Lâm Triều Tịch vẫn nhớ, hồi cấp ba có một khoảng thời gian cô học toán khá đuối, cực kì sợ gặp phải đề bài dạng hàm số.

Khi đó Lão Lâm đang hôn mê sau vụ tai nạn, ngày nào lên lớp cô cũng ngủ gà ngủ gật. Chỉ thấy định nghĩa miền A thì miền A, quy tắc tương ứng f thì f, quá trừu tượng quá khó hiểu. Lắm khi đọc đề bài cô còn chẳng hiểu rốt cuộc nó đang muốn hỏi gì.

Hiện giờ cô đang cảm nhận được trạng thái khi ấy.

Tất cả những chuyện cô từng trải qua giống như một đề bài hàm số siêu to khổng lồ, vụ tai nạn của Lão Lâm có lẽ là “f(2) =” mà cô cần, nhưng cô lại không biết công thức phân tích f(x) là gì.

Hơn nữa hiện giờ Bùi Chi cũng giống như một biến then chốt trong đề bài hàm số này. 

Từ hiện thực suy ra, cô nắm rõ tình thái và bức tranh hình học mà hàm số vẽ ra. Nói chính xác hơn, cô biết những gì mọi người trải qua ở thời điểm nhất định sẽ kết thúc như thế nào.

Điều cô luôn muốn làm, đó là sửa đổi hình vẽ đó.

Nhưng tại khoảnh khắc Bùi Chi bước qua cổng sắt, cô chợt nhận ra, không giải được “nan đề này”, thì cô sẽ không thay đổi được gì cả.

Tư duy này mang đậm tính triết học, nó liên quan đến ý nghĩa tồn tại chân thực của cả hai thế giới, Lâm Triều Tịch ý thức được điểm này, cô thu lại ý nghĩ chạy trốn, nhìn về phía trước.

Sảnh lớn nhà ga thành phố Vĩnh Xuyên.

Lão Lâm nhận vé xe từ người bán vé.

Trên tấm vé ghi:

K796

Và mấy chữ “17:42” “Vĩnh Xuyên→An Ninh”, cô ngẩng đẩu nhìn đồng hồ cỡ đại treo trên tường, gần nửa tiếng nữa họ sẽ lên xe trở về. 

Nếu có thể thuận lợi về đến nhà, liệu có đồng nghĩa với việc thời gian và địa điểm Lão Lâm xảy ra tai nạn đã bị thay đổi?

Không khí trong nhà ga náo nhiệt, Lâm Triều Tịch mua hai hộp mì bò kho tàu. 

Cô và Lão Lâm đứng trong khu nghỉ ngơi ăn uống, xé gói gia vị, đổ canh nóng vào bát, dùng nĩa trộn đều, nóng lòng chờ mì chín. 

Thời gian trôi qua từng giây từng phút, chốc chốc cô lại ngó đồng hồ.

Hành khách tràn vào sảnh chờ xếp hàng dài ngoằng, D198 soát vé nhảy sang màu xanh, cô xé nắp tô mì.

Ăn hết hai phần ba tô mì, hành khách tản đi gần hết, S198 dừng soát vé.

Trên màn hình hiển thị ở cổng soát vé, kí tự “K796” nhảy lên.

Lâm Triều Tịch húp mì xì xụp, Lão Lâm vừa đi vệ sinh về, ăn được mấy miếng, ông bỏ nĩa xuống.

“Bố no rồi á?” Lâm Triều Tịch quay đầu, thấy bát mì của Lão Lâm còn thừa cả nửa, cô kinh ngạc.

“Sợ con ăn chưa đủ, để dành con một miếng đấy.” Lão Lâm nhìn cô âu yếm.

“Bố vừa đi ăn vụng gà quay hả?” Lâm Triều Tịch nhạy bén săm soi, quả nhiên Lão Lâm đang xách một túi bọc giấy thấm dầu ăn.

Lâm Triều Tịch vội thò tay cướp, Lão Lâm nhấc cao chiếc túi.

Đúng lúc này, điện thoại đổ chuông.

Điện thoại rung lên hai hồi, sau đó nhạc chuông bản dương cầm yêu thích của Lão Lâm tấu vang, Lâm Triều Tịch đang kiễng gót tròng trành cướp chiếc túi, cô đứng khựng lại.

Không khí lập tức bị rút cạn, xung quanh yên tĩnh không một tiếng động.

Lão Lâm rút điện thoại, Lâm Triều Tịch trơ mắt nhìn ông bắt máy, thấy ông ngừng một chốc, sau đó nói:

“Chào ông, giáo sư Tăng.”

Như khi ta ném một hòn đá xuống sông, nước trào dâng từng tầng tạo thành gợn sóng chấn động, tạp âm bỗng ùa vào.

“Các hành khách chuyến K796 hãy chú ý, sắp đến giờ khởi hành.” 

Loa phóng thanh vang dội ngay trên đỉnh đầu họ, gần như lấn át tiếng Lão Lâm nói chuyện điện thoại.

Lâm Triều Tịch nhìn khẩu hình mồm Lão Lâm, cố gắng đoán đại khái nội dung cuộc gọi.

“Đúng vậy, tôi tới Vĩnh Xuyên rồi, đang ở nhà ga.”

“Cũng sắp rồi, vẫn đang chỉnh sửa.”

Cuối cùng dừng lại ba giây suy nghĩ, Lão Lâm nhìn cô, nói: “Được, giờ tôi sẽ qua đó.”

Lâm Triều Tịch vồ lấy túi bọc giấy dầu bằng tư thế vô cùng khôi hài, cô sốt sắng nhìn Lão Lâm.

“Gì nữa, ăn đi, có ai giành đâu.” Lão Lâm nghe điện thoại xong, trông tâm trạng có vẻ thả lỏng.

“Giáo sư Tăng là ai hả bố?” cô thăm dò.

“Ông thầy từng diễn giảng hồi con tham gia trại hè Olympic Toán tiểu học ấy.” Lão Lâm tỏ vẻ “đã biết còn hỏi”, ông hướng về phía ngoài phòng chờ.

Lâm Triều Tịch lại thấy nặng lòng, cô đuổi theo sau, mọi âm thanh bên tai chỉ thấy ù ù: “Bố đi đâu đấy, sắp đến giờ soát vé rồi.”

“Đại học Tam Vị, ông ấy muốn bố đến một chuyến, chúng ta sẽ đi chuyến muộn hơn về.”

Cô giữ Lão Lâm lại, không biết vì sao, cô buột miệng: “Bố đừng đi, chúng ta mau về đi mà?”

“Sao thế, tự nhiên nhớ nhà hả?” Lão Lâm vẫn rất ung dung, ông dừng bước, nghiêm túc lắng nghe lí do của cô.

Biết nói sao bây giờ?

Bảo “con sợ còn ở lại Vĩnh Xuyên bố sẽ gặp chuyện bất trắc”, hay là “chúng ta tốt nhất nên về nhà đóng cửa một tuần không ra ngoài”?

Nhưng cuộc điện thoại bất ngờ của giáo sư Tăng hiển nhiên có liên quan đến luận văn của Lão Lâm, sao cô cản được ông đi cơ chứ?

Đèn tín hiệu soát vé chuyển xanh, lối vào mở ra.

Lâm Triều Tịch ngoái đầu nhìn dòng người chuẩn bị rời Vĩnh Xuyên đổ xô ra ngoài, cô biết bài toán hàm số khổng lồ này đã xuất hiện miền giới hạn. 

Nhìn Lão Lâm, cô cảm nhận được một sức mạnh cực đại đang đẩy họ vào quỹ đạo cố định, nhưng sau cùng, cô chỉ có thể đáp: “Đi thôi.”

——

Khu dạy học cũ trường đại học Tam Vị.

Khuôn viên trường có hàng cây thường thanh rậm rạp, chúng âm u tĩnh mịch giữa đêm đông thăm thẳm.

Lâm Triều Tịch và Lão Lâm đứng ngoài tòa nhà khoa Toán học, họ thấy giáo sư Tăng.

Trong bóng đêm, ông lão tóc hoa râm trông rất có tinh thần.

“Con gái cậu đã lớn bằng này rồi hả?” Giáo sư Tăng lấy chiếc màn thầu trong túi, hỏi: “Cháu đói chưa, ăn cái màn thầu nhé?”

Suốt chặng đường, đầu Lâm Triều Tịch căng như dây cung, cô thấy rét lạnh từ tận xương cốt nên quyết định nhận lấy chiếc màn thầu, không mảy may khách sáo nói: “Cháu cảm ơn.”

Một lúc sau, giáo sư Tăng mới thôi nhìn chiếc màn thầu, ông bảo Lão Lâm: “Quả là con gái cậu.”

“Được rồi.” Lão Lâm lại rất thẳng thắn, ông cuỗm chiếc màn thầu trong tay cô, bé ra một nửa. 

“Cất bữa khuya của ông đi.” Ông trả nửa cái màn thầu cho giáo sư, nửa còn lại giơ lên cắn. 

Họ tiến vào tòa nhà, trông có vẻ khá thân, nhưng Lão Lâm đối với ai cũng xởi lởi như nhau.

Lão Lâm và giáo sư Tăng nói chuyện không mặn chẳng nhạt, Lâm Triều Tịch theo sau hai người.

Sắp đến cửa phòng làm việc, người bên trong khiến bước chân cô chùn lại. Trong đó là ba vị giáo sư khoa Toán trường đại học Tam Vị, có hai khuôn mặt cô từng diện kiến hồi ở thế giới dâu tây.

Lâm Triều Tịch nhận ra, Lão Lâm được mời tham gia buổi bàn bạc trước lúc phát biểu luận văn.

Không rõ xuất phát từ nguyên nhân gì, Lão Lâm đưa luận văn cho mỗi vị giáo sư đọc thử, giáo sư Tăng lại mời Lão Lâm tự trình bày.

Giữa đêm đông, tim cô khẽ nảy lên một nhịp, vừa căng thẳng vừa kích động.

Tình huống này cô đương nhiên không thể vào theo.

“Con đợi bố ở ngoài.” Cô bảo Lão Lâm.

“Tìm chỗ nào ấm ấm tí.”

“Ừm.”

——

Văn phòng trưởng khoa Toán.

Cửa chớp ố vàng kéo lên, Lâm Triều Tịch dạo quanh một vòng lại quay lại cửa phòng làm việc.

Qua những phiến khe hở bung ra trên tấm cửa chớp, cô có thể nhìn thấy hai ngọn đèn treo thắp sáng trong văn phòng, một chồng luận văn đã in đặt trên bàn, song không ai mở ra xem.

Trong căn phòng, khói thuốc lượn lờ, có một tấm bảng to bằng cả khoảng tường, Lão Lâm đứng trước tấm bảng đó.

Đêm đông, gió lạnh thổi qua lá cây phát ra tiếng xào xạc nho nhỏ.

Lâm Triều Tịch nắm chặt quai cặp.

Giáo sư Tăng ngẩng đầu.

Ông nhìn Lão Lâm, sắc mặt nghiêm trọng và chăm chú, như một lời tuyên bố: “Bắt đầu đi.”

——

Lâm Triều Tịch ném cặp xuống đất, cô dựa vào chân tường.

Trời về đêm rét buốt, hành lang như một hầm băng.

Lúc ngồi xuống toàn thân cô run lẩy bẩy, lục tung cặp sách, đầu không ngừng tưởng tượng những chuyện sắp tới sẽ xảy ra, không thể thoát khỏi cơn khủng hoảng khi bị vận mệnh cưỡng ép đẩy vào quỹ đạo cố định.

Cô moi ra mấy tờ bản thảo có nét chữ của Lão Lâm và Bùi Chi, một quyển Lí thuyết đồ thị luôn mang bên mình và túi bút.

Đêm đông tĩnh mịch, cô ngẩng đầu, nhìn thấy vầng trăng sáng lửng lơ giữa bầu trời thành phố, trong suốt sáng tỏ.

Cô kê cặp xuống mông, giở cuốn sách.

——

Văn phòng chỉ còn lại tiếng giở luận văn và tiếng hút thuốc, rất nhẹ, cũng rất chậm.

Khói thuốc dày hơn.

Lâm Triều Tịch tốn nhiều thời gian hơn bình thường để làm một đề luyện tập sau sách. Tay cô lạnh cóng cứng đờ, song đầu óc lại bình tĩnh hơn đôi chút.

Lại ngó vào phía trong căn phòng một lần nữa.

Nét phấn đã chiếm hơn nửa diện tích mặt bảng, bầu không khí đình trệ, tựa hồ có người đang đặt câu hỏi, một câu hỏi hiểm hóc, khắt khe, tất cả mọi người đều nhìn về phía người đó.

Lâm Triều Tịch chỉ nhìn Lão Lâm.

Bố cô không còn trẻ, ngón tay ông dính đầy bụi phấn, đến cổ tay áo cũng dính một mảng trắng xám.

Ánh mắt ông trầm tĩnh, lại đầy thần thái kiên định.

Nghe xong câu hỏi, ông không lên tiếng, thay vào đó là những nét chữ xuất hiện thêm trên bảng.

Một dòng, hai dòng, ba dòng…

Tất cả mọi người đều nhíu mày một lúc, sau đó lộ ra biểu cảm thả lỏng, tựa như vừa nhận ra đây là phương pháp giải quyết vô cùng hoàn mỹ.

Giáo sư Tăng rít một hơi thuốc, ông nheo mắt, như đang ra hiệu: “Tiếp tục.”

——

Lâm Triều Tịch lại ngồi xuống, cô giở một trang sách.

Kim đồng hồ đi hết một vòng, rồi lại một vòng.

Gạt tàn trên bàn chất đầy tàn thuốc và đầu lọc, lại thêm một mẩu thuốc mới dụi xuống. 

Mặt bảng đã lau đi lau lại mấy lượt, tất cả chỗ còn trống đều sắp được lấp đầy. 

Lâm Triều Tịch vẫn nhìn đề bài trên đầu gối…

(2): Viết ma trận kề của G.

Nghĩ một hồi, cô cầm bút viết tiếp.

——

Có người từng nói, thành tựu lớn nhất của một nhà Toán học đa số đều xuất hiện khi họ 40 tuổi.

Các nhà Toán học sau tuổi 40 như ngọn đèn cạn dầu.

Lão Lâm của ngày hôm nay, đương kẹt ngay chính cửa ải này.

Trong phòng làm việc, các câu hỏi liên tiếp được đưa ra, rồi lại được giải quyết.

Rất nhiều nhà Toán học sống lủi thủi cả đời trong bóng tối, bao nhiêu người đủ may mắn trải qua thời khắc quang minh, xé toạc bóng tối đây?

Những ngọn đèn trong khuôn viên trường tắt rụi, tuyết rơi lững lờ trong gió rét.

Lâm Triều Tịch hạ bút, cô chà xát hai tay, đưa lên miệng hà hơi.

Lúc này, trong không gian khẽ vang tiếng “cạch”.

Lâm Triều Tịch quay ngoắt đầu, ánh đèn như dòng nước, thuận theo khe cửa rót ra hành lang.

Cửa… mở rồi.