Khi bạn nhìn nhận cuộc sống từ góc độ con người và rõ ràng bạn khó có thể nhìn nhận từ góc độ khác, cuộc sống là một điều kỳ diệu. Bạn không thể chờ đợi mọi việc diễn ra, và rồi, mọi việc đã diễn ra, cuộc sống không ngừng tiến về phía trước.
Bạn thử nghĩ về loài địa y xem. Địa y dường như là sinh vật dũng cảm nhất trên trái đất, nhưng cũng thuộc loài ít tham vọng nhất. Chúng sẽ phát triển hạnh phúc tại một nghĩa trang nào đó, nhưng chúng đặc biệt phát triển mạnh tại những nơi không có sự tồn tại của những sinh vật khác – trên đỉnh núi lộng gió và tại các hoang mạc, bất kỳ nơi nào có đá, mưa, và sự lạnh lẽo và không có nhiều sự cạnh tranh. Tại Nam cực nơi dường như không gì có thể phát triển, bạn có thể tìm thấy rất nhiều địa y – bốn trăm loại – bám chặt vào các tảng đá.
Suốt một khoảng thời gian dài, người ta không hiểu được tại sao chúng lại có thể làm được điều đó. Vì địa y phát triển trên các tảng đá nhẵn nhụi không có bằng chứng nào cho thấy rằng ở đó có thực phẩm hay dưỡng chất, nhiều người – những người có học thức – tin rằng chúng là một loại đá đang trong quá trình biến đổi thành thực vật. “Thật ngẫu nhiên, loại đá vô cơ biến đổi thành loài thực vật!”, một nhà quan sát nọ, Tiến sĩ Homschuch, đã nói vào năm 1819.
Những nghiên cứu kỹ càng hơn cho thấy rằng địa y là loài kỳ diệu hơn những gì chúng ta thường nghĩ. Thực ra chúng là sự pha trộn giữa nấm và tảo. Nấm tiết ra các axít làm phân hủy bề mặt của đá, giải phóng các khoáng chất, các khoáng chất này được tảo chuyển hóa thành thức ăn đủ để nuôi sống cả hai. Thế giới có hơn hai mươi nghìn chủng loài địa y.
Giống như hầu hết các sinh vật phát triển tốt trong môi trường khắc nghiệt, địa y là loài phát triển chậm. Phải mất hơn nửa thế kỷ chúng mới có được kích cỡ bằng một chiếc nút áo. Những loài có kích cỡ bằng chiếc đĩa, David Attenborough, “có thể đã tồn tại hàng trăm năm nếu không muốn nói là hàng nghìn năm”. Thật khó có thể hình dung được sự tồn tại nào đơn giản hơn thế. Attenborough viết, “Chúng tồn tại đơn giản, cho thấy rằng sự sống có thể xuất hiện ở hình thức đơn giản nhất, vì chính ích lợi của nó”.
Là con người, chúng ta thường nghĩ rằng ắt hẳn sự sống phải có một ý nghĩa nào đó. Chúng ta có những kế hoạch, khao khát và tham vọng. Chúng ta muốn liên tục tận dụng mọi loài khác nếu chúng ta có thể. Nhưng cuộc sống đối với loài địa y là gì? Những thôi thúc trong chúng, sự ham sống trong chúng cũng mạnh mẽ không kém chúng ta – có thể nói rằng mạnh mẽ hơn. Nếu có ai đó bảo rằng tôi phải trải qua hàng chục năm phát triển trên một tảng đá trong rừng, tôi tin rằng mình sẽ không bao giờ làm được. Loại địa y không thế. Giống như hầu hết các sinh vật khác, chúng sẽ vượt qua mọi khó khăn, chịu đựng mọi lời lăng mạ, để có thể tồn tại. Tóm lại, sinh vật sống vì chúng muốn sống. Nhưng – đây là điểm thú vị – hầu hết các sinh vật đều không quá tham vọng.
Đây có lẽ là điều kỳ quặc vì sự sống có rất nhiều thời gian để phát triển tham vọng. Nếu bạn hình dung 4,5 tỷ năm tuổi của trái đất được nén lại thành một ngày trên trái đất, khi ấy sự sống sẽ bắt đầu xuất hiện rất sớm, khoảng 4 giờ sáng, với sự xuất hiện của loài đơn giản nhất, các sinh vật đơn bào, nhưng rồi lại ngừng phát triển trong suốt mười sáu tiếng đồng hồ sau. Mãi đến gần 8:30 tối, khi 5/6 thời gian trong ngày đã trôi qua, sinh vật xuất hiện đầu tiên trên trái đất cũng chỉ là các vi khuẩn. Sau đó, cuối cùng, thực vật biển đầu tiên xuất hiện, hai mươi phút sau là sự xuất hiện của loài sứa và quần thể động vật bí ẩn được khám phá tại Ediacaran bởi Reginald Sprigg tại Australia. Lúc 9:04 tối, bọ ba thùy xuất hiện, tiếp theo là các sinh vật trong bộ sưu tập Burgess Shale.

........(Còn tiếp ...)

Vui lòng đọc tiếp đầy đủ trên ứng dụng truyện TYT (iOS, Android).
Trải nghiệm nghe truyện audio, tải truyện đọc offline, đặc biệt hoàn toàn miễn phí.