Trên con đường đê của ngôi làng Hồi Quan, một bóng người đàn ông đang chậm rãi bước đi, trên tay xách theo một túi vải.

Mãi đến khi rời khỏi nhà, hướng bờ sông đi tới, thì cảm giác ngứa ngáy, khó chịu trong lòng lão Bá mới giảm bớt, chẳng hiểu vì lí do gì, tự nhiên lão thấy tâm trạng rất vui vẻ, lão xúc động muốn mở miệng mà hát nghêu ngao vài câu dân ca quan họ của mảnh đất này, thế là lão vừa đi vừa hát ầm ĩ, giọng của lão cất lên khàn khàn như tiếng vịt đực vậy.

Nhưng lão Bá chẳng lo lắng gì, bởi vốn dĩ ở trên đường làm gì có ai, chỉ có đơn độc thân hình của lão, bây giờ cũng hơn tám giờ tối, tầm này ở quê lại vào mùa Đông như thế này, người ta ở nhà ngủ hết rồi, làm gì còn ai rảnh rỗi mà đi ra ngoài đây.

Tầm gần mười năm phút sau, thì rốt cuộc lão Bá cũng đến căn chòi của nhà lão, chiếc thuyền con con, bao nhiêu năm mà lão gắn bó cũng nằm cạnh đó, được buộc chặt vào cọc gỗ, vẫn đang dập dềnh, lên xuống theo từng con sóng nhỏ lăn tăn.

Lấy từ trong túi vải một chiếc đèn dầu be bé, lão Bá cặm cũi thắp lửa, đốt cháy tim đèn, chỉ một chốc một lát ngọn đèn đã được thắp lên, tỏa thứ ánh sáng vàng nhạt ấm áp ra mọi nơi.

Vẫn như mọi khi, lão Bá mở cửa căn chòi, kiếm tra một lần vật tư, thấy không thiếu thứ gì, lão mới hài lòng mang thêm ít lưới, rồi leo lên chiếc thuyền, gỡ dây buộc cố định thuyền, treo chiếc đèn dầu ở phía mui thuyền, dùng mái chèo, chèo thuyền xuôi theo dòng nước, dần dần di chuyển ra xa khỏi bờ sông.

Lão Bá đã dành gần như cả đời mình trên con sông Đuống này, do vậy địa hình khúc nông, khúc sâu, nơi nào có nhiều cá, nơi nào không, đến cả tốc độ chảy mạnh yếu của dòng nước, lão cũng nắm rõ trong lòng bàn tay mình.

Nói là đi xuống sông chơi cho đỡ nhớ nhưng chẳng bao giờ lão Bá ra về mà tay không cả, kiểu gì cũng có vài cân cá là ít.

Lão Bá vừa chèo, vừa nghỉ, lấy từ dưới lòng thuyền lên cái ống điếu thuốc Lào, lão châm lửa rít đến tóp cả má vào, rồi khoan khoái nhả khói ra, ánh mắt đê mê ngắm nhìn cảnh vật ban đêm, quả thật cái cảm giác nhỏ bé, mênh mông, không biết phương hướng của con người trước thiên nhiên rộng lớn vĩ đại chẳng thể nào mà mất đi cho được.

Cứ thế lão Bá chèo thuyền thêm tầm gần nửa tiếng đồng hồ nữa, chiếc đèn dầu treo trên mui thuyền lắc lư theo gió, ánh sáng khi tỏ, khi tường, hắt lên trên mặt nước đục ngầu phù sa đỏ ối.

Đến địa điểm thích hợp, lão Bá bắt đầu ngồi xổm ở đằng mũi thuyền, nhìn chằm chằm xuống nước như đang dự đoán xem liệu thả lưới ở đây đã thực sự thích hợp hay chưa, liệu có đàn cá nào đang ở dưới lòng sông hay không? Quan sát thêm tầm độ năm phút đồng hồ, lão Bá vớ lấy tấm lưới gần đấy, tung mạnh, tấm lưới như một dải lụa trắng, bung ra, chạm xuống dưới mặt nước, rồi chìm nghỉm.

Nhanh như cắt sau khi tính toán chắc mẩm tấm lưới đã chìm đến độ sâu nhất định, lão Bá gồng mình, dùng sức kéo lên.

Khi lão kéo hết được tấm lưới lên thì tiếng động tạch, tạch, tạch, ..

oạp oạp, đã vang lên khôn nguôi.

Lão Bá nhe hàm răng ố vàng của mình ra cười vui vẻ, mới mẻ đầu thôi mà lão đã trúng đậm, được rất nhiều cá, quả là kinh nghiệm bao năm nay của lão vẫn còn rất hữu dụng.

Vẫn tư thế ngồi xổm, lão Bá ngồi hí hoáy mà bắt cả ra khỏi lưới, từng con từng con một.

Sau khi hoàn thành xong mọi việc, lão lại rút cây sao dài lên, tiếp tục trèo thuyền ra chỗ khác, cứ thế ba bốn lần giăng lưới, lão đều bắt được rất nhiều cá.

Mới vài lần đầu thì lão Bá còn rất vui vẻ, nhưng chẳng hiểu sao gần chục lần giăng lưới, lão cũng đều trúng đậm, mặc dù có vài đoạn trên sông không có cá, ấy vậy mà lão vẫn bắt được.

Chẳng có lẽ hôm nay đám cá rủ nhau đi tự sát tập thể hay sao? Đau đầu chẳng hiểu tại sao, lại mệt mỏi vì dùng sức thu lưới từ nãy đến giờ, nhìn trời lão Bá chắc mẩm đã sắp đến nửa đêm, lại nhìn đám cá đã chất đầy khoang thuyền, mặc dù hơi tiếc, nhưng khoang thuyền có hạn, chẳng thể bắt thêm, lão đành chậc lưỡi, quyết định không giăng lưới lữa, chậm rãi trèo thuyền lại bờ.

Lúc đi thì chèo xuôi dòng do vậy rất khỏe, còn bây giờ để quay ngược lại mạn cái chòi, lão Bá phải chèo ngược dòng nên khá vất vả.

Mặc kệ trời đang là mùa Đông rét căm căm, nhưng mồ hôi vẫn túa ra trên trán lão.

Vừa chèo vừa quan sát cảnh vật xung quanh, ngoài sông nước mênh mang thì chỉ có bóng đêm dường như vô tận.

Đột nhiên, lão Bá thấy có một thứ đồ vật gì đó tròn tròn, như quả bóng trôi từ phía thượng nguồn về đây, lềnh bà lềnh bềnh theo từng đợt sóng.

Nhưng lão không quan tâm lắm, lão nghĩ chắc là quả bưởi hay gì đó thôi, thế là mặc kệ, bỏ qua nó, tiếp tục hì hục chèo lấy chèo để, được độ tầm năm phút nữa, lão Bá lại thấy một đồ vật giống như vậy trôi dạt ngang qua thuyền của lão, lần này nó cách thuyền lão chỉ tầm độ gần năm mét, nhưng ánh sáng của của đèn dầu khá yếu, phạm vi chiếu sáng không đến được nơi đấy, nên lão Bá chẳng rõ nó là thứ gì.

Thêm một lần nữa lão Bá mặc kệ nó, tay vẫn không ngưng lại.

Lần này lão Bá nghiêng người, xoay đầu quan sát thật kỹ thứ này, mãi đến khi nó theo dòng nước trôi qua thuyền lão cho đến khi vượt quá tầm nhìn, lão mới thôi.

Lại tầm độ được gần mười phút nữa, một đồ vật giống y chang thứ vừa rồi lại xuất hiện ở trong tầm mắt của lão Bá.

Khiến lão ngạc nhiên đến cực độ, chỉ muốn chửi thề, chẳng có nhẽ, có cái thuyền nào nó buôn bưởi bị lật ở phía thượng nguồn hay sao? Sao toàn bười là bưởi thế này? May sao lần này thứ đồ vật giống như bưởi ấy nó lại trôi chính diện hướng mũi thuyền, chỉ cần lão Bá không đổi phương hướng của thuyền thì chắc hẳn nó sẽ đập trực tiếp vào chiếc thuyền.

Lòng tò mò nổi lên, lão Bá muốn nhìn tận mắt cho rõ, xem rốt cuộc nó là thứ quái quỷ gì, nếu là bưởi thì lấy về ăn.

Tiếp tục điều khiển giữ nguyên mũi thuyền, thứ đồ vật kia trôi xuôi dòng nước đập vào mạn thuyền của lão Bá chỉ nghe đánh bộp một cái.

Lão Bá nhanh chóng bỏ mái chèo lại, vớ lấy chiếc đèn dầu, nhanh chóng tiền về phía mạn thuyền, cúi đầu, tay giơ cao chiếc đèn trong tay, lom khom quan sát thứ đấy.

Không nhìn thì thôi, chứ vừa nhận biết đó là thứ gì thì tí nữa lão Bá đã quăng đèn dầu trong tay rồi.

Bà mẹ nó bưởi đâu mà bưởi, trong cái dòng nước mờ đục đỏ ối phù sa kia, rõ ràng là một cái đầu người, nó đang lềnh bềnh lên xuống theo từng con sống, vỗ vào mạn thuyền nghe bồm bộp, bồm bộp.

Lúc này chẳng hiểu sao từ trong khoang thuyền, có một tiếng mèo rú lên vô cùng lớn:- Méo....o..oMột con mèo mun nhảy từ trong khoang nhảy ra, đang nhe răng trợn mắt nhìn về hướng lão Bá, khiến lão giật nảy cả mình.

Nhìn kỹ lại lão Bá nhận ra rõ ràng là con mèo mun mà nhà lão nuôi, nhưng nó mò lên thuyền hồi nào mà lão không hay biết gì? Khi lão đang mải mê nhìn con mèo ở sau lưng, thì chiếc đầu đang nằm úp xuống, không rõ mặt mũi là ai, chỉ thấy chỏm tóc, nó chầm chầm quay mặt lên, nhìn lão chằm chằm.

Con mèo sau khi gào rú xong thì ngay lập tức lao về phía này, nhưng mục tiêu không phải là lão Bá, mà là thứ gì đó ở dưới nước.

Lão Bá tưởng con mèo xồ tới tấn công mình, vội vàng dùng chân đá nó sang một bên.

Cũng vào lúc đó, một giọng cười man rợ vang lên ở phía dưới mạn thuyền:- É, hé, hé, hé,....