Cô bạn Cao Khiết ở Nam Kinh của tôi luôn muốn lấy một người đẹp trai xuất chúng, nhưng người tính không bằng trời tính, hai anh người yêu đẹp trai của cô ấy cuối cùng đều là kẻ phụ bạc. Năm Cao Khiết 30 tuổi, có một người đàn ông hơn cô ấy 8 tuổi, hơi xấu một chút theo đuổi cô ấy, hai người qua lại một khoảng thời gian hai năm thì bước vào “cung điện hôn nhân”.

Sau khi kết hôn, chồng Cao Khiết rất yêu thương cô ấy, quan tâm săn sóc hết mực nhưng Cao Khiết cũng không cảm động, cô nghĩ tất cả đều là đương nhiên. Cao Khiết nghĩ mình chịu lấy anh ấy đã là tốt lắm rồi, anh ấy phải đối xử với mình như thế. Từ đó, Cao Khiết sống như bà hoàng, công việc của cô rất nhàn nhã, tan ca về nhà thì ngồi ở phòng khách xem TV, chờ chồng về nấu cơm, ăn xong lại lên mạng, tất cả mọi việc trong nhà đều do chồng cô ấy lo liệu. Nửa năm sau, Cao Khiết định mang thai, thế là cô bèn nghỉ việc, ban
ngày người chồng phải đi làm không thể ở nhà chăm sóc cô, cô bèn đón mẹ mình tới ở cùng, vừa chăm sóc cuộc sống thường ngày vừa làm bạn với cô. Khi mẹ Cao Khiết tới thấy con gái như bà hoàng còn con rể như người hầu, bà không đắc ý vì thấy con gái có địa vị cao tuyệt đối trong nhà. Trái lại, bà nghiêm nghị hỏi Cao Khiết : “Các con vốn là vợ chồng, vợ chồng thì nên chăm lo đỡ đần cho nhau. A Văn làm nhiều việc vì con như vậy, con đã làm được gì cho nó chưa ?” 

Cao Khiết nói : “Con chịu lấy anh ấy, anh ấy mừng quá ấy chứ, mà anh ấy còn chưa nói gì thì mẹ đã mắng con trước rồi.” Mẹ Cao Khiết bèn giận dữ nói : "Nếu con không thích thì đừng cưới người ta, nhưng đã cưới rồi, đừng nghĩ mình cưới người ta là thiệt thòi, là "chịu lấy" từ lúc kết hôn tới giờ, con đã từng quan tâm đến nó chưa ? Đã làm được gì cho nó chưa ? Lúc nào con cũng nghĩ mình trẻ, chấp nhận lấy nó là đang ban ơn cho nó. A Văn là người tốt, nó có thể bao dung con một tháng, bao dung con một năm, thậm chí năm
năm mười năm nhưng nó có thể bao dung con cả đời không ? Ai cũng là con người, ai cũng muốn được quan tâm. Mười năm sau, con cũng không còn trẻ nữa, lúc đó con còn lại gì ? A Văn rất yêu thương con, quan tâm hết lòng, nó là một người chồng tốt, mẹ thấy không phải nó không xứng với con, mà con không xứng với nó. Nếu con cứ thế này, mười năm sau nếu nó muốn ly hôn, mẹ sẽ không đứng về phía con đâu.” 

Bị mẹ trách cứ nên Cao Khiết rất bực bội, nhưng bình tĩnh ngẫm lại, cô ấy biết mẹ mình chỉ muốn tốt cho mình, mà bà nói cũng rất có lý, quả thật là mình hơi quá đáng. 

Mẹ Cao Khiết thấy cô chịu nghe bà nói thì sắc mặt dịu đi, ân cần dặn dò : “Cao Khiết à, dù con là công chúa, nó là người hầu hay nó là thiếu gia con là nô tì, thì chỉ cần hai đứa kết hôn với nhau, địa vị của hai đứa sẽ bình đẳng, nếu không thể sống một cách bình đẳng thì cuộc hôn nhân này sẽ không hạnh phúc.”

Dưới sự đốc thúc của mẹ, Cao Khiết bắt đầu thay đổi thái độ của mình với chồng. Khi chồng nấu cơm, cô ấy sẽ ở bên cạnh giúp đỡ, cũng bắt đầu học nấu cơm với chồng, khi chồng quét nhà, cô sẽ lau bàn, khi chồng tan ca, cô ấy sẽ quan tâm chồng đi làm có mệt không.

Để ý kỹ, cô ấy mới ngạc nhiên nhận ra chồng mình có rất nhiều ưu điểm. Anh ấy hiền hậu bao dung, ngày ngày đi làm vất vả là thế, về nhà còn phải làm biết bao nhiêu công việc, nhưng chưa từng oán trách dù chỉ là một câu, anh ấy cẩn thận tỉ mỉ chăm sóc Cao Khiết từng li từng tí, anh ấy nặng tình nặng nghĩa, tuy Cao Khiết đối xử với anh ấy rất tồi tệ nhưng anh ấy chưa từng chấp nhất, sẵn sàng hy sinh mà không một lời oán trách. Bởi vậy, Cao Khiết bắt đầu cam tâm tình nguyện đối xử tốt với chồng, chồng cô ấy cũng nhận ra sự
thay đổi của Cao Khiết ngoài vui vẻ thì anh ấy càng trân trọng Cao Khiết hơn.

Tháng trước khi tôi tới thăm, cô ấy vui vẻ nói : “May mà khi đó mẹ tới giúp tớ tỉnh ngộ, nếu không thì có lẽ tớ đã đánh mất một người chồng tốt.”

Cao Khiết có một người mẹ nhìn xa trông rộng quả là may mắn của cô ấy. Nhưng một người bạc khác của tôi - Vũ Hồng thì không may mắn như vậy.

Tôi và Vũ Hồng quen nhau từ năm mười mấy tuổi, ngày đó chúng tôi còn học cấp ba, bạn học cùng lớp Tương Kiệt thích Vũ Hồng, cậu ta sẵn sàng mua đồ ăn sáng cho Vũ Hồng, đi lấy nước rồi cả cõng Vũ Hồng đến bệnh viện.

Tương Kiệt chẳng quản gió mưa mà theo đuổi Vũ Hồng ròng rã ba năm trời, khiến cả lũ chúng tôi đều vô cùng cảm động, trừ Vũ Hồng. Vì Vũ Hồng thích lớp trưởng, lớp trưởng là người vừa học giỏi vừa đẹp trai cao ráo, từ ngày đầu tiên đi học Vũ Hồng đã thầm thích cậu ta. Nhưng lớp trưởng chẳng hề thích Vũ Hồng, cậu ta chỉ muốn thi đỗ đại học. Vũ Hồng thích lớp trưởng y như Tương Kiệt thích Vũ Hồng, cậu ta chỉ muốn thi đỗ đại học, thậm chí còn cố gắng thi đỗ cùng trường đại học với lớp trưởng, nhưng tới khi tốt nghiệp
lớp trưởng vẫn không yêu Vũ Hồng.

Vũ Hồng rất hụt hẫng, nhưng cô ấy cũng không bỏ cuộc. Cô ấy tin rằng một ngày nào đó sự si tình của mình sẽ khiến lớp trưởng rung động, thế nhưng lớp trưởng không hề rung động, cũng tựa như cô không hề rung động với Tương Kiệt. Hai năm sau, lớp trưởng kết hôn với một bạn gái cùng công ty, Vũ Hồng mới dần từ bỏ. Khi ấy cô đau khổ thì Tương Kiệt vẫn luôn ở bên cô ấy. Không rõ là vì cảm động trước mười mấy năm của Tương Kiệt hay là vì lý do khác, một năm sau Vũ Hồng và Tương Kiệt gửi thiệp cưới tới cho mọi người,
ai cũng mừng vì cuối cùng bọn họ cũng tu thành chín quả. Trong hôn lễ, Tương Kiệt cười tươi như hoa.

Nhưng ba năm sau, các bạn học lại truyền tay nhau một chuyện : Tương Kiệt ngoại tình. Các bạn nữ vô cùng tức giận, cảm thấy đàn ông đạt được thứ gì thì sẽ không quý trọng thứ đó nữa. Ngày xưa mãi mới theo đuổi được Vũ Hồng, ấy thế mà mới mấy năm đã thay lòng đổi dạ. Có người thầm xót xa cho Vũ Hồng, lúc trước dù bằng cấp hay công việc, Vũ Hồng đều vượt xa Tương Kiệt, ngờ đâu sự nghiệp của Tương Kiệt vừa khởi sắc thì cậu ta đã vong ân phụ nghĩa như thế. Quãng thời gian đó, Tương Kiệt trở thành đối tượng
bị mọi người trong lớp chỉ trích. Tôi từng tới thăm Vũ Hồng, cô ấy giận dữ nói với tôi : “Ngày xưa chính anh ta điên cuồng theo đuổi tớ, theo đuổi mười mấy năm, các cậu đều biết đúng không, ngày xưa anh ta chẳng là cái gì tớ cũng đâu có khinh bỉ anh ta, thế mà giờ tớ già rồi, anh ta lại vứt bỏ tớ.”

Vũ Hồng nói cô ấy không khinh bỉ Tương Kiệt nhưng trong giọng điệu của cô ấy lại chứa đầy sự khinh bỉ.

Khoảng nửa năm sau, tôi tình cờ gặp Tương Kiệt ngoài sân bay, có một cô gái xinh xắn dịu dàng đứng cạnh anh ta. Nhìn thấy tôi, anh ra ngượng ngùng giới thiệu : “Đây là vợ tớ, tớ đã ly hôn rồi !”

Một câu trả lời không ngoài dự đoán, nhưng tôi vẫn không khỏi tiếc hận. Vợ cậu ta rất khéo léo, thấy vậy thì đi nơi khác, để lại không gian riêng tư cho chúng tôi.

Tương Kiệt nói với tôi; cậu ta để lại toàn bộ tài sản cho Vũ Hồng, ra đi với hai bàn tay trắng.

Cậu ta nói : “Tớ biết có rất nhiều bạn học có ý kiến với tớ, nhưng bọn họ không phải tớ, không hiểu được cảm nhận của tớ. Tớ không muốn làm tổn thương Vũ Hồng nhưng tớ thực sự không chịu được nữa, tớ chỉ có thể chọn ly hôn mà thôi.”

Tôi biết Tương Kiệt sẽ nói ra sự thật mà mọi người đều không rõ. Tương Kiệt nói : “Lúc trước, khi cô ấy đón nhận tình cảm của tớ, tớ thực sự rất hạnh phúc, tớ cứ nghĩ mình đã khổ tận cam lai. Dù tớ biết rằng chẳng qua lớp trưởng đã kết hôn nên cô ấy chọn tớ, nhưng tớ không bận tâm, tớ chỉ muốn sống hạnh phúc bên cô ấy. Nhưng sau khi kết hôn tớ mới biết, đây chỉ là mong muốn của một mình tớ, cô ấy vốn không coi tớ ra gì, dù tớ có nỗ lực đến đâu, có cố gắng khiến cô ấy vui vẻ tới mức nào thì cô áy cũng sẽ không khen ngợi tới lấy một câu. Nói ra cậu đừng cười tớ, nhưng sau khi kết hôn, ra ngoài tớ muốn cầm tay cô ấy, cô ấy cũng tỏ ra khó chịu, đương nhiên càng không vui vẻ. Tớ nghĩ, có lẽ tớ không đủ xuất sắc nên cô ấy mới như vậy, nên tớ ra sức nỗ lực, tớ muốn cô ấy có thể nhìn thẳng vào tớ. Một người đàn ông không có gia thế cũng không có quyền lực muốn đạt được một chút thành tựu thực sự không dễ dàng, có bao nhiêu cay đắng cũng chỉ mình tớ biết, thỉnh thoảng tớ muốn tâm sự với cô ấy về việc kinh doanh, nhưng cô ấy hoàn toàn không quan tâm, thậm chí còn bảo tớ ít nói đi. Trong lòng tớ thường có hai giọng nói đang đấu tranh : Một giọng nói : ”Đây có phải là cuộc hôn nhân mà tớ mong muốn không ? “, một giọng khác nói : “Mày phải nếm trải bao nhiêu khổ cực mới có cuộc hôn nhân này, nhất định phải quý trọng nó”. Tớ muốn lúc tan ca về nhà, cô ấy có thể tươi cười hỏi tớ hôm nay công việc thế nào, tớ thực sự không đòi hỏi cô ấy phải tối với tớ thế này thế kia, nhưng chỉ cần cô ấy quan tâm đến tớ một chút thôi thì tớ cũng thấy thỏa mãn lắm rồi. Tớ nói vậy, có lẽ cậu sẽ thấy tớ là loại yếu hèn, giống như một con chó vẫy đuôi chạy theo chủ nhân, nhưng đây đúng là suy nghĩ của tớ vào lúc đó.”

Tôi cũng không nghi ngờ lời Tương Kiệt, dù sao trong các buổi liên hoan lớp, tôi cũng gặp hai người họ mấy lần, khi ấy tôi đã thấy hai người này không giống vợ chồng mà quá xa cách lạnh nhạt.

Tương Kiệt nói tiếp : "Dù tớ có nhiệt tình tới đâu, thì đối mặt tới một cuộc hôn nhân lạnh lùng như vậy, tớ cũng không thể chịu đựng được nữa, dần dần tớ cũng không cầu xin cô ấy phải đáp lại mình. Trong cuộc hôn nhân với Vũ Hồng, tớ đã thấy mình như một kẻ lang thang bị vứt bỏ, càng về sau cảm giác này càng mãnh liệt, thậm chí tớ thấy mình làm bất cứ chuyện gì cũng vô nghĩa, tớ không tìm được cảm giác về sự tồn tại của bản thân. Tớ là người, tớ cũng cần sự quan tâm và khen ngợi từ người khác chứ. Thế rồi Thanh Thanh xuất hiện, ban đầu tớ cũng không để ý cô ấy, cô ấy chỉ là trợ lý của tớ mà thôi. Nhưng ngày ngày cô ấy đều nhớ thêm hạt kỷ tử vào trà của tớ, cô ấy nhớ kỹ sở thích của tớ, cô ấy luôn nhìn tớ bằng ánh
mắt ngưỡng mộ, cô ấy luôn cổ vũ tớ hết lời. Tớ tìm thấy sự tôn nghiêm và giá trị của một người đàn ông từ Thanh Thanh, lâu dần tớ nhận ra tớ đã yêu Thanh Thanh, không thể sống thiếu cô ấy. Tớ không muốn bao biện cho việc mình ngoại tình, chỉ là tớ không hề hối hận vì đã kết thúc một cuộc hôn nhân như vậy. Nếu xét về sự chung thủy trong hôn nhân, tớ có lỗi với Vũ Hồng, bởi vậy tớ để lại mọi tài sản cho cô ấy, đường ai nấy đi.”

Khi có bạn học chỉ trích Tương Kiệt, tôi bèn kể lại những lời Tương Kiệt nói cho bạn học đó, nhưng cậu ấy cũng không chấp nhận : “Cậu ta theo đuổi Vũ Hồng suốt mười mấy năm, mười mấy năm qua Vũ Hồng vẫn đối xử với cậu ta như vậy không phải cậu ta không biết, sao giờ mới thấy không hài lòng ?” 

Chẳng ai cho đi mà không mong muốn được đáp lại, dù cha mẹ với con cái cũng vậy thôi, tuy cha mẹ không muốn con cái báo đáp mình về mặt vật chất, nhưng bọn họ cũng muốn con cái phải thân thiết về mặt tình cảm, huống chi là tình yêu nam nữ.

Nhưng Vũ Hồng không biết điều này, cô ấy cứ nghĩ Tương Kiệt vẫn là cậu nam sinh theo đuổi mình suốt mười mấy năm, và việc cô ấy chịu lấy Tương Kiệt đã là sự báo đáp lớn nhất dành cho cậu ấy rồi. Tôi từng tiếp xúc với rất nhiều cô gái lấy người kém cỏi hơn, có rất nhiều người nói : “Ngày đó điều kiện của tôi tốt hơn anh nhiều, anh là loại trắng tay, tưởng đâu sẽ tốt với tôi cả đời, không ngờ lại là loại vô lương tâm như thế.” 

Phần lớn các cô gái lấy người điều kiện kém mình đều là tư tưởng này : “Mọi điều kiện của tôi tốt hơn anh, lẽ ra tôi phải lấy một người đàn ông xuất sắc xứng đôi với mình nhưng giờ tôi lại lấy anh, anh chẳng sướng quá ấy chứ, để báo đáp tôi thì anh phải tốt với tôi cả đời.”

Họ luôn nghĩ lấy một người điều kiện kém hơn mình thì người ta phải đội ơn họ, cun cút hầu hạ phục dịch họ cả đời, tôn sùng họ như công chúa, người đàn ông này phải biết kiếm tiền, còn phải làm hết việc nhà, nhưng mãi mãi không bao giờ phản bội họ.

Song cuối cùng những cô gái có thể thực hiện mục tiêu này không nhiều. Một người đàn ông có thể chấp nhận hi sinh vô điều kiện trong giai đoạn theo đuổi, không chấp nhặt thái độ của phía nhà gái. Nhưng khi anh ta trở thành chồng họ, đương nhiên anh ta cũng muốn vợ mình quan tâm đến mình, cho anh ta tình cảm ấm áp, bởi vì vai trò của anh ta đã thay đổi, đương nhiên anh ta sẽ có nhu cầu khác xưa.

Thường thì những cô gái có tư tưởng “chịu lấy” rất dễ gặp chuyện bạn đời ngoại tình. Những cô gái ấy cố chấp nghĩ ngay từ đầu đối phương đã không xứng với mình, dù sau này người ta có đạt được thành tựu thì cô ấy cũng không muốn đối xử công bằng với chồng, cô ấy sẽ cho rằng thành tựu hôm nay của đối phương là nhờ công của mình. Có cô còn âm thầm nhắc chồng : “Nếu không nhờ tôi thì làm sao anh có ngày hôm nay ? Anh phải nhớ kỹ công ơn của tôi, nếu không anh chính là đồ vong ơn phụ nghĩa.”

Bọn họ thưởng thụ cuộc sống tốt đẹp hơn do chồng mình mang lại, nhưng không muốn thừa nhận sự tiến bộ của anh ta, vì nếu thừa nhận thì họ chẳng thể sai khiến bắt ép được chồng nữa. Họ đã làm công chúa quen rồi, không thể chấp nhận việc hai người có tư cách bình đẳng, thậm chí đến lúc người chồng xuất sắc hơn, họ sẽ lờ đi, họ chỉ ghi nhớ thời điểm đó.

Trong khi đó, vì không nhận được sự khen ngợi và khích lệ từ người vợ, lâu dần người đàn ông kia sẽ hiểu ra : “Cô ấy không yêu mình, dù cô ấy lấy mình thì cô ấy cũng vẫn không yêu mình”. Khi gặp được một cô gái dịu dàng biết săn sóc, anh ta sẽ tìm thấy hơu ấm mà mình tìm kiếm bấy lâu, chuyện sau đó không ai ngăn cản được nữa.

Điều đáng sợ nhất là, sau khi chịu đựng sự lạnh nhạt suốt nhiều năm, trong lòng người đàn ông chỉ có oán hận, anh ta ngoại tình mà không hề hối hận, thậm chí còn vui sướng khi được trả thù vợ mình “Cô không yêu tôi thì thôi, có đầy người thích tôi, cô khinh thường tôi như cỏ rác nhưng người ta lại coi tôi như châu báu kim cương”. Trong khi đó, phía phụ nữ sẽ nhắc đi nhắc lại việc mình “chịu lấy” anh ta là ban “ân huệ”, anh ta không được “vong ơn bội nghĩa”. Song đây lại là sự thật mà anh ta sẽ nhớ tới nhục nhã trong quá khứ, cuối cùng còn đoạn tuyệt tình nghĩa.

Bởi vậy tôi thường xuyên khuyên các cô gái rằng, đừng cậy điều kiện của mình tốt hơn mà làm khổ bạn đời, anh ta từng chịu đựng bạn bao nhiêu, cuối cùng anh ta sẽ dùng rất nhiều hình thức khác để đòi lại bấy nhiêu.

Trong hôn nhân, dù thời kỳ đầu điều kiện hai bên khác biệt đến đâu, thì đều phải nhận rõ một điều : Vợ chồng là hai cá thể, hai linh hồn hoàn toàn bình đẳng. Chỉ khi nghĩ vậy thì ta mới có thể đối xử khách quan với cả ưu điểm và khuyết điểm của đối phương. Điều một người đàn ông cần nhất là sự công nhận và khen ngợi từ bạn đời của mình, thứ này còn quan trọng hơn cả được chăm sóc và quan tâm bởi vì đó là giá trị tồn tại của người đàn ông. Chỉ khi bạn làm được điều này, người đàn ông mới thực sự cảm kích bạn.