnh chụp mừng 100 ngày tuổi của cô, trắng trẻo mập mạp, trông như chú lợn con.

Cô giở hai trang thì thấy bức thư đã ố vàng.

Lão Lâm thật cố chấp, bao nhiêu năm nay, bức thư vẫn để ở đó. Lão Lâm sẽ không giấu vào chỗ khác chỉ vì cô xem trộm, thái độ càng có vẻ dửng dưng.

Lâm Triều Tịch ngáp một cái, tiếng ngáy của Lão Lâm vang lên làm rộn ràng cả phòng khách bằng âm thanh Hi-Fi.

Cô gập album lại rồi về phòng ngủ.

——

Sau khi kết thúc cuộc thi, cuộc sống của cô chỉ còn xoay quanh việc ôn thi nghiên cứu sinh, phải chú tâm, trân trọng hiện tại. Đây là nhận thức về cuộc đời trong bức thư cô ngồi đọc trước giá sách sáng nay.

Nhận thức đó chỉ kéo dài đúng 1 phút 15 giây là kết thúc.

Hai mắt nhập nhèm ngái ngủ của cô lướt qua tờ lịch, nhận ra mai là ngày bảo vệ luận văn tốt nghiệp.

Ghi chú đó cô đã viết từ rất lâu, gần đây cuộc đời được trải nghiệm vô số cuộc lên voi xuống chó, cô quên béng mất vụ việc này.

Cuộc đời đầy rẫy những biến số, không nên tùy tiện lập flag. Lâm Triều Tịch vừa mở máy tính, vừa cảnh cáo chính mình.

Luận văn tốt nghiệp của cô nói về “Sự khác biệt Bản thể luận” của Heidegger.

Trước đó cô còn cho rằng thời gian còn dài, căn bản chưa từng nghĩ gì về việc bảo vệ luận án.

Lúc này đây cô mở ngay tài liệu, cảm giác như đã cách mấy đời. “Heidegger”, “có thật”, “tồn tại”… những con chữ trong tài liệu dường như là những chuyện của kiếp trước.

Tuy thời gian thực tế chưa tới hai tháng, nhưng cô thực sự đã cách ngày viết bài luận văn này hơn một năm rồi. Phần lớn nội dung trong đó đã trở nên hoàn toàn xa lạ, Lâm Triều Tịch thở dài, buộc bản thân phải bắt tay từ đầu, từng chút tìm lại trạng thái viết luận văn lúc bấy giờ.

——

Lớp thông báo thời gian tập trung bảo vệ luận văn từ bảy rưỡi tám giờ, Lâm Triều Tịch đã có mặt từ sớm.

Lớp học huyên náo ồn ào, mọi người đã lâu không gặp chuyện trò rôm rả.

Bảo vệ luận văn phân làm hai tổ AB, sinh viên bốc thăm thứ tự, lần lượt tiến hành. 

Hầu hết mọi người ngồi theo phòng kí túc xá, ai cùng kí túc sẽ ngồi với nhau. Cô nhìn quanh, phát hiện bạn cùng phòng cũ ngồi cùng Trần Bội, Trần Bội bán đứng cô cho Lưu Chí Viễn, tất nhiên cô muốn báo thù.

Thế là cô lặng lẽ tìm một góc ít người, nghe ngóng mọi người trong lớp thảo luận địa điểm chụp kỉ yếu tốt nghiệp, muốn tìm chỗ chụp mới lạ, sau đó là cùng nhau tụ tập đi ăn.

Ai ai cũng vô cùng hào hứng, những chủ đề đó khiến cô cảm thấy lễ tốt nghiệp đại học đang đến gần, mọi người sẽ đường ai nấy đi. Rõ ràng trước kia cô cũng từng trải qua tốt nghiệp cấp hai, cấp ba (hai lần cấp hai), nhưng cảm giác tốt nghiệp đại học lại khác hoàn toàn.

Lâm Triều Tịch cảm khái một hồi. Ngay sau đó, cô mở bài giới thiệu luận văn hôm qua viết vội trong tình huống khẩn cấp đọc lại. Cô xem lại vài lần những câu hỏi cô cho rằng giáo viên sẽ đặt ra và đáp án mình sẽ trả lời, cứ vậy đến khi lớp trưởng ngồi xuống trước mặt cô.

“Gần đây cậu bận gì thế, nhóm lớp cũng chẳng thấy lên tiếng, bọn tớ thống nhất quà lưu niệm tốt nghiệp rồi đấy, cậu nợ tớ 15 tệ 6.” Lớp trưởng nói.

Lâm Triều Tịch hơi đờ đẫn, cô ngẩng đầu nói: “À, xin lỗi nhé, tớ không biết vụ này.”

“Tắt thông báo nhóm lớp rồi à?”

“Chậc… tớ chỉ quên không đọc.”

“Bảo ngay mà, bài thống kê định hướng sau tốt nghiệp lần trước cậu cũng không nộp, tớ hỏi Trần Bội cậu ấy cũng không biết gì, tớ viết hộ cậu là “Startup” đấy.”

“Thứ lỗi thứ lỗi, tự chủ lập nghiệp là một ý kiến quá hay.”

“Gần đây cậu bận gì? Thi chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm hay chuẩn bị thi nghiên cứu sinh?”

“Thi nghiên cứu sinh ấy mà, tớ bỗng chẳng muốn đi làm gì cả.”

“Quả nhiên đã được lĩnh hội sự tàn khốc của xã hội nhỉ? Thôi cố lên, tớ đợi cậu trở thành học muội trong nhóm nghiên cứu sinh khoa mình.”

Lớp trưởng nói đùa.

Lâm Triều Tịch trầm mặc một lúc, cô không đả động chuyện mình sắp nhảy sang khoa khác trong trường.

——

Vụ bảo vệ luận văn… Lâm Triều Tịch chưa có kinh nghiệm gì.

Cô cảm giác mình đã quá nhẵn mặt trong các trường thi, nhưng lúc đứng trước phòng học, thấy mọi người vào rồi lại ra, mặt ai cũng dài như cái bơm, tình hình rất nghiêm trọng, tim cô vẫn đập thình thịch, miệng đắng lưỡi khô.

Mỗi một sinh viên ra khỏi phòng thi, mọi người lại xúm vào hỏi giám khảo đặt vấn đề gì.

Sinh viên khoa Triết có vài người rất buồn cười, bạn nữ kia im lặng một lúc lâu, mới nói: “Giáo viên có thành kiến với cách tớ dùng sách tham khảo.”

“Thành kiến gì?”

“Cô Thẩm cho rằng bản dịch của Lý Tông Quang tớ dùng không hay bằng bản dịch của Trương Linh, song thầy Vương không đồng tình, cuối cùng họ xảy ra tranh cãi.”

Hành lang yên tĩnh, tiếng giám khảo tranh luận trong phòng mơ hồ truyền đến.

Cũng không biết miệng ai nhắc đến Monadology, các thầy cô lại cùng nhau công kích Leibniz, mãi tận mười phút sau mới hô lên “người tiếp theo”, Lâm Triều Tịch nghe mà phát mừng.

Lúc đến lượt cô, không ít sinh viên trong lớp đã hoàn thành bài bảo vệ, họ khoác vai bá cổ đi uống rượu luôn rồi.

Cô ôm cái bụng đói vào phòng học, máy móc đọc thuộc phần giới thiệu bài luận tốt nghiệp.

Ba giáo viên chủ trì biện luận đưa ra đánh giá của mình, sau đó người rất thích phát biểu ý kiến là cô Thẩm chép miệng, nói: “Học thuộc rất khá.”

“Là học thuộc rất lâu ạ.” Lâm Triều Tịch mỉm cười.

Sau khi đặt ra hai câu hỏi mang tính chuyên ngành, các giáo viên cũng đã thấm mệt, họ bắt đầu tán dóc với cô: “Tốt nghiệp xong em định làm gì?”

“Thi nghiên cứu sinh ạ.”

“Bạn học Lâm, chữ “ạ” này hơi hàm súc nha, em định thi vào bộ môn nghiên cứu nào?”

“Em định thi…” Lâm Triều Tịch định bịa bừa một khoa nào đó, nhưng thấy ba giáo viên ngồi đó, cô bỗng nói: “Em định thi vào khoa Toán học.”

“À, ra vậy.” Các thầy cô đều là người từng trải, họ rất bình thản: “Vậy hãy nói một chút về sự hỗ trợ của Triết học trong quá trình học Toán của em nhé.”

“Em cho rằng, trong quá trình học Toán, Triết học đã nói với em rằng: Không ngờ con người lại đi nỗ lực lí giải thế giới này, thật không thể tưởng tượng nổi.”

“Câu này sao nghe quen quen, của Anh-xtanh nhỉ?” 

Mặt Lâm Triều Tịch ửng đỏ.

“Trả lời thành thật đi.” Giám khảo nói.

“Không hỗ trợ gì ạ, đây là hai bộ môn độc lập, không ảnh hưởng lẫn nhau cũng không nên ảnh hưởng lẫn nhau.”

“Wittgenstein.” Giám khảo đánh mắt nhìn nhau, cô Thẩm chép miệng, hỏi: “Em giải thích thế nào về việc Leibniz vừa là nhà Triết học lại vừa là nhà Toán học?”

“Mệnh đề này của cô Thẩm có vấn đề.” Một giáo viên ngồi cạnh nói thẳng.

Sau đó ba người lại tranh cãi lẫn nhau. Từ cuộc khủng hoảng Toán học lần thứ ba, đến định lí Bất toàn của Gödel, thỉnh thoảng họ lại xen vào hỏi cô một số vấn đề về Lí thuyết tập hợp, trả lời được cô sẽ trả lời, không biết thì bảo không biết.

Ba giám khảo đắc ý đàm luận trong thế giới của họ, Lâm Triều Tịch nghĩ bụng, giờ chỉ thiếu điều bảo cô xuống dưới mua ít rượu và đồ nhắm mang lên.

Cô đứng trên bục phát biểu, chợt cảm thấy những người đáng yêu thường khá giống nhau, Triết học cũng là bộ môn thú vị và diệu kì. Nếu cô lựa chọn thi nghiên cứu sinh, có lẽ cũng sẽ rong ruổi dạo chơi trong bộ môn này để tìm kiếm niềm vui.

Vậy cô nên phán đoán thế nào về đam mê thực sự của bản thân?

Thật khó để phán đoán.

Sau 40 phút… sau một tiếng…

Cuối cùng những sinh viên đứng đợi bên ngoài cũng không đợi nổi, họ chạy tới gõ cửa phòng.

Các thầy cô dừng lại, họ nhìn cô, hỏi: “Sao em còn chưa đi?”

Lâm Triều Tịch mỉm cười cúi người chào, cô rời khỏi phòng học, lòng khoan khoái với cảm giác hoàn thành nghiệp học.

Cô nhét luận văn vào cặp, sau đó rút điện thoại ra, Wechat lại gửi tới hàng loạt thông báo.

Có người trong nhóm thi dựng mô hình @ cô: Ngày mai lớp đi chơi bi-a, cậu đi cùng chứ?

Lâm Triều Tịch: Thôi tớ không đi đâu.

Ai đó: Thế ngày 27 này cậu có đi không, tới hồ Đông Minh Nam Sơn, Bùi Chi bảo sau hôm đó cũng là ngày cậu ấy xuất ngoại, bọn mình chúc mừng cậu ấy một chút?