7
Hồi ức và đối thoại về việc có thai
♦
Tri thức thực nghiệm về cái đau

Khi tôi thức dậy, miệng giếng hình bán nguyệt đã mang màu xanh thẫm buổi chiều tối. Kim đồng hồ chỉ 7 giờ rưỡi. Bảy giờ ba mươi tối. Nghĩa là tôi đã ngủ ở đây trong vòng bốn tiếng rưỡi đồng hồ. 
Không khí dưới đáy giếng mát lạnh. Khi tụt xuống đây tôi đã quá hồi hộp nên không còn tâm trí đâu nghĩ đến nhiệt độ không khí. Nhưng giờ thì da tôi bắt đầu phản ứng lại với khí lạnh. Tôi vừa chà xát hai cánh tay trần cho ấm vừa nghĩ lẽ ra tôi nên mang theo trong ba lô cái gì đó âm ấm để khoác ra ngoài áo phông. Tôi không hề nghĩ tới chuyện không khí dưới đáy giếng có thể khác với không khí trên mặt đất. 
Giờ thì bao quanh tôi là bóng tối hoàn toàn. Dù cố đến mấy mắt tôi cũng không nhìn thấy gì nữa. Thậm chí tôi không biết tay mình ở đâu. Tôi mò mẫm dọc vách giếng tìm cái thang dây rồi kéo mạnh. Nó vẫn buộc chắc trên mặt đất. Chuyển động của bàn tay tôi dường như làm bản thân bóng tối dịch chuyển, nhưng đó có thể chỉ là ảo giác. 
Thật lạ rằng tôi không thể nào nhìn thấy thân thể của chính mình bằng mắt mình tuy biết rõ thân thể mình đang có đó. Càng ngồi im lặng trong bóng tối, tôi càng bớt tin tưởng rằng bản thân tôi đang hiện hữu. Để cưỡng lại điều đó, chốc chốc tôi lại hắng giọng hoặc xoa tay lên mặt. Bằng cách đó tai tôi có thể kiểm chứng xem giọng tôi có hiện hữu không, tay tôi có thể kiểm chứng xem mặt tôi có hiện hữu không, còn mặt tôi có thể kiểm chứng xem tay tôi có hiện hữu không. 
Nhưng dù tôi cố gắng bao nhiêu đi nữa, thân thể tôi bắt đầu mất trọng lượng và mật độ, như cát từ từ bị nước rửa trôi vậy. Dường như bên trong tôi đang diễn ra một cuộc kéo co dữ dội và câm lặng mà trong đó ý thức tôi đang thắng thế, đang dần dần lôi thể xác tôi vào lãnh địa của nó. Cái bóng tối này đang phá vỡ thế cân bằng vốn có giữa hai thế lực kia. Tôi chợt nghĩ rằng thể xác tôi chẳng qua chỉ là một cái vỏ bọc được làm ra để ý thức tôi có thể sắp xếp các ký hiệu gọi là nhiễm sắc thể. Chỉ cần các ký hiệu kia được sắp xếp lại là tôi sẽ thấy mình nằm trong một cơ thể hoàn toàn khác. "Điếm tinh thần", Kano Creta tự gọi mình vậy. Giờ thì tôi có thể hiểu lời của cô không khó khăn gì. Vâng, chúng tôi hoàn toàn có thể làm tình trong tâm trí và xuất tinh trong thực tại. Trong bóng tối thật sự dày đặc, mọi chuyện lạ lùng đều có thể xảy ra. 

Tôi lắc đầu, cố đẩy ý thức tôi vào trở lại trong cơ thể. 
Trong bóng tối, tôi chập các ngón bàn tay này lên các ngón bàn tay kia - ngón cái chập vào ngón cái, ngón trỏ chập vào ngón trỏ. Các ngón tay phải tôi kiểm chứng sự hiện hữu của các ngón tay trái tôi, các ngón tay trái tôi kiểm chứng sự hiện hữu của các ngón tay phải tôi. Đoạn tôi từ từ hít thở sâu mấy hơi liền. Thôi, nghĩ về ý thức thế là đủ. Nghĩ về thực tại đi nào. Hãy nghĩ về thế giới thực. Thế giới của nhục thể. Chính vì thế giới đó mà tôi mới ở đây. Ở đây là để nghĩ về thực tại. Và cách tốt nhất để nghĩ về thực tại là hãy tránh xa nó, càng xa càng tốt, như chui xuống đáy giếng chẳng hạn. "Khi cần đi xuống, hãy tìm cái giếng sâu nhất mà chui xuống đáy," ông Honda đã nói vậy. Tựa lưng vào vách giếng, tôi chầm chậm hít vào phổi bầu không khí sực mùi rêu.

° ° °

Tôi và Kumiko không làm lễ cưới. Cái chính là bởi chúng tôi không có tiền, mà xin cha mẹ thì chẳng ai muốn cả. Quyết định chung sống với nhau dù bằng cách nào đi nữa, điều đó quan trọng hơn nhiều so với tổ chức lễ này đám nọ. Chúng tôi đến phòng đăng ký hộ tịch vào một sáng sớm Chủ nhật, rung chiếc chuông nơi cửa sổ tiếp khách để dựng nhân viên trực dậy rồi nộp tờ đăng ký kết hôn. Sau đó chúng tôi đến một nhà hàng Pháp cao cấp mà bình thường ra chẳng ai trong chúng tôi có đủ hầu bao để vào, kêu một chai rượu vang và ăn một bữa tối đủ ba món. Với chúng tôi vậy là đủ. 
Lúc đó chúng tôi gần như không có tiền tiết kiệm (mẹ tôi khi qua đời có để lại cho tôi một ít tiền, nhưng tôi đã quyết định sẽ không bao giờ đụng đến trừ phi trong những trường hợp thật sự cấp bách), đồ đạc lại càng không. Triển vọng tương lai của chúng tôi cũng mù mịt. Mặc dù làm ở hãng luật nhưng tôi không có bằng luật sư nên tiền đồ chẳng có gì, còn Kumiko làm ột nhà xuất bản bé tí chẳng ai biết tới. Giá như Kumiko muốn thì sau khi tốt nghiệp nàng đã có thể tìm được một vị trí tốt hơn nhiều nhờ các mối quan hệ của cha, nhưng nàng không thích nhờ cậy cha nên đã tự tìm việc lấy. Tuy nhiên cả hai chúng tôi chẳng có gì bất mãn. Chỉ cần sống được mà không phải nhờ vả ai là chúng tôi thấy vui rồi. 
Dẫu sao xây dựng cuộc sống từ con số không là việc chẳng dễ dàng. Là con một, tôi có thiên hướng thích cô đơn, khép kín. Mỗi khi muốn làm việc gì đó quan trọng, tôi chỉ thích làm một mình. Tôi thấy phải giải thích, thuyết minh với người khác cho họ hiểu thì mất thì giờ công sức quá, chẳng thà mình cứ lẳng lặng làm một mình còn hơn. Kumiko cũng vậy, từ khi người chị qua đời, nàng đóng chặt cõi lòng đối với gia đình, cứ thế lớn lên như thể nàng chỉ có một mình. Dù có chuyện gì nàng cũng chẳng bao giờ đến gặp gia đình xin một lời khuyên nhủ. Theo nghĩa đó thì tôi và nàng rất giống nhau. 
Dẫu sao, từng tí một, chúng tôi học cách đồng hóa thân thể và tâm hồn mình vào cái sinh thể vừa mới tạo lập này mà chúng tôi gọi là "tổ ấm của mình". Chúng tôi tập cách cùng nghĩ và cùng cảm về mọi sự. Những gì xảy ra với một trong hai người, chúng tôi đều cố gắng giải quyết như thể nó liên quan đến cả hai. Có khi làm vậy được, có khi không. Nhưng chúng tôi rất thích cái quá trình thử và sai đầy mới mẻ này. Và những cuộc va chạm dù có nảy lửa đi chăng nữa, chúng tôi cũng quên mất ngay khi ôm chặt lấy nhau.

° ° °

Lấy nhau được ba năm thì Kumiko có mang. Chuyện đó chẳng khác nào sét đánh ngang tai đối với chúng tôi - ít nhất là đối với tôi - bởi chúng tôi đã dùng thuốc tránh thai cực kỳ cẩn thận. Ắt chỉ vì một khoảnh khắc bất cẩn mà ra nông nỗi: chẳng phải là chúng tôi có thể biết chính xác cái thai đã đậu vào lúc nào, nhưng không có cách giải thích nào khác. Dù thế nào đi nữa, chúng tôi cũng không đủ tiền để nuôi con. Kumiko vừa mới vững chân ở nhà xuất bản kia, nên nàng muốn giữ chỗ làm đó nếu có thể. Một công ty nhỏ như công ty nàng không có khả năng ban phát những trò xa xỉ như nghỉ thai sản. Phụ nữ làm việc ở đó mà muốn có con thì chỉ còn cách thôi việc. Nếu Kumiko làm vậy thì cả nhà chỉ còn cách trông vào đồng lương của một mình tôi ít nhất là trong một thời gian, nhưng điều đó rõ ràng là không thể. 
- Chắc mình phải bỏ đứa này thôi, - Kumiko nói với tôi bằng giọng vô cảm hôm bác sĩ thông báo cho nàng kết quả xét nghiệm. 
Có lẽ nàng có lý. Dù xét vấn đề theo cách nào đi nữa, đó vẫn là giải pháp hợp lý nhất. Chúng tôi còn quá trẻ, chưa chuẩn bị đầy đủ để làm cha mẹ. Cả Kumiko lẫn tôi đều cần thời gian cho bản thân mình. Chúng tôi phải tạo lập cuộc sống cho chính mình đã, đó là ưu tiên số một. Chúng tôi còn thiếu gì cơ hội để có con trong tương lai.

° ° °

Thế nhưng thực ra, tôi không muốn Kumiko phá thai. Có lần, vào năm thứ hai đại học, tôi trót làm một cô gái có mang - tôi quen cô ấy khi đi làm thêm ngoài giờ. Cô là một cô bé dễ thương, kém tôi một tuổi, hai chúng tôi rất hợp nhau. Dĩ nhiên là chúng tôi thích nhau, nhưng giữa chúng tôi chẳng có gì nghiêm túc, mà cũng không thể nào có chuyện nghiêm túc được. Chúng tôi chẳng qua chỉ là hai người trẻ tuổi cô đơn cần ai đó để tựa vào. 
Lý do làm cô ta có thai thì chẳng có gì khó hiểu. Tôi luôn luôn dùng bao cao su mỗi khi quan hệ với cô ta, nhưng một hôm tôi quên mang sẵn một chiếc. Chẳng còn cái nào cả. Tôi nói thật với cô ta vậy, cô ta ngần ngừ vài giây rồi nói: "Ồ, chẳng sao, hôm nay chắc không dính đâu". Chỉ một lần ấy là đủ. 
Tôi vẫn không tin hẳn được là mình đã "làm một cô gái có mang", nhưng tôi biết rõ rằng phá thai là giải pháp duy nhất. Tôi ráng gom góp tiền rồi đi cùng cô đến bệnh viện. Chúng tôi đáp xe lửa đến một thị trấn nhỏ ở Chiba tại đó một người bạn của cô đã giới thiệu cô với bác sĩ. Chúng tôi xuống xe ở một nhà ga tôi chưa hề nghe tới và thấy hàng ngàn căn nhà bé tí, tất cả đều rập cùng một khuôn, xúm xít vào nhau mà trải dài trên các ngọn đồi thoai thoải đến tận chân trời. Đó là những khu dân cư mới xây dựng trong những năm gần đây dành cho những người trẻ tuổi làm công sở không đủ tiền mua nhà ở Tokyo. Bản thân nhà ga thì lại mới tinh, ngay trước cửa ga là những cánh đồng lúa nước bạt ngàn, rộng hơn bất cứ cánh đồng nào tôi từng thấy. San sát hai bên phố là bảng hiệu các hãng chuyên buôn bất động sản. 
Phòng đợi của bệnh viện chật cứng các bà trẻ tuổi bụng chửa vượt mặt, hầu hết trong số đó hẳn đã lấy chồng được bốn, năm năm, nhờ vay tín dụng ngân hàng mà mua được nhà ở ngoại ô, an cư rồi mới quyết định sinh con. Gã trai duy nhất ở đó là tôi. Các bà bầu nhìn tôi với vẻ tò mò không giấu giếm đồng thời chẳng tỏ ra chút thiện ý nào. Chỉ cần liếc qua ai cũng biết tỏng tôi là một thằng lỏi sinh viên chẳng may làm bạn gái có bầu, giờ phải đưa cô ả đi nạo thai. 

Sau khi giải quyết xong, tôi và cô gái đáp xe lửa về lại Tokyo. Chuyến tàu lúc chập tối về thành phố hầu như vắng ngắt. Tôi xin lỗi cô ta. Vì tôi bất cẩn mà cô phải khổ sở thế này, tôi nói. 
- Đừng cả nghĩ thế, - cô bảo. - Ít nhất thì anh cũng đã đi với em tới bệnh viện và trả tiền viện. 
Chẳng bao lâu sau đó tôi và cô ấy thôi gặp nhau, nên tôi chẳng bao giờ biết cô ấy giờ ra sao, nhưng suốt một thời gian rất dài sau vụ phá thai - thậm chí cả sau khi chúng tôi đã chia tay - tâm trạng tôi vẫn rối bời. Mỗi khi nhớ lại cái ngày đó, trong tâm trí tôi lại hiện lên hình ảnh những thiếu phụ mang thai ngồi chật cứng phòng đợi trong bệnh viện, ánh mắt đầy lo âu. Và tôi không khỏi nảy ra ý nghĩ lẽ ra mình không bao giờ nên làm cô ấy có mang. 
Trên chuyến tàu về nhà, để an ủi tôi - vâng, an ủi chính tôi -, cô gái kể tôi nghe mọi chi tiết việc đó diễn ra khá nhẹ nhàng. - Thật ra không kinh khủng như anh nghĩ đâu. Chẳng lâu lắm, mà cũng không đau. Mình chỉ việc cởi quần áo rồi nằm đó. Ừ thì cũng mắc cỡ chứ, nhưng bác sĩ dễ thương lắm, y tá cũng vậy. Dĩ nhiên là họ giảng ột hồi, nào là từ nay trở đi phải cẩn thận hơn nữa. Thành thử anh đừng khổ sở thế. Một phần là lỗi của em mà. Em mới là người đã nói không sao đâu. Đúng không? Vui lên đi nào. 
Tuy nhiên, suốt quãng đường dài trên xe lửa đến thị trấn nhỏ ở Chiba rồi suốt quãng đường về, tôi cảm thấy mình đã trở thành một con người khác. Cả sau khi tôi đã tiễn cô gái về nhà rồi trở về phòng, nằm trên giường nhìn chong chong lên trần nhà, tôi cảm thấy sự thay đổi ấy. Tôi đã là một tôi khác, và tôi không bao giờ có thể trở lại là tôi như trước nữa. Sở dĩ thành ra vậy là vì tôi biết mình không còn trong trắng nữa. Đây không phải cái cảm nghĩ nhuốm mùi đạo đức rằng mình đã làm điều quấy, hay sự giày vò bởi ý thức về tội lỗi. Tôi biết mình đã phạm sai lầm khủng khiếp, nhưng tôi không tự trừng phạt mình vì chuyện đó. Đó là một sự kiện vật lý mà tôi phải đương đầu một cách lạnh lùng và hợp logic, nằm ngoài chuyện trừng phạt hay không trừng phạt.

° ° °

Điều đầu tiên nảy ra trong đầu tôi khi biết Kumiko có mang là hình ảnh các thiếu phụ mang bầu ngồi chật cứng phòng đợi bệnh viện. Hay đúng hơn là cái mùi đặc biệt trong không khí ở nơi đó. Tôi không biết đó là mùi gì - nếu như quả thật đó là mùi của một cái gì. Có khi chỉ là cái gì đó giống như mùi thôi. Khi y tá gọi tên cô gái, cô chầm chậm đứng dậy khỏi chiếc ghế nhựa cứng rồi đi thẳng về phía cửa. Ngay trước khi dừng lại, cô liếc tôi, trên môi cô thoáng nụ cười - hoặc cái còn lại của nụ cười mà cô đã đổi ý thôi không nhoẻn nữa. 
Tôi biết đối với vợ chồng tôi việc có con là không thực tế, nhưng tôi cũng không muốn Kumiko phá thai. Khi tôi nói với nàng vậy, nàng trả lời: 
- Chuyện đó mình đã nói rồi mà. Nếu bây giờ có con thì em sẽ mất việc, còn anh sẽ phải tìm công việc nào lương cao để có tiền nuôi em và con. Mình sẽ không còn dư tiền cho bất cứ chuyện gì khác. Có muốn làm gì cũng chẳng được. Từ nay trở đi khả năng thực tế cho chúng mình sẽ thu hẹp đến chẳng còn gì nữa. Anh có chịu được như vậy không? 

- Được, - tôi nói. - Anh nghĩ là anh chịu được. 
- Thật á? 
- Nghĩ kỹ anh thấy anh có thể tìm việc được chứ, ông cậu anh chẳng hạn, ông ấy sẽ tìm giúp. Ông ấy đang muốn mở một chỗ mới nhưng không tìm ra người tin cẩn để quản lý. Anh tin chắc nếu làm cho ông ấy thì sẽ kiếm được khá hơn nhiều so với hiện nay. Đó không phải là công ty luật, thì đã sao? Công việc đang làm hiện giờ anh có thích lắm đâu. 
- Vậy là anh sẽ quản lý nhà hàng? 
- Anh tin nếu thử làm thì chắc là được. Với lại, trong trường hợp bức bách, anh còn ít tiền mẹ để lại kia mà. Chúng mình không chết đói đâu. 
Kumiko im lặng, trầm ngâm suy nghĩ hồi lâu, khóe mắt nheo nheo tạo thành nhiều nếp nhăn nhỏ xíu. Nàng có những cách biểu cảm nho nhỏ như vậy mà tôi rất thích. 
- Nghĩa là anh muốn có con sao? - nàng hỏi. 
- Anh không biết, - tôi đáp. - Anh biết em đang có mang, nhưng anh vẫn chưa thật sự hiểu ra rằng mình có thể sẽ làm cha. Anh cũng không thật sự biết nếu có con thì cuộc sống của chúng mình sẽ thay đổi ra sao. Em thích công việc của mình, thành thử để em phải mất việc thì hẳn là một sai lầm. Mặt khác, anh nghĩ hai chúng ta cần nhiều thời gian hơn cho nhau, nhưng anh cũng lại nghĩ có đứa con thì thế giới của chúng mình sẽ rộng mở hơn. Anh không biết đằng nào đúng. Anh chỉ cảm thấy anh không muốn em phá thai. Anh không thể bảo đảm điều gì hết. Anh không dám chắc trăm phần trăm bất cứ chuyện gì, cũng không có giải pháp nào hay ho cả. Anh chỉ có cái cảm giác như vậy thôi.