Phương thăm được nhiều bà con lắm, cô nàng vui suốt thôi. Sao mà không vui cho được? Nhận ra mình có nhiều họ hàng đến thế, ai cũng vui tính, đùa giỡn nhau cười miết, ai cũng tốt bụng, thật thà đôn hậu. 

Phương với Trung ghé nhà ông ba- anh của bà nội trước, Trung và Phương vừa vào nhà liền khoanh tay thưa:

- thưa chú ba! - thưa ông ba!

Ông ba là người nghiêm khắc và đôi phần khó tính:

- sao bây kêu thằng Trung là bạn được? Nó vai chú bây đó!

Bù lại, ông ba cũng là người thương con cháu:

- năm qua mần ăn sao con? Bây bụ mần cực lắm ha sao ốm vậy? Xương cổ lộ hết rồi

Trung cười nói giờ con gái hay ăn kiêng cho dáng thon vậy thôi, ông ba hút điếu thuốc Trung se cho, thở một hơi rồi rằng:

- hồi xưa người ta còn kiếm con nào tròn tròn đặng dễ có con, có cháu, giờ gu nó khác dữ mày. Nhưng mà ráng ăn vô cho nó khỏe con, đừng chạy theo mấy cái màu mè mà người ta tung hô, bữa nay họ thích được thì ngày mai họ bỏ được thôi con. Bữa tao coi tivi nói nhỏ nào ăn tiệc rồi về móc họng, con cháu tao mà vậy chắc tao xót lắm, ăn thì giữ lại, công sức hết cả mà xài thuốc đốc thúc thì ruột gan nào chịu nổi? Muốn ốm muốn mập gì cũng giữ sức khỏe biết không, Phương?

Phương cười gật đầu:

- dạ, con biết ông ba!

Ông ba đưa khai mứt nào mứt me, mứt sen, mứt mãng cầu, v .v..

- ăn mứt đi bây, con Phương ăn mứt gấc này này, nghe bà ba mày nói con gái ăn tốt chứ tao cũng không biết tốt gì, ha ha ha!

...

Sau đó, họ còn ghé thăm nhiều người lắm, bà sáu hôm bữa ghé nhà nói chuyện với bà của Phương, ông mười em ông ba, ông một- đúng ra là ông mười một, bà mười hai, bà mười ba mất rồi- Phương với Trung ghé đốt nén nhang rồi nói chuyện với cô tư con của bà mười ba, ngoài ra còn hai ông út và hai bà út cũng là em ruột của bà của Phương, bà từng kể là hồi xưa hay vậy lắm, tính đẻ đứa nữa rồi ngưng, xong ai dè lòi thêm đứa nữa, cái đứa trước lỡ tên Út, thì đứa sau kêu nó là Út Lượm, lỡ nữa thì Út Mót, còn như bà cố ông cố thích "giỡn nhây" thì có bà Út Chót.  Lúc ghé thăm ông Mười, ông có hỏi hai đứa cháu đã tới thăm bốn ông bà út chưa, Trung với Phương đáp:

- dạ chưa!

Ông Mười cười kể cho hai đứa cháu nghe chuyện hồi đó. 

Hồi đó ấy, ông cố bà cố đều đi đánh giặc. Đánh giặc rồi gặp nhau, bà cố tưởng ông cố là Việt gian nên tẩn cho một trận, ông cố nói bà cố là con cọp của đội, bà cố lúc biết ông cố là đội trưởng được cử xuống dạy mọi người bắn súng mới, bà đổ đừ, mà ông làm kiêu lắm.

- tía ông ổng chảnh vì ổng biết bắn súng mới thôi chứ má bả cũng đẹp lắm bụ, chị Sáu bà con Phương hồi trẻ giống má bả lắm, về hai đứa coi thì biết ông Mười có xạo không! 

Sau đó nguyên đội lén vô xóm xin cơm, có thằng trai trẻ thấy bà cố thì thích lắm, có hôm trời tối còn đem cải chua lên cho đội rồi dúi lá thư tình vô tay bà nữa. Kể tới đây ông Mười cười kha khả:

- Lúc nguyên đội đuổi nhau đọc lá thư tình của bà cố, ông cố ổng muốn nghe coi thư viết cái gì, rồi bà cố tính sao với thằng đó, cái ổng leo tuốt lên ngọn tràm gần đó, kích ở đó. Mà mẹ bà, nguyên cái rừng tràm ổng lựa trúng cây non nhất, mấy bà đờn bà đang tâm sự kín với nhau coi bà cố bả muốn trả lời thằng đó không, bà cố bả nói bả chỉ thương... cái ông cố rớt từ trên cây xuống giữa vòng phụ nữ. Khà khà khà

Ông Mười cười dữ lắm, mấy cô mấy bác con ông cũng cười, Phương với Trung cũng thế. Trung hỏi:

- Vậy chứ bà cố làm sao để ông cố chịu ngỏ lời vậy ông mười?

- có làm gì đâu, bà cố bả giỏi đánh giặc bằng tay chứ bả không biết tính kế ha gài bẫy gì hết á!

Ông Mười kể rằng bà cố đi từ chối thẳng với thằng kia, bà nói bà bận yêu tổ quốc rồi, nói nó còn nhỏ ráng học, mốt ra chiến trường đuổi giặc, có duyên thì gặp lại thôi. Ông cố cuối cùng cũng biết đi tỏ tình với bà cố, nhưng mà bà nói ở quê gửi thư nói bà mốt tết tới thì về quê ba bà gả đi, nên bà cũng không chịu ông. 

Phương cũng biết câu chuyện này, bà nội từng kể ông cố gặp bà cố ở chiến khu- con cháu đời nào cũng đều nghe chuyện của đời trước kể lại, nhưng chuyện từng có chàng trai gửi thư tình lúc ông cố gặp bà cố thì Phương không biết, đúng là chuyện đời xưa phải nghe nhiều người mới biết đủ, giống như một bức tranh kí ức ông bà cố vẽ ra rồi chia đều cho con cái, để mỗi người giữ một mảnh vậy. 

Chính là sau đó ông cố hoàn thành nhiệm vụ tập bắn thì về đội của ông, ở trên cao hơn bà một bậc, ông rời đi mà tiếc nuối lắm, ông ở lại chiến trường ăn tết với đồng đội trong cú thất tình. Lúc đó có lẽ bà đã về quê ăn tết, cưới chồng, sinh con trai con gái, đi cấy lúa nuôi con, đứa lớn trông đứa nhỏ, đứa nhỏ lớn thì đẻ thêm đứa nữa, đứa lớn lớn hơn thì nấu cơm cho tía má, đứa kế giữ em, đứa nhỏ đi chơi, đứa út nằm khóc cho đứa kế dỗ, rồi.. hầy

- ông tía của ông ổng ngoài cái giỏi học chiến đấu ra, ổng cũng ghen dữ lắm, bởi vậy mà người ta ăn tết ổng đã vẽ tới khúc bà cố có cháu chắt rồi. 

- chắc sau đó ông Năm bức phá mọi luật lệ, đi về quê kiếm bà cố đặng không cho bà cưới chồng hả chú Mười?- Trung hỏi

- ừa con! Mà đó là bài xạo mà mấy người đờn bà đồng đội của bà cố bày cho bả nói thôi, chứ ông ngoại của ông Mười đâu có ép con mình lấy chồng, hai người thương bà cố bây lắm, bởi mới cho bả đi đánh giặc đó! Khà khà, cái hôm mùng một, mấy người già đang nói chuyện thăm hỏi nhau thì thấy ông cố bây ổng ở dưới sông lội lên, bơi ngang sông luôn chứ chơi ha? Ổng vô khoanh tay đồ lễ phép lắm, ông ngoại ông tưởng thằng nghèo khổ trôi sông lạc chợ nào, ổng thương nên lấy đồ ổng cho ông cố bây mượn, ông cố mượn áo xong khoanh tay nói thẳng với ông ngoại ông là: " Bác cho con cái áo con mang ơn bác lắm, bác cho con hỏi gần đây có nhà nào có đứa con gái tên Bông không?"-" đây, nhà nó đây! Bác là tía nó đây! Có gì không cháu?", cái ông cố bây chơi lớn luôn:" Con làm chung đội với Bông, con thương Bông lắm, bác đừng gả em đi tội con lắm bác, con thương Bông thiệt tình, con hứa sẽ bảo vệ Bông, con đi cày đi cấy nuôi Bông, nha bác?", còn ổng có khóc với ông ngoại đây không thì ông Mười cũng không biết nữa, bà cố bây nói ổng khóc lóc ôm chân ông ngoại á, ông cố thì nói là ổng dõng dạc đòi ông cụ phải gả con gái cho, còn ông cụ thì chỉ kể với ông Mười là ông cố bây nói vậy đó, chứ ổng không nói có khóc hay không. Sau đó bà ngoại của ông thì chịu mối, ý muốn gả con gái đi, còn ông ngoại thì tính khác, ổng nói nào ổng thấy được tình cảm thiệt tình á rồi ổng mới gả. Như giờ bây thấy tình cảm không? Sau này già rồi không đánh giặc nữa, ông cố bây toàn giặc đồ cho vợ, đi đám cũng không uống nhiều chung rượu để chừa đường về nhà đó.

Đây là cái chung rượu.



Ông Mười cười với mấy đứa cháu:

- hồi đó mấy cô mấy bác trạc tuổi tía ông họ đẻ đứa mười là dừng gần hết rồi, ông tưởng ông sẽ thành đứa út được cưng nhất, ha ha ha, ai dè đâu lòi ra ông một, bà hai bây, rồi mấy ông bà út nữa! Mà bây biết không, ông cố ổng cưng con đều hết, mà ổng cưng nhất thì là vợ ổng chứ hổng đứa nào được cưng hơn thế, khà khà khà!

Trung cười ha ha, cụng chung rượu với ông Mười, tiếp lời ông:

- tía con ổng cũng dạy con là "đội vợ lên đầu trường sinh bất lão" nữa á chú!

Ông Mười cười khà khà cụng ly với thằng cháu, rồi quay ra dặn hai người:

- tụi con biết bài học trong chuyện tình cảm của ông cố bà cố chưa?

Phương đoán:

- yêu thì nói chứ đừng để xổng vô tay đứa khác ạ ông Mười?

Trung ra mặt thâm thúy hơn con bạn:

- mày ngây thơ quá, bài học là cưới chồng cưới vợ thì chọn người mình yêu thiệt lòng mà họ cũng yêu mình thiệt tình á mà cưới! Vậy nó mới bền.

Ông Mười thấy con cháu đều lớn khôn cả rồi, hiểu hết những cái ông muốn dặn, ông vuốt râu cười khà khà:

- Bài học là có leo cây nghe lén người ta thì lựa cây tốt nó bây, chứ để mà té cành tràm như ông cố á thì kì lắm, khà khà khà

Ngày hôm đó, Phương cùng Trung đi thăm rất nhiều họ hàng, gặp rất nhiều người, cũng đan xen những tình huống dở khóc dở cười, nhưng nhìn chung đều rất rất vui, cô cảm nhận được sự ấm áp và chở che từ những người thân chảy cùng dòng máu, cũng bị ảnh hưởng và thay đổi suy nghĩ trở nên tươi sáng, tích cực hơn. 

Thời gian trôi chưa lúc nào nhanh như lúc này, khi mà những ngày tết chớm đến chớm qua, vội vã giục người ta tiếp tục làm việc, giục người ta xa nhau. 

Mùng 6, Phương sửa soạn đồ để mai về nhà chồng...