Năm 220 TCN, Tần Thủy Hoàng năm thứ hai mươi bảy năm, Hàm Dương cung.
Phù Tô bước qua cung Hàm Dương, tận mắt nhìn theo đoàn nghi giá rời khỏi đô thành. Bệ hạ lần đầu du tuần, bốn phía đều là hùng binh Đại Tần.
Tần Vương huỷ bỏ miếu hiệu, xưng Thuỷ Hoàng Đế, thể hiện không còn là một vị vua như nghĩa cũ, giống các vua nhà Chu ngày trước. Đây là sự khởi đầu mới. Cái gọi là, đức cao hơn Tam Hoàng, vượt qua thành tựu của Ngũ Đế.
Phù Tô ở phía sau hành lễ, bệ hạ mang theo vài vị công tử, bỏ lại mình hắn ở thành Hàm Dương. Trước đây Tương Lư vì có cơ hội tùy giá bệ hạ du tuần mà đắc ý. Nhưng sau này Phù Tô mới phát hiện, để hắn ở Hàm Dương lo liệu chính sự, thực ra chính là hoàng đế không ở trong triều, thái tử giám quốc.
Thế mà trong mắt Tương Lư, được tuỳ giá làm như đáng quý lắm, Phù Tô cũng chẳng cảm thấy có gì là chuyện tốt. Đêm qua trong noãn các, phụ hoàng chẳng dặn dò cũng chẳng để lại ý chỉ gì cho hắn. Đây là lần đầu tiên hắn phải đối mặt với Đại Tần, không còn là nước Tần chư hầu năm đó, bây giờ là Đại Tần đế quốc bao trọn toàn bộ Trung Nguyên, tuy nói chính sự chẳng phân lớn nhỏ, ngại gì không có kinh nghiệm, học hỏi là sẽ ổn thôi. Nhưng mà không có kinh nghiệm đúng là mệt thật.
Bệ hạ chân trước vừa mới đi, đám Ngự Sử đã đem một cuốn lụa gấm đến, ở trước Nghị Sự điện, bàn mấy chuyện chính sự với hắn: "Bệ hạ lệnh Đồ Thư tướng quân Nam chinh đánh Bách Việt, địa hình nhiều đồi núi, sợ là tiến quân khó khăn, hiện giờ đã gần một năm, lương thảo không đủ, công tử cho rằng..."
"Bản đồ này vẽ chưa đủ chuẩn xác." Phù Tô cầm bản đồ, lặng đi một lúc, chỉ vào khúc giao giữa Tương Giang và Ly Giang trên bản đồ: "Muôn vàn khó khăn cần phải khắc phục, nếu cứ thế này, trước mắt cần bảo toàn lương thảo phía sau. Nhưng... bây giờ vẫn còn hơi sớm, bản đồ địa hình chưa đủ chuẩn xác, chỉ sợ tùy tiện hành động sẽ tổn binh hao tướng."
"Công tử nói có lý." Ngự Sử nhìn lụa cẩm bạch trên tay, không khỏi buồn bã, Đại công tử nói không đủ chuẩn xác, bức cẩm bạch này đương nhiên biến thành đồ bỏ đi. Lại nghe Phù Tô nói thêm một câu: "Lần sau, lấy thứ khác vẽ bản đồ đi, lụa gấm không dễ dệt, một cuốn lụa này để có thể làm ra, những người đó đã phải lao tâm khổ tứ không ít." Ngự Sử nghe xong càng chán nản hơn.
"Công tử..." Hắn cẩn thận nói: "Vậy thần đem bức cẩm bạch này xuống..."
"À..." Phù Tô vừa ngồi trở lại chính vị, bừng tỉnh đứng lên nhìn Ngự Sử cung kính cúi người: "Như vậy... Phù Tô đa tạ đại nhân vì quốc sự lao tâm."
Ngự Sử một câu nói cũng nói không nên lời, đứng dậy cáo lui.
May mà ở Hàm Dương dạo này cũng không có nhiều chuyện cần xử lý, Phù Tô gác bút lông, xoa xoa tay, lại một ngày đi qua. Ở đây lo liệu chính sự, mới cảm nhận được ngày thường phụ hoàng vất vả như thế nào.
"Phụ hoàng, sao còn chưa về chứ?"
Phù Tô biết mấy tháng này, trước mắt người ngoài là hành sự rất chu toàn, nhưng trong mắt phụ hoàng, kiểu gì cũng phạm lỗi. Chuyện công là chuyện quan trọng, phụ hoàng nghiêm khắc, hắn cũng không có chút bất bình. Thẫn thờ nhìn về trúc thư phía trước.
Lại nửa tháng trôi đi, quân vệ đứng gác hôm nay có tinh thần hơn hẳn. Mặt trời nhô cao trên đỉnh đầu, nghe đám cung nữ báo xong, vừa ngủ dậy vội vàng ra nghênh đón nghi giá.
Phù Tô quỳ ngay ngắn trước mặt hoàng đế, đã chuẩn bị xong xuôi, vừa mở miệng báo cáo mấy chuyện chính sự.
"Ngươi cho rằng..." Hoàng đế dường như không biết thèm để ý mấy lời hắn lảm nhảm, ngắt lời: "Bách Việt sẽ không lui ư?"
"Cái này..." Phù Tô đột ngột bị ngắt lời, chưa chuẩn bị trước đột nhiên bị hỏi cái này, trở tay không kịp.
"Sao?"
"Không lui." Phù Tô buột miệng thốt ra, nói đến vấn đề Bách Việt, Ngự Sử năm lần bảy lượt tới tìm hắn, đương nhiên chuyện này hắn cũng suy tư rất nhiều. Lập tức nói hết mấy quan điểm cho rằng nên đào kênh, bảo toàn lương thảo trước khi động binh của mình, giống như năm đó đánh Sở, cuối cùng còn thêm một câu: "Phụ hoàng nghĩ như thế nào?"
Hoàng đế trầm tư một khắc, nói: "Trẫm cảm thấy, bây giờ so với năm đó phạt Sở tình cảnh có chút giống, nhưng mà thật ra trẫm cho rằng, không cần thiết phải quan trọng rút lui cố thủ, cũng chỉ là đám man di..."
"Nhưng... phụ hoàng..." Phù Tô quỳ thẳng mình, bộ dạng khuyên can: "Bắc có Hung Nô, nam có Bách Việt, nếu khởi chiến, hai mặt đều là thù, đến lúc đó dù chỉ là thiệt hại nhỏ, cũng không dễ chống cự. Huống chi, Bách Việt quanh năm bị quản chế cùng Hàn, Sở, hai nước này tuy bây giờ đã vô dụng, nhưng Bách Việt vẫn không hề dễ đối phó."
"Lời này có lý." Hoàng đế đối với lời này cảm thấy đúng trọng tâm, coi như khích lệ nói. Lại nhìn Phù Tô, vẫy vẫy tay: "Ngươi lại đây."
Tuy hoàn toàn không có điềm báo trước, nhưng nhiều năm qua, một câu 'Ngươi lại đây', thông thường đều là trước khi bị phạt. Phù Tô chỉ cảm thấy da thịt căng cứng, đứng dậy quỳ gối trước bàn.
"Lần này giám quốc, tuy không phạm sai lầm lớn, nhưng có tì vết." Hoàng đế giọng nói thậm chí chẳng mang theo chút cảm xúc gì, tính cách lạnh lẽo vô cảm này, hai mươi năm qua Phù Tô đều đã quen rồi, lập tức cúi người nhận sai.
"Duỗi tay." Hoàng đế thản nhiên nói. Phù Tô cả kinh, không chần chừ duỗi tay trái về phía trước.
"Hai tay."
Thế này đúng là kỳ lạ. Giờ mới cảm thấy không đúng, thế này không phải là... bàn tay...? Hắn là học trò ưu tú nhất của phu tử, bàn tay người khác có thể in dấu thước, chỉ có hắn là chưa từng. Mặt lập tức đỏ bừng lên.
Đột cảm thấy hai tay nặng xuống, hắn ngạc nhiên giương mắt nhìn, thấy một thanh thước chặn giấy, hồng ngọc trong trẻo như có thể nhìn thấu qua, đặt trên lòng bàn tay hắn.
"Hồng ngọc thước, đều phân phát cho các công tử mỗi người một cái, đây là của ngươi."
Có lẽ là lần đầu tiên hai người ở riêng một chỗ, thấy phụ hoàng nhìn hắn nở nụ cười.
Trân bảo vì sao lại trân quý, không phải vì giá trị nằm ở bản thân nó, mà là giá trị thế nhân đặt lên nó. Đối với hắn, ngọc thước này là độc nhất vô nhị, còn chưa đủ trân quý sao?
Năm 210 TCN, Tần Thủy Hoàng năm thứ ba mươi bảy năm, Thượng Quận.
Phù Tô dựa vào màn trướng, nhìn Mông Điềm cưỡi ngựa từ phía xa tiến đến, mang theo quân kỳ sắc đỏ. Cầm bình rượu, có ý cười nhìn hắn vừa tiến lại gần vừa gọi: "Đại công tử."
"Mông tướng quân vất vả rồi." Phù Tô cười nói.
Mông Điềm xoay người xuống ngựa, đem tay nải trên người đưa cho Phù Tô.
Phù Tô buông bình rượu, lập tức nhanh chóng nhận lấy tay nải, mở ra đá thấy vật quen mắt kia, sắc đỏ trong trẻo sáng lên, hai tay khẽ run nhẹ.
Tay nải rơi xuống mặt đất, đang mùa tuyết, đáng lẽ rơi xuống chẳng có việc gì. Chẳng biết tuyết đêm qua trên mặt đất đều được quét dọn đi, ngọc tính ôn nhã, rơi xuống vỡ thành mấy mảnh. Phù Tô sững sờ, Mông Điềm nghe tiếng, quay đầu thấy công tử ngồi xổm trên mặt đất, vội vàng thu thập mấy mảnh ngọc vỡ. Hồng ngọc đúng là hiếm, nhưng Mông Điềm thật sự không nghĩ đại công tử cao quý sẽ để ý một thanh thước chặn giấy đến như thế.
"Công tử." Mông Điềm vội vàng định đỡ Phù Tô dậy.
"Tướng quân... không cần quản ta." Phù Tô gượng cười gạt tay Mông Điềm, ngồi xổm trên mặt đất, tóc mai xoã xuống che khuất gương mặt hắn, nhìn không ra biểu cảm.
"Cái này..." Mông Điềm mở miệng hỏi khẽ: "Cái này, quan trọng sao?"
"Thôi..." Phù Tô chung quy vẫn từ bỏ, dùng ống tay áo lướt qua gương mặt rất nhanh, che giấu nước mắt lăn xuống. Ôm lấy tay nải, bần thần đi vào trong trướng.
"Cũ không đi, tân không tới..."
————
Có lẽ nên giải thích cái này để tránh hiểu lầm. Bách Việt là tên gọi chung các bộ tộc phía nam Trung Hoa (nam sông Dương Tử và cả vùng đồng bằng sông Hồng của nước ta sau này) gọi chung là Việt đó. Nên ở đây không có ý xúc phạm gì đâu.
Cuộc chiến tranh Tần - Việt là cuộc mở rộng lãnh thổ của Tần xuống phía Nam, nguyên nhân thì được cho rằng đơn giản là muốn bành trướng và nhắm tới sản vật phong phú ở Bách Việt. Người Trung Hoa phía Bắc thường quan niệm người Bách Việt phía nam là 'man di', điều này là có thật. Tất nhiên vấn đề các bộ tộc Bách Việt ghi chép rất sơ sài, tư liệu không nhiều nên hiện tại vẫn là một vấn đề gây tranh cãi. Nguồn gốc của nó, phạm vi của nó, sự thay đổi phạm vi...v.v Bản thân mình cũng không thể giải thích rõ ràng hơn về các bộ tộc này và quan hệ giữa Bách Việt với tổ tiên của chúng ta.
Tướng Đồ Thư nhanh chóng giành chiến thắng ở Đông Việt, Nam Việt và Mân Việt (sau là Quảng Đông, Quảng Tây, Chiết Giang). Nhưng khi tiến vào Âu Việt và Lạc Việt (Âu Lạc, tức miền Bắc nước ta bây giờ), Đồ Thư bại trận sau một thập kỉ chinh chiến.
Sau khi Đồ Thư chết, tướng lên thay là Triệu Đà, người đánh bại Thục Phán (An Dương Vương), ly khai nhà Tần, lập nên nhà Nam Việt, nhiều quan điểm coi nhà Triệu là một triều đại của nước ta. Trong 'Bình Ngô đại cáo' của Nguyễn Trãi có:
"Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời gây nền độc lập
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương."
Việc có nên công nhận Triệu là một triều đại của nước ta hay không, hay là quân xâm lược, hiện tại cũng đang là vấn đề tranh cãi gay gắt. =)))
Phù Tô bước qua cung Hàm Dương, tận mắt nhìn theo đoàn nghi giá rời khỏi đô thành. Bệ hạ lần đầu du tuần, bốn phía đều là hùng binh Đại Tần.
Tần Vương huỷ bỏ miếu hiệu, xưng Thuỷ Hoàng Đế, thể hiện không còn là một vị vua như nghĩa cũ, giống các vua nhà Chu ngày trước. Đây là sự khởi đầu mới. Cái gọi là, đức cao hơn Tam Hoàng, vượt qua thành tựu của Ngũ Đế.
Phù Tô ở phía sau hành lễ, bệ hạ mang theo vài vị công tử, bỏ lại mình hắn ở thành Hàm Dương. Trước đây Tương Lư vì có cơ hội tùy giá bệ hạ du tuần mà đắc ý. Nhưng sau này Phù Tô mới phát hiện, để hắn ở Hàm Dương lo liệu chính sự, thực ra chính là hoàng đế không ở trong triều, thái tử giám quốc.
Thế mà trong mắt Tương Lư, được tuỳ giá làm như đáng quý lắm, Phù Tô cũng chẳng cảm thấy có gì là chuyện tốt. Đêm qua trong noãn các, phụ hoàng chẳng dặn dò cũng chẳng để lại ý chỉ gì cho hắn. Đây là lần đầu tiên hắn phải đối mặt với Đại Tần, không còn là nước Tần chư hầu năm đó, bây giờ là Đại Tần đế quốc bao trọn toàn bộ Trung Nguyên, tuy nói chính sự chẳng phân lớn nhỏ, ngại gì không có kinh nghiệm, học hỏi là sẽ ổn thôi. Nhưng mà không có kinh nghiệm đúng là mệt thật.
Bệ hạ chân trước vừa mới đi, đám Ngự Sử đã đem một cuốn lụa gấm đến, ở trước Nghị Sự điện, bàn mấy chuyện chính sự với hắn: "Bệ hạ lệnh Đồ Thư tướng quân Nam chinh đánh Bách Việt, địa hình nhiều đồi núi, sợ là tiến quân khó khăn, hiện giờ đã gần một năm, lương thảo không đủ, công tử cho rằng..."
"Bản đồ này vẽ chưa đủ chuẩn xác." Phù Tô cầm bản đồ, lặng đi một lúc, chỉ vào khúc giao giữa Tương Giang và Ly Giang trên bản đồ: "Muôn vàn khó khăn cần phải khắc phục, nếu cứ thế này, trước mắt cần bảo toàn lương thảo phía sau. Nhưng... bây giờ vẫn còn hơi sớm, bản đồ địa hình chưa đủ chuẩn xác, chỉ sợ tùy tiện hành động sẽ tổn binh hao tướng."
"Công tử nói có lý." Ngự Sử nhìn lụa cẩm bạch trên tay, không khỏi buồn bã, Đại công tử nói không đủ chuẩn xác, bức cẩm bạch này đương nhiên biến thành đồ bỏ đi. Lại nghe Phù Tô nói thêm một câu: "Lần sau, lấy thứ khác vẽ bản đồ đi, lụa gấm không dễ dệt, một cuốn lụa này để có thể làm ra, những người đó đã phải lao tâm khổ tứ không ít." Ngự Sử nghe xong càng chán nản hơn.
"Công tử..." Hắn cẩn thận nói: "Vậy thần đem bức cẩm bạch này xuống..."
"À..." Phù Tô vừa ngồi trở lại chính vị, bừng tỉnh đứng lên nhìn Ngự Sử cung kính cúi người: "Như vậy... Phù Tô đa tạ đại nhân vì quốc sự lao tâm."
Ngự Sử một câu nói cũng nói không nên lời, đứng dậy cáo lui.
May mà ở Hàm Dương dạo này cũng không có nhiều chuyện cần xử lý, Phù Tô gác bút lông, xoa xoa tay, lại một ngày đi qua. Ở đây lo liệu chính sự, mới cảm nhận được ngày thường phụ hoàng vất vả như thế nào.
"Phụ hoàng, sao còn chưa về chứ?"
Phù Tô biết mấy tháng này, trước mắt người ngoài là hành sự rất chu toàn, nhưng trong mắt phụ hoàng, kiểu gì cũng phạm lỗi. Chuyện công là chuyện quan trọng, phụ hoàng nghiêm khắc, hắn cũng không có chút bất bình. Thẫn thờ nhìn về trúc thư phía trước.
Lại nửa tháng trôi đi, quân vệ đứng gác hôm nay có tinh thần hơn hẳn. Mặt trời nhô cao trên đỉnh đầu, nghe đám cung nữ báo xong, vừa ngủ dậy vội vàng ra nghênh đón nghi giá.
Phù Tô quỳ ngay ngắn trước mặt hoàng đế, đã chuẩn bị xong xuôi, vừa mở miệng báo cáo mấy chuyện chính sự.
"Ngươi cho rằng..." Hoàng đế dường như không biết thèm để ý mấy lời hắn lảm nhảm, ngắt lời: "Bách Việt sẽ không lui ư?"
"Cái này..." Phù Tô đột ngột bị ngắt lời, chưa chuẩn bị trước đột nhiên bị hỏi cái này, trở tay không kịp.
"Sao?"
"Không lui." Phù Tô buột miệng thốt ra, nói đến vấn đề Bách Việt, Ngự Sử năm lần bảy lượt tới tìm hắn, đương nhiên chuyện này hắn cũng suy tư rất nhiều. Lập tức nói hết mấy quan điểm cho rằng nên đào kênh, bảo toàn lương thảo trước khi động binh của mình, giống như năm đó đánh Sở, cuối cùng còn thêm một câu: "Phụ hoàng nghĩ như thế nào?"
Hoàng đế trầm tư một khắc, nói: "Trẫm cảm thấy, bây giờ so với năm đó phạt Sở tình cảnh có chút giống, nhưng mà thật ra trẫm cho rằng, không cần thiết phải quan trọng rút lui cố thủ, cũng chỉ là đám man di..."
"Nhưng... phụ hoàng..." Phù Tô quỳ thẳng mình, bộ dạng khuyên can: "Bắc có Hung Nô, nam có Bách Việt, nếu khởi chiến, hai mặt đều là thù, đến lúc đó dù chỉ là thiệt hại nhỏ, cũng không dễ chống cự. Huống chi, Bách Việt quanh năm bị quản chế cùng Hàn, Sở, hai nước này tuy bây giờ đã vô dụng, nhưng Bách Việt vẫn không hề dễ đối phó."
"Lời này có lý." Hoàng đế đối với lời này cảm thấy đúng trọng tâm, coi như khích lệ nói. Lại nhìn Phù Tô, vẫy vẫy tay: "Ngươi lại đây."
Tuy hoàn toàn không có điềm báo trước, nhưng nhiều năm qua, một câu 'Ngươi lại đây', thông thường đều là trước khi bị phạt. Phù Tô chỉ cảm thấy da thịt căng cứng, đứng dậy quỳ gối trước bàn.
"Lần này giám quốc, tuy không phạm sai lầm lớn, nhưng có tì vết." Hoàng đế giọng nói thậm chí chẳng mang theo chút cảm xúc gì, tính cách lạnh lẽo vô cảm này, hai mươi năm qua Phù Tô đều đã quen rồi, lập tức cúi người nhận sai.
"Duỗi tay." Hoàng đế thản nhiên nói. Phù Tô cả kinh, không chần chừ duỗi tay trái về phía trước.
"Hai tay."
Thế này đúng là kỳ lạ. Giờ mới cảm thấy không đúng, thế này không phải là... bàn tay...? Hắn là học trò ưu tú nhất của phu tử, bàn tay người khác có thể in dấu thước, chỉ có hắn là chưa từng. Mặt lập tức đỏ bừng lên.
Đột cảm thấy hai tay nặng xuống, hắn ngạc nhiên giương mắt nhìn, thấy một thanh thước chặn giấy, hồng ngọc trong trẻo như có thể nhìn thấu qua, đặt trên lòng bàn tay hắn.
"Hồng ngọc thước, đều phân phát cho các công tử mỗi người một cái, đây là của ngươi."
Có lẽ là lần đầu tiên hai người ở riêng một chỗ, thấy phụ hoàng nhìn hắn nở nụ cười.
Trân bảo vì sao lại trân quý, không phải vì giá trị nằm ở bản thân nó, mà là giá trị thế nhân đặt lên nó. Đối với hắn, ngọc thước này là độc nhất vô nhị, còn chưa đủ trân quý sao?
Năm 210 TCN, Tần Thủy Hoàng năm thứ ba mươi bảy năm, Thượng Quận.
Phù Tô dựa vào màn trướng, nhìn Mông Điềm cưỡi ngựa từ phía xa tiến đến, mang theo quân kỳ sắc đỏ. Cầm bình rượu, có ý cười nhìn hắn vừa tiến lại gần vừa gọi: "Đại công tử."
"Mông tướng quân vất vả rồi." Phù Tô cười nói.
Mông Điềm xoay người xuống ngựa, đem tay nải trên người đưa cho Phù Tô.
Phù Tô buông bình rượu, lập tức nhanh chóng nhận lấy tay nải, mở ra đá thấy vật quen mắt kia, sắc đỏ trong trẻo sáng lên, hai tay khẽ run nhẹ.
Tay nải rơi xuống mặt đất, đang mùa tuyết, đáng lẽ rơi xuống chẳng có việc gì. Chẳng biết tuyết đêm qua trên mặt đất đều được quét dọn đi, ngọc tính ôn nhã, rơi xuống vỡ thành mấy mảnh. Phù Tô sững sờ, Mông Điềm nghe tiếng, quay đầu thấy công tử ngồi xổm trên mặt đất, vội vàng thu thập mấy mảnh ngọc vỡ. Hồng ngọc đúng là hiếm, nhưng Mông Điềm thật sự không nghĩ đại công tử cao quý sẽ để ý một thanh thước chặn giấy đến như thế.
"Công tử." Mông Điềm vội vàng định đỡ Phù Tô dậy.
"Tướng quân... không cần quản ta." Phù Tô gượng cười gạt tay Mông Điềm, ngồi xổm trên mặt đất, tóc mai xoã xuống che khuất gương mặt hắn, nhìn không ra biểu cảm.
"Cái này..." Mông Điềm mở miệng hỏi khẽ: "Cái này, quan trọng sao?"
"Thôi..." Phù Tô chung quy vẫn từ bỏ, dùng ống tay áo lướt qua gương mặt rất nhanh, che giấu nước mắt lăn xuống. Ôm lấy tay nải, bần thần đi vào trong trướng.
"Cũ không đi, tân không tới..."
————
Có lẽ nên giải thích cái này để tránh hiểu lầm. Bách Việt là tên gọi chung các bộ tộc phía nam Trung Hoa (nam sông Dương Tử và cả vùng đồng bằng sông Hồng của nước ta sau này) gọi chung là Việt đó. Nên ở đây không có ý xúc phạm gì đâu.
Cuộc chiến tranh Tần - Việt là cuộc mở rộng lãnh thổ của Tần xuống phía Nam, nguyên nhân thì được cho rằng đơn giản là muốn bành trướng và nhắm tới sản vật phong phú ở Bách Việt. Người Trung Hoa phía Bắc thường quan niệm người Bách Việt phía nam là 'man di', điều này là có thật. Tất nhiên vấn đề các bộ tộc Bách Việt ghi chép rất sơ sài, tư liệu không nhiều nên hiện tại vẫn là một vấn đề gây tranh cãi. Nguồn gốc của nó, phạm vi của nó, sự thay đổi phạm vi...v.v Bản thân mình cũng không thể giải thích rõ ràng hơn về các bộ tộc này và quan hệ giữa Bách Việt với tổ tiên của chúng ta.
Tướng Đồ Thư nhanh chóng giành chiến thắng ở Đông Việt, Nam Việt và Mân Việt (sau là Quảng Đông, Quảng Tây, Chiết Giang). Nhưng khi tiến vào Âu Việt và Lạc Việt (Âu Lạc, tức miền Bắc nước ta bây giờ), Đồ Thư bại trận sau một thập kỉ chinh chiến.
Sau khi Đồ Thư chết, tướng lên thay là Triệu Đà, người đánh bại Thục Phán (An Dương Vương), ly khai nhà Tần, lập nên nhà Nam Việt, nhiều quan điểm coi nhà Triệu là một triều đại của nước ta. Trong 'Bình Ngô đại cáo' của Nguyễn Trãi có:
"Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời gây nền độc lập
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương."
Việc có nên công nhận Triệu là một triều đại của nước ta hay không, hay là quân xâm lược, hiện tại cũng đang là vấn đề tranh cãi gay gắt. =)))
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
