Để trả lời tôi, cô Takazuru tội nghiệp mím chặt đôi môi run run, và tự nhiên ứa nước mắt ra, nước mắt nhiều đến nỗi cặp mắt tròn nhỏ của cô ta nhìn tôi như nhìn từ hai vũng nước.

- Thỉnh thoảng ông Nobu không biết mình có vẻ gay gắt – tôi nói – nhưng chắc ông ta thích cô, Takazuru à, vì nếu không, tại sao ông ta mời cô đến?

- Theo em thì ông ta mời em đến vì em là người không xứng với ông – cô ta đáp – một lần ông ta nói tóc em có vẻ sạch sẽ, rồi ông ta nói với em đấy là sự thay đổi rất tuyệt.

- Thế mà cô gặp ông ta luôn cũng lạ đấy – tôi nói – Tôi mong được gặp ông ta từ nhiều tháng nay.

- Ồ, đừng, chị Sayuri! Ông ta đã nói em đối với chị chẳng nghĩa lý gì hết. Nếu ông ta gặp lại chị, ông ta chỉ nghĩ đến cái xấu của em thôi. Đáng ra em không nên làm phiền chị vì những vấn đề khó khăn của em, thưa chị, nhưng….em nghĩ chị biết những chuyện có thể giúp em làm cho ông ta vừa lòng. Ông thích những chuyện kích thích, nhưng em không biết nói gì hết. Mọi người đều nói là em không sáng ý.

Người ở Kyoto được huấn luyện đã nói những chuyện như thế, nhưng tôi ngạc nhiên khi thấy cô gái này nói năng thật thà. Nếu ông Nobu xem cô ta chỉ là cái cây cho con hổ mài vuốt thì chẳng có gì làm cho tôi ngạc nhiên.

Tôi không thể giúp gì được cho cô ta, cho nên cuối cùng tôi khuyên cô ta tìm đọc những cuốn sách có nội dung lịch sử mà ông Nobu thích, rồi khi gặp ông ta, kể lần lượt cho ông ta nghe. Chính tôi cũng thỉnh thoảng làm thế - vì có nhiều ông chỉ thích ngồi tựa lưng vào ghế, lim dim mắt, lắng nghe giọng của đàn bà kể chuyện. Tôi không biết như thế có làm cho Nobu vui lòng không, nhưng Takazuru có vẻ rất mừng khi nghe tôi khuyên thế.

Thế là tôi biết chỗ tìm ra Nobu, tôi quyết định đi tìm gặp ông ta. Tôi rất buồn vì đã làm cho ông ta giận tôi, và nếu không có ông ta, không bao giờ tôi gặp được ông Chủ tịch. Tôi không muốn gây đau khổ cho Nobu, nhưng tôi hy vọng gặp được ông ta, tôi sẽ tìm cách để nối lại tình bạn. Khó khăn cho tôi là tôi không thể vào phòng trà Awazumi vì không được mời, tôi không có quan hệ chính thức với phòng trà này. Cho nên cuối cùng tôi quyết định vào buổi tối nào có thể đi qua trước cửa phòng trà được, tôi đến đấy, với hy vọng gặp Nobu. Tôi biết thói quen của ông rất rõ, cho nên tôi đoán được ông ta đến vào giờ nào.

Tôi thực hiện kế hoạch này suốt tám chín tuần. Rồi một buổi tối, tôi thấy ông từ sau chiếc limousine bước ra trên con đường nhỏ tối tăm trước mặt tôi. Tôi biết đấy là ông ta, vì ống tay áo rỗng kẹp lên vai, nhìn vào không thể nào lầm được. Khi tôi đến gần, người tài xế đưa cái cặp cho ông. Tôi dừng lại dưới ánh đèn lồng trên đường, thở phào nhẹ nhõm. Nobu nhìn về phía tôi như lòng tôi mong đợi.

- A, à – ông ta nói – không ai để ý ở đây đang có một geisha xinh đẹp – giọng ông ta bình thường, tôi không biết ông ta có nhận ra tôi không.

- Kìa thưa ông, trông ông giống ông bạn Nobu của tôi quá. Nhưng ông không thể là ông ấy được, vì ông ấy biến mất khỏi Gion rồi.

Người tài xế đóng cửa, chúng tôi đứng im lặng cho đến khi xe chạy.

- Tôi rất sung sướng được gặp lại ông Nobu, và may mắn cho tôi biết bao là ông đang đứng trong bóng tối chứ không phải trong ánh sáng.

- Thỉnh thoảng tôi không hiểu cô đang nói cái gì một chút nào hết. Chắc cô học điều này ở Mameha. Hay là có thể người ta dạy cho geisha nói năng như thế.

- Vì ông Nobu đứng trong bóng tối, tôi không thể thấy vẻ mặt giận dữ của ông ấy được.

- Ra thế. Vậy cô cho là tôi giận cô à?

- Tôi biết nghĩ sao khi người bạn cũ biệt tích suốt nhiều tháng trời? Tôi tưởng ông sẽ nói cho tôi biết ông quá bận không thể đến phòng trà Ichiriki được chứ.

- Tại sao cô khẳng định một việc như thế?

- Vì tôi biết ông thường đến Gion. Nhưng xin ông đừng bận tâm hỏi tôi làm sao tôi biết. Tôi sẽ nói cho ông biết nếu ông bằng lòng đi dạo một vòng với tôi.

- Được thôi. Vì đêm nay trời đẹp một cách dễ chịu.

- Ồ, ông Nobu, đừng nói thế. Tôi muốn ông nói như thế này “Vì tôi gặp người bạn cũ lâu ngày không gặp, nên tôi dẹp hết mọi chuyện khác để đi chơi với cô một vòng.”

- Tôi sẽ đi với cô một vòng. Cô nghĩ sao về lý do khiến tôi đi thì tùy cô.

Tôi nhẹ cúi chào bằng lòng, rồi chúng tôi cùng đi đến phía công viên Maruyama. Tôi nói:

- Nếu ông Nobu muốn em đừng nghĩ là ông giận, thì ông nên đối xử thân thiện hơn, chứ đừng làm như con báo đói mồi từ nhiều tháng nay. Thảo nào cô bé Takazuru tội nghiệp quá sợ ông…

- Vậy là cô ấy có nói chuyện với cô à? Phải rồi, nếu cô ta không giận điên lên như thế…

- Nếu ông không thích cô ta, tại sao mỗi lần ông đến Gion, ông cho gọi cô ta tới?

- Tôi không cho gọi cô ta tới, không lần nào! Chính người chị cả của cô ta đẩy cô ta đến với tôi. Cô nhắc đến cô ấy là bậy rồi. Thì ra cô tìm đến gặp tôi tối nay là để trách tôi không thích cô ta!

- Ông Nobu, thật ra em không “tìm đến gặp” ông đâu. Em đã đi quanh trên đường trước phòng trà này nhiều tuần lễ cốt để tìm ông đấy chứ.

Câu nói của tôi có vẻ làm cho ông Nobu suy nghĩ, vì chúng tôi đi lặng lẽ một hồi lâu. Cuối cùng ông ta nói:

- Đáng ra tôi không nên ngạc nhiên mới phải. Tôi biết cô là người rất đa mưu.

- Ông Nobu, em biết làm sao được? Em tưởng ông đã biến mất. Nếu Takazuru không đến tìm em, khóc lóc vì chuyện ông xử tệ với cô ta thì chắc em không biết tìm ông ở đâu cả.

- Phải, tôi biết tôi cứng rắn với cô ta. Nhưng cô ấy không lanh lợi như cô, hay nói trắng ra là không đẹp như cô. Nếu cô cho là tôi giận cô, quả cô đã nghĩ đúng.

- Xin hỏi em đã làm gì để cho người bạn cũ tức giận?

Đến đây ông Nobu dừng lại, quay mặt nhìn tôi, mắt buồn bã. Tôi cảm thấy lòng rạo rực vô cùng, sự rạo rực chỉ có với một số rất ít đàn ông trong đời tôi. Tôi đã nhớ ông ta biết bao, và tôi đã hành động sai trái với ông ấy biết bao. Nhưng tôi thấy xấu hổ khi nghĩ đến tình cảm này, tình cảm rạo rực tội nghiệp đáng thương.

- Sau nhiều công phu tìm hiểu – ông ta nói – tôi đã tìm ra được lý lịch ông danna của cô.

- Nếu ông hỏi em, chắc em đã vui lòng nói cho ông biết rồi.

- Tôi không tin cô. Giới geisha các cô rất kín miệng kín mồm. Tôi đã hỏi khắp Gion về ông danna của cô, nhưng ai cũng giả vờ không biết. Nếu tôi không hỏi Michizono thì chắc tôi không biết được, cô ấy đến giúp vui cho tôi vào một đêm, khi ấy chỉ có hai chúng tôi thôi.

Michizono lúc ấy vào khoảng năm mươi, bà ta là người từng nổi tiếng ở Gion. Bà ta không đẹp, nhưng thỉnh thoảng làm cho Nobu vui bằng cách nhăn mũi khi chào ông ta.

- Tôi yêu cầu bà ta chơi trò thi đấu uống rượu – ông ta nói tiếp – và tôi thắng, thắng mãi cho đến khi bà ta say ngất ngư. Khi ấy tôi hỏi gì bà ta cũng nói hết.

- Mưu mẹo đấy chứ!

- Bậy, bà ta rất vui. Không có gì gọi là mưu mẹo hết. Nhưng tôi nói cho cô nghe chuyện này nhé, khi tôi biết danna của cô là anh chàng nhà binh nhỏ con không ai mến phục, thế là tôi hết kính nể cô!

- Ông Nobu nói như thể em có quyền lựa chọn danna ình. Em chỉ có quyền chọn kimono để mặc thôi. Thậm chí…

- Tại sao cô biết ông ta có công việc bàn giấy như thế không? Vì không ai tin tưởng ông ta về công việc gì quan trọng hết. Tôi biết rất rõ về quân đội, Sayuri à. Ngay cả thượng cấp của ông ta cũng không tin dùng ông ta. Cô đã kết hợp với một tên ăn mày. Thực vậy, tôi đã từng thích cô, nhưng…

- Đã từng à? Thế ông không còn thích em nữa à?

- Tôi không thích những người khùng.

- Thật chua xót biết bao! Có phải ông chỉ muốn làm cho em khóc? Có phải em là đồ khùng vì danna của em là người ông không mến phục?

- Giới geisha các cô thật khiếp! Không có loại người nào đáng giận hơn. Đi đâu cũng xem lịch, rồi nói: “Ôi hôm nay không đi về hướng Đông được, vì lá số tử vi nói sẽ gặp rủi ro!” Nhưng đến khi có chuyện gì khó khăn có ảnh hưởng đến cuộc sống, thì các cô lại nhìn cách khác.

- Nhìn cách khác ít khó khăn hơn là nhắm mắt trước những việc mà chúng tôi không thể chặn đứng được.

- Có thật thế không? Này nhé, tôi đã biết đôi điều khi nói chuyện với Michizono vào cái đêm tôi làm cho bà ta say. Cô là con gái của nhà kỹ nữ, Sayuri à. Cô không có thể nói láo là cô không có quyền gì. Cô có quyền dùng ảnh hưởng của mình chứ, trừ phi cô mặc cho dòng đời trôi xuôi như con cá no mồi trôi xuôi theo dòng nước.

- Ước gì em tin cuộc đời này giá trị hơn dòng nước mang chúng ta trôi xuôi với cái bụng no nê.

- Đúng thế, nếu cuộc đời là dòng nước, cô vẫn được tự do lội bên này, bên kia, phải không? Nước phân dòng mãi, nếu nhảy nhót, vùng vẫy và biết sử dụng lợi thế của mình thì…

- Ồ em biết khi ta có lợi thế thì cuộc đời qúa tuyệt rồi.

- Nếu cô chịu khó nhìn xem, cô sẽ thấy các thứ có lợi khắp nơi. Trường hợp của tôi, ngay cả khi tôi không có gì cả ngoài hạt điều ăn còn lở dở, hay cái gì đại loại như thế, tôi sẽ không để cho nó phí phạm. Khi đến lúc ném nó đi, tôi sẽ tính toán cân nhắc để ném cho kẻ tôi không thích!

- Ông Nobu, có phải ông khuyên em ném những hạt điều đi không?

- Đừng đùa như thế, cô thừa biết tôi muốn nói gì rồi. Chúng ta rất giống nhau, Sayuri à. Tôi biết người ta gọi tôi là ông “thằn lằn”, còn cô là người đẹp nhất ở Gion. Nhưng ngay vào lần đầu tiên tôi gặp cô ở buổi thi đấu đô vật, khi ấy cô mới mười bốn tuổi, phải không? Tôi đã biết cô có tài xoay sở.

- Em thường nghĩ ông cho em là người giỏi giang hơn thực chất của em.

- Có lẽ cô nói đúng, tôi nghĩ cô giỏi giang thật Sayuri à. Nhưng hóa ra cô không biết thân phận của mình. Đem vận may của mình để ràng buộc với một người như ông Tướng ấy! Chắc cô biết tôi muốn chăm sóc cho cô tốt hơn chứ. Cứ nghĩ đến chuyện này là tôi quá tức! Khi ông Tướng này đi khỏi cuộc đời cô rồi, ông ta không để lại cái gì đáng nhớ cho cô hết. Có phải cô định tiêu phí tuổi trẻ của mình như thế không? Cô có thấy người đàn bà nào hành động như đồ điên là điên không?

Nếu chúng ta chà xát vải vào nhau mãi, vải sẽ chóng đổ xơ ra, lời lẽ của Nobu mài dũa vào tâm trí tôi, khiến tôi không thể giữ được bộ mặt bình thản như Mameha thường khuyên tôi phải che dấu sự bất bình. May cho tôi là tôi đứng vào chỗ tối, vì nếu Nobu thấy vẻ mặt đau khổ của tôi, thế nào ông ta cũng nghĩ xấu về tôi. Nhưng chắc sự im lặng của tôi đã phản bội tôi, vì ông ta đưa bàn tay duy nhất nắm lấy vai tôi, xoay tôi lại cho đến khi ánh sáng chiếu vào mặt tôi. Và khi ông ta nhìn vào mắt tôi, ông buông tiếng thở dài thất vọng.

- Sayuri, tại sao trông cô có vẻ già như thế này? – ông ta nói sau một lát im lặng – có lúc tôi quên là cô còn trẻ. Chắc cô sắp nói là tôi quá gay gắt với cô phải không?

- Em không mong đợi ông có thái độ như người khác.

- Tôi có thái độ tệ mạt khiến cho cô thất vọng. Đáng ra cô phải hiểu điều đó mới phải. Cô làm cho tôi thất vọng, hoặc vì cô quá trẻ, hoặc là vì tôi lầm…Có phải một trong hai cách ấy không?

- Ông Nobu, nghe ông nói những chuyện như thế này, em sợ quá. Em không biết là em có chịu nổi các tiêu chuẩn mà ông đưa ra để xét đoán em…

- Tiêu chuẩn gì thế? Tôi chỉ mong cô mở mắt mà đi thôi! Nếu cô sống theo số phận, sẽ có lúc cơ hội ngàn vàng xảy đến cho cô. Tôi không mong gì cái cô Takazuru điên khùng kia sẽ nhận ra được số phận mình, nhưng…

- Ông Nobu cứ gọi em là đồ điên cả buổi tối à?

- Chắc cô biết cô thường nghe tôi gọi thế khi tôi giận.

- Em biết ông không giận lâu. Vậy ông sẽ đến gặp em ở phòng trà Ichiriki được chứ? Hay mời em đến thăm ông được chứ? Tối nay em không có việc gì khẩn cấp, em có thể đến đấy ngay bây giờ cũng được, nếu ông yêu cầu em đến.

Khi ấy chúng tôi đã đi hết khu phố, đang quay về đứng trước cửa phòng trà.

- Tôi sẽ không yêu cầu cô – ông ta nói và đưa tay đẩy cửa.

Tôi không thể nào không thở dài khi nghe ông ta nói thế. Tôi phải gọi đây là tiếng thở dài ngao ngán vì trong tiếng thở dài đã chứa đựng nhiều nỗi thất vọng, giận hờn, buồn rầu…Tôi không biết nói sao cho hết.

- Ồ, ông Nobu – tôi nói – đôi lúc em thấy khó hiểu ông quá.

- Tôi dễ hiểu lắm, Sayuri à. Tôi không thích những việc áp đặt trước cho tôi.

Tôi chưa kịp trả lời, ông đã đi vào trong phòng trà và đóng cửa lại.