TỪ DI NƯƠNG THỦ TIẾT TỰ TỬ
HÙNG KHỞI THẦN GIẢ GÁI BỊ LỪA
Người ấy vừa quát mắng vừa đạp toang cánh cửa ra mà chạy vào. Hùng Khởi Thần ngẩng nhìn thì thấy một người đàn bà mắt trắng môi thâm, hơi dong dỏng cao, tay ẵm đứa con nít. Trương Thất và mụ lão ẩu đều luống cuống kinh sợ ngẩng mặt nhìn nhau, chẳng còn hồn vía nào. Người đàn bà ấy đặt đứa con nít xuống, mụ lão ẩu vội vàng chạy đến ẵm. Trương Thất vừa kêu được tiếng “Mẹ ơi” đã thấy bàn tay người đàn bà ấy in ngay vào má một cái thật mạnh. Trương Thất còn đang ằng ặc chưa nói ra tiếng thì lại in luôn bàn tay thứ hai. Trương Thất liền quỳ xuống mà kêu rằng:
- Tôi lạy mình rồi, xin mình tha cho tôí
Bấy giờ Hùng Khởi Thần mới biết người đàn bà ấy là vợ Trương Thất, nghĩ thầm: “Trời ơi! Vợ thế thì khác gì mẹ!” Hùng Khởi Thần nghĩ vậy, mới khóc mà nói với vợ Trương Thất rằng:
- Quý bà ơi! Tôi đi tìm người thân thuộc, trời tối vào ngủ nhờ đây một đêm, không ngờ quý ông càn dỡ, buông lời trêu ghẹo, rồi lại ra tay hung tàn. May sao quý bà về ngay, nếu chậm thì tôi khó lòng toàn được tính mệnh. Nay xin quý bà làm phú, đưa tôi sang nhà người vú nuôi tôi ở làng Đông Tinh bên kia, tiền ngủ trọ bao nhiêu tôi xin nộp lại.
Nói xong, cứ nức nở khóc hoài. Người đàn bà ấy nghe nói, lại nổi tam bành lên, dìm đầu Trương Thất xuống mà đấm đạp một hồi. Trương Thất kêu trời kêu đất mà rằng:
- Trời đất ơi! Tôi lạy mình rồi, mình tha cho tôi! Từ nay tôi xin đổi lỗi, yên phận một bề, không dám như thế nữa! Vừa rồi tôi trót mà nói đùa mấy câu cho vui chuyện đó thôi, chứ trong lòng tôi thật không có gì cả.
Người đàn bà ấy gầm lên một tiếng mà rằng:
- Lại còn chối phải không? Muốn sống hay là muốn chết!
Người đàn bà ấy còn đang hành tội Trương Thất thì mụ lão ẩu dắt Hùng Khởi Thần sang phòng bên cạnh mà khẽ bảo rằng:
- Nương tử mới đến đây, chưa rõ câu chuyện nhà tôi. Tội nghiệp cho thân tôi, ăn chay niệm Phật, không dám tham tiền tham của, chỉ mong được trông nhờ về con cái mai sau. Không ngờ con chẳng nên người, lấy được nàng dâu thì hung ác giống như hổ lang, coi mẹ chồng chẳng khác đứa ăn đứa ở. Hàng ngày nó vẫn kêu tôi là khọm già ma mọi, lại đơm đặt những chuyện buôn phấn bán hương. Tôi còn ở với nó ngày nào thì oan khổ ngày ấy, nương tử chớ nghe lời nó nói. Tôi xót thương cho nương tử, liễu bồ yếu đuối, sáng mai tôi sẽ đưa đi. Trương Thất nhà tôi uống rượu say, bạ đâu nói đấy, nhưng thực vô tâm, nương tử chớ ngờ nó là đứa hung ác.
Hùng Khởi Thần nói:
- Tôi không dám ngờ, nhưng xin người làm phúc mà đưa tôi đi.
Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Mẹ chồng con dâu, người nào cũng nói phải cả, ta còn biết tin người nào. Chẳng qua chỉ tại Từ di nương không nghĩ kỹ, tự nhiên xui ta trốn đi, để đến nỗi gặp bao nhiêu sự khổ sở”. Hùng Khởi Thần suốt đêm hôm ấy trằn trọc không ngủ,đợi cho đến sáng, liền nói xin đi. Mụ lão ẩu còn phải nói với vợ Trương Thất để xin đưa Hùng Khởi Thần sang Đông Tỉnh. Vợ Trương Thất nổi giận mà mắng rằng:
- Thôi đi! Hôm qua tôi đánh đứa bất lương kia, thành ra con tôi khiếp sợ, hôm này nó phát bệnh hàn nhiệt, sốt mê sốt mẩn chẳng biết tí gì. Bây giờ tôi đi làm sao, mà tôi không đi thì bà lại sắp làm ma làm mãnh. Tôi khó nghĩ quá, nếu để nàng ở đây chỉ sợ đứa bất lương kia lại ngấp nghé giở trò!
Mụ lão ẩu nói:
- Chẳng lẽ ta lại không biết thương con cháu mà còn dám làm những sự thất đức hay sao. Con cứ yên lòng để ta làm phúc đưa người ta đi cho được việc.
Vợ Trương Thất nói:
- Tôi không dám tin.
Mụ lão ẩu lại thề rằng:
- Nếu ta nói chẳng như lời thì thân này xin bị hổ ăn thịt.
Vợ Trương Thất bất đắc dĩ mới phải bảo rằng:
-Ừ thì đưa người ta đi! Nhưng từ đây sang Đông Tỉnh cũng chẳng xa gì, rồi tôi sẽ ẵm con tôi đi dò la tin tức đó.
Mụ lão ẩu mừng rỡ quá, tức khắc xuống bếp ăn tạm lưng cháo, rồi cùng Hùng Khởi Thần ra đi. Hùng Khởi Thần đưa trả tiền trọ, nhưng vợ Trương Thất nhất định không chịu nhận, chỉ ân cần mà dặn mụ lão ẩu rằng:
- Phải mau mau về nhé!
Mụ lão ẩu xin vâng lời. Vợ Trương Thất lại quay mặt lại bảo người chồng rằng:
- Đêm qua tôi đứng rình ở ngoài cửa đã lâu, đứa bất lương này dám nắm lấy người ta để đến nỗi người ta kêu trời kêu đất. Tôi nói cho chàng biết: Năm trước chàng đã hà hiếp một người đàn bà. Hai mẹ con bày mưu lập kế, bị tôi xét ra. Tôi toan đi cáo giác thì chàng thì thốt van lạy, xin tha chết cho. Ai ngờ bây giờ lại táng tận lương tâm mà làm sự xấu xa ấy. May mà gái này về kịp, nếu không thì đứa bất lương này đã dập liễu vùi hoa.
Nói xong, lại túm lấy đầu Trương Thất mà đánh, Trương Thất hộc cả máu mồm máu mũi ra.
Hùng Khởi Thần đứng dậy khuyên can mà rằng:
- Thôi, xin quý bà! Bây giờ quý ông dẫu có càn dỡ, nhưng tôi đã quyết chí không theo, xin quý bà rộng lượng mà tha thứ cho, để từ nay quý ông được đổi lỗi. Nói cho phải thì việc này thật lỗi tại tôi, vì tôi ở đâu lại dẫn vào đây, đế đến nỗi gây ra nhiều chuyện rắc rối.
Hùng Khởi Thần vừa nói vừa ứa nước mắt khóc. Vợ Trương Thất mới khoan tay đòn. Trương Thất lóp ngóp bò dậy, mặt mũi sưng vếu, máu me đầm đìa, chạy thẳng vào trong phòng nằm lăn trên giường mà ngủ.
Bấy giờ người vợ Trương Thất lại hỏi chuyện Hùng Khởi Thần. Hùng Khởi Thần vừa nói vừa ứa hai hàng nước mắt khóc. Vợ Trương Thất thở dài mà bảo rằng:
- Xót thương cho thân nàng! May gặp tôi về, nếu không thì chẳng những nàng gặp đứa bất lương hà hiếp, mà khọm già kia lại còn bắt nàng đem bán lấy tiền. Mẹ con Trương Thất này gian ác lạ thường, xưa nay chỉ sinh nhai về nghề buôn hương bán phấn. Tôi làm tàn tệ, Trương Thất phải bỏ nghề, chỉ còn khọm già kia, thỉnh thoảng vẫn lừa người kiếm lời. Mụ làm những việc thất đức như thế thì con cháu còn có ra gì, cho nên tôi coi mụ không phải loài người vậy. Nếu tôi không mắc bận thì tôi sẽ đưa nàng đi.
Hùng Khởi Thần nghe nói rất lấy làm cảm tạ. Mụ lão ẩu chỉ lo vỡ chuyện ra, vội vàng đưa đứa con nít cho vợ Trương Thất, rồi mời Hùng Khởi Thần ra đi. Đi khỏi cửa, vẫn còn nghe tiếng vợ Trương Thất ở trong phòng đay nghiến chồng. Hùng Khởi Thần theo mụ lão ẩu đi, đi men sườn núi, gập ghềnh đường đá, chân càng đau dần. Vừa đi lại vừa hỏi:
- Lão bà ơi! Đã gần đến chưa!!
Mụ lão ẩu trỏ phía trước mặt mà bảo rằng:
- Còn xa! Bây giờ nương tử đau chân thì đi sao cho được. Cố đi tý nữa, khỏi đây có nhà, ta sẽ vào nghỉ chân.
Bấy giờ đi qua khu rừng, quả nhiên trông thấy có một ngôi nhà lớn. Mụ lão ẩu đưa Hùng Khởi Thần vào. Đi qua cầu đá ở bên ao sen thì vào đến nhà khách. Mụ lão ẩu bảo Hùng Khởi Thần rằng:
- Nương tử hãy ngồi đây. Để tôi vào nhà trong, hỏi thuê một cái kiệu đi mới được.
Hùng Khởi Thần nghe nói, có ý mừng thầm, liền ngồi cái ghế ở bên cạnh. Mụ lão ẩu đi thẳng vào nhà trong. Hùng Khởi Thần ngẩng đầu trông lên, thấy gian giữa nhà treo một bức hoành, trên đề bốn chữ: “Mây bạc xa xa”. Lại có đôi câu đối treo kèm như sau:
Thần hôn khó được nên người hiếu
Báo đáp sao cho vẹn chữ trung
Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Xem khẩu khí đôi câu đối này hình như nhà một ông hưu quan vậy”. Hùng Khởi Thần còn đang ngẫm nghĩ thì bỗng thấy nhà trong có một người bộc phụ bước ra, ngắm nghía Hùng Khởi Thần hồi lâu rồi cười mà khen rằng:
- Khen cho cũng phong dáng con nhà khuê các!
Người ấy nói chưa dứt lời thì có hai đứa nữ tỳ nữa chạy ra, cũng nhìn Hùng Khởi Thần mà khúc khích cười. Hùng Khởi Thần thấy chúng nhìn mình một cách sỗ sàng như thế thi có ý thẹn, mới cúi đầu xuống. Hai đứa nữ tỳ cười mà bảo người bộc phụ rằng:
- Phu nhân bảo mụ đưa nàng vào nhà trong, sao mụ còn cứ ngẫm nghĩ mãi!
Người bộc phụ lại cười mà bảo rằng:
- Thảo nào mà phu nhân đứng trong rèm trông ra, cứ tấm tắc khen rằng: “Ví chăng có số giàu sang, giá này dẫu đúc nhà vàng cũng nên!”.việc này thật đáng mừng cho lão gia nhà ta vậy.
Hai đứa nữ tỳ nói:
- Lão gia ta cũng chưa già, năm nay mới ngoài bốn mươi tuổi, mặt mũi phúc hậu. Vả phu nhân đây lại là một người hiền thục, thật cũng may cho nàng!
Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Sao lại có những câu nói lạ lùng này! Không khéo thì mụ lão ẩu kia lừa ta đem bán vào đây rồi, biết làm thế nào! Chi bằng ta đâm đầu xuống cái ao này mà chết đi cho rảnh!” Hùng Khởi Thần nghĩ vậy mới rón rén đứng dậy. Người bộc phụ cầm lấy tay mà bảo rằng:
- Cô nương ơi! Phu nhân cho gọi cô nương vào đó!
Hùng Khởi Thần nói:
- Tôi vì đau chân phải vào ngồi nhờ đây, để mụ lão ẩu đi thuê kiệu cho tôi. Cớ sao phu nhân lại gọi tôi vào làm chi Mà mụ lão ẩu kia đi vào nhà trong. chẳng hay cớ sao mãi không thấy ra?
Người lão bộc và các nữ tỳ đều kinh ngạc mà rằng:
- Ô hay! Thế ra nàng không phải là cháu gái của mụ lão ẩu ấy à!
Hùng Khởi Thần nói:
- Không! Có con cháu gì đâu! Số là đêm qua tôi vào ngủ trọ nhà mụ, sáng hôm nay nhờ mụ đưa tôi sang làng Đông Tỉnh, tìm người bà con. Ngặt vì đường xa chân đau- mụ bảo tôi vào nghỉ đây để mụ thuê kiệu. Bây giờ nhờ người giục mụ ra đây giúp tôi.
Người bộc phụ nói:
- Nếu vậy thì mụ lão ẩu ấy lừa người đem bán rồi, các ngươi mau mau vào bẩm với phu nhân.
Người bộc phụ lại thuật chuyện cho biết rằng:
- Mụ lão ẩu vừa vào nói với phu nhân, nhận nàng là cháu gái. Nguyên phu nhân tôi định mua một người tiểu thiếp mà tìm mãi chưa được. Nay mụ nói dối là có đứa cháu gái, vì thấy phu nhân vốn người hiền đức, vậy mới đem đến để bán, định giá ba trăm lạng. Mụ hãy lĩnh trước một trăm lạng, còn thì khi khác mụ sẽ đến lấy nốt. Mụ cũng nói là việc này mụ lừa cháu gái để mụ đi khỏi rồi, sẽ gọi nàng vào. Phu nhân tôi đứng phía sau bình phong mà xem mặt nàng. Mụ nói nàng là con người nàng dâu cả của mụ, bây giờ người nàng dâu thứ hai ác nghiệt, vậy nên mụ phải đem bán, để cho nàng được thoát thân. May gặp vào cửa phu nhân tôi đây, tất thế nào nàng cũng ưng thuận. Mụ nói xong thì nức nở khóc mà đi ra lối cửa sau, sao nàng lại bảo là không phải cháu gái mụ.
Hùng Khởi Thần liền khóc mà đáp rằng:
- Tôi có phải là cháu gái mụ đâu, sao mụ lại đem bán tôi!
Hùng Khởi Thần lại khóc lóc kể lể sự tình thì bỗng nghe báo có phu nhân ra. Người bộc phụ kéo áo Hùng Khởi Thần mà bảo rằng:
- Nàng đừng khóc nữa, hãy đem sự tình mà kêu với phu nhân.
Hùng Khởi Thần gạt nước mắt ngẩng nhìn thì thấy một bà phu nhân thủng thỉnh ở trong nhà bước ra, tướng mạo đoan trang, trạc độ ngoài ba mươi tuổi. Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Người này tất cũng là một bà mệnh phụ âu là ta đem sự tình mà giải tỏ, để người rộng lòng thương mà cứu vớt cho”. Hùng Khởi Thần nghĩ vậy, mới khóc òa lên mà nói với phu nhân rằng:
- Phu nhân ơi! Tôi là một người đi lánh nạn, bị mụ lão ẩu ấy lừa tôi vào đây để bán cho phu nhân, xin phu nhân rủ lòng thương mà tha cho tôi được đi tìm người bà con tôi ở làng Đông Tỉnh.
Hùng Khởi Thần vừa khóc vừa nói. Nói xong, lại sụp xuống đất lạy. Phu nhân lấy tay đỡ dậy mà bảo rằng:
- Nàng chớ như thế! Phu quân ta đây, người rất hiền lành, xưa nay đối với nô tỳ trong nhà cũng không hề quát mắng ai bao giờ. Năm nay gần bốn mươi tuổi đầu, con cái hiếm hoi, mà bảo mua hầu vẫn nhất định không chịu. Nay ta cố dỗ dành để mua một người tiểu thiếp, có nhờ mụ lão ẩu ấy tìm giúp. Mụ nói nàng là cháu gái, ai ngờ đâu mụ lại lừa người. Đã đành rằng thế, nhưng nàng tới đây, vị tất không phải duyên trời. Thôi thì nàng chịu rầu lòng mà làm thứ phòng, ta sẽ xin đối đãi rất tử tế; trong trướng ngoài màn, kẻ hầu người hạ, ta thế nào thì nàng cũng như thế, chỉ cầu sao cho nàng chóng sinh quý tử, khiến ta được vui lòng. Nàng dẫu còn kém tuổi ta nhiều, ra cũng xin lấy tình chị em mà cư xử. Phu quân ta đây họ Doãn, nguyên trước làm tri phủ Giang Lạng, sau vì mẫu tang cáo về nơi sơn trại này. Nghiêm đường phu quân ta hiện đang đi sứ Cao Ly chưa về, cho nên phu quân ta buồn rầu, không muốn ra làm quan nữa, chỉ đợi nghiêm đường về nước thì cùng nhau trở về Vân Nam vậy.
Hùng Khởi Thần nghe nói ngẫm nghĩ mừng thầm: “Nếu vậy thì chính là nhà họ Doãn, thúc phụ ta đây rồi! Hồi mấy năm trước thúc phụ ta tới Giang Nam, cha mẹ ta vẫn khen ngợi là một người vừa có học thức vừa có phẩm hạnh. Ngày nay ta không cần phải tìm sang Đông Tỉnh nữa, cứ nói rõ sự thực, rồi ở đây mà nương thân. Nhưng bây giờ ta đã cải dạng nữ trang, lại đang lúc người này, nói sao cho tiện.” Hùng Khởi Thần nghĩ vậy, mới nói với phu nhân rằng:
- Phu nhân ơi! Tôi có một việc oan khổ chẳng hay bây giờ lão gia ngồi đâu, cho tôi được vào bái yết để tôi giải bày gốc ngọn.
Người bộc phụ và các nữ tỳ thì thào nói vụng với nhau rằng:
- Cô ả này nóng tính, chưa chi đã vội muốn xem mặt chồng!
Phu nhân nghoảnh lại bảo các nữ tỳ rằng:
- Các con! Mau mau ra mời lão gia vào đây!
Hồi lâu, nghe tiếng giày lẹp kẹp, có một vị hưu quan bước vào, tức là Doãn Thượng Chí, con Doãn Thượng Khanh tướng công. Hùng Khởi Thần nhận được rõ mặt, mới chạy đến nắm lấy áo mà khóc to lên rằng:
- Thúc phụ ơi! Thúc phụ có nhận biết được tiểu điệt đây là Hùng Khởi Thần hay không?
Doãn Thượng Chí và phu nhân đều có ý kinh ngạc. Các nữ tỳ cũng ngẩng mặt ra mà nhìn. Doãn Thượng Chí ngắm nghía thật kỹ, rồi mừng rỡ mà rằng:
- Ô hay! Thế ra Hùng Khởi Thần công tử đây! Chẳng hay cớ sao công tử lại lưu lạc đến chốn sơn thôn này?
Nói xong, liền đỡ Hùng Khởi Thần dậy, lại kể lể thân tình cho phu nhân nghe. Hùng Khởi Thần cũng đứng dậy vừa khóc vừa nói. Hai vợ chồng họ Doãn hạt châu lã chã khôn cầm. Doãn Thượng Chí nói:
- Hiền điệt ơi! Từ khi thân phụ ta đi, ta luống những ngày đêm mong nhớ, bất đắc dĩ phải tạm trú ở đây. Nay nghe Triệu vương sắp khởi binh, lại gặp có hiền điệt đến, âu là chúng ta đem hiền điệt cùng sang đấy để tìm cữu phụ.
Phu nhân vào phòng lấy bộ đồ đàn ông cho Hùng Khởi Thần thay, rồi bảo người nhà sửa soạn cơm rượu. Người bộc phụ và các nữ tỳ bưng miệng cười hoài. Phu nhân liền quát mắng rằng:
- Cười cái gì thế?
Chúng đều nhịn cười mà xuống bếp nấu cơm. Doãn Thượng Chí và Hùng Khởi Thần lại cùng nhau kể lể những lai lịch trong năm năm về trước. Khi cơm rượu xong, Doãn Thượng Chí vào thuật chuyện cho phu nhân nghe và bảo rằng:
- Ta cần phải cùng Hùng Khởi Thần đi để nhân tiện dò la tin tức thân phụ ta xem ra làm sao.
Phu nhân khen phải. Sáng hôm sau sửa soạn hành lý để định chọn ngày khởi hành, bỗng nghe báo có một người đàn bà bị hổ ăn thịt, chỉ còn chừa lại một mảnh đùi, mà ở mặt đấy bên cạnh đấy lại có trăm lạng bạc. Quan sở tại đã thu số bạc ấy và cho đem mảnh đùi mai táng tại trong rừng. Phu nhân nghe nói liền gọi Hùng Khởi Thần vào bảo rằng:
- Hiền điệt ơi! Đó tất là thi thể mụ lão ẩu lừa hiền điệt mà đem bán đó! Hổ thần đã hại đứa gian!
Hùng Khởi Thần nói:
- Xót thương thay cho mụ lão ẩu ấy, thế là xong một đời!
Doãn Thượng Chí niêm phong nhà cửa lại, rồi đem gia quyến cùng Hùng Khởi Thần đi sang Triệu vương phủ.
HÙNG KHỞI THẦN GIẢ GÁI BỊ LỪA
Người ấy vừa quát mắng vừa đạp toang cánh cửa ra mà chạy vào. Hùng Khởi Thần ngẩng nhìn thì thấy một người đàn bà mắt trắng môi thâm, hơi dong dỏng cao, tay ẵm đứa con nít. Trương Thất và mụ lão ẩu đều luống cuống kinh sợ ngẩng mặt nhìn nhau, chẳng còn hồn vía nào. Người đàn bà ấy đặt đứa con nít xuống, mụ lão ẩu vội vàng chạy đến ẵm. Trương Thất vừa kêu được tiếng “Mẹ ơi” đã thấy bàn tay người đàn bà ấy in ngay vào má một cái thật mạnh. Trương Thất còn đang ằng ặc chưa nói ra tiếng thì lại in luôn bàn tay thứ hai. Trương Thất liền quỳ xuống mà kêu rằng:
- Tôi lạy mình rồi, xin mình tha cho tôí
Bấy giờ Hùng Khởi Thần mới biết người đàn bà ấy là vợ Trương Thất, nghĩ thầm: “Trời ơi! Vợ thế thì khác gì mẹ!” Hùng Khởi Thần nghĩ vậy, mới khóc mà nói với vợ Trương Thất rằng:
- Quý bà ơi! Tôi đi tìm người thân thuộc, trời tối vào ngủ nhờ đây một đêm, không ngờ quý ông càn dỡ, buông lời trêu ghẹo, rồi lại ra tay hung tàn. May sao quý bà về ngay, nếu chậm thì tôi khó lòng toàn được tính mệnh. Nay xin quý bà làm phú, đưa tôi sang nhà người vú nuôi tôi ở làng Đông Tinh bên kia, tiền ngủ trọ bao nhiêu tôi xin nộp lại.
Nói xong, cứ nức nở khóc hoài. Người đàn bà ấy nghe nói, lại nổi tam bành lên, dìm đầu Trương Thất xuống mà đấm đạp một hồi. Trương Thất kêu trời kêu đất mà rằng:
- Trời đất ơi! Tôi lạy mình rồi, mình tha cho tôi! Từ nay tôi xin đổi lỗi, yên phận một bề, không dám như thế nữa! Vừa rồi tôi trót mà nói đùa mấy câu cho vui chuyện đó thôi, chứ trong lòng tôi thật không có gì cả.
Người đàn bà ấy gầm lên một tiếng mà rằng:
- Lại còn chối phải không? Muốn sống hay là muốn chết!
Người đàn bà ấy còn đang hành tội Trương Thất thì mụ lão ẩu dắt Hùng Khởi Thần sang phòng bên cạnh mà khẽ bảo rằng:
- Nương tử mới đến đây, chưa rõ câu chuyện nhà tôi. Tội nghiệp cho thân tôi, ăn chay niệm Phật, không dám tham tiền tham của, chỉ mong được trông nhờ về con cái mai sau. Không ngờ con chẳng nên người, lấy được nàng dâu thì hung ác giống như hổ lang, coi mẹ chồng chẳng khác đứa ăn đứa ở. Hàng ngày nó vẫn kêu tôi là khọm già ma mọi, lại đơm đặt những chuyện buôn phấn bán hương. Tôi còn ở với nó ngày nào thì oan khổ ngày ấy, nương tử chớ nghe lời nó nói. Tôi xót thương cho nương tử, liễu bồ yếu đuối, sáng mai tôi sẽ đưa đi. Trương Thất nhà tôi uống rượu say, bạ đâu nói đấy, nhưng thực vô tâm, nương tử chớ ngờ nó là đứa hung ác.
Hùng Khởi Thần nói:
- Tôi không dám ngờ, nhưng xin người làm phúc mà đưa tôi đi.
Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Mẹ chồng con dâu, người nào cũng nói phải cả, ta còn biết tin người nào. Chẳng qua chỉ tại Từ di nương không nghĩ kỹ, tự nhiên xui ta trốn đi, để đến nỗi gặp bao nhiêu sự khổ sở”. Hùng Khởi Thần suốt đêm hôm ấy trằn trọc không ngủ,đợi cho đến sáng, liền nói xin đi. Mụ lão ẩu còn phải nói với vợ Trương Thất để xin đưa Hùng Khởi Thần sang Đông Tỉnh. Vợ Trương Thất nổi giận mà mắng rằng:
- Thôi đi! Hôm qua tôi đánh đứa bất lương kia, thành ra con tôi khiếp sợ, hôm này nó phát bệnh hàn nhiệt, sốt mê sốt mẩn chẳng biết tí gì. Bây giờ tôi đi làm sao, mà tôi không đi thì bà lại sắp làm ma làm mãnh. Tôi khó nghĩ quá, nếu để nàng ở đây chỉ sợ đứa bất lương kia lại ngấp nghé giở trò!
Mụ lão ẩu nói:
- Chẳng lẽ ta lại không biết thương con cháu mà còn dám làm những sự thất đức hay sao. Con cứ yên lòng để ta làm phúc đưa người ta đi cho được việc.
Vợ Trương Thất nói:
- Tôi không dám tin.
Mụ lão ẩu lại thề rằng:
- Nếu ta nói chẳng như lời thì thân này xin bị hổ ăn thịt.
Vợ Trương Thất bất đắc dĩ mới phải bảo rằng:
-Ừ thì đưa người ta đi! Nhưng từ đây sang Đông Tỉnh cũng chẳng xa gì, rồi tôi sẽ ẵm con tôi đi dò la tin tức đó.
Mụ lão ẩu mừng rỡ quá, tức khắc xuống bếp ăn tạm lưng cháo, rồi cùng Hùng Khởi Thần ra đi. Hùng Khởi Thần đưa trả tiền trọ, nhưng vợ Trương Thất nhất định không chịu nhận, chỉ ân cần mà dặn mụ lão ẩu rằng:
- Phải mau mau về nhé!
Mụ lão ẩu xin vâng lời. Vợ Trương Thất lại quay mặt lại bảo người chồng rằng:
- Đêm qua tôi đứng rình ở ngoài cửa đã lâu, đứa bất lương này dám nắm lấy người ta để đến nỗi người ta kêu trời kêu đất. Tôi nói cho chàng biết: Năm trước chàng đã hà hiếp một người đàn bà. Hai mẹ con bày mưu lập kế, bị tôi xét ra. Tôi toan đi cáo giác thì chàng thì thốt van lạy, xin tha chết cho. Ai ngờ bây giờ lại táng tận lương tâm mà làm sự xấu xa ấy. May mà gái này về kịp, nếu không thì đứa bất lương này đã dập liễu vùi hoa.
Nói xong, lại túm lấy đầu Trương Thất mà đánh, Trương Thất hộc cả máu mồm máu mũi ra.
Hùng Khởi Thần đứng dậy khuyên can mà rằng:
- Thôi, xin quý bà! Bây giờ quý ông dẫu có càn dỡ, nhưng tôi đã quyết chí không theo, xin quý bà rộng lượng mà tha thứ cho, để từ nay quý ông được đổi lỗi. Nói cho phải thì việc này thật lỗi tại tôi, vì tôi ở đâu lại dẫn vào đây, đế đến nỗi gây ra nhiều chuyện rắc rối.
Hùng Khởi Thần vừa nói vừa ứa nước mắt khóc. Vợ Trương Thất mới khoan tay đòn. Trương Thất lóp ngóp bò dậy, mặt mũi sưng vếu, máu me đầm đìa, chạy thẳng vào trong phòng nằm lăn trên giường mà ngủ.
Bấy giờ người vợ Trương Thất lại hỏi chuyện Hùng Khởi Thần. Hùng Khởi Thần vừa nói vừa ứa hai hàng nước mắt khóc. Vợ Trương Thất thở dài mà bảo rằng:
- Xót thương cho thân nàng! May gặp tôi về, nếu không thì chẳng những nàng gặp đứa bất lương hà hiếp, mà khọm già kia lại còn bắt nàng đem bán lấy tiền. Mẹ con Trương Thất này gian ác lạ thường, xưa nay chỉ sinh nhai về nghề buôn hương bán phấn. Tôi làm tàn tệ, Trương Thất phải bỏ nghề, chỉ còn khọm già kia, thỉnh thoảng vẫn lừa người kiếm lời. Mụ làm những việc thất đức như thế thì con cháu còn có ra gì, cho nên tôi coi mụ không phải loài người vậy. Nếu tôi không mắc bận thì tôi sẽ đưa nàng đi.
Hùng Khởi Thần nghe nói rất lấy làm cảm tạ. Mụ lão ẩu chỉ lo vỡ chuyện ra, vội vàng đưa đứa con nít cho vợ Trương Thất, rồi mời Hùng Khởi Thần ra đi. Đi khỏi cửa, vẫn còn nghe tiếng vợ Trương Thất ở trong phòng đay nghiến chồng. Hùng Khởi Thần theo mụ lão ẩu đi, đi men sườn núi, gập ghềnh đường đá, chân càng đau dần. Vừa đi lại vừa hỏi:
- Lão bà ơi! Đã gần đến chưa!!
Mụ lão ẩu trỏ phía trước mặt mà bảo rằng:
- Còn xa! Bây giờ nương tử đau chân thì đi sao cho được. Cố đi tý nữa, khỏi đây có nhà, ta sẽ vào nghỉ chân.
Bấy giờ đi qua khu rừng, quả nhiên trông thấy có một ngôi nhà lớn. Mụ lão ẩu đưa Hùng Khởi Thần vào. Đi qua cầu đá ở bên ao sen thì vào đến nhà khách. Mụ lão ẩu bảo Hùng Khởi Thần rằng:
- Nương tử hãy ngồi đây. Để tôi vào nhà trong, hỏi thuê một cái kiệu đi mới được.
Hùng Khởi Thần nghe nói, có ý mừng thầm, liền ngồi cái ghế ở bên cạnh. Mụ lão ẩu đi thẳng vào nhà trong. Hùng Khởi Thần ngẩng đầu trông lên, thấy gian giữa nhà treo một bức hoành, trên đề bốn chữ: “Mây bạc xa xa”. Lại có đôi câu đối treo kèm như sau:
Thần hôn khó được nên người hiếu
Báo đáp sao cho vẹn chữ trung
Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Xem khẩu khí đôi câu đối này hình như nhà một ông hưu quan vậy”. Hùng Khởi Thần còn đang ngẫm nghĩ thì bỗng thấy nhà trong có một người bộc phụ bước ra, ngắm nghía Hùng Khởi Thần hồi lâu rồi cười mà khen rằng:
- Khen cho cũng phong dáng con nhà khuê các!
Người ấy nói chưa dứt lời thì có hai đứa nữ tỳ nữa chạy ra, cũng nhìn Hùng Khởi Thần mà khúc khích cười. Hùng Khởi Thần thấy chúng nhìn mình một cách sỗ sàng như thế thi có ý thẹn, mới cúi đầu xuống. Hai đứa nữ tỳ cười mà bảo người bộc phụ rằng:
- Phu nhân bảo mụ đưa nàng vào nhà trong, sao mụ còn cứ ngẫm nghĩ mãi!
Người bộc phụ lại cười mà bảo rằng:
- Thảo nào mà phu nhân đứng trong rèm trông ra, cứ tấm tắc khen rằng: “Ví chăng có số giàu sang, giá này dẫu đúc nhà vàng cũng nên!”.việc này thật đáng mừng cho lão gia nhà ta vậy.
Hai đứa nữ tỳ nói:
- Lão gia ta cũng chưa già, năm nay mới ngoài bốn mươi tuổi, mặt mũi phúc hậu. Vả phu nhân đây lại là một người hiền thục, thật cũng may cho nàng!
Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Sao lại có những câu nói lạ lùng này! Không khéo thì mụ lão ẩu kia lừa ta đem bán vào đây rồi, biết làm thế nào! Chi bằng ta đâm đầu xuống cái ao này mà chết đi cho rảnh!” Hùng Khởi Thần nghĩ vậy mới rón rén đứng dậy. Người bộc phụ cầm lấy tay mà bảo rằng:
- Cô nương ơi! Phu nhân cho gọi cô nương vào đó!
Hùng Khởi Thần nói:
- Tôi vì đau chân phải vào ngồi nhờ đây, để mụ lão ẩu đi thuê kiệu cho tôi. Cớ sao phu nhân lại gọi tôi vào làm chi Mà mụ lão ẩu kia đi vào nhà trong. chẳng hay cớ sao mãi không thấy ra?
Người lão bộc và các nữ tỳ đều kinh ngạc mà rằng:
- Ô hay! Thế ra nàng không phải là cháu gái của mụ lão ẩu ấy à!
Hùng Khởi Thần nói:
- Không! Có con cháu gì đâu! Số là đêm qua tôi vào ngủ trọ nhà mụ, sáng hôm nay nhờ mụ đưa tôi sang làng Đông Tỉnh, tìm người bà con. Ngặt vì đường xa chân đau- mụ bảo tôi vào nghỉ đây để mụ thuê kiệu. Bây giờ nhờ người giục mụ ra đây giúp tôi.
Người bộc phụ nói:
- Nếu vậy thì mụ lão ẩu ấy lừa người đem bán rồi, các ngươi mau mau vào bẩm với phu nhân.
Người bộc phụ lại thuật chuyện cho biết rằng:
- Mụ lão ẩu vừa vào nói với phu nhân, nhận nàng là cháu gái. Nguyên phu nhân tôi định mua một người tiểu thiếp mà tìm mãi chưa được. Nay mụ nói dối là có đứa cháu gái, vì thấy phu nhân vốn người hiền đức, vậy mới đem đến để bán, định giá ba trăm lạng. Mụ hãy lĩnh trước một trăm lạng, còn thì khi khác mụ sẽ đến lấy nốt. Mụ cũng nói là việc này mụ lừa cháu gái để mụ đi khỏi rồi, sẽ gọi nàng vào. Phu nhân tôi đứng phía sau bình phong mà xem mặt nàng. Mụ nói nàng là con người nàng dâu cả của mụ, bây giờ người nàng dâu thứ hai ác nghiệt, vậy nên mụ phải đem bán, để cho nàng được thoát thân. May gặp vào cửa phu nhân tôi đây, tất thế nào nàng cũng ưng thuận. Mụ nói xong thì nức nở khóc mà đi ra lối cửa sau, sao nàng lại bảo là không phải cháu gái mụ.
Hùng Khởi Thần liền khóc mà đáp rằng:
- Tôi có phải là cháu gái mụ đâu, sao mụ lại đem bán tôi!
Hùng Khởi Thần lại khóc lóc kể lể sự tình thì bỗng nghe báo có phu nhân ra. Người bộc phụ kéo áo Hùng Khởi Thần mà bảo rằng:
- Nàng đừng khóc nữa, hãy đem sự tình mà kêu với phu nhân.
Hùng Khởi Thần gạt nước mắt ngẩng nhìn thì thấy một bà phu nhân thủng thỉnh ở trong nhà bước ra, tướng mạo đoan trang, trạc độ ngoài ba mươi tuổi. Hùng Khởi Thần nghĩ thầm: “Người này tất cũng là một bà mệnh phụ âu là ta đem sự tình mà giải tỏ, để người rộng lòng thương mà cứu vớt cho”. Hùng Khởi Thần nghĩ vậy, mới khóc òa lên mà nói với phu nhân rằng:
- Phu nhân ơi! Tôi là một người đi lánh nạn, bị mụ lão ẩu ấy lừa tôi vào đây để bán cho phu nhân, xin phu nhân rủ lòng thương mà tha cho tôi được đi tìm người bà con tôi ở làng Đông Tỉnh.
Hùng Khởi Thần vừa khóc vừa nói. Nói xong, lại sụp xuống đất lạy. Phu nhân lấy tay đỡ dậy mà bảo rằng:
- Nàng chớ như thế! Phu quân ta đây, người rất hiền lành, xưa nay đối với nô tỳ trong nhà cũng không hề quát mắng ai bao giờ. Năm nay gần bốn mươi tuổi đầu, con cái hiếm hoi, mà bảo mua hầu vẫn nhất định không chịu. Nay ta cố dỗ dành để mua một người tiểu thiếp, có nhờ mụ lão ẩu ấy tìm giúp. Mụ nói nàng là cháu gái, ai ngờ đâu mụ lại lừa người. Đã đành rằng thế, nhưng nàng tới đây, vị tất không phải duyên trời. Thôi thì nàng chịu rầu lòng mà làm thứ phòng, ta sẽ xin đối đãi rất tử tế; trong trướng ngoài màn, kẻ hầu người hạ, ta thế nào thì nàng cũng như thế, chỉ cầu sao cho nàng chóng sinh quý tử, khiến ta được vui lòng. Nàng dẫu còn kém tuổi ta nhiều, ra cũng xin lấy tình chị em mà cư xử. Phu quân ta đây họ Doãn, nguyên trước làm tri phủ Giang Lạng, sau vì mẫu tang cáo về nơi sơn trại này. Nghiêm đường phu quân ta hiện đang đi sứ Cao Ly chưa về, cho nên phu quân ta buồn rầu, không muốn ra làm quan nữa, chỉ đợi nghiêm đường về nước thì cùng nhau trở về Vân Nam vậy.
Hùng Khởi Thần nghe nói ngẫm nghĩ mừng thầm: “Nếu vậy thì chính là nhà họ Doãn, thúc phụ ta đây rồi! Hồi mấy năm trước thúc phụ ta tới Giang Nam, cha mẹ ta vẫn khen ngợi là một người vừa có học thức vừa có phẩm hạnh. Ngày nay ta không cần phải tìm sang Đông Tỉnh nữa, cứ nói rõ sự thực, rồi ở đây mà nương thân. Nhưng bây giờ ta đã cải dạng nữ trang, lại đang lúc người này, nói sao cho tiện.” Hùng Khởi Thần nghĩ vậy, mới nói với phu nhân rằng:
- Phu nhân ơi! Tôi có một việc oan khổ chẳng hay bây giờ lão gia ngồi đâu, cho tôi được vào bái yết để tôi giải bày gốc ngọn.
Người bộc phụ và các nữ tỳ thì thào nói vụng với nhau rằng:
- Cô ả này nóng tính, chưa chi đã vội muốn xem mặt chồng!
Phu nhân nghoảnh lại bảo các nữ tỳ rằng:
- Các con! Mau mau ra mời lão gia vào đây!
Hồi lâu, nghe tiếng giày lẹp kẹp, có một vị hưu quan bước vào, tức là Doãn Thượng Chí, con Doãn Thượng Khanh tướng công. Hùng Khởi Thần nhận được rõ mặt, mới chạy đến nắm lấy áo mà khóc to lên rằng:
- Thúc phụ ơi! Thúc phụ có nhận biết được tiểu điệt đây là Hùng Khởi Thần hay không?
Doãn Thượng Chí và phu nhân đều có ý kinh ngạc. Các nữ tỳ cũng ngẩng mặt ra mà nhìn. Doãn Thượng Chí ngắm nghía thật kỹ, rồi mừng rỡ mà rằng:
- Ô hay! Thế ra Hùng Khởi Thần công tử đây! Chẳng hay cớ sao công tử lại lưu lạc đến chốn sơn thôn này?
Nói xong, liền đỡ Hùng Khởi Thần dậy, lại kể lể thân tình cho phu nhân nghe. Hùng Khởi Thần cũng đứng dậy vừa khóc vừa nói. Hai vợ chồng họ Doãn hạt châu lã chã khôn cầm. Doãn Thượng Chí nói:
- Hiền điệt ơi! Từ khi thân phụ ta đi, ta luống những ngày đêm mong nhớ, bất đắc dĩ phải tạm trú ở đây. Nay nghe Triệu vương sắp khởi binh, lại gặp có hiền điệt đến, âu là chúng ta đem hiền điệt cùng sang đấy để tìm cữu phụ.
Phu nhân vào phòng lấy bộ đồ đàn ông cho Hùng Khởi Thần thay, rồi bảo người nhà sửa soạn cơm rượu. Người bộc phụ và các nữ tỳ bưng miệng cười hoài. Phu nhân liền quát mắng rằng:
- Cười cái gì thế?
Chúng đều nhịn cười mà xuống bếp nấu cơm. Doãn Thượng Chí và Hùng Khởi Thần lại cùng nhau kể lể những lai lịch trong năm năm về trước. Khi cơm rượu xong, Doãn Thượng Chí vào thuật chuyện cho phu nhân nghe và bảo rằng:
- Ta cần phải cùng Hùng Khởi Thần đi để nhân tiện dò la tin tức thân phụ ta xem ra làm sao.
Phu nhân khen phải. Sáng hôm sau sửa soạn hành lý để định chọn ngày khởi hành, bỗng nghe báo có một người đàn bà bị hổ ăn thịt, chỉ còn chừa lại một mảnh đùi, mà ở mặt đấy bên cạnh đấy lại có trăm lạng bạc. Quan sở tại đã thu số bạc ấy và cho đem mảnh đùi mai táng tại trong rừng. Phu nhân nghe nói liền gọi Hùng Khởi Thần vào bảo rằng:
- Hiền điệt ơi! Đó tất là thi thể mụ lão ẩu lừa hiền điệt mà đem bán đó! Hổ thần đã hại đứa gian!
Hùng Khởi Thần nói:
- Xót thương thay cho mụ lão ẩu ấy, thế là xong một đời!
Doãn Thượng Chí niêm phong nhà cửa lại, rồi đem gia quyến cùng Hùng Khởi Thần đi sang Triệu vương phủ.
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
