Trong thời gian tạm ở nhà cô cô, ta như trở về thời kỳ thiếu nữ không buồn không lo.
Tính cách cô cô ta giống thím, nhưng quan niệm của hai người lại chênh lệch rất lớn. Thím cảm thấy suy cho cùng thân phận bây giờ của ta đã khác, mọi việc không nên để ta tốn sức, cho nên chỉ nuôi ta một cách cẩn thận, không khác gì cách Lý Tư Diễm nuôi ta.
Cô cô ta thì khác, cô kế thừa cảm giác sứ mệnh kỳ quặc của người Thẩm gia chúng ta, nói cách khác chính là vô cùng yêu công việc.
Ngày thứ hai ta tới, cô dậy thật sớm, gõ cửa ta rầm rầm. Tiểu Chi nghiêng người đón cô vào nhà, sợ sệt gọi một tiếng "bà cô". Cô cô ngoảnh mặt làm ngơ, chỉ túm ta từ trong chăn ra, nói: "Sáng bảnh mắt ra rồi ngủ cái gì mà ngủ. Dậy, đi làm cùng cô cô!"
Ta mơ màng ngái ngủ, mơ quay về năm đó bị Tố Hành cưỡng chế xốc chăn lên.
Thấy cô cô hành động như thế, không chỉ là Tiểu Chi, ngay cả các ám vệ nằm sấp trên đầu tường cũng ngơ rồi.
Từ khi ta bắt đầu trầm uất đến nay, mọi người đều dịu dàng nhỏ nhẹ với ta, sợ câu nào làm ta tổn thương. Hành vi thô bạo như vậy của cô cô ta đã lâu chưa từng thấy.
Dượng bị vợ quản chặt, ở đằng sau vỗ tay bôm bốp: "Y Y anh dũng! Y Y thật tuyệt!"
Y Y chính là nhũ danh của cô cô ta, nhũ danh của nhà ta ưa chuộng từ láy.
Thục Thục bê chậu rửa mặt đi ngang qua, hớn hở nói với Tiểu Chi mang vẻ mặt "ôi vãi": "Bà cô vẫn như ngày xưa, ồn ào náo nhiệt, công bằng bình đẳng, thế này mới giống Thẩm gia."
***
Sáng sớm ta đã bị cô cô bắt đi làm việc. Do Thượng Quan Lan muốn dẫn khuê nữ nàng đi thăm hỏi thân thích nên bỏ qua cảnh này, vì vậy mà tiếc nuối rất lâu.
"Cô thật sự dẫn ngươi đến nha môn?"
Lúc chạng vạng tối mỗi người chúng ta hồi phủ, Thượng Quan Lan ngồi trong phòng ta tán gẫu với ta, cảm thấy không thể tưởng tượng được: "Còn bảo ngươi chép sách?"
"Đúng vậy." Ta xoa bóp cổ tay bủn rủn của mình: "Vừa vào cửa đã dúi cho ta một bộ bút mực, bảo ta làm văn cho cô xem thử."
"Ngươi làm không?" Thượng Quan Lan không nhịn được hóng hớt.
"Làm, còn bị cô mắng. Cô nói ta không chịu tiến bộ, viết văn cẩu thả, chữ viết yếu ớt không có lực, khiến cô mất mặt."
Cô cô mắng người luôn luôn cực kỳ gay gắt, Thượng Quan Lan nghe đến hãi hùng khiếp vía.
Thượng Quan Lan xụ mặt xuống, ánh mắt láo liên có phần chột dạ: "Xin lỗi nhé Anh Tử, ta không ngờ ngươi đã hai mươi rồi, làm nữ nhân của Hoàng đế rồi, cô cô ngươi còn ấn đầu ngươi bắt ngươi làm văn."
Ta lại bật cười: "Cho dù ta lớn đến tám mươi tuổi, cô cô vẫn rèn giũa ta như thường."
Tính ra đã rất nhiều năm ta không đặt chân vào Sử quán. Hôm nay ngơ ngơ ngác ngác bị cô cô mang vào, cảm giác như đã mấy đời.
Khi ngửi thấy mùi sách mọt quen thuộc, lòng ta chợt bình yên lại, dường như nhiều năm gian khổ trắc trở như vậy chỉ là một cơn ác mộng. Bây giờ ta tỉnh dậy từ cơn mơ u ám này, trở lại nơi ta thuộc về.
Mạnh Tự nói không sai, chúng ta đâm rễ vào trong kinh thư phần phật, khi tín ngưỡng cuộc đời sụp đổ, nơi này là chỗ chữa lành sau cùng của chúng ta.
Con người luôn cần phải tìm chút chuyện để làm vì bản thân, để đối đầu với sự hư vô của vận mệnh.
Cô cô biết rõ điểm này: Không làm việc, sớm muộn cũng tàn phế.
Nói từ góc độ này, thực ra cô hiểu ta hơn thím nhiều.
Bởi vì ta đã từng giống như cô khi còn trẻ, hăng hái nhiệt huyết, tài hoa hơn người, tùy hứng làm bậy. Dù là bị nam nhân giày vò đến sức cùng lực kiệt, bản năng vẫn sẽ nắm chặt cán bút.
"Không đúng." Thượng Quan Lan đột nhiên đặt đồ ăn vặt trong tay xuống, vẻ mặt nghiêm túc: "Bây giờ ngươi là Hoàng hậu, đồng liêu trong Sử quán Lạc Dương nhìn thấy ngươi còn không sợ phát ngất ư?"
Ta lắc đầu: "Sao có thể? Bọn họ đều bình tĩnh cực kỳ. Làm nghề Sử quan chúng ta quan trọng nhất chính là tĩnh tâm, Thái Sơn đổ trước mặt mà không đổi sắc."
Tiểu Lan còn lâu mới thèm uống bát "súp gà" này, thẳng thừng dứt khoát phỉ nhổ: "Mọt sách đều như vậy cả."
***
Ở Lạc Dương một mạch nửa năm. Khi đi tha thướt cành dương, khi về mưa tuyết phũ phàng tuôn rơi¹. Hàng ngày cô cô mang ta đến Sử quán Lạc Dương làm việc. Thoạt đầu là chép sách luyện chữ, về sau ta dần dần lấy lại trình độ nghiệp vụ, cô bắt đầu để cho ta chỉnh sửa ghi chép của các huyện.
(1) Trích bài thơ "Thái vi 6" của Khổng Tử (Bản dịch của Nguyễn Văn Thọ)
Ta rất thích công việc này.
Thường ngày ghi sử, luôn là nghiên cứu những câu chuyện đế vương tướng lĩnh, công hầu tử tước. Ghi chép của huyện lại là ghi chép cuộc sống của người bình thường nhiều hơn, tràn ngập lửa khói yên bình.
Ngày nghỉ, cô cô sẽ mang ta đi vùng ngoại ô du ngoạn, ghé tìm phong cảnh các nơi, cũng biên soạn thành tập.
Cô giở bản thảo mình góp nhặt cho ta xem, một xấp thật dày, thoang thoảng mùi mực cũ, trên bìa viết một tiêu đề tùy ý: Ghi chép phong cảnh Lạc Dương.
Cô nói với ta: "Nếu con thích thì có thể tự viết một bản. Hoàng đế mới đưa cho con giấy mới cống năm nay từ trong cung đến, cũng nên nghĩ cách dùng hết. Mặc dù con người thối nát, nhưng đồ tặng lại là vô tội, không thể lãng phí."
Cô bảo tỳ nữ mang những vật ngự ban mới đến này ra. Ta vươn hai ngón tay vê giấy tuyên trắng tinh, thật lòng nói: "Giấy này đúng là tốt."
Cô cô cũng cảm thấy giấy này không tệ, nhưng tính cách cô kiêu ngạo, chỉ lạnh lùng "hừ" một tiếng: "Nếu không phải nể mặt cháu gái, bà đây còn lâu mới thèm ân huệ của tên chó chết này."
Về thái độ đối với Lý Tư Diễm, lập trường của cô cô ta kiên định hơn thím nhiều. Bất luận nghe người ngoài tâng bốc điểm tốt và chân tình của Hoàng đế đối với ta như thế nào, cô chỉ cười khẩy nói: "Đáng đời hắn. Ai bảo hắn hành hạ Anh Tử thành như vậy? Phúc phận này cho ngươi, ngươi có muốn không?"
Quả thực, căn bản không có mấy ai dám muốn cái phúc phận này, cũng căn bản không có mấy ai dám chọc cô cô ta rước xui xẻo.
May cho Lý Tư Diễm là gặp phải ta, tính cách miễn cưỡng được coi là mềm yếu, nếu năm đó hắn gặp phải cô cô ta... Có lẽ hắn đã không còn trên thế giới tươi đẹp này nữa rồi. Dù sao cô cô ta điên lên, ông trời cũng không gánh được.
Châm ngôn nói rất hay: Nồi nào úp vung nấy, điên khùng thì phải để điên khùng điên hơn trị.
Rút kinh nghiệm xương máu, ta thua ở chỗ không đủ điên.
Nhưng mà bây giờ ta không muốn nghĩ những chuyện bực mình này nữa, cười cười, đổi chủ đề: "Cô cô còn chưa gặp Hòa Hi phải không, chi bằng qua mấy hôm nữa cùng con đi xem con bé chọn đồ vật đoán tương lai đi."
Cô cô thoáng giật mình: "A, cũng phải. Con đến đây lâu như vậy rồi, chưa một lần quay về thăm tiểu Công chúa... Hoàng đế cũng nhịn được?"
Ta rất là tự tin: "Chỉ cần con sống, bất luận con làm gì hắn cũng nhịn được."
Trong thời gian hơn nửa năm nay, Lý Tư Diễm thường xuyên chạy tới Lạc Dương thăm ta. Lúc tâm trạng ta tốt sẽ gặp hắn một lần, có đôi khi ta không muốn gặp hắn, hắn chỉ có thể tội nghiệp theo gót thị vệ của hắn nằm sấp ở bờ tường nhìn ta vài lần.
Nhưng sự lãnh đạm của ta không hề dập tắt nhiệt tình của hắn. Hắn vẫn kiên trì chạy tới Lạc Dương. Dù ta không để ý đến hắn, hắn ở gần ta một chút cũng tốt rồi.
Thời gian đó, hắn cũng từng muốn ôm con gái tới cho ta xem. Chỉ là lộ trình dài như vậy, đối với một em bé như Hòa Hi mà nói quả thực rất khó chịu nổi. Dù trên xe ngựa trải đệm dày, tiểu nha đầu vẫn không thể quen với khí hậu.
Cha con bé hồi nhỏ màn trời chiếu đất, cuộc sống gian nan, cho nên một khi có con gái, chỉ luôn muốn mang thứ tốt nhất trên thế gian đến cho con bé. Ăn thì sàng lọc kỹ càng, nguyên liệu ngàn vàng khó có được; ngủ thì mềm nhẹ như mây, giường đệm của trẻ con thích nhất. Nói ngắn gọn, con gái nhỏ của ta sinh ra phải lùi về vạch đích.
Nhưng nhược điểm của việc làm như vậy là hắn vô tình nuôi tiểu nha đầu thành yếu ớt mong manh, kén ăn chọn giường, căn bản không chịu nổi mấy canh giờ tàu xe mệt mỏi.
Không có cách nào chăm sóc tốt cho cảm xúc của khuê nữ hắn, hắn chỉ đành tiếc nuối từ bỏ, đổi thành thuê một đống họa sĩ cung đình, cách mấy ngày vẽ một bức chân dung của con gái mang đến Lạc Dương cho ta xem.
Kỹ thuật vẽ tranh chân dung không đồng đều. Thông thường, vẽ tương đối tốt đều xuất từ tay họa sĩ cung đình, vẽ tương đối tạm được thì đều là cha ruột nữ nhi chấp bút.
Ta nhìn xấp chân dung trẻ con kia, không nhịn được thở dài.
Con người Lý Tư Diễm này rất cực đoan, làm việc không có nguyên tắc ranh giới gì, cay nghiệt lên thì thủ đoạn có thể tàn nhẫn đến không thể tưởng tượng nổi. Nhưng một khi đối tốt với ai đó lại sẽ răm rắp nghe lời, muốn trăng trên trời cũng hái cho được.
Song, suy cho cùng, loại phương pháp giáo dục này không lành mạnh.
Trong quá trình trưởng thành không có tấm gương ưu tú, dẫn đến Lý Tư Diễm hoàn toàn không biết nuôi con.
Chỉ cho con bé cái ăn cái mặc tốt nhất thì có là gì? Chiêng trống, cỗ bàn, sao đủ quý? Thẩm gia chúng ta chưa bao giờ tôn thờ lời bậy bạ nghèo nuôi con trai, giàu nuôi con gái gì đó. Đối xử với con trai con gái bình đẳng như nhau, đặt giới tính sang một bên, trước tiên phải coi chúng là một người kiện toàn để bồi dưỡng.
Nuôi dưỡng niềm vui của con gái thì có thể để cho hắn, nhưng dạy bảo con gái vẫn phải để đích thân ta.
Suy cho cùng, Lý Tư Diễm đã dự liệu đúng một việc, ta đã sinh ra Hòa Hi thì không thể nào hoàn toàn vứt con bé cho cha nó.
Thẩm gia chúng ta có một loại theo đuổi gần như cố chấp với giáo dục thế hệ sau. Đây là ngọn nguồn gìn giữ thanh lưu thế gia của nhà chúng ta trường thịnh không suy, cũng là lý do khiến ta không cách nào nhẫn tâm vứt bỏ con gái.
Cha con bé khốn kiếp, nhưng con gái của ta lại vô tội.
***
Rét đậm tháng chạp, mấy ngày trước khi Hòa Hi chọn đồ vật đoán tương lai, Lý Tư Diễm đích thân chạy tới Lạc Dương đón ta. Lúc hắn đạp lên tuyết mới vào cửa, ta đang ngồi trong sân đình Sử quán Lạc Dương đánh cờ cùng đồng nghiệp.
Đồng nghiệp này nhỏ hơn ta hai tuổi, năm nay mới tới làm ở Sử quán. Quan hệ đồng nghiệp vẫn chưa thân quen, cho nên không ai nói cho hắn biết thân phận của ta, hắn chỉ coi ta là biên soạn bình thường.
Đám người Sử quán phần lớn tẩm ngẩm tầm ngầm và vô tình. Ai nấy làm việc như cái máy viết chữ. Hắn bắt chuyện khắp nơi lại nhiều lần trắc trở, cuối cùng toàn bộ Sử quán chỉ có ta bằng lòng đáp lại hắn, cho nên... hai chúng ta cứ thế mà trở thành đồng bọn nghệ thuật cờ vây.
Tuyết trên cành mai trước đình tí tách rơi xuống, đúng lúc ta đi nhầm một nước, định đi lại, tay đối phương đè móng vuốt nôn nóng của ta: "Không được, có chơi có chịu, đưa tiền đây!"
"Đưa thì đưa!"
Ta hậm hực móc ra năm đồng tiền ném cho hắn, lúc này hắn mới hài lòng buông tay ta ra.
Chỉ có điều, lúc tay hắn chạm đến tay áo ta, ta cảm giác rõ ràng sau lưng ớn lạnh như có một ánh mắt u oán nhìn chằm chằm vào mình vậy.
Loại cảm giác này hết sức quen thuộc, tay cầm cờ của ta hơi run.
Văn lại hỏi ta: "Sao vậy tỷ? Bị thua không vui?"
Ta lắc đầu: "Tốt nhất ngươi đánh nhanh lên, không thì có người sắp đến đánh ngươi đấy."
Văn lại ngơ ngác: "Tỷ nói cái gì?"
Ta đẩy hắn về phòng chính của Sử quán: "Thằng nhóc thối này sao lại lắm điều vậy, mau quay về cho ta."
Sau khi đuổi hắn đi, ta nhìn xung quanh một phen, thản nhiên nói: "Ngươi ra đi."
Bóng đen lóe lên, Lý Tư Diễm từ đầu tường nhảy xuống, cẩn trọng đứng trước mặt ta, bờ môi mím chặt.
Ta thấy bộ dạng cô vợ nhỏ này của hắn, quả thực giận mà không chỗ phát tiết: "Ngươi làm cái gì vậy? Đường đường là vua một nước, cửa chính không đi, chỉ biết nằm sấp ở đầu tường. Làm sao? Lại định phát bệnh? Muốn xử lý bạn cờ của ta một trận?"
Lý Tư Diễm vốn thấy ta tùy tiện để người khác chạm vào, khắp người tỏa ra lòng oán ghét, đột nhiên bị ta trách móc xối xả, hắn lập tức ỉu xìu xuống.
Hắn nào dám động vào đồng nghiệp của ta? Một khi làm không gọn gàng bị ta biết được, chắc chắn ta phải cau mặt với hắn nửa năm, một năm, hắn lỗ nặng.
Thế là, hắn thử thăm dò kéo tay ta, lấy lòng nói: "Ai bảo trẫm muốn động vào hắn? Trẫm thấy hắn lanh lợi, muốn ban thưởng chút cho hắn mà."
Ta lườm một cái trong lòng, hừ, bà đây tin ngươi cái con khỉ!
Khỏi cần phải nói ánh mắt uất nghẹn lặng lẽ vừa rồi ta quen thuộc cỡ nào.
Lúc hai người chúng ta nói chuyện, Văn lại Sử quán bị ta đẩy về kia không hiểu sao quay lại, thấy bên cạnh ta có một nam nhân đang đứng, Văn lại kia thốt ra một tiếng "ô", gãi đầu nói: "Tỷ, đây là... phu quân của tỷ? Tỷ thành hôn rồi?"
Lý Tư Diễm chưa kịp mở miệng, ta đã lạnh lùng tranh trả lời: "Ta không phải phu nhân của hắn, ta là ân công của hắn."
"À à, ân công." Văn lại gật gật đầu cái hiểu cái không.
"Ta còn tưởng tỷ thành thân rồi nữa chứ, làm ta giật cả mình, ha ha ha ha ha."
Sau giây phút xấu hổ, Văn lại tươi cười chân thành, điên cuồng vỗ vai ta.
Khuôn mặt Lý Tư Diễm lập tức trở nên âm u.
Con cún ngốc này không hề hay biết, vui vẻ nói: "Vốn là ta muốn giới thiệu mấy người tài tuấn nhà thân thích cho tỷ, thấy có người đàn ông đứng bên cạnh tỷ, suýt nữa tưởng là không được rồi, ha ha ha ha ha ha."
Khuôn mặt Lý Tư Diễm lại đen thui.
Ta trừng hắn một cái mang tính cảnh cáo.
Hắn tức đến lồng ngực phập phồng, răm hàm cắn chặt, nhưng ngại tư thế che chở con của ta, vẫn là không dám nổi giận.