Sự việc Quý Thư kiểm điểm công khai trôi qua một thời gian thì việc chuyển lên học tiến sĩ của Thời Sâm cũng có kết quả. Cao An và Mông Giản thay nhau ra trận đốc thúc, Tề Thời Sâm cũng nỗ lực không ngừng, cuối cùng cậu học trò nhỏ này của lão sư cũng thuận lợi thông qua luận văn thạc sĩ.
Mùa xuân đã kết thúc, những cơn mưa cuối làm xanh tươi cành lá, điểm xuyến những nụ hoa nhỏ li ti xinh đẹp. Nước mưa đọng trên cánh hoa, vừa óng ánh, vừa căng tràn sức sống.
Người gặp chuyện vui, tâm tình cũng thêm phần tốt đẹp, sảng khoái.
Tề Thời Sâm đạp xe trên đường tới viện Văn học. Hôm nay đã có chút muộn, vậy nên cậu buộc phải mang nghề cũ ra xài – một tay cầm bánh mì, một tay điều khiển xe đạp. Đương nhiên lần này tiến bộ hơn, Tề Thời Sâm còn không quên nhìn ngang ngó dọc, tránh đụng phải người đi đường.
Đang lúc bạn học Tề nhìn xung quanh, phía sau lại truyền đến một tiếng gọi đầy phẫn nộ, “Tề Thời Sâm!”
Thời Sâm bị dọa nhảy dựng, xe loạng choạng suýt ngã. Cậu luống cuống tay chân đỡ xe nhảy xuống đất. Vừa đứng vững đã theo hướng tiếng gọi khi nãy mà tìm kiếm — âm giọng này… còn ai khác ngoài lão sư của cậu đây?
Tề Thời Sâm cúi đầu, nhỏ giọng gọi, “Lão sư.”
Cao An kinh hãi, căn bản không còn nhớ tới việc xung quanh có người nào khác hay không, bước tới chỗ Tề Thời Sâm đá chân cậu một cái.
“Mới sáng ra, con khoe khoang cái gì!”
“Con sai rồi….”
“Con nhận sai so với ai khác đều nhanh hơn!” Cao An giận mắng, “Thầy tới trễ chút nữa có phải đã thấy con bay lên trời rồi không!”
Tề Thời Sâm vẻ mặt ngoan ngoãn, “Lần sau con không dám nữa.”
“Lúc ấy, con chính là chạy xe ẩu tả như vậy mà tông trúng sư bá đúng không? Hôm nay còn dám tiếp tục!”
Nghe thấy câu này, Thời Sâm càng thêm ấp úng, không dám cúi đầu, “Kỳ thật cũng không giống lần đó… Hôm gặp sư bá, con thả hết hai tay ra…”
Ai nhờ con giải thích cái này!
Cao An tức đến độ bật cười, “Vậy tính ra có tiến bộ?”
“Con không dám…..” Tề Thời Sâm rì rầm một tiếng, rũ mi khép mắt.
“Tề Thời Sâm thầy nói cho con biết, bây giờ thầy phải tới chỗ Mông Giản bàn chuyện. Tự con thành thật tới văn phòng chờ thầy về. Con tốt nhất tỉnh táo lại cho thầy.”
Cao An một hơi nói hết, ngữ khí không có chút nào hòa hoãn, lại chỉ chỉ Tề Thời Sâm, cảnh cáo, “Làm thế nào để tỉnh táo tự con quyết định. Đứng cũng tốt, quỳ cũng được. Ngồi hay nằm mặc kệ con. Nếu con thấy bản thân con đủ xuất sắc, tạp kỹ đều tinh thông thì cứ chổng ngược lên trời mà tỉnh lại, đó cũng xem như là một cách.”
Lời này tưởng như đùa vui nhưng kỳ thật lại không có chút ý cười nào. Tề Thời Sâm còn nghe ra thầy đang châm chọc mình, trong lòng nghẹn lại, chỉ biết vâng lời chạy về văn phòng.
Nhưng Thời Sâm chờ nửa buổi ở phòng, người gặp được không phải thầy mà là Ông lão sư.
Bởi vì vào văn phòng của học trò mình, Ông Cần Nguyên chỉ gõ cửa hai cái tượng trưng rồi tiến vào trong. Động tác nhẹ nhàng của lão nhân gia lại mở ra một cảnh tượng hết sức ngượng ngùng. Tề Thời Sâm đoan chính quỳ gối bên bàn thoáng cái nhìn ra người mở cửa là ai, Ông lão sư cũng vậy. Thế là hai người mắt lớn trừng mắt nhỏ nhìn nhau.
“Ông, Ông lão sư…”
Thời Sâm gấp gáp, giọng nói cũng ngắc ngứ, còn có chút xấu hổ.
May mắn, Ông Cần Nguyên gặp phải học trò trong tình cảnh như vậy cũng không ít, tâm tình bình thản, đóng cửa, không mặn không nhạt đáp lại một tiếng, rồi tự mình pha trà rót nước. Đợi đâu vào đó rồi, Ông lão sư mới ngồi xuống ghế sofa, hỏi cậu.
“Cao An đang có tiết dạy?”
“Dạ không phải, thầy qua chỗ sư huynh của con nói chuyện rồi.” Tề Thời Sâm giải thích xong, nhấp miệng, “Con không tiện làm gì, đã thất lễ rồi, Ông lão sư thứ lỗi cho con.”
Ông Cần Nguyên hiếm khi tâm tình tốt đẹp, cười khẽ, “Sư huynh của cậu, gọi là Mông Giản đúng không? Ta có ấn tượng, là một đứa nhỏ ổn trọng.”
“Dạ. Sư huynh thật trầm ổn, thầy vẫn thường nói con học tập theo.” Tề Thời Sâm đáp lời, theo thói quen vẫn có đôi phần xa cách.
Ông Cần Nguyên đánh giá cậu học trò này của Cao An hai lượt, rồi thẳng thắn nhận xét, “Hiểu lễ nghĩa.”
Tề Thời Sâm thoáng chốc trầm mặc.
Cũng may Ông Cần Nguyên không gây khó dễ từng câu một, nên bỏ cũng bỏ qua việc Tề Thời Sâm không trả lời mà chỉ hỏi tiếp, “Làm sai chuyện gì rồi?”
Lại tiếp tục im lặng cũng không phải phép, vậy nên Tề Thời Sâm mặc kệ mặt mũi mình đã đỏ lên, rồi căng da đầu tóm tắt lại việc lúc sáng cho Ông lão sư nghe.
“Nên phạt.” Ông Cần Nguyên ngắn gọn đúc kết ý kiến của mình, lại bổ sung thêm một câu, “Dẫu vậy, nghĩ lại Cao An coi như vẫn mềm lòng.”
“Dạ, lão sư vẫn luôn như vậy.”
Tề Thời Sâm đáp lời xong không nhịn được mà nói thêm một câu, “Sư thái nghiêm, đệ tử nhiều không lệnh.”
Ông Cần Nguyên động tác khựng lại, buôn tách trà, không mặn không nhạt mà cười một tiếng, chậm rãi dạo bước đi qua chỗ người nọ, “Cậu đang muốn nói tôi quá nghiêm khắc, nói Cao An không thể không theo phải không?”
Tề Thời Sâm cả người cứng đờ, ngay sau đó nghe được trên đỉnh đầu dội xuống một tầng băng từ thanh âm kia truyền tới, “Cậu mỗi lần gặp tôi, không chọt được một câu liền không thoải mái, đúng chứ?”
“Không có. Con không dám.”
Tề Thời Sâm nhanh miệng đáp. Lời này của Ông Cần Nguyên, không hiểu vì lý do gì lại khiến Tề Thời Sâm cảm thấy giống ngữ khí của thầy mình y như đúc. Ý trào phúng kia vừa lan ra cũng không quá sai biệt.
Thầy của cậu, sao lại học thói quen này Ông lão sư vậy? Còn học đến giống hệt.
Thời gian không dư dả cho Tề Thời Sâm tự hỏi nhiều vấn đề như vậy. Ông Cần Nguyên vừa nghe hai chữ “không dám” kia của cậu xong sắc mặt càng thêm khó coi, kéo ghế ở chỗ bàn làm việc tới, tâm tình chết lặng, “Ta cùng lắm chỉ dạy Cao An mấy năm. Rốt cuộc khắt khe đối xử ra sao còn phải đợi tới bây giờ để học sinh của Cao An tới chất vấn?!”
Sắc mặt Tề Thời Sâm trắng bệch, mông lung mà hiểu ra mình vừa làm ra hành vi gì, suy đi tính lại cũng không tìm được cách, đành phải khép nép nhận sai.
“Con vừa nãy tùy tiện nói bừa, không có ý tứ này. Ngài đừng nghĩ nhiều quá.”
Ông Cần Nguyên cười lạnh một tiếng.
Ngoài cửa loáng thoáng truyền tới vài tiếng nói cười vui vẻ xua đi phần nào sự xấu hổ của Tề Thời Sâm.
Cửa phòng mở ra, Cao An cùng Mông Giản tâm tình tốt đẹp bước vào, vừa nhìn thấy Ông Cần Nguyên trong chớp mắt đồng thời thu lại biểu tình, kính cẩn khom lưng chào hỏi.
Ông Cần Nguyên lạnh lùng nhìn qua, chờ tới khi Cao An đứng thẳng, bước tới trước mặt mình mới lãnh đạm lại ngầm trào phúng lên tiếng.
“Giáo sư Cao. Sư thái nghiêm, đệ tử nhiều không lệnh. Lời này giải thích như thế nào?”
—
Ghi chú:
Phùng Ban đời nhà Thanh từng nói:
“Sư thái nghiêm, đệ tử đa bất lệnh. Nhu nhược giả tất ngu, cường giả đỗi nhi nghiêm, tiên phác sất đốt chi hạ, thị nhân bất sinh hảo niệm dã.”
Mùa xuân đã kết thúc, những cơn mưa cuối làm xanh tươi cành lá, điểm xuyến những nụ hoa nhỏ li ti xinh đẹp. Nước mưa đọng trên cánh hoa, vừa óng ánh, vừa căng tràn sức sống.
Người gặp chuyện vui, tâm tình cũng thêm phần tốt đẹp, sảng khoái.
Tề Thời Sâm đạp xe trên đường tới viện Văn học. Hôm nay đã có chút muộn, vậy nên cậu buộc phải mang nghề cũ ra xài – một tay cầm bánh mì, một tay điều khiển xe đạp. Đương nhiên lần này tiến bộ hơn, Tề Thời Sâm còn không quên nhìn ngang ngó dọc, tránh đụng phải người đi đường.
Đang lúc bạn học Tề nhìn xung quanh, phía sau lại truyền đến một tiếng gọi đầy phẫn nộ, “Tề Thời Sâm!”
Thời Sâm bị dọa nhảy dựng, xe loạng choạng suýt ngã. Cậu luống cuống tay chân đỡ xe nhảy xuống đất. Vừa đứng vững đã theo hướng tiếng gọi khi nãy mà tìm kiếm — âm giọng này… còn ai khác ngoài lão sư của cậu đây?
Tề Thời Sâm cúi đầu, nhỏ giọng gọi, “Lão sư.”
Cao An kinh hãi, căn bản không còn nhớ tới việc xung quanh có người nào khác hay không, bước tới chỗ Tề Thời Sâm đá chân cậu một cái.
“Mới sáng ra, con khoe khoang cái gì!”
“Con sai rồi….”
“Con nhận sai so với ai khác đều nhanh hơn!” Cao An giận mắng, “Thầy tới trễ chút nữa có phải đã thấy con bay lên trời rồi không!”
Tề Thời Sâm vẻ mặt ngoan ngoãn, “Lần sau con không dám nữa.”
“Lúc ấy, con chính là chạy xe ẩu tả như vậy mà tông trúng sư bá đúng không? Hôm nay còn dám tiếp tục!”
Nghe thấy câu này, Thời Sâm càng thêm ấp úng, không dám cúi đầu, “Kỳ thật cũng không giống lần đó… Hôm gặp sư bá, con thả hết hai tay ra…”
Ai nhờ con giải thích cái này!
Cao An tức đến độ bật cười, “Vậy tính ra có tiến bộ?”
“Con không dám…..” Tề Thời Sâm rì rầm một tiếng, rũ mi khép mắt.
“Tề Thời Sâm thầy nói cho con biết, bây giờ thầy phải tới chỗ Mông Giản bàn chuyện. Tự con thành thật tới văn phòng chờ thầy về. Con tốt nhất tỉnh táo lại cho thầy.”
Cao An một hơi nói hết, ngữ khí không có chút nào hòa hoãn, lại chỉ chỉ Tề Thời Sâm, cảnh cáo, “Làm thế nào để tỉnh táo tự con quyết định. Đứng cũng tốt, quỳ cũng được. Ngồi hay nằm mặc kệ con. Nếu con thấy bản thân con đủ xuất sắc, tạp kỹ đều tinh thông thì cứ chổng ngược lên trời mà tỉnh lại, đó cũng xem như là một cách.”
Lời này tưởng như đùa vui nhưng kỳ thật lại không có chút ý cười nào. Tề Thời Sâm còn nghe ra thầy đang châm chọc mình, trong lòng nghẹn lại, chỉ biết vâng lời chạy về văn phòng.
Nhưng Thời Sâm chờ nửa buổi ở phòng, người gặp được không phải thầy mà là Ông lão sư.
Bởi vì vào văn phòng của học trò mình, Ông Cần Nguyên chỉ gõ cửa hai cái tượng trưng rồi tiến vào trong. Động tác nhẹ nhàng của lão nhân gia lại mở ra một cảnh tượng hết sức ngượng ngùng. Tề Thời Sâm đoan chính quỳ gối bên bàn thoáng cái nhìn ra người mở cửa là ai, Ông lão sư cũng vậy. Thế là hai người mắt lớn trừng mắt nhỏ nhìn nhau.
“Ông, Ông lão sư…”
Thời Sâm gấp gáp, giọng nói cũng ngắc ngứ, còn có chút xấu hổ.
May mắn, Ông Cần Nguyên gặp phải học trò trong tình cảnh như vậy cũng không ít, tâm tình bình thản, đóng cửa, không mặn không nhạt đáp lại một tiếng, rồi tự mình pha trà rót nước. Đợi đâu vào đó rồi, Ông lão sư mới ngồi xuống ghế sofa, hỏi cậu.
“Cao An đang có tiết dạy?”
“Dạ không phải, thầy qua chỗ sư huynh của con nói chuyện rồi.” Tề Thời Sâm giải thích xong, nhấp miệng, “Con không tiện làm gì, đã thất lễ rồi, Ông lão sư thứ lỗi cho con.”
Ông Cần Nguyên hiếm khi tâm tình tốt đẹp, cười khẽ, “Sư huynh của cậu, gọi là Mông Giản đúng không? Ta có ấn tượng, là một đứa nhỏ ổn trọng.”
“Dạ. Sư huynh thật trầm ổn, thầy vẫn thường nói con học tập theo.” Tề Thời Sâm đáp lời, theo thói quen vẫn có đôi phần xa cách.
Ông Cần Nguyên đánh giá cậu học trò này của Cao An hai lượt, rồi thẳng thắn nhận xét, “Hiểu lễ nghĩa.”
Tề Thời Sâm thoáng chốc trầm mặc.
Cũng may Ông Cần Nguyên không gây khó dễ từng câu một, nên bỏ cũng bỏ qua việc Tề Thời Sâm không trả lời mà chỉ hỏi tiếp, “Làm sai chuyện gì rồi?”
Lại tiếp tục im lặng cũng không phải phép, vậy nên Tề Thời Sâm mặc kệ mặt mũi mình đã đỏ lên, rồi căng da đầu tóm tắt lại việc lúc sáng cho Ông lão sư nghe.
“Nên phạt.” Ông Cần Nguyên ngắn gọn đúc kết ý kiến của mình, lại bổ sung thêm một câu, “Dẫu vậy, nghĩ lại Cao An coi như vẫn mềm lòng.”
“Dạ, lão sư vẫn luôn như vậy.”
Tề Thời Sâm đáp lời xong không nhịn được mà nói thêm một câu, “Sư thái nghiêm, đệ tử nhiều không lệnh.”
Ông Cần Nguyên động tác khựng lại, buôn tách trà, không mặn không nhạt mà cười một tiếng, chậm rãi dạo bước đi qua chỗ người nọ, “Cậu đang muốn nói tôi quá nghiêm khắc, nói Cao An không thể không theo phải không?”
Tề Thời Sâm cả người cứng đờ, ngay sau đó nghe được trên đỉnh đầu dội xuống một tầng băng từ thanh âm kia truyền tới, “Cậu mỗi lần gặp tôi, không chọt được một câu liền không thoải mái, đúng chứ?”
“Không có. Con không dám.”
Tề Thời Sâm nhanh miệng đáp. Lời này của Ông Cần Nguyên, không hiểu vì lý do gì lại khiến Tề Thời Sâm cảm thấy giống ngữ khí của thầy mình y như đúc. Ý trào phúng kia vừa lan ra cũng không quá sai biệt.
Thầy của cậu, sao lại học thói quen này Ông lão sư vậy? Còn học đến giống hệt.
Thời gian không dư dả cho Tề Thời Sâm tự hỏi nhiều vấn đề như vậy. Ông Cần Nguyên vừa nghe hai chữ “không dám” kia của cậu xong sắc mặt càng thêm khó coi, kéo ghế ở chỗ bàn làm việc tới, tâm tình chết lặng, “Ta cùng lắm chỉ dạy Cao An mấy năm. Rốt cuộc khắt khe đối xử ra sao còn phải đợi tới bây giờ để học sinh của Cao An tới chất vấn?!”
Sắc mặt Tề Thời Sâm trắng bệch, mông lung mà hiểu ra mình vừa làm ra hành vi gì, suy đi tính lại cũng không tìm được cách, đành phải khép nép nhận sai.
“Con vừa nãy tùy tiện nói bừa, không có ý tứ này. Ngài đừng nghĩ nhiều quá.”
Ông Cần Nguyên cười lạnh một tiếng.
Ngoài cửa loáng thoáng truyền tới vài tiếng nói cười vui vẻ xua đi phần nào sự xấu hổ của Tề Thời Sâm.
Cửa phòng mở ra, Cao An cùng Mông Giản tâm tình tốt đẹp bước vào, vừa nhìn thấy Ông Cần Nguyên trong chớp mắt đồng thời thu lại biểu tình, kính cẩn khom lưng chào hỏi.
Ông Cần Nguyên lạnh lùng nhìn qua, chờ tới khi Cao An đứng thẳng, bước tới trước mặt mình mới lãnh đạm lại ngầm trào phúng lên tiếng.
“Giáo sư Cao. Sư thái nghiêm, đệ tử nhiều không lệnh. Lời này giải thích như thế nào?”
—
Ghi chú:
Phùng Ban đời nhà Thanh từng nói:
“Sư thái nghiêm, đệ tử đa bất lệnh. Nhu nhược giả tất ngu, cường giả đỗi nhi nghiêm, tiên phác sất đốt chi hạ, thị nhân bất sinh hảo niệm dã.”
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
