Ngày 15 tháng 2, ba mươi Tết.
Người Trung Quốc thường có rất nhiều hoạt động chuẩn bị đón năm mới, ví dụ vẩy nước quét nhà, cắt giấy dán tường, gói sủi cảo…
Nhưng những hoạt động đó đối với Lão Lâm… coi như không có.
Buổi sáng Lâm Triều Tịch tỉnh dậy, đúng lúc Lão Lâm vừa đi chợ về.
Đám trẻ trong ngõ đã rủ nhau bắn pháo hoa từ sớm, tiếng pháo nổ lốp ba lốp bốp, cô phấn khích lao ra lật giỏ thức ăn, thấy Lão Lâm chỉ mua một con cá và ít đậu mầm, thêm chút rau xanh.
Lâm Triều Tịch: “…”
“Thái độ gì đấy con gái?”
“Đầu xuân năm mới sao không ăn uống đàng hoàng chút hả bố?”
“Năm mới dư dả (*), như ý phát tài, còn muốn gì nữa?”
(*) “Dư dả” (yǒuyú) đồng âm “Có cá”(yǒuyú).
“Ví dụ ngày ngày thăng tiến (*), nghiệp học tất thành?”
(*) Từ gốc “蒸蒸日上”, “蒸” ngoài nghĩa thăng tiến còn có nghĩa là mấy món chưng hấp.
“Con học thế là được rồi, không cần tốt hơn nữa.”
Lâm Triều Tịch: “…”
Lão Lâm nói rồi xách giỏ thức ăn vào bếp, Lâm Triều Tịch vội khoác áo bông rồi đẩy Lão Lâm ra khỏi nhà: “Đi mua thêm chút nữa, con muốn ăn thịt bò kho tương!”
“Béo lắm rồi đấy.”
“Không lo không gả được, bố yên tâm.” Lâm Triều Tịch cười đáp.
Chợ thức ăn huyên náo tiếng người, nhà nhà mua nguyên liệu chuẩn bị làm cơm tất niên.
Hàng quán treo thịt khô, rau củ quả tươi mới, chợ là nơi có không khí tết nhất trong lòng cô.
Cô bảo ra ngoài mua thêm chút thức ăn, thực chất là muốn loanh quanh dạo chơi cùng Lão Lâm chứ không mua gì nhiều. Nhưng lúc đi qua sạp hàng gà rán, mùi hương quả thực quá mê người, cô kéo Lão Lâm lại, muốn ông mua vài chiếc đùi gà chiên.
“Thầy Lâm lại dẫn gái rượu đến đấy à?” chủ quán nhiệt tình chào hỏi: “Con gái thầy trông lanh lợi ghê, muốn lấy mấy cái hả cháu?”
“Cháu chào chú, cho cháu ba chiếc ạ.” Lâm Triều Tịch nhìn bảng giá 6 đồng một cái đùi gà, ba cái là 18 đồng: “Con hai cái bố một cái.” Cô nói với Lão Lâm.
Lão Lâm móc ra 20 đồng, chủ quán đưa đùi gà cho họ, nhưng lúc thối tiền thừa, ông lúc đi lục lại túi tiền, nói: “Sáng nay đông khách quá, tôi hết tiền lẻ mất rồi, thầy Lâm có tiền lẻ không?”
“Không có.”
“Vậy năm sau thầy lại ghé, tôi sẽ thối tiền cho thầy.”
“Ừm…” Lão Lâm cũng không nói gì thêm.
Lâm Triều Tịch thỏa mãn gặm đùi gà: “Hình như ông chủ ban nãy chỉ chực chờ bố bảo “không cần thối” thôi đấy.”
“Sao lại khỏi thối?” Lão Lâm hùng hổ: “Mùng một bố đến đòi cho xem.”
“Nhưng chú ấy vừa khen con lanh lợi.”
“Con hiểu “trông lanh lợi” là gì không?”
“Là học thức của con đã cảm hóa khí chất của con?”
“Không phải, bình thường ông chủ Lý hay khen người ta xinh đẹp cơ.”
Lâm Triều Tịch quay lại đường cũ.
“Đi đâu đấy?” Lão Lâm gọi cô.
“Ra canh trước sạp hàng ông chú đấy, kiểu gì cũng có người trả tiền lẻ, con phải đòi lại tiền người ta nợ nhà mình!”
Nếu là phụ huynh nhà khác có lẽ sẽ không hùa với mấy trò trẻ con. Nhưng Lão Lâm không giống vậy, ông khá rảnh rỗi. Vậy nên khi hai cha con họ chực trước sạp gà rán, mỗi người gặm một chiếc đùi gà đợi được trả tiền thừa, chủ sạp hoàn toàn sụp đổ. Ông vội vàng móc hai đồng xu trong chỗ tiền vừa thu được nhét vào tay Lão Lâm: “Thầy Lâm, tiền thừa của thầy đây ạ, thật ngại quá.”
“Không sao.” Cô và Lão Lâm đồng thanh.
Dạo một vòng quanh chợ về, nghĩ đến tài bếp núc của Lão Lâm, Lâm Triều Tịch quyết định vẫn chỉ nên mua đồ ăn sẵn.
Hai người họ cũng không ăn được bao nhiêu, cuối cùng cũng chỉ có thêm món bò kho tương và rau trộn rong biển.
Trên đường về, Lâm Triều Tịch gặm nốt chiếc đùi gà cuối cùng. Con ngõ tràn ngập không khí đón năm mới của mọi nhà, người dán câu đối, người xào nấu thức ăn. Riêng cô và Lão Lâm lại không hề phấn khích hân hoan đón năm mới, họ vô cùng thong dong. Hơn nữa cô nhận ra, nếu cô không nói gì, Lão Lâm cũng sẽ không chủ động lên tiếng.
Để giảm bớt không khí lạnh nhạt giữa hai cha con, Lâm Triều Tịch cố tình gợi chuyện: “Sao bố không hỏi con tình hình đợt tập huấn vừa rồi?”
“Có gì hay mà hỏi?” Lão Lâm hỏi vặn.
“Vậy tức là bố quá yên tâm về con rồi.”
“Con muốn nghe bố nói bố quá yên tâm về con, hay muốn nghe chuyện giáo viên của con thường xuyên gọi về báo cáo tình hình với bố?”
“Đều… Đều… Không muốn nghe.” = =
Lại đi tiếp mấy bước, Lâm Triều Tịch nhìn Lão Lâm, cô muốn mở miệng, Lão Lâm lại nhanh mồm nói trước: “Đồng chí Lâm Triều Tịch.”
“Có!”
“Giữa con và bố đã bạc bẽo đến mức không tìm ra chủ đề chung để nói chuyện nữa rồi sao?”
Lâm Triều Tịch cảm thấy không thể tiếp tục cuộc hội thoại này. Hiếm khi muốn làm tròn đạo hiếu, dẫn Lão Lâm dạo quanh phố phường, chuyện trò cảm nhận hạnh phúc gia đình, lại nhận ra hạnh phúc gia đình khỉ gió gì, toàn là cô gợi chuyện rồi bị ông chặt ngang.
Ánh nắng mùa xuân ấm áp, vừa về đến nhà, Lâm Triều Tịch định vào phòng làm nốt bài tập, giữ lập trường chiến tranh lạnh với ông bố không muốn nói chuyện với mình.
Không ngờ khi cô vào phòng, đồng chí Lão Lâm ngồi ở ghế đá trong sân vừa nhặt mầm đậu vừa gọi: “Thời tiết đẹp thế này mà không ra đây bầu bạn với bố à?”
Lâm Triều Tịch: “Không ra!”
“Con tự nói mà, muốn bố hỏi han về tình hình học tập ấy.”
10 giây sau, Lâm Triều Tịch ôm sách vở ra ngoài ngồi ngay ngắn trước mặt Lão Lâm.
“Học hành thế nào rồi?” Lão Lâm hỏi.
Lâm Triều Tịch trầm ngâm một hồi.
“Sao thế?”
“Con đang nghĩ xem nên hình dung thế nào, nhưng hình dung kiểu gì bố cũng sẽ phán chưa đủ chuẩn xác.”
“Chí lý.” Lão Lâm đặt mầm đậu nhặt xong sang một bên: “Toán đại học không đơn giản phải không?”
“Đã bảo không nói mấy câu gượng gạo thế này mà bố.”
Lão Lâm hơi ngây ra: “Bố con đang nghiêm túc suy nghĩ: Nên dùng ngôn từ mĩ miều nào để đưa con vào thế giới toán học diệu kì, sao con nỡ tổn thương tấm lòng người làm cha như thế.”
“Con đọc thử quyển Vi tích phân bố bảo con mượn về rồi.” Lâm Triều Tịch mở sách, xoè ra phần cuối trang: “Trên này cũng nhiều cảm nghĩ hoa mĩ lắm.”
“Đó có phải bố viết đâu.” Lão Lâm hơi đỏ mặt.
“Nhưng nét bút này rõ là của bố mà?” Lâm Triều Tịch mở trang bìa: “Nếu một mực nói rằng văn minh nhân loại cận đại được xây dựng trên một định nghĩa, vậy thì tên của nó chắc chắn sẽ là: Cực hạn.”
Cô đọc lanh lảnh.
“Đấy là hồi trẻ người non dạ.” Lão Lâm e hèm.
“Con thấy nó hết sức mĩ miều.”
“Đúng vậy.” Tay Lão Lâm nhặt mầm đậu chậm dần: “Nhưng Toán học ấy mà, càng về sau, con chỉ nghĩ đến mặt xinh đẹp của nó là không đủ. Ý không phải nói nó không đẹp, nó vẫn là thứ khiến người ta ao ước, nhưng mai sau con sẽ bận rộn cơm áo gạo tiền, đam mê dành cho nó cũng dần dần nhạt đi.”
Lão Lâm ung dung nói, kết hợp với động tác nhặt mầm đậu của ông, càng toát lên vẻ hờ hững tán gẫu.
Nhưng Lâm Triều Tịch bỗng rơi vào trầm mặc, Lão Lâm đang cố tình nói vậy cho cô nghe.
Ông thấy rất thông minh, chắc chắn sẽ nhận ra sự khó khăn của cô trong việc học những cái này. Lâm Triều Tịch không biết nên tả khó khăn đó như thế nào, nó không đến từ núi cao, mà đến từ khoảng cách giữa ngọn núi và người leo núi.
Vi tích phân là môn học bắt buộc đầu năm của khoa Toán, ai cũng biết nó là kiến thức cơ bản, cũng biết nó tương đối khó, nhưng lật những trang sách phía sau mới phát hiện ra, nó còn khó hơn so với những gì họ tưởng.
Định nghĩa Cực hạn bao gồm “lâu” và “khó”, các loại kí hiệu và ngôn ngữ hỗn tạp, ví như “giả thiết”, “nếu… tồn tại… thì”, “chỉ cần… ngoài ra”… So với kiến thức hồi trung học, riêng độ dài của định nghĩa về nó đã khác biệt hoàn toàn.
Mặc dù trước đó Lão Lâm đã chuẩn bị sẵn giáo trình tư duy toán học và ngôn ngữ toán học, giúp đỡ cô rất nhiều trong việc lí giải thứ ngôn ngữ đầy tính định nghĩa lạ hoắc này, nhưng Toán cao cấp vẫn là lĩnh vực khiến người ta cảm thấy bỡ ngỡ.
Hơn nữa khi cô tỉ mẩn đọc hết nội dung và chú giải trong sách, ngỡ tưởng mình đã hiểu được định nghĩa về Cực hạn, cô rút ra một tờ giấy, sử dụng phương pháp ghi chú để tự kiểm tra lại, tuy nhiên đầu óc lại trống rỗng cả mảng.
Cô quên luôn rốt cuộc vừa rồi mình đã học được cái gì.
Đến khi thực sự hiểu định nghĩa về Cực hạn, nắm được phương pháp chứng minh, lật sang trang sau, cô lại phát hiện, những gì cô hiểu có lẽ vẫn chưa đủ sâu.
Cứ vậy bám theo từng chút từng chút, không ngừng lặp lại chuỗi tuần hoàn “mình tưởng là mình hiểu” và “phát hiện ra vẫn chưa hiểu”, thậm chí cô bắt đầu thấy khủng hoảng, Vi tích phân cũng chỉ là kiến thức cơ bản của Toán đại học cơ mà.
“Bố…” Lâm Triều Tịch chậm chạp mở lời: “Sao Vi tích phân khó thế, lúc bố học có thấy khó thế không?”
“Trên sách ghi rồi còn gì?” Lão Lâm hỏi.
“Câu nào cơ?”
“Ông đã dùng sức mạnh tư duy gần như thần thánh, bước đầu giải thích được chuyển động và hình ảnh các hành tinh, quỹ đạo của sao chổi và thủy triều của biển.” Lão Lâm nhấn mạnh: “Đây không phải do bố viết.”
Lâm Triều Tịch giở đến trang đó, nó được viết bằng bút bi trên đầu đề chương một, quả thực không phải là nét bút của Lão Lâm.
“Ừm?”
“Đây là câu khắc trên mộ chí của Newton.” Lão Lâm hỏi: “Con biết vì sao câu này lại xuất hiện ở đây không?”
“Không biết.”
“Bởi có người cũng thấy khó.” Lão Lâm nói: “Học sinh trường Đại học Tam Vị.”
Lâm Triều Tịch ù ờ gật gật đầu.
“Con biết IQ của Newton và Gottfried Leibniz cao bao nhiêu không?” Lão Lâm lại hỏi cô.
“Con không biết.”
“Thế Archimedes, Fermat, Descartes, Robois, Desargues, Barrow, Wallis, Kepler, Cavalieri…?” Lão Lâm phun ra hàng đống tên tuổi nổi tiếng thế giới, càng lúc càng nhanh, có những cái tên Lâm Triều Tịch còn chưa bao giờ nghe qua.
“IQ của những người này thì sao?”
“Con cũng không biết.” Lâm Triều Tịch ngồi thẳng dậy, nghiêm túc đáp.
“Chúng ta đều không biết.” Lão Lâm cũng rất nghiêm túc: “Nhưng điều chúng ta biết là, từ thế kỉ 7 trước Công nguyên đến thế kỉ 17 sau Công nguyên, những tên tuổi vĩ đại bố vừa kể, người này đến người khác, ai cũng không ngừng đặt câu hỏi, rồi suy nghĩ và giải quyết chúng, khiến cái người có “tư duy gần như thần thánh” kia cuối cùng cũng tạo lập ra bộ môn này vào thế kỉ 17.” Lão Lâm ngừng lại một chốc: “Hơn nữa ông ấy cũng chỉ là là một trong những nhà sáng lập được lịch sử công nhận.”
“Nhưng tất cả những thứ này đều chỉ là khởi đầu của Vi tích phân được gọi với cái tên ‘khoa học’, vài trăm năm sau đó, các nhà Toán học vẫn không ngừng hoàn thiện nó.” Lão Lâm dừng tay, ông nhìn cô, ánh mắt dịu dàng khiến Lâm Triều Tịch thấy như bước tiếp theo ông sẽ xoa đầu mình, nhưng không có chuyện đó.
Ông chỉ nói: “Chẳng phải nói phét, nó sẽ khiến đỉnh đầu con mọc một cái máy bay, dưới chân mọc thêm đường ray, khiến thế giới trở thành hình thù như lúc này. Giờ con có thể từng bước nghiên cứu, lí giải nó, đây là quá trình rất hạnh phúc, “khó” chẳng phải là lẽ dĩ nhiên sao?”
Lão Lâm nói rất có lí, sau đó ông tiếp tục nhặt mầm đậu.
Một khoảng thời gian rất lâu sau, Lâm Triều Tịch không nói gì, thoáng nghe tiếng “tách” “tách” nho nhỏ trong không gian.
Lại mở quyển Vi tích phân một lần nữa, cô nghĩ rằng, sự khác biệt lớn nhất giữa cô và Lão Lâm khi đối mặt với Toán học không phải là tư chất bẩm sinh. Mà ở thái độ Lão Lâm nhìn nhận Toán học luôn luôn chân thành và nhún nhường hơn cô.
Về sau, cô tĩnh tâm đọc sách giải đề hơn, không còn quá khổ sở vì khó khăn, cũng bớt thấy phiền muộn với những thứ mình không biết, Lão Lâm vẫn bận rộn việc nhà.
Họ ngồi trong căn bếp nhỏ, ăn bữa tất niên đơn giản, Lão Lâm luôn mồm kể chuyện cho cô nghe, cũng không ngừng kiếm chuyện chọc cô.
Cuộc sống của họ vẫn như những ngày thường, không chút không khí năm mới.
Chỉ khác ở chỗ, tám giờ tối, điện thoại của Lão Lâm liên tục đổ chuông.
Học sinh của ông thay phiên nhau gọi điện chúc năm mới, lúc bận rộn nhất là vừa tắt máy liền có cuộc gọi mới.
Có Hoa Quyển, Lục Chí Hạo, còn cả An Bối Bối, Đào Tiểu Điềm, Trần Thành Thành, đến Chương Lượng cũng gọi tới, tuy không trò chuyện quá nhiều nhưng boy phản bội vẫn nghiêm túc nói “chúc mừng năm mới”.
Trong không khí này, cuộc gọi từ Bùi Chi cũng trở nên bình thường hơn hẳn.
Lão Lâm không nói quá nhiều với bất kì ai, kể cả Bùi Chi, Lâm Triều Tịch chuyện trò đôi câu với cậu rồi cũng cúp máy một cách tự nhiên.
Canh cá diếc đậu phụ ấm nóng trên bếp ga, đã khuya lắm rồi nhưng tiếng pháo trúc ngoài cửa vẫn nối nhau nổ vang, tiếng cười đùa nhà hàng xóm vọng tới.
Tiếng đồng hồ điểm 0 giờ và tiếng pháo cùng lúc vang lên.
Lão Lâm bưng tới hai cốc chất lỏng màu đỏ sẫm, dùng chiếc cốc thủy tinh trong suốt trông rất ra gì.
Lâm Triều Tịch phát hiện ra, cốc ông đưa cô hình như không có gas.
“Coca hay rượu vang?”
“Coca cola.”
Lâm Triều Tịch còn lâu mới tin.
Họ nâng ly, nhẹ nhàng cụng chén.
“Năm mới vui vẻ!”
“Chung vui.”
Lâm Triều Tịch rón rén nếm thử một ngụm… cô suýt thì phun sạch, thực sự là coca cola.
“Trẻ em vị thành niên không được uống rượu.” Lão Lâm nghiêm nghị: “Tại Bùi Chi cả, hôm qua mải nghe điện thoại quên mất đóng nắp chai, không uống hết thì phí lắm.”
Lâm Triều Tịch: “…”
Người Trung Quốc thường có rất nhiều hoạt động chuẩn bị đón năm mới, ví dụ vẩy nước quét nhà, cắt giấy dán tường, gói sủi cảo…
Nhưng những hoạt động đó đối với Lão Lâm… coi như không có.
Buổi sáng Lâm Triều Tịch tỉnh dậy, đúng lúc Lão Lâm vừa đi chợ về.
Đám trẻ trong ngõ đã rủ nhau bắn pháo hoa từ sớm, tiếng pháo nổ lốp ba lốp bốp, cô phấn khích lao ra lật giỏ thức ăn, thấy Lão Lâm chỉ mua một con cá và ít đậu mầm, thêm chút rau xanh.
Lâm Triều Tịch: “…”
“Thái độ gì đấy con gái?”
“Đầu xuân năm mới sao không ăn uống đàng hoàng chút hả bố?”
“Năm mới dư dả (*), như ý phát tài, còn muốn gì nữa?”
(*) “Dư dả” (yǒuyú) đồng âm “Có cá”(yǒuyú).
“Ví dụ ngày ngày thăng tiến (*), nghiệp học tất thành?”
(*) Từ gốc “蒸蒸日上”, “蒸” ngoài nghĩa thăng tiến còn có nghĩa là mấy món chưng hấp.
“Con học thế là được rồi, không cần tốt hơn nữa.”
Lâm Triều Tịch: “…”
Lão Lâm nói rồi xách giỏ thức ăn vào bếp, Lâm Triều Tịch vội khoác áo bông rồi đẩy Lão Lâm ra khỏi nhà: “Đi mua thêm chút nữa, con muốn ăn thịt bò kho tương!”
“Béo lắm rồi đấy.”
“Không lo không gả được, bố yên tâm.” Lâm Triều Tịch cười đáp.
Chợ thức ăn huyên náo tiếng người, nhà nhà mua nguyên liệu chuẩn bị làm cơm tất niên.
Hàng quán treo thịt khô, rau củ quả tươi mới, chợ là nơi có không khí tết nhất trong lòng cô.
Cô bảo ra ngoài mua thêm chút thức ăn, thực chất là muốn loanh quanh dạo chơi cùng Lão Lâm chứ không mua gì nhiều. Nhưng lúc đi qua sạp hàng gà rán, mùi hương quả thực quá mê người, cô kéo Lão Lâm lại, muốn ông mua vài chiếc đùi gà chiên.
“Thầy Lâm lại dẫn gái rượu đến đấy à?” chủ quán nhiệt tình chào hỏi: “Con gái thầy trông lanh lợi ghê, muốn lấy mấy cái hả cháu?”
“Cháu chào chú, cho cháu ba chiếc ạ.” Lâm Triều Tịch nhìn bảng giá 6 đồng một cái đùi gà, ba cái là 18 đồng: “Con hai cái bố một cái.” Cô nói với Lão Lâm.
Lão Lâm móc ra 20 đồng, chủ quán đưa đùi gà cho họ, nhưng lúc thối tiền thừa, ông lúc đi lục lại túi tiền, nói: “Sáng nay đông khách quá, tôi hết tiền lẻ mất rồi, thầy Lâm có tiền lẻ không?”
“Không có.”
“Vậy năm sau thầy lại ghé, tôi sẽ thối tiền cho thầy.”
“Ừm…” Lão Lâm cũng không nói gì thêm.
Lâm Triều Tịch thỏa mãn gặm đùi gà: “Hình như ông chủ ban nãy chỉ chực chờ bố bảo “không cần thối” thôi đấy.”
“Sao lại khỏi thối?” Lão Lâm hùng hổ: “Mùng một bố đến đòi cho xem.”
“Nhưng chú ấy vừa khen con lanh lợi.”
“Con hiểu “trông lanh lợi” là gì không?”
“Là học thức của con đã cảm hóa khí chất của con?”
“Không phải, bình thường ông chủ Lý hay khen người ta xinh đẹp cơ.”
Lâm Triều Tịch quay lại đường cũ.
“Đi đâu đấy?” Lão Lâm gọi cô.
“Ra canh trước sạp hàng ông chú đấy, kiểu gì cũng có người trả tiền lẻ, con phải đòi lại tiền người ta nợ nhà mình!”
Nếu là phụ huynh nhà khác có lẽ sẽ không hùa với mấy trò trẻ con. Nhưng Lão Lâm không giống vậy, ông khá rảnh rỗi. Vậy nên khi hai cha con họ chực trước sạp gà rán, mỗi người gặm một chiếc đùi gà đợi được trả tiền thừa, chủ sạp hoàn toàn sụp đổ. Ông vội vàng móc hai đồng xu trong chỗ tiền vừa thu được nhét vào tay Lão Lâm: “Thầy Lâm, tiền thừa của thầy đây ạ, thật ngại quá.”
“Không sao.” Cô và Lão Lâm đồng thanh.
Dạo một vòng quanh chợ về, nghĩ đến tài bếp núc của Lão Lâm, Lâm Triều Tịch quyết định vẫn chỉ nên mua đồ ăn sẵn.
Hai người họ cũng không ăn được bao nhiêu, cuối cùng cũng chỉ có thêm món bò kho tương và rau trộn rong biển.
Trên đường về, Lâm Triều Tịch gặm nốt chiếc đùi gà cuối cùng. Con ngõ tràn ngập không khí đón năm mới của mọi nhà, người dán câu đối, người xào nấu thức ăn. Riêng cô và Lão Lâm lại không hề phấn khích hân hoan đón năm mới, họ vô cùng thong dong. Hơn nữa cô nhận ra, nếu cô không nói gì, Lão Lâm cũng sẽ không chủ động lên tiếng.
Để giảm bớt không khí lạnh nhạt giữa hai cha con, Lâm Triều Tịch cố tình gợi chuyện: “Sao bố không hỏi con tình hình đợt tập huấn vừa rồi?”
“Có gì hay mà hỏi?” Lão Lâm hỏi vặn.
“Vậy tức là bố quá yên tâm về con rồi.”
“Con muốn nghe bố nói bố quá yên tâm về con, hay muốn nghe chuyện giáo viên của con thường xuyên gọi về báo cáo tình hình với bố?”
“Đều… Đều… Không muốn nghe.” = =
Lại đi tiếp mấy bước, Lâm Triều Tịch nhìn Lão Lâm, cô muốn mở miệng, Lão Lâm lại nhanh mồm nói trước: “Đồng chí Lâm Triều Tịch.”
“Có!”
“Giữa con và bố đã bạc bẽo đến mức không tìm ra chủ đề chung để nói chuyện nữa rồi sao?”
Lâm Triều Tịch cảm thấy không thể tiếp tục cuộc hội thoại này. Hiếm khi muốn làm tròn đạo hiếu, dẫn Lão Lâm dạo quanh phố phường, chuyện trò cảm nhận hạnh phúc gia đình, lại nhận ra hạnh phúc gia đình khỉ gió gì, toàn là cô gợi chuyện rồi bị ông chặt ngang.
Ánh nắng mùa xuân ấm áp, vừa về đến nhà, Lâm Triều Tịch định vào phòng làm nốt bài tập, giữ lập trường chiến tranh lạnh với ông bố không muốn nói chuyện với mình.
Không ngờ khi cô vào phòng, đồng chí Lão Lâm ngồi ở ghế đá trong sân vừa nhặt mầm đậu vừa gọi: “Thời tiết đẹp thế này mà không ra đây bầu bạn với bố à?”
Lâm Triều Tịch: “Không ra!”
“Con tự nói mà, muốn bố hỏi han về tình hình học tập ấy.”
10 giây sau, Lâm Triều Tịch ôm sách vở ra ngoài ngồi ngay ngắn trước mặt Lão Lâm.
“Học hành thế nào rồi?” Lão Lâm hỏi.
Lâm Triều Tịch trầm ngâm một hồi.
“Sao thế?”
“Con đang nghĩ xem nên hình dung thế nào, nhưng hình dung kiểu gì bố cũng sẽ phán chưa đủ chuẩn xác.”
“Chí lý.” Lão Lâm đặt mầm đậu nhặt xong sang một bên: “Toán đại học không đơn giản phải không?”
“Đã bảo không nói mấy câu gượng gạo thế này mà bố.”
Lão Lâm hơi ngây ra: “Bố con đang nghiêm túc suy nghĩ: Nên dùng ngôn từ mĩ miều nào để đưa con vào thế giới toán học diệu kì, sao con nỡ tổn thương tấm lòng người làm cha như thế.”
“Con đọc thử quyển Vi tích phân bố bảo con mượn về rồi.” Lâm Triều Tịch mở sách, xoè ra phần cuối trang: “Trên này cũng nhiều cảm nghĩ hoa mĩ lắm.”
“Đó có phải bố viết đâu.” Lão Lâm hơi đỏ mặt.
“Nhưng nét bút này rõ là của bố mà?” Lâm Triều Tịch mở trang bìa: “Nếu một mực nói rằng văn minh nhân loại cận đại được xây dựng trên một định nghĩa, vậy thì tên của nó chắc chắn sẽ là: Cực hạn.”
Cô đọc lanh lảnh.
“Đấy là hồi trẻ người non dạ.” Lão Lâm e hèm.
“Con thấy nó hết sức mĩ miều.”
“Đúng vậy.” Tay Lão Lâm nhặt mầm đậu chậm dần: “Nhưng Toán học ấy mà, càng về sau, con chỉ nghĩ đến mặt xinh đẹp của nó là không đủ. Ý không phải nói nó không đẹp, nó vẫn là thứ khiến người ta ao ước, nhưng mai sau con sẽ bận rộn cơm áo gạo tiền, đam mê dành cho nó cũng dần dần nhạt đi.”
Lão Lâm ung dung nói, kết hợp với động tác nhặt mầm đậu của ông, càng toát lên vẻ hờ hững tán gẫu.
Nhưng Lâm Triều Tịch bỗng rơi vào trầm mặc, Lão Lâm đang cố tình nói vậy cho cô nghe.
Ông thấy rất thông minh, chắc chắn sẽ nhận ra sự khó khăn của cô trong việc học những cái này. Lâm Triều Tịch không biết nên tả khó khăn đó như thế nào, nó không đến từ núi cao, mà đến từ khoảng cách giữa ngọn núi và người leo núi.
Vi tích phân là môn học bắt buộc đầu năm của khoa Toán, ai cũng biết nó là kiến thức cơ bản, cũng biết nó tương đối khó, nhưng lật những trang sách phía sau mới phát hiện ra, nó còn khó hơn so với những gì họ tưởng.
Định nghĩa Cực hạn bao gồm “lâu” và “khó”, các loại kí hiệu và ngôn ngữ hỗn tạp, ví như “giả thiết”, “nếu… tồn tại… thì”, “chỉ cần… ngoài ra”… So với kiến thức hồi trung học, riêng độ dài của định nghĩa về nó đã khác biệt hoàn toàn.
Mặc dù trước đó Lão Lâm đã chuẩn bị sẵn giáo trình tư duy toán học và ngôn ngữ toán học, giúp đỡ cô rất nhiều trong việc lí giải thứ ngôn ngữ đầy tính định nghĩa lạ hoắc này, nhưng Toán cao cấp vẫn là lĩnh vực khiến người ta cảm thấy bỡ ngỡ.
Hơn nữa khi cô tỉ mẩn đọc hết nội dung và chú giải trong sách, ngỡ tưởng mình đã hiểu được định nghĩa về Cực hạn, cô rút ra một tờ giấy, sử dụng phương pháp ghi chú để tự kiểm tra lại, tuy nhiên đầu óc lại trống rỗng cả mảng.
Cô quên luôn rốt cuộc vừa rồi mình đã học được cái gì.
Đến khi thực sự hiểu định nghĩa về Cực hạn, nắm được phương pháp chứng minh, lật sang trang sau, cô lại phát hiện, những gì cô hiểu có lẽ vẫn chưa đủ sâu.
Cứ vậy bám theo từng chút từng chút, không ngừng lặp lại chuỗi tuần hoàn “mình tưởng là mình hiểu” và “phát hiện ra vẫn chưa hiểu”, thậm chí cô bắt đầu thấy khủng hoảng, Vi tích phân cũng chỉ là kiến thức cơ bản của Toán đại học cơ mà.
“Bố…” Lâm Triều Tịch chậm chạp mở lời: “Sao Vi tích phân khó thế, lúc bố học có thấy khó thế không?”
“Trên sách ghi rồi còn gì?” Lão Lâm hỏi.
“Câu nào cơ?”
“Ông đã dùng sức mạnh tư duy gần như thần thánh, bước đầu giải thích được chuyển động và hình ảnh các hành tinh, quỹ đạo của sao chổi và thủy triều của biển.” Lão Lâm nhấn mạnh: “Đây không phải do bố viết.”
Lâm Triều Tịch giở đến trang đó, nó được viết bằng bút bi trên đầu đề chương một, quả thực không phải là nét bút của Lão Lâm.
“Ừm?”
“Đây là câu khắc trên mộ chí của Newton.” Lão Lâm hỏi: “Con biết vì sao câu này lại xuất hiện ở đây không?”
“Không biết.”
“Bởi có người cũng thấy khó.” Lão Lâm nói: “Học sinh trường Đại học Tam Vị.”
Lâm Triều Tịch ù ờ gật gật đầu.
“Con biết IQ của Newton và Gottfried Leibniz cao bao nhiêu không?” Lão Lâm lại hỏi cô.
“Con không biết.”
“Thế Archimedes, Fermat, Descartes, Robois, Desargues, Barrow, Wallis, Kepler, Cavalieri…?” Lão Lâm phun ra hàng đống tên tuổi nổi tiếng thế giới, càng lúc càng nhanh, có những cái tên Lâm Triều Tịch còn chưa bao giờ nghe qua.
“IQ của những người này thì sao?”
“Con cũng không biết.” Lâm Triều Tịch ngồi thẳng dậy, nghiêm túc đáp.
“Chúng ta đều không biết.” Lão Lâm cũng rất nghiêm túc: “Nhưng điều chúng ta biết là, từ thế kỉ 7 trước Công nguyên đến thế kỉ 17 sau Công nguyên, những tên tuổi vĩ đại bố vừa kể, người này đến người khác, ai cũng không ngừng đặt câu hỏi, rồi suy nghĩ và giải quyết chúng, khiến cái người có “tư duy gần như thần thánh” kia cuối cùng cũng tạo lập ra bộ môn này vào thế kỉ 17.” Lão Lâm ngừng lại một chốc: “Hơn nữa ông ấy cũng chỉ là là một trong những nhà sáng lập được lịch sử công nhận.”
“Nhưng tất cả những thứ này đều chỉ là khởi đầu của Vi tích phân được gọi với cái tên ‘khoa học’, vài trăm năm sau đó, các nhà Toán học vẫn không ngừng hoàn thiện nó.” Lão Lâm dừng tay, ông nhìn cô, ánh mắt dịu dàng khiến Lâm Triều Tịch thấy như bước tiếp theo ông sẽ xoa đầu mình, nhưng không có chuyện đó.
Ông chỉ nói: “Chẳng phải nói phét, nó sẽ khiến đỉnh đầu con mọc một cái máy bay, dưới chân mọc thêm đường ray, khiến thế giới trở thành hình thù như lúc này. Giờ con có thể từng bước nghiên cứu, lí giải nó, đây là quá trình rất hạnh phúc, “khó” chẳng phải là lẽ dĩ nhiên sao?”
Lão Lâm nói rất có lí, sau đó ông tiếp tục nhặt mầm đậu.
Một khoảng thời gian rất lâu sau, Lâm Triều Tịch không nói gì, thoáng nghe tiếng “tách” “tách” nho nhỏ trong không gian.
Lại mở quyển Vi tích phân một lần nữa, cô nghĩ rằng, sự khác biệt lớn nhất giữa cô và Lão Lâm khi đối mặt với Toán học không phải là tư chất bẩm sinh. Mà ở thái độ Lão Lâm nhìn nhận Toán học luôn luôn chân thành và nhún nhường hơn cô.
Về sau, cô tĩnh tâm đọc sách giải đề hơn, không còn quá khổ sở vì khó khăn, cũng bớt thấy phiền muộn với những thứ mình không biết, Lão Lâm vẫn bận rộn việc nhà.
Họ ngồi trong căn bếp nhỏ, ăn bữa tất niên đơn giản, Lão Lâm luôn mồm kể chuyện cho cô nghe, cũng không ngừng kiếm chuyện chọc cô.
Cuộc sống của họ vẫn như những ngày thường, không chút không khí năm mới.
Chỉ khác ở chỗ, tám giờ tối, điện thoại của Lão Lâm liên tục đổ chuông.
Học sinh của ông thay phiên nhau gọi điện chúc năm mới, lúc bận rộn nhất là vừa tắt máy liền có cuộc gọi mới.
Có Hoa Quyển, Lục Chí Hạo, còn cả An Bối Bối, Đào Tiểu Điềm, Trần Thành Thành, đến Chương Lượng cũng gọi tới, tuy không trò chuyện quá nhiều nhưng boy phản bội vẫn nghiêm túc nói “chúc mừng năm mới”.
Trong không khí này, cuộc gọi từ Bùi Chi cũng trở nên bình thường hơn hẳn.
Lão Lâm không nói quá nhiều với bất kì ai, kể cả Bùi Chi, Lâm Triều Tịch chuyện trò đôi câu với cậu rồi cũng cúp máy một cách tự nhiên.
Canh cá diếc đậu phụ ấm nóng trên bếp ga, đã khuya lắm rồi nhưng tiếng pháo trúc ngoài cửa vẫn nối nhau nổ vang, tiếng cười đùa nhà hàng xóm vọng tới.
Tiếng đồng hồ điểm 0 giờ và tiếng pháo cùng lúc vang lên.
Lão Lâm bưng tới hai cốc chất lỏng màu đỏ sẫm, dùng chiếc cốc thủy tinh trong suốt trông rất ra gì.
Lâm Triều Tịch phát hiện ra, cốc ông đưa cô hình như không có gas.
“Coca hay rượu vang?”
“Coca cola.”
Lâm Triều Tịch còn lâu mới tin.
Họ nâng ly, nhẹ nhàng cụng chén.
“Năm mới vui vẻ!”
“Chung vui.”
Lâm Triều Tịch rón rén nếm thử một ngụm… cô suýt thì phun sạch, thực sự là coca cola.
“Trẻ em vị thành niên không được uống rượu.” Lão Lâm nghiêm nghị: “Tại Bùi Chi cả, hôm qua mải nghe điện thoại quên mất đóng nắp chai, không uống hết thì phí lắm.”
Lâm Triều Tịch: “…”
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
