Một con bướm trong rừng nhiệt đới Amazon Nam Mĩ vỗ cánh có thể gây ra một trận lốc xoáy ở Texas vào hai tuần sau.

Đây là “hiệu ứng cánh bướm” nổi tiếng, cũng là nguyên nhân làm Lâm Triều Tịch lâm vào khốn cảnh hiện tại.

Cô vốn học ngành Triết học, ngày trước học môn Lô-gíc học, thầy giáo từng dành hẳn một tiết để giảng về “hiệu ứng cánh bướm”, rằng nó thuộc về lối Ngụy biện tuột dốc không phanh, bởi vì nó có thể biến những thứ vốn chỉ là “có thể” biến thành “tất yếu”.

Đương nhiên chưa chắc là con bướm trong rừng Amazon đã dẫn đến cơn lốc xoáy ở Texas, thực ra đây chỉ là một mớ lí luận hỗn độn. Những thay đổi bé nhỏ khi mới bắt đầu có thể kéo theo phản ứng dây chuyền của toàn bộ hệ thống.

Giao thông cũng vậy.

Nếu muốn đoán trước thời gian địa điểm cụ thể Lão Lâm sẽ gặp tai nạn, vậy thì liệu cô có phải xem xét toàn bộ hệ thống giao thông? Nhưng những nhân tố cần kể đến quá nhiều, thực sự khiến cô đau đầu.

5 giờ sáng, đồng hồ báo thức “reng” một tiếng, Lâm Triều Tịch lập tức bật dậy, nhanh tay ấn nút tắt.

Nhưng Doãn Hiểu Lâm ở giường đối diện vẫn trở mình hai lần, tiếng thở dài ảo não đầy áp lực vang lên, Lâm Triều Tịch biết cô ấy lại bị đánh thức.

Để có thể ra ngoài thật nhanh, mỗi tối trước khi đi ngủ Lâm Triều Tịch sẽ mặc trước quần áo của ngày hôm sau. Cô bật dậy rời giường, vơ cặp rồi lao đi.

Vĩnh Xuyên đã duy trì thời tiết như phòng xông hơi suốt mấy ngày liền, hôm nay bầu trời âm u kì lạ. Lâm Triều Tịch ngẩng đầu nhìn mặt trời bị mây đen che khuất, mất đi cái nắng chói chang, sắp đến lúc mưa to rồi đây.

Trong giờ kiểm tra buổi sáng theo lệ thường, cô ngồi thừ người. Có lẽ là vì ngày dâu đến, cô rã rời cả người, vừa lạnh vừa mệt, cố ép mình tỉnh táo mà chỉ muốn gục xuống bàn đánh một giấc.

Nếu không phải Giới Nhiên tốt bụng gõ lên bàn cô vài cái thì chắc cô đã ngủ gật trong giờ thi thật.

Lúc nộp bài, Lâm Triều Tịch thấy không mấy khả thi. 

Giới Nhiên nhìn liếc qua bài làm của cô, hỏi cô có muốn đi gặp bác sĩ không.

Chưa kịp trả lời, Lục Chí Hạo đã lanh chanh: “Con gái kiểu gì cũng có mấy ngày như thế, không sao đâu ạ.”

Lâm Triều Tịch sửng sốt, gắng gượng cười với Lục Chí Hạo: “Cậu đúng là chị em tốt của tớ.”

“Giờ trưa vẫn nên tranh thủ đi một chút.” Giới Nhiên vẫn nhắc lại.

“Vâng ạ, cảm ơn thầy.”

——

Thực ra từ ánh mắt của Giới Nhiên, Lâm Triều Tịch đã biết kết quả bài kiểm tra lần này sẽ không mấy khả thi.

Thế nhưng đến lúc trả bài, nhìn con số 59 điểm đỏ chót, cô vẫn không sao tin nổi.

Trương Thúc Bình đứng trên bục giảng nói: “Bài kiểm tra lần này rất khó, không quá mười bạn được trên 60 điểm, đây là sai sót của thầy khi ra đề, mong các em giữ vững tinh thần, đừng vì kết quả này mà nhụt chí.”

“Khó chết mất.”

“Câu cuối thực sự không giải nổi.”

Các học sinh bên dưới lầm rầm oán thán.

“Bạn Trần Hữu Quang được 90 điểm, thể hiển rất xuất sắc trong lần thi này, xứng đáng nhận một tràng pháo tay.”

Tiếng vỗ tay rào rào vang rộn lớp học.

Lâm Triều Tịch vẫn thẫn thờ nhìn điểm, bài thi khó nhường này, cô chẳng làm được mấy, vậy mà Trần Hữu Quang vẫn được 90 điểm, hơn nữa còn có tận mười người cao hơn cô.

Sau khi mọi người cùng rời vạch xuất phát, tầm quan trọng của tài năng thiên phú dần dần thể hiện, đối với cô mà nói, Olympic Toán thực sự vẫn quá khó.

“Đồng thời tôi cũng muốn nhắc nhở một chút, có vài bạn dẫn đầu trong các lần trước, song lần này kết quả lại không quá tốt, hi vọng các em điều chỉnh lại chế độ học tập nghỉ ngơi, giữ gìn sức khỏe, đừng chỉ bạt mạng học hành.”

Nghe câu nói ấy, Lâm Triều Tịch ngẩng đầu lên.

Phía học sinh cấp ba xì xào, có người huých vai Doãn Hiểu Lâm cúi đầu nói gì đó.

Chắc là… Nó ngày nào cũng học như điên, thế mà điểm vẫn không đạt chuẩn.

Thực ra Lâm Triều Tịch không hề muốn để tâm đến những lời ấy, cô cũng từng bị mỉa mai châm chọc rất nhiều lần rồi.

Thế như trong giờ phút này, có lẽ do cả thân thể lẫn tinh thần đều mệt mỏi, những suy nghĩ cô chưa bao giờ đồng tình bỗng ào ạt tuôn ra.

“Chỉ có 5% người thích hợp để học Toán Olympic”

“Người không có thiên phú thì đừng lãng phí cuộc đời vào Toán học”

“Tận cùng của Toán học chỉ có thiên tài đọ sức với nhau thôi.”

Cô bỗng hoài nghi, liệu cô có cần thiết phải ở lại đây hay không?

Thời gian hạn hẹp, có lẽ cô thực sự không thể làm mấy việc cùng một lúc được. Một điều quan trọng hơn nữa, có lẽ cô thực sự không phải thiên tài đi đến tận cùng của lĩnh vực này, cũng không cần phải tiếp tục quá trình huấn luyện quá đỗi nghiêm khắc thế này.

——

Suốt cả tiết học cứ mơ màng đờ đẫn.

Tan học, Lâm Triều Tịch đeo ba lô chuẩn bị đến thư viện đọc sách.

Chưa đi được mấy bước, phía sau có người gọi cô lại.

“Lâm Triều Tịch!”

Là giọng Lục Chí Hạo.

Bầu trời ngoài hành lang đen kịt, dường như sắp nổi giông đến nơi.

Lâm Triều Tịch và Lâm Triều Tịch đứng đối diện nhau, rõ ràng xung quanh có rất nhiều người, vậy mà cô chỉ thấy tất cả đều trống rỗng. Bỗng thấy cảnh này giống như hồi trại hè tiểu học, lúc cô ra sức đuổi theo Lục Chí Hạo.

“Có phải dạo này cậu hơi quá sức không?” Lục Chí Hạo hỏi.

“Cậu biết mà, tháng nào con gái cũng có mấy ngày như thế.” Cô bâng quơ đáp.

“Tớ nghĩ cậu vẫn nên nghỉ ngơi một chút, hay là để tớ hỏi Bùi Chi xem bao giờ đến được, bọn mình ra ngoài ăn cơm một bữa giải sầu gì gì đó?”

Lúc sốt ruột, Lục Chí Hạo sẽ nhăn hết mặt lại, cậu chỉ làm bộ như thản nhiên thuận miệng vậy thôi, Lâm Triều Tịch nhìn ra được.

“Bây giờ tớ không có thời gian ra ngoài, chờ lúc khác vậy, gọi cả Hoa Quyển nữa.”

Cô chưa ngắt lời đã toan cất bước đi luôn, Lục Chí Hạo đưa tay kéo lại, cô né tránh rồi chạy như bay xuống lầu.

Lâm Triều Tịch chẳng biết lòng tự trọng của mình lại mãnh liệt như thế từ bao giờ, lúc được điểm kém vẫn thấy không mấy khó chịu, vậy mà bị Lục Chí Hạo giữ lại an ủi một chút cô đã muốn khóc rồi?

Xoa xoa mũi, cô vẫn vào phòng đọc.

Đã vào nghỉ hè nhưng thư viện đại học Tam Vị vẫn có rất nhiều người đến học, có người đang học lên thạc sĩ và tiến sĩ, sinh viên sắp thi lên thạc sĩ cũng có. Đặc biệt nhất là, mọi người đều không đi ăn cơm khiến chỗ ngồi trong phòng đọc chật kín.

Cô lấy một quyển sách trên kệ, tìm một góc ngồi xếp bằng trong đó. 

Đây là quyển Đại số tuyến tính, năm xuất bản của nó xa lơ xa lắc, trang giấy ố vàng, nhưng nó nằm trong đơn sách của Lão Lâm.

Lâm Triều Tịch vô thức lấy nó, có lẽ nhìn thấy bút tích bông đùa của Lão Lâm sẽ làm tâm trạng cô tốt lên.

Chắc hẳn vì xung quanh chỉ toàn những sinh viên lớn, học sinh cấp hai ngồi một mình dưới đất như Lâm Triều Tịch vẫn rất gây chú ý.

Chẳng mấy chốc có người lại gần cô.

“Em mấy tuổi rồi?” Một chị sinh viên tóc ngắn nhìn cô.

“Dạ?”

“Sao em lại đọc quyển Đại số tuyến tính này?”

Hôm nay Lâm Triều Tịch làm gì cũng chậm chạp, cô đang mải nghĩ nên trả lời thế nào thì chị sinh viên đã rời tầm mắt đi, mở sách của chị ra đọc.

Lâm Triều Tịch trộm liếc một cái, phát hiện quyển sách của chị ấy cũng chi chít những câu bình luận, nếu khả năng đọc hiểu của cô không gặp vấn đề thì đây là quyển Hình học vi phân.

“Em cũng thấy những dòng bình luận trong sách hai bọn mình lạ lắm đúng không?” Chị sinh viên thì thào hỏi cô: “Ai bảo em mượn quyển này thế, hay là em lấy đại?”

“Bố em ạ.”

“Chị biết ngay mà, người bình thường nhìn thấy sách bị viết tùm lum thế này đã bỏ xuống ngay.” Chị ấy cười, “Bố em là giáo sư khoa Toán à, cho chị biết là ai được không, mở cửa sau cho chị đi, sang năm chị định thi lên thạc sĩ.”

“Không… không phải ạ.”

“Thế thì là cựu học sinh rồi.”

Lâm Triều Tịch nghĩ ngợi, sao sinh viên khoa Toán đại học Tam Vị lại có thói quen kì cục thế nhỉ, cả Giới Nhiên lẫn chị gái này đều thế, nhìn thấy cô cầm quyển sách kín mít bình luận là chạy đến nhận thân liền.

Cô trầm ngâm một chốc: “Sao chị chắc chắn bố em là cựu sinh viên ạ?”

“Nếu không phải giảng viên thì chỉ có cựu sinh viên, nếu không thì sao lại bảo em đến mượn quyển sách này? Đã thế em còn nhỏ xíu, bố em đã bảo em đọc Đại số tuyến tính rồi?” Chị gái nói đến đây thì khựng lại: “Không đúng, nếu bố em không phải giảng viên thì em làm sao có thẻ đọc trường chị được, chẳng nhẽ là ông nội em?”

“Không phải ạ.” Lâm Triều Tịch giải thích: “Em tập huấn ở đây.”

“Đội tuyển Toán của tỉnh?”

“Vâng…”

“Bé con thiên tài!”

Đây là lần đầu tiên Lâm Triều Tịch được gắn với từ này, nếu là trước kia thì có lẽ cô sẽ có chút vui vẻ, nhưng hôm nay cô mới bị đánh cho bại lộ nguyên hình, không tài nào vui nổi.

“Quyển sách này có gì đặc biệt thế ạ?” Cô gấp sách lại, hỏi.

“Đây là truyền thống của khoa Toán bọn chị, mọi người sẽ lén viết đôi dòng vào những chỗ thú vị để giao lưu góc nhìn. Thầy giáo truyền cho sinh viên, đàn anh truyền cho đàn em, tiền bối truyền cho hậu bối.”

“Truyền thống ấy ạ? Trường dung túng khoa Toán thật.”

“Đương nhiên là dung túng rồi, chuyên ngành hàng đầu cả nước mà lị, chị nghe nói ban đầu trường cũng phản đối, thầy giáo vẫn cứ cho phép sinh viên viết, còn lấy quyển Số học của Fermat ra làm ví dụ, nói là những suy nghĩ chớp nhoáng trong đầu của nhà Toán học vô cùng quan trọng, trường thấy cũng có lí, thế là để yên…”

Nghe thấy cái tên Fermat, trái tim Lâm Triều Tịch bỗng đập nhanh: “Chị… chị có biết thầy giáo ấy tên là gì không, bây giờ còn dạy ở trường không ạ?”

“Không rõ tên là gì, nhưng chị nghe bảo thầy giáo ấy rời trường lâu lắm rồi.”

Lòng bàn tay Lâm Triều Tịch rịn mồ hôi: “Sao lại rời trường ạ?”

“Chị cũng không biết, em tự dưng hỏi cặn kẽ thế này, đừng bảo thầy giáo đó là bố em đấy nhé?”

“Em không biết.”

“Có gì đâu mà không biết.” Chị gái chỉ tay lên trần nhà, “Phòng tư liệu trên tầng có niên giám của trường, tra được họ tên của sinh viên đã tốt nghiệp, nếu biết tuổi của bố em thì tính xem ông ấy tốt nghiệp năm bao nhiêu, hoặc là tính năm học Thạc sĩ, giở niên giám một tí là thấy ngay.”

Lâm Triều Tịch: “…”

“Đã thế quyển sách của em còn siêu cũ, những giảng viên mới về trường sẽ không đọc đến đâu, khả năng lớn nhất là bố em là cựu sinh viên từ những năm 90.”

Lâm Triều Tịch tiếp tục im lặng.

Người học khoa Toán đúng là suy luận rành mạch, tính tuổi rồi tính năm tốt nghiệp rồi tra niên giám. Biện pháp này không phải là không tưởng, chỉ là trước nay cô chưa từng nghĩ theo hướng này mà thôi.

Cô lập tức đứng dậy ra khỏi phòng đọc, để sách lên bàn mượn sách, thủ thư quét mã sách, tiếng “tít” vang lên kéo cô hoàn hồn trở lại.

Thế nhưng sau đó, cô không lên phòng hồ sơ ngay. 

Cô nhìn quanh thư viện rộng lớn, đi đến chỗ máy tra cứu sách, lấy tờ giấy trong cặp khi trước Lão Lâm viết cho cô ra.

Nét chữ quen thuộc, rất nhiều đầu mục sách, tờ giấy nhàu nát vì bị gấp vào mở ra quá nhiều lần.

Khi trước cô đã thấy hơi là lạ, phát hiện tất cả những quyển sách Lão Lâm bảo cô mượn đều ố vàng vì cũ kĩ.

Sau khi được chị sinh viên nhắc nhở xem năm xuất bản của quyển sách, cô đã ngờ ngợ đoán được nguyên nhân rồi.

Cô mở thanh tìm kiếm, bắt đầu tra theo tên sách.

1990

1992

1987

…

Lâm Triều Tịch xem năm xuất bản của từng quyển sách một, xem đến quyển cuối cùng, cô dần dần buông lỏng tờ giấy.

Trong đơn sách Lão Lâm viết cho cô, không có bất cứ quyển sách nào xuất bản sau năm 1994.

Năm cô ra đời.

Cũng có nghĩa là sau khi cô được sinh ra, Lão Lâm đã không đọc thêm bất cứ quyển sách nào ở thư viện đại học Tam Vị.

Lâm Triều Tịch đánh rơi tờ giấy, lùi lại một bước.

Vài con chuồn chuồn bay vào thư viện, lượn quanh mặt sàn, bên ngoài vang lên một tiếng chớp, Lâm Triều Tịch cảm nhận được yếu ớt lẫn mờ mịt từ bên trong đang dần dần tỏa ra.

Ở thế giới dâu tây, Lão Lâm vì cô mà bỏ học.

Nhưng tại sao ở thế giới phô mai này, cô chưa từng xuất hiện, tại sao Lão Lâm vẫn bỏ học vào khoảng thời gian ấy, rời bỏ Toán học, thậm chí bỏ cả cơ hội du học nước ngoài…

Hết thảy những điều này là vì sao chứ?