Trầm cảm đến từ đâu? Kể từ khi Hippocrates, hai nghìn năm trăm năm
trước, cho rằng nguyên do là cơ thể thừa “mật đen”, các cố gắng liên ngành
tâm lý học, thần kinh học, hóa sinh và xã hội học đã có những bước tiến
lớn trong việc xác định nguồn cơn của trầm cảm và qua đó tìm ra những
phương pháp trị liệu phù hợp. Tuy nhiên, các nhà chuyên môn vẫn đứng
trước rất nhiều ẩn số, đi kèm các tranh cãi. Nhưng nếu có một điều mà
chắc chắn không ai phản đối thì đó là không có duy nhất một nguyên nhân
gây ra trầm cảm. Trầm cảm có lý do sinh học, lý do tâm lý và lý do xã hội;
hơn nữa, những yếu tố này tương tác qua lại với nhau, khiến bức tranh
phức tạp hơn.
Ảnh hưởng của gene Chúng ta hãy bắt đầu trước với sinh học. Không
khó để nhận ra, trầm cảm lặp lại qua các thế hệ của một gia đình. Con cái
của cha mẹ trầm cảm có rủi ro trầm cảm cao gấp hai tới ba lần so với mức
trung bình trong dân cư, và nếu trầm cảm đã xuất hiện ở hai thế hệ thì ở
thế hệ thứ ba, không những xác suất nó xảy ra là cao hơn, nó sẽ còn xuất
hiện sớm hơn và sẽ còn nặng hơn nữa. Trong các nhân vật của chúng ta,
yếu tố gia đình dường như đóng vai trò quan trọng ít nhất là Bảo Anh, ở
Hoa và ở Thành.
Tuy nhiên, bản thân điều này chưa xác định rõ ràng vai trò của di truyền,
nó có thể là câu chuyện của môi trường. Trầm cảm ở cha mẹ ảnh hưởng tới
khả năng họ nuôi dạy con, khiến môi trường sống và quá trình trưởng
thành của trẻ trở nên bất lợi, và qua đó tăng khả năng nó cũng bị trầm cảm.
Để đánh giá riêng được ảnh hưởng của gene, các nhà chuyên môn chú ý tới
những cặp sinh đôi nhưng lớn lên trong những môi trường khác nhau, ví dụ
do được các gia đình khác nhau nhận làm con nuôi. Các kết quả khá rõ
ràng, ở các cặp sinh đôi cùng trứng, nghĩa là chia sẻ một trăm phần trăm
gene, nếu một người có trầm cảm thì xác suất người kia cũng có là gần
năm mươi phần trăm. Ở các cặp sinh đôi khác trứng, tức là mức chia sẻ
gene chỉ giống các anh chị em trong một gia đình, tỷ lệ này chỉ là hai mươi
phần trăm, tuy vẫn cao hơn mức trung bình trong dân số. Nhìn chung,
người ta cho rằng trầm cảm chủ yếu, di truyền đóng góp tầm năm mươi
phần trăm vào rủi ro mắc bệnh - đây là một mức độ vừa phải, thấp hơn vai
trò của gene trong rối loạn lưỡng cực. Hiện nay chưa có đủ dữ liệu để kết
luận về vai trò của gene trong trầm cảm dai dẳng.
Mọi cố gắng để xác định gene hoặc những gene liên quan tới trầm cảm
tới nay đều vẫn thất bại. Có lẽ sẽ không có gene hay nhóm gene nào chịu
trách nhiệm hoàn toàn cho trầm cảm, theo nghĩa là người có gene đó thì
chắc chắn sẽ bị trầm cảm, tương tự như cách màu mắt hay màu tóc được
xác định bởi gene. Ngược lại, người ta cho rằng sự tương tác qua lại giữa
gene và yếu tố môi trường, cụ thể là stress, đóng một vai trò quan trọng.
Điều này thực ra không xa lạ, chiều cao của một cá nhân là một sản phẩm
của cả gene và môi trường, cụ thể là yếu tố dinh dưỡng.
Tương tác qua lại này được thể hiện qua mô hình khuynh hướng trầm
cảm và stress. Khuynh hướng, hay còn gọi là tạng, diathesis trong tiếng
Anh, là một sự tổn th�
........(Còn tiếp ...)
Vui lòng đọc tiếp đầy đủ trên ứng dụng truyện TYT (iOS, Android).
Trải nghiệm nghe truyện audio, tải truyện đọc offline, đặc biệt hoàn toàn miễn phí.
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT