Nguyễn Đông Thanh nói:
“Lã công tử quả là nghe một mà hiểu mười. Quả thực là hai chuyện này có chút liên quan.
“Người biết chứ có thể đọc báo. Song những người không biết chữ hoặc không có thời gian thì cách hiệu quả hơn chính là nghe tuyên truyền. Mà tại hạ nói đài, chính là ý nói chung chung các biện pháp phát thanh này.”
Nguyễn Đông Thanh nói đến đây thì ngừng lại một chút để suy nghĩ tổ chức ngôn từ sao cho dễ hiểu nhất đối với những người có mặt.
Kể từ khi bắt đầu nhậm chức quan Chưởng Ấn, gã cũng đã dần bỏ tâm thái “không quan tâm gì đến những thứ đồ vật hắn đằng nào cũng không thể dùng được”. Nhất là kể từ sau cuộc gặp gỡ với Hoắc Trường Ca với nhận ra bản thân có thể bị một thế lực rất khủng bố sau màn nhắm tới, thì Bích Mặc tiên sinh của chúng ta lại càng nhận thức rõ sai lầm trong suy nghĩ trước đây của mình. Thành thử, dạo thời gian này, gã cũng đã bắt đầu làm quen, tìm hiểu rất nhiều thứ thuộc về thường thức của Huyền Hoàng giới. Lại nói, trước đây Nguyễn Đông Thanh một thân một mình, có biết về những thứ này thì cũng chẳng cần, có cơ hội, hay có khả năng sử dụng được chúng. Song, bây giờ thì khác. Gã không dùng được những tiện ích tối cơ bản cần đến chân khí, nhưng cấp dưới của gã dùng được. Cho nên, biết có thể dùng gì ra sao nghĩ kiểu gì cũng đã trở thành điều cần thiết.
Nguyễn Đông Thanh nói:
“Nói một cách dễ hiểu, thì tại hạ nói tới một vật có nguyên lý truyền âm trong thời gian thực như ngọc giản truyền âm, nhưng thay vì chì có thể một người nhận tin bằng chân khí, thì lại có thể truyền đến nhiều điểm nhận, lại phát được âm thanh ra ngoài như cách lưu ảnh thạch có thể chiếu hình ảnh ra ngoài cho phàm nhân xem.”
Ngưng một chốc, gã lại nói tiếp:
“Và, xét tới mục đích trước mắt của chúng ta, thì có lẽ còn cần cả chức năng khuếch đại âm thanh như của Long Khiếu.”
Long Khiếu chính là một trong những vật dụng tại thế giới này mà Nguyễn Đông Thanh đọc được trong thời gian gần đây. Theo như ghi chép, thì nó có tác dụng tựa như cái loa cầm tay ở Địa Cầu.
Tương truyền, năm xưa khi đánh Bạo Long, Lê Thái Tổ thấy tiếng long ngâm có hại đối với tâm thần cũng như sĩ khí quân mình, thế nên mới nghiên cứu khí quản của một bạo long đã chết trận, phỏng chế ra một thứ đồ gọi Long Khẩu, có chức năng khuếch đại những âm thanh đơn giản. Về sau đến đời Lê Thánh Tông thì Lê Hạo Thanh chỉnh sửa lại tác phẩm của cha, tuy làm giảm độ vang vọng của Long Khẩu, nhưng lại khiến nó có thể khuếch đại các âm tiết phức tạp một cách ổn định hơn. Long Khẩu từ đó đổi tên thành Long Khiếu, thường được tướng lĩnh trong quân dùng để đọc hịch và chỉ huy quân đội từ xa.
Song, cũng phải nói, cho dù Long Khiếu có tồn tại từ thời thái tổ thì e là cũng không có chỗ sử dụng. Phải biết, Lê Đồ Thành cầm quân khi ấy thường xông pha trước nhất. Thế nên, ngoại trừ cần khuếch đại mấy tiếng gầm gừ, gào thét của lão để phản công lại tiếng long ngâm cũng như tăng sĩ khí quân dưới trướng, hay phóng to mấy tiếng thóa mạ, chửi bới để giảm sĩ khí địch nhân ra, thì lão còn cần tập trung vào đánh nhau, hơi sức đâu mà quản chuyện khác? Thành thử, đối với Lê Đồ Thành, thì cần âm thanh vang vọng càng xa càng tốt, nhưng lại không cần quá rõ ràng từng âm tiết. Còn đến thời Lê Hạo Thanh, Thánh Tông có cách cầm quân khác tiên phụ, thường là thủ trung quân, có cái nhìn toàn diện, chỉ huy toàn cục. Thế nên mới cần cải tiến Long Khẩu thành Long Khiếu, để đọc hịch nâng sĩ khí binh lính trước trận đấu, lại khuếch đại mệnh lệnh trong chiến trận.
Quay lại kể tiếp chuyện ở hậu viện phủ Khai Phong. Nguyễn Đông Thanh vừa rồi ngẫm lại, thấy chuyện chế tạo ra hẳn đài nhỏ rồi bán hay phân phát cho người dân quá ư là phức tạp, cồng kềnh, nên mới nghĩ hướng “loa phường” cho tiện. Về phần mấy người Cố Văn, nghe xong yêu cầu của Bích Mặc tiên sinh thì họ đều thoáng ngẩn ra, song ngay sau đó thì ai nấy đều vô cùng hứng thú. Cố sư gia nói:
“Diệu! Quá diệu! Tại sao trước nay không ai nghĩ đến một vật như vậy?!”
Dư ngỗ tác cũng vỗ tay tán đồng:
“Quả nhiên là tiên sinh đã nghĩ đến cả trăm họ không đọc thông viết thạo, nào có như ai đó?”
Duy chỉ có Hàn Thu Thủy là đang cau mày. Lúc này, cô nàng lại không để ý tới lời móc mỉa của Dư Tự Lực, lên tiếng hỏi:
“Tiên sinh, vật ngài nói muốn truyền và nhận được âm thanh, lại phát phóng đại ra ngoài, vậy thì có cần một người ở đầu nhận túc trực hay không?”
Dư Tự Lực toan lên tiếng phản bác, song không hiểu nghĩ gì lại tự ngăn bản thân lại. Nguyễn Đông Thanh nghe hỏi vậy thì cũng giật mình, nhưng rất nhanh chuyển thành mừng rỡ, hỏi:
“Cô nương có cách để không cần có người đứng nhận sao?”
Hàn thị vừa rồi cũng chỉ là ngờ ngợ vì các yêu cầu của Nguyễn Đông Thanh gần đây đều rất đề cao “tự động hóa” giảm thiểu sự cần thiết của “người trung gian”, nên mới lên tiếng hỏi. Song, nghe được câu Bích Mặc tiên sinh hỏi lại thì toàn thể thành viên phủ Khai Phong đều hiểu được đại nhân nhà mình thật sự mong muốn như vậy. Mà Dư ngỗ tác cũng thầm kêu may mắn vừa rồi không vì hơn thua với Hàn Thu Thủy mà mồm nhanh hơn não, nếu không hẳn đã tự bêu xấu trước mặt tiên sinh rồi.
“Tiểu nữ còn tạm thời chưa nghĩ ra cách cụ thể. Vẫn cần xin tiên sinh chỉ giáo.”
Nếu bảo nghe vậy mà Nguyễn Đông Thanh hoàn toàn không thất vọng thì chắc chắn là giả. Song, gã rất nhanh tự xốc lại tinh thần, nói:
“Cũng không đến mức chỉ giáo, chỉ là tại hạ thấy có vài gợi ý có thể sẽ hữu dụng về hướng mà chúng ta có thể đào sâu nghiên cứu thôi...”
Đoạn, Nguyễn Đông Thanh lục lại toàn bộ trí nhớ, lại vận dụng cả điện thoại di động lên mạng để tra cứu, “mở lớp” giảng cho đám người phủ Khai Phong những kiến thức cơ bản cần thiết về sóng âm, bước sóng, nhận và truyền tín hiệu phát thanh, cũng như nguyên lý cơ bản của loa phường. Thậm chí, những chỗ gã sợ bản thân mình giải thích không đủ dễ hiểu thì còn lên mạng tìm kiếm video bài giảng trực tuyến, bật lên cho mọi người cùng xem.
Buổi học kéo dài đến đầu giờ chiều, mọi người mới lục tục kéo nhau đi ăn trưa. Ăn xong, tất cả lại vào thư phòng tiếp tục nghe Bích Mặc tiên sinh giảng về đạo đức ngành báo chí cũng như tiêu chí của người làm báo. Về phần này, Nguyễn Đông Thanh nghĩ đi nghĩ lại, cuối cùng quyết định mượn lời Bác trong các bài viết về ngành báo cũng như bốn câu hỏi của Người dành cho người viết. Đương nhiên là gã có nói rõ mình trích lời ai, song liệu đám người nghe có tin hay không thì cũng khó nói.
Bích Mặc tiên sinh của chúng ta đương nhiên cũng biết ngành báo ở Địa Cầu ở thời hiện đại đã biến tướng ra sao trong thời đại số. Nên hắn lại càng thấy trách nhiệm phải đặt nền móng một cách tử tế cho nó tại Huyền Hoàng giới. Sau này, trong quá trình phát triển tự nhiên, có thể báo chí tuyên truyền ở đây cũng sẽ biến chất như tại Địa Cầu, song ít nhất lúc này, hắn vẫn mong ngành này có thể phục vụ đúng mục đích ban sơ của nó.