Một ngày kia, mùa hè với cái nắng oi bức của miền Trung Bắc Bộ. Cuộc sống của làng quê nghèo vẫn phải chắt chiu kiếm từng chút một hạt lúa, hạt ngô, củ khoai củ sắn, trên mảnh đồng ruộng nương rẫy khô cằn. Xóm nhỏ của bé Lam còn đói, còn khổ cực nhiều lắm.

Tết Nguyên Đán vừa rồi, bé thèm một cái kẹo thôi mà cũng không có để ăn, nhìn thấy bạn xóm bên được cả ba lẫn me dẫn đi chơi tết. Lúc đó bé đã khóc và giận dỗi bà ngoại, anh Biển thương bé lắm, ôm lấy bé mà dỗ dành, anh bảo chờ ba mẹ anh từ đảo xa trở về sẽ có kẹo cho Lam ăn. Thế là bé Lam ngừng khóc và mong chờ ngày đó đến biết nhường nào.

Nhưng giờ đây không còn anh Biển, bé Lam thấy có cả một vườn kẹo cũng không thể vui vẻ mà ăn nổi.

Hai tháng trôi qua mà ngỡ như dài mấy năm, bé Lam không có ai chơi cùng, bạn bè xóm nhỏ có rủ đi chơi, bé cũng không cười đùa được như trước, lâu dần các bạn cũng không chơi cùng bé nữa.

Bé nhớ anh Biển lắm, nhớ cả bà ngoại của trước kia nữa. Ngày nào bà cũng ra ngồi bên bờ sông mấy giờ đồng hồ, bé đi theo ngồi cạnh bà mà bà cũng không quan tâm đến bé.

Cái nắng chói chang giữa trưa nắng hè, ánh nắng chen chúc qua kẽ lá hàng cây chiếu thẳng vào khuôn mặt nhỏ nhắn đen gầy. Bầu trời trong xanh mây trắng, mà lòng của bé Lam chứa đựng những nỗi buồn khiến bé muộn phiền. Chính ngay bé cũng không biết gọi tên cho nỗi buồn là gì?

Bé chỉ cảm thấy không còn ai thương bé nữa, cười với bé nữa, cũng không còn ai ôm bé vào lòng vuốt đầu cưng chiều nữa. Nhìn bà ngoại phía trước, vẫn chăm chỉ với mảnh đất luống khoai lang, chỉ là không còn anh Biển, và bà ngoại cũng khác xưa..

- Chú liên lạc ghé qua xóm nhỏ chúng tôi đấy à?

- Chào bà con, trưa nóng thế này mà mọi người vất vả quá.

Tiếng nói chuyện kéo bé Lam về với thực tại, bé nhìn chú liên lạc đưa thư đang nói chuyện với các cô các bác hàng xóm. Mỗi tháng, sẽ có hai ba lần chú liên lạc đi qua xóm nhỏ của bé. Anh Biển từng nói cho bé biết là, chú đang làm nhiệm vụ, đưa thư cho các nơi. Bé từng rất thích thú ngắm nhìn chiếc xe đạp mà chú liên lạc ngồi lên chạy băng băng qua con đường xóm bé. Hôm nay bé có cơ hội nhìn nó gần hơn, nhưng lại chẳng thấy yêu thích nữa rồi.

- Vậy thôi, tôi phải tiếp tục đi rồi, bà con ở lại làm vui vẻ nhé!

- Được được. Tạm biệt chú.

Nói chuyện chào hỏi đôi ba câu, chú liên lạc nói lời chào để đi đưa thư cho bà con ở thôn bên cạnh. Bé nhìn chú, nhưng thấy hình như chú nhớ ra điều gì đó, bước lại về phía mọi người, nói nhỏ.

- À. Có tin này muốn nói cho bà con nghe. Cách đây hai tháng có tin báo về từ đảo xa, nghe nói đang chiến đấu ác liệt lắm.

Ngay khi chú vừa dứt lời, bà Chín buông chiếc cuốc cùn trong tay xuống, gấp gáp chạy lại nắm lấy tay chú liên lạc hỏi vội.

- Thế có tin tức gì mới nữa không chú? Ở Đảo xa thế nào rồi?

Thấy bà cụ hỏi thế, chú liên lạc tỏ vẻ bối rối khó xử, có lẽ chú biết điều sắp nói ra sẽ rất quan trọng đối với bà. Bà con hàng xóm cũng không thể nói gì hơn. Dù tin tốt hay tin không tốt thì trước sau gì bà cụ cũng sẽ biết. Chỉ là, trong thời gian này thực khó khăn để chấp nhận điều đó.

- Tháng trước cháu nhận được tin. Đảo xa thất thủ rồi, tàu chiếm được nửa đảo xa của ta rồi, các chiến sĩ ta lành ít giữ nhiều bà ạ!

Nghe thấy thế, bà Chín quay cuồng đầu óc rồi ngã xuống đất. Bé Lam hét lên gọi bà ngoại, hàng xóm cũng chạy đến đỡ bà. Nhưng mắt bà như mờ đi, không thể phân biệt được gì xung quanh nữa.

Lam nhỏ bé cứ khóc nấc lên gọi bà, bé cảm nhận được điều không tốt, bé không muốn bà như vậy. Cô bác trong xóm đưa bà về nhà nhỏ.

Chú liên lạc bất ngờ, và cũng không kiềm được nước mắt khi chứng kiến cảnh này. Nhưng giờ còn nhiệm vụ phải làm, đành nói lời tạm biệt bà con, móc cái keo vị cam trong túi áo ra nhét vào tay bé Lam. Chú buồn bã xoa đầu bé rồi nhìn mọi người nói.

- Bà con tạm thời đừng nói gì nữa về đảo xa nhé. Có gì tháng sau tôi ghé lại rồi báo tin tức chính xác hơn nữa.

Sau khi chú liền lạc đi rồi, căn nhà nhỏ yên tĩnh lại, bà con xóm làng cũng chỉ có thể giúp bà cháu hai người đến đây thôi. Tất cả đều tùy thuộc vào thân thể và sự gắng gượng cho sự sống từ bà cụ như thế nào mà thôi.

Bé Lam cầm tay bà ngoại, đôi mắt bé trông ngóng nhìn bà, chỉ mong bà tỉnh lại. Nhưng có lẽ điều ước của bé sẽ không thể trở thành hiện thực mất rồi..

Xóm nhỏ dù mong muốn lắm sự bình yên, nhưng đây là thời gian khó khăn cho cả một dân tộc. Nên có lẽ những sự mất mát đau thương này sẽ không chỉ ở nơi đây và sẽ không dừng lại ở mọi nơi xa xôi khác..