Quê tôi thỉnh thoảng hay có một đoàn sơn đông mãi võ ghé sang. Họ

đi một đoàn khoảng chục người trên một chiếc xe ngựa kéo. Phía trước cắm lá cờ đầy chữ Tàu, lại vẽ rằn ri những hình thù kỳ dị. Họ treo bên hông xe những cái bồ lát bịt kín. Ði đến đâu, gây huyên náo đến đó bằng

tiếng phèn la, tiếng rao ơi ới... Họ mang theo cả những bà vợ, những đứa con. Người lớn thì ngồi bên ngoài, trẻ con được lèn chặt bên trong cùng những cái thùng, có khi cả mùng mền chiếu gối đổ sập lên đầu chúng. Lâu lâu bọn trẻ khóc ré lên, thế là bà mẹ dí cái đầu nó ra ngoài cho nhìn

một chặp. Hết khóc lại kéo tuột vào trong. Mẹ tôi kể ngày xưa họ đi đông lắm, càng ngày số lượng người càng ít dần, lâu lắm mới ghé lại.

Có rất nhiều đứa trẻ được nuôi lớn lên trên chiếc xe ngựa như vậy.

Còn nhỏ chút xíu, chúng đã biết cho ngựa ăn. Ba tuổi đã cầm ca đi bán

thuốc, lẫm chẫm theo người lớn. Những đoàn ít người hơn thì đi đến đâu

tìm thêm người đến đó. Họ dụ dỗ trẻ con hay lắm, có nhiều đứa bé đi

theo, thế là quên cả đường về.

Ðây là lần đầu tôi thấy họ. Họ quây một góc chợ bằng những tấm bạt

cho trẻ con có chỗ nằm ngồi, sau đó dọn dẹp một miếng đất trống lớn hơn, cắm cây cờ chính giữa. Những cái bồ lát bịt kín được đem bày ra. Con

nít bu đen, họ cấm ngặt.

- Ê, thằng kia, tránh ra. Mày có biết cái bồ đó chứa gì không? Rắn độc, rắn độc đấy!

Thế là cả bọn hoảng kinh lên.

Tiếng nói của họ ồm ồm như sấm. Khuôn mặt đầy râu bặm trợn, tay

chân vạm vỡ khiến cái trừng mắt của họ uy lực khủng khiếp. Nhưng họ cũng rất vui tính, lâu lâu lại đùa với trẻ con, đá đít đứa này, đá đít đứa

kia.

Thằng Tí kéo tôi lọt thỏm vào trong gian hàng của họ. Nó lanh lẹ

hơn tôi nên thỉnh thoảng được những người trong đoàn nhờ vịn cái này,

vịn cái kia cho họ giăng dây hoặc lèn những vật nặng.

Sung sướng lắm, mặt vênh lên, nó bảo tôi:

- Mày có muốn vịn không, tao cho mày vịn đấy!

Tôi làm như bất cần.

Loáng một cái họ đã sắp đặt mọi thứ trông rất oách. Ðầu bên này là

ba cây giáo dài chụm lại, cột nơ đỏ. Ðầu bên kia là cái bàn chông kèm

theo mấy trái dừa khô. Họ mở những cái bồ lát, quả thật, bên trong đầy

rắn độc. Những con rắn ngóc cổ cao.

Họ bảo thằng Tí:

- Mày có thích đánh trống không? Cho mày đánh đó.

Thế là tôi và thằng Tí nhảy tót vào, mỗi thằng một cái dùi, đánh, đấm, chặt, ỏm tỏi.

Cả khu chợ náo động hẳn. Người lớn trẻ con bu đông nghẹt. Nhưng họ

luôn luôn không vội vàng gì, cứ từ từ nhẩn nha. Ðến một lúc nào đó,

người trưởng đoàn vỗ tay, thế là đồng loạt những người thanh niên cởi

phăng áo, cột ngang bụng một dải lụa nhỏ. Người nào bán thuốc sẽ cột

thêm một cái khăn vàng lên cổ. Có người còn quấn lên người thêm một con

trăn to đùng.

Ðầu tiên họ sẽ biểu diễn một trò phù phép. Chẳng hạn như bỏ một

đồng tiền cắc vào lỗ tai này, sau đó lấy nó ra ở lỗ tai kia. Thật tài

tình. Họ còn nhờ trẻ con lên xem có đúng là lỗ tai họ hoàn toàn bình

thường không. Sau đó vui vẻ biểu diễn tiếp. Họ có những viên thuốc gia

truyền từ nhiều đời đựng trong những chiếc hộp tròn nhỏ. Ðây là loại

thuốc thần kỳ, da vừa bị rạch, chảy máu đầm đìa, bôi vào sẽ lành ngay.

Họ biểu diễn ngay trước mọi người khiến ai nấy cũng phải tái mặt vì sợ.

Cầm con dao cạo râu bén ngót, họ từ từ rạch một đường nhỏ ở bụng.

Tay bịt vết thương, mặc cho máu chảy ra, họ cứ thản nhiên quảng cáo

thuốc, có khi còn nhờ ai đó pha giùm ly nước chanh để nhấp giọng.

- Phương thuốc này, chúng tôi chỉ bán một số lượng có hạn thôi vì cần phải đem đến những chỗ khác chia đều cho mỗi người một ít.

Ngày nào cũng vậy, cái bụng của họ bị rạch ra, sau đó lại lành.

Những lúc mãn chợ, họ quây quần trong lều. Ðàn ông nằm vắt vẻo đàn hát

nghêu ngao. Ðàn bà thì lo cơm nước, giặt giũ, tắm rửa cho trẻ con.

Thấy chúng tôi, họ vui lắm, ngoắc vào cho ngồi gần. Lâu lâu lại

quay lưng cù đứa này, cù đứa kia. Cũng có lúc họ làm chúng tôi vã mồ hôi khi hăm he sẽ làm biến mất "con chim" của một đứa nào đó. Cả bọn ù té

chạy về, vừa chạy vừa thò tay xuống quần bụm chặt. Về đến nhà mới hay là còn. Khiếp!