“Ò ó o ——”

Tiếng gà trống gáy vang lên từ gian nhà sau. Lâm Tuệ chợt mở bừng mắt, ánh nắng sớm xuyên qua khung cửa sổ mục nát, rọi thẳng vào trong phòng.

Cô hơi hoảng hốt, ánh mắt lướt qua gian phòng đất chật hẹp này. Chiếc tủ đầu giường quen thuộc vẫn còn mới tinh, chưa hề nhuốm dấu vết thời gian.

Đó là đồ hồi môn của cô, cha đã tự tay đóng từ gỗ cây mấy chục năm tuổi mà nhà họ đã cất công chọn lựa riêng cho cô.

Lâm Tuệ nằm trên chiếc giường ván cứng, đưa tay lên nhìn qua lại, trong lòng bàn tay có một lớp chai mỏng do lao động, nhưng vẫn chưa thành vết rõ rệt.

Bên cạnh có tiếng trở mình, Lâm Tuệ quay đầu lại, một gương mặt vừa quen thuộc vừa xa lạ đập vào mắt. Người đó chỉ mặc mỗi chiếc quần đùi cũ, ngủ dang tay dang chân như hình chữ X, nửa thân trên trần trụi, làn da còn trắng hơn cả cô.

Lâm Tuệ khẽ ôm ngực, cảm giác hoảng loạn ban nãy vẫn chưa tan hết.

Cô vừa mơ một giấc mơ, mà trong mơ đã trôi qua mấy chục năm. Tựa như thật mà cũng tựa như không.

Trong mộng, cô thủ tiết gần ba mươi năm. Người đàn ông này mất quá sớm, ngay cả một tấm ảnh kỷ niệm cũng không để lại.

 Gần ba mươi năm trời chưa từng được nhìn thấy, cô suýt nữa quên mất, năm xưa người này chính là dựa vào khuôn mặt trắng trẻo non nớt này mà dụ dỗ được cô.

Nếu giấc mơ đó là thật, thì chỉ mấy năm nữa người đàn ông này sẽ chết, để lại cô một mình chịu khổ cả đời. Thật là đồ khốn kiếp!

Cô ngồi dậy, hít một hơi thật sâu, khẽ nhấc tay lên, rồi bất ngờ giáng xuống một cái tát.

“Bốp!”

Từ Đông Thăng giật mình bật dậy, đưa tay ôm mặt đang rát nóng, mắt trừng to, thở hổn hển:
“Vợ làm gì vậy?”

Nhìn dấu tay đỏ hằn trên gương mặt trắng trẻo ấy, Lâm Tuệ bình thản nói:
“Không có gì, vừa nãy có con muỗi to lắm, em đập chết giúp anh rồi, ngủ tiếp đi.”

“Ờ…”

Từ Đông Thăng ngơ ngác xoa mặt, chẳng mấy chốc lại vang lên tiếng ngáy khe khẽ.

Lâm Tuệ duỗi tay cử động bàn tay đang tê rần, bước xuống giường, cầm cây bút chì đã đen sì trên tủ đầu giường, khoanh một vòng tròn lên tờ lịch nhàu nát.

Hôm nay là ngày 2 tháng 8 năm 1980, ngày thứ hai cô về làm vợ của gã lười Từ Đông Thăng.

Trong phòng không có tủ quần áo, chỉ có hai cái rương cũ. Cô lục ra được một bộ đồ cũ từ hồi còn ở nhà mẹ đẻ, mặc tạm vào người. Tóc thì dùng một mảnh vải nhỏ buộc cao thành đuôi ngựa.

Trên tường treo một cái gương nhựa màu đỏ, chỉ to bằng bàn tay. Cô lau sạch rồi soi thử — gương mặt trong gương khiến cô bật cười. Không còn là làn da đầy nếp nhăn ở tuổi năm mươi như trong giấc mơ, mà là gương mặt hai mươi tuổi vẫn còn thanh xuân rạng rỡ. Đúng là một đóa hoa đang độ nở rộ.

Cô xách cái thau tráng men dán chữ hỷ đỏ, ra sân súc miệng rửa mặt.

 Hôm qua trong nhà có làm rượu, nước trong lu lớn chỉ còn lại một nửa. Cô múc một gáo đổ vào thau.

Trong mơ, đến khoảng giữa thập niên 90 thì ở quê mới bắt đầu có nước máy, sinh hoạt dễ thở hơn nhiều. Nhưng bây giờ thì vẫn còn sớm lắm.

Rửa mặt xong, cô bước vào bếp, bên trong đã có khói bếp bốc lên.

“Mẹ.”

Mẹ chồng cô đang ngồi xổm bên miệng bếp, tóc vẫn còn đen bóng, trán chỉ lác đác vài nếp nhăn sâu — là do lao lực nhiều năm mà thành.

Mẹ sinh con gái đầu lòng, Từ Hồng Mai, lúc mới mười tám tuổi, sinh con trai lớn Từ Quang Tông khi hai mươi, rồi sinh Từ Diệu Tổ lúc hai mươi hai. Tám năm sau mới có cậu út Từ Đông Thăng. Năm nay mẹ đã năm mươi mốt tuổi, vẫn khỏe mạnh, sức lực không thua gì đàn ông.

Tính mẹ nóng nảy, nhưng siêng năng tháo vát, nửa đời người đều tự mình gánh vác mọi việc lớn nhỏ trong nhà.

Trong giấc mơ, cô nhớ rất rõ — cậu út bị liên lụy vì bênh anh em, kéo bè kéo cánh đi đánh nhau rồi bị người ta chém chết. Chỉ một đêm, mẹ bạc cả đầu, tinh thần suy sụp, như thể bị hút cạn sinh khí...

Lâm Tuệ nhìn mẹ đang đong gạo vào nồi, đoán chừng lượng cơm cho cả nhà.

Bình thường việc nấu cơm sáng là do hai chị dâu thay phiên phụ mẹ làm. Hôm nay, rõ ràng là cố ý để phần cho cô — nàng dâu mới về — để xem tay nghề thế nào.

“Mẹ, để con xào rau nhé. Sáng nay mình ăn gì vậy ạ?”

Chuyện chung thân đại sự của thằng út cuối cùng cũng được giải quyết, tâm trạng mẹ Từ hôm nay tốt thấy rõ, nói chuyện cũng chẳng còn gắt gỏng như mọi khi.

“Trời nóng, tối qua đồ ăn đem chia bớt cho đám bà con rồi. Còn thừa lại một miếng thịt, nay lấy ra xào rau ăn, kẻo để lâu bốc mùi.”

Bây giờ thịt heo một cân cũng phải gần một đồng, nhà nào nhà nấy cũng phải thắt lưng buộc bụng, không phải lễ tết thì hiếm có dịp được ăn miếng thịt.

Lâm Tuệ nhấc miếng thịt nửa nạc nửa mỡ lên xem thử, chừng một cân, nhà thì đông miệng ăn, cắt nhỏ ra chắc mỗi người được chừng hai ba miếng là cùng.

“Mẹ, con thấy còn hũ dưa chua, hay là băm nửa miếng thịt xào với dưa ăn kèm cháo buổi sáng, trưa mình nấu nồi canh miến nha?”

Cô dâu mới đầu óc đâu ra đấy, biết sắp xếp việc nhà, mẹ Từ hài lòng gật đầu:
“Được, vậy con làm đi.”

Thằng ba là con út trong đám anh em họ cùng lứa, từ lúc sinh ra đã được bà nội cưng chiều đến mức chẳng ra làm sao.

 Không ham học, lớn lên cũng chẳng biết được mấy chữ, suốt ngày tụ tập với mấy đứa chơi bời lêu lổng, chẳng trách làng trên xóm dưới – thậm chí ở cả vùng thị trấn – ai cũng biết tiếng là đồ lười biếng.

Tới khi bà nội mất rồi, mẹ Từ mới dám nghiêm mặt dạy dỗ thằng con út.

Nhưng mà hơn hai mươi năm ăn bám lười nhác, nói muốn thay đổi thì dễ thế sao?

Mấy năm trước còn có thể bắt nó đi làm kiếm công điểm, nhưng năm nay đến lượt thôn Hướng Dương cải cách, bắt đầu chia ruộng về từng hộ, lời lỗ tự chịu. Không ít nhà trong thôn vì miệng ăn đông quá mà đòi tách riêng.

Hai ông bà Từ già bắt đầu thấy rõ, biết vợ chồng hai anh cả và anh hai đều không muốn gánh thêm thằng ba ăn bám, trong lòng cũng có ý định tách hộ. 

Thay vì để ba anh em trở mặt vì chuyện cơm áo, chi bằng nhân dịp này để họ tự phân rạch ròi.

Trong thôn mấy nhà cũng vì chuyện phân gia mà từ anh em hóa kẻ thù, không phải chuyện hiếm.

Nhưng một khi đã tách hộ, thì thằng út không thể tiếp tục sống kiểu lêu lổng nữa, nó phải biết tự lo thân mới được.

Mẹ Từ nghĩ đến mất ngủ, cuối cùng chạy sang xã bên cạnh cưới vội cho thằng út một cô vợ miền núi. 

Người ta vẫn nói đàn ông có vợ, có con rồi sẽ dần trưởng thành, mẹ dạy không nổi thì đành tìm người có thể trị được nó.

Nghe nói nhà bên kia không chỉ con gái đẹp, nhanh nhẹn tháo vát, mà cả nhà ai nấy đều siêng năng, bà liền không chần chừ, nhanh chóng sang hỏi cưới, nói gọn một câu: cưới xong là tách hộ, để cô dâu út tự làm chủ một nhà.

Đó là do sợ nhà người ta sau khi tìm hiểu về danh tiếng của thằng ba lại hối hận mà không gả con gái cho nữa!

Đã rước người về rồi, mẹ Từ trong lòng vẫn còn đắn đo, phải quan sát thêm mấy ngày xem có đúng như lời bà mối nói không.

 Nhỡ đâu lại tìm phải một cô vợ còn lười hơn cả thằng út thì chết!

Lâm Tuệ thầm nhủ: Xin lỗi nha, hôm nay tôi không phải là tôi của ngày hôm qua nữa rồi...

Nhà nào cũng tự muối dưa, tay nghề của mẹ Từ cũng rất khá. 

Lâm Tuệ vừa mở vại ra, mùi dưa chua xộc lên mũi! Chờ một lúc, nước bọt trong miệng đã tự động ứa ra.

“Mẹ, mẹ muối dưa khéo quá, mới ngửi thôi mà đã thèm ăn rồi.”

Mẹ Từ nghe vậy cười tươi rói:
“Cái này có gì đâu, ăn hết rồi thì hôm nào mẹ dạy con làm.”

Chị dâu cả vừa bước tới cửa bếp thì nghe thấy cô em dâu mới nịnh mẹ chồng, lập tức thấy gai cả người. 

Gì chứ? 

Còn chưa được bao lâu đã ve vãn mẹ chồng thế rồi sao?! 

Trong lòng dâng lên một cảm giác nguy cơ rõ rệt — không ai được phép cướp mất vị trí của chị trong lòng mẹ chồng!

Chị liền xắn tay áo lên, vừa đi vừa hỏi:
“Sáng nay nấu món gì thế? Tôi quen dậy sớm rồi, cũng đến giúp chút.”

Thấy chị dâu cả người luôn “biết điều”, bước vào, Lâm Tuệ cũng không khách sáo.

“Chị dâu dậy sớm thế. Bọn em định xào thịt vụn với dưa chua ăn sáng, người đông sợ không đủ ăn, chị giúp xào thêm đĩa rau xanh nha.”

“Ừ được rồi. Mẹ, mẹ đi nghỉ ngơi đi. Ở đây để tụi con làm là được.”

Ấy, nghe cách cô em dâu mới này gọi món kìa, một nắm thịt băm với dưa chua thôi mà gọi là “thịt vụn dưa chua”  cái tên nghe sang cái món cũng ngon hẳn lên!

Có người làm thay, mẹ Từ mừng còn không kịp. Căn bếp cũ kỹ lại nhỏ, thêm một người nữa là xoay sở không nổi.

“Các con canh nồi cháo cho kỹ, sắp chín thì bưng xuống, mẹ đi gọi mấy người đàn ông trong nhà dậy gánh nước.”

Trong thôn có vài giếng, có một cái ngay sau nhà, cách đó không xa.

Chờ mẹ chồng đi rồi, chị dâu cả lập tức tranh thủ “thị uy”, nhân cơ hội khoe vị trí trong nhà, dạy dỗ cô em dâu mới theo kiểu người đi trước.

“... Nhà mình miệng ăn đông, nấu cháo phải bỏ thêm khoai lang đỏ cắt sợi. Với cả dầu muối đều phải tiết kiệm một chút nha...”

Những chuyện này Lâm Tuệ trong mộng đều từng trải qua cả rồi, mà ngay cả hồi còn ở nhà mẹ đẻ cũng chẳng khác gì: người nhiều, gạo ít, có khi Tết đến mới được ăn một bữa cơm trắng tử tế.

Cô vừa nghe vừa gật gù đáp lại, tay vẫn không ngừng cắt dưa chua. Muốn xào dưa ngon phải cắt thật nhỏ rồi vắt bớt nước đi, xào lên ăn với cháo mới hợp.

Cháo nấu xong thì mang ra bàn, trước khi ăn phải hé nắp cho bớt nóng, chứ sôi húp vào không ai nuốt nổi.

Xong nồi cháo thì thay nồi để xào rau, nhỏ vài giọt dầu vào, phi tỏi cho thơm. Chị dâu cả rửa sơ mấy cọng rau xanh, dùng tay bẻ đại mấy cái rồi thảy vào nồi, đảo qua loa vài cái đã nhấc xuống.

Lâm Tuệ đứng bên, thịch thịch thịch băm thịt trên thớt.

Tiếng băm vang to khiến chị dâu cả giật mình, len lén liếc sang em dâu út, không hiểu sao rùng mình một cái – cứ cảm thấy người này có chút gì đó... đáng sợ.

Không lẽ con gái miền núi ai cũng dữ dằn thế này sao...?