Buổi chiều hôm đó, ở
một nơi cách thành bốn mươi dặm, đội áp giải Điền Phong hợp nhất với
thương đội. Tống Vạn đi tới xe tù chở Điền Phong nói: “Điền đại nhân,
thật ngại, chúng tôi chỉ có thể dùng cách này đưa ngài ra, khiến ngài
chịu khổ.” Điền Phong mạc danh kỳ diệu nhìn Tống Vạn mở xe tù thả mình
ra, lại cởi bỏ hình cụ trên người: “Các người rốt cuộc là ai? Muốn làm
gì?” Tống Vạn cung kính đáp lời: “Đại nhân, chúng tôi kính trọng con
người đại nhân, biết Viên Thiệu muốn giết đại nhân, bèn nghĩ cách cứu
đại nhân ra, không thể nói rõ, xin đại nhân tha thứ.” Điền Phong nhìn
hắn sau đó nhìn thương đội, cuối cùng nhìn thân vệ của Viên Thiệu hỏi:
“Các ngươi… Ngươi không phải thân vệ của chủ công sao? Trong tay ngươi
có…” Sứ giả kia tiến lên: “Đại nhân, tiểu nhân không có cách nào khác.
Viên đại nhân đúng là đưa tiểu nhân bội kiếm tới ban chết cho ngài, bảo
ngài tự sát. Các tráng sĩ này…” hắn không nói Điền Phong cũng đã hiểu.
Nhìn Tống Vạn, Điền Phong cười lạnh: “Xem ra, ngươi là đầu mục của bọn
chúng. Hừ, các người có quan hệ gì với Đức Dụ thương đội? Bắt cóc ta thế này là muốn làm gì?” Tống Vạn nhíu mày: “Điền đại nhân, chúng tôi vì
kính nể đại nhân, cảm thấy Viên Thiệu đối xử bất công với ngài, cam
nguyện bất chấp nguy hiểm cứu tính mạng ngài, không phải muốn bắt cóc.”
Điền Phong nghe hắn nói vậy, lập tức nói: “Nếu vậy ta muốn đi, hảo ý của các ngươi ta xin nhận, Điền mỗ cáo từ.” Tống Vạn vội bước lên phía
trước chắn trước mặt ông ta, nhưng không biết phải nói gì. Điền Phong
cười lạnh một tiếng, tự trở lại xe tù, nhắm mắt không nói.
Tống Vạn ngây người nhìn Điền Phong, không biết làm sao mới tốt. Sứ giả Viên Thiệu lại tha thiết mong chờ nhìn người trước mặt: “Tống đại ca, lúc nào tôi có thể mang người nhà đi? Ở đây cách thành rất xa rồi.” Tống Vạn cười, gọi đầu lĩnh thương đội: “La ca, huynh mang theo vị huynh đệ này đi đi. Công tử đã giao phó, muốn sắp xếp thật tốt cho gia đình bọn họ, miễn cho họ hai năm thuế má.” Tiểu La lĩnh mệnh: “Tiểu Tống, ngươi gặp công tử thay ta chuyển lời thăm hỏi. Bảo người yên tâm, chúng ta sẽ làm tốt mọi chuyện.” Tống Vạn gật đầu, nhìn Tiểu La mang theo gia đình sứ giả rời đi. Hắn suy nghĩ một lúc rồi nói với Điền Phong: “Đại nhân, không phải tiểu nhân làm khó ngài, ngài muốn làm gì cứ nói thẳng với công tử nhà ta, tiểu nhân không dám làm chủ.” Điền Phong mở mắt nhìn hắn: “Công tử nhà ngươi? Hắn là ai?” Tống Vạn lắc đầu: “Tục danh công tử không phải chúng tôi có thể nói, mời đại nhân đổi xe theo chúng tôi đi.” Điền Phong bất đắc dĩ, đành phải ngồi lên xe ngựa thương đội đã chuẩn bị.
Ở dịch trạm, ta có chút lo lắng, tin tức Viên Thiệu trở về vừa tới. Nhưng mà bọn Tống Vạn vẫn chưa về, lỡ gặp phải Viên Thiệu, chúng ta coi như thảm. Đúng lúc ta không đợi nổi nữa, Tống Vạn cuối cùng cũng về đến nơi. Điền Phong nhìn thấy ta, lại không hề giật mình, ngược lại mặt lộ vẻ trào phúng: “Triệu Như. Hừ, sớm biết là ngươi.” Ta không để ý thái độ cứng rắn của ông ta, cười nói: “Điền đại nhân lợi hại như vậy, Triệu Như căn bản không nghĩ có thể lừa được ngài.” Điền Phong hẳn không ngờ ta lại lấy bộ dạng hảo chỉnh dĩ hạ* nói chuyện với ông ta, trước đây trong mắt ông ta, ta chẳng qua là một kẻ tiểu nhân, những kẻ tiểu nhân như vậy ở bên cạnh Viên Thiệu không chỉ có một, bình thường gặp ông ta đều cúi đầu khom lưng, ta dĩ nhiên cũng không ngoại lệ. Cho nên, thấy thái độ của ta hôm nay, Điền Phong có chút sửng sốt, có điều cũng rất nhanh phản ứng, lớn tiếng nói: “Triệu Như, ngươi mất công lớn như vậy đưa ta ra, cuối cùng là muốn gì?” Muốn làm gì à? Ta mỉm cười: “Điền đại nhân, ngài bây giờ có thể làm gì?” “Ngươi…” Điền Phong bị ta chặn họng không nói được gì.
Trong hai ngày qua, ta đã nghĩ cách đối phó với Điền Phong. Người này tính cách cương liệt, tài học cao, cũng rất kiêu ngạo, đây là loại sĩ tộc trong lòng coi khinh tất cả những kẻ khác, nhưng thể hiện rất nổi bật trên người ông ta. Ta không phải Viên Thiệu, phải mua chuộc đám sĩ tộc bộ dạng thối tha kiểu đó, cho nên phải hạ thấp ngạo khí của ông ta. Thấy Điền Phong bị ta nói cho nghẹn họng, ta lại lấy thái độ ung dung thong thả mỉm cười nói: “Điền đại nhân tài trí hơn người, tài học thế gian hiếm có, Triệu Như chẳng qua là một thương nhân nho nhỏ, sao dám làm gì ngài? Nếu ta là thương nhân, chuyện không có lợi tất nhiên không làm. Điền đại nhân ngài trong mắt ta, chẳng qua là lợi ích của ta thôi.” Nghe ta nói vậy, sắc mặt Điền Phong cần bao nhiêu khó coi có bấy nhiêu khó coi.
Ông ta hừ hừ nửa ngày, rốt cục cũng nói được một câu: “Triệu Như, ngươi muốn làm gì, cho Điền mỗ chút thoải mái được không?” Ta cũng thu hồi nụ cười nói: “Thoải mái? Điền đại nhân, ngài ra chủ ý cho Viên đại nhân, cũng đâu có cho người khác được thoải mái đâu, tại sao ta phải giúp ngài thoải mái?” Điền Phong kỳ quái nhìn ta: “Mưu kế của ta với ngươi có quan hệ gì chứ?” Ta cười lạnh: “Đại nhân tinh thông mưu lược, ngồi ở địa vị cao, tất nhiên chướng mắt nghề nghiệp này của ta, đối với chuyện làm ăn lại càng chẳng thèm ngó tới. Ta nghe nói ngài hiến kế cho Viên đại nhân, để thiết kỵ binh tập kích thành trấn bờ nam Hoàng Hà, khiến dân chúng quanh đó không được ổn định, nhằm kiềm chế Hứa Đô, khiến họ tiêu hao binh lực, vật chất, có việc này không?” Điền Phong cười lạnh gật đầu: “Không sai, nếu chủ công nghe lời ta, sao có…” Ta chặt đứt tưởng tượng của ông ta: “Không sai, ý tưởng của ngài đúng là rất tốt, Tào công từng thở dài, Viên Bản Sơ nếu dùng kế của Điền Phong, ta thật lo lắng; Quách Phụng Hiếu cũng nói qua, không dùng kế của Điền Phong, Viên Bản Sơ tất sẽ bại.” Điền Phong hừ lạnh một tiếng, ngẩng đầu nhìn trời không nói.
Mưu kế của Điền Phong đúng là rất tốt, cũng rất độc địa, nhưng mà, ta muốn phản bác lại kế sách ông ta cảm thấy đắc ý nhất, đả kích tự tin của ông ta, cho nên cũng hừ lạnh một tiếng: “Kế sách của ngài rất tốt, không ngừng dùng kỵ binh gây rối biên cảnh của Tào công, thực hiện chính sách nhiễu dân. Triệu Như bất tài, lại không nhìn ra kế này hay ở chỗ nào. Ta chỉ biết, Viên đại nhân nếu dùng kế này, dân chúng bờ nam Hoàng Hà phải chịu lầm than, người làm ăn chúng ta biết kiếm tiền ở đâu? Loại hành vi này có khác gì bọn Hung Nô ở Bắc Trường thành quấy nhiễu dân ta ở vùng biên giới đâu? Mà những người dân kia không có cuộc sống thoải mái, người làm ăn chúng ta cũng không thoải mái, ngài nói có phải hay không?” Điền Phong há to miệng: “Ngươi… Hừ, đây là chiến tranh, chiến tranh là chuyện hai bên, dân chúng…” Ta không nương tay với ông ta: “Dân đen như chúng ta chính là vật hy sinh cho chiến tranh, đúng không? Trong lòng ngài, dân đen như ta chính là tiện dân, sống hay chết không quan trọng đúng không? Đại nhân, ngài nếu thật sự nghĩ vậy, đừng trách Triệu Như vô lễ, chỉ sợ về mặt nào đó đại nhân còn không bằng dân đen như ta.”
Thấy Điền Phong nhíu mày, ta hỏi ông ta: “Điền đại nhân, tiểu nhân hôm nay xin thỉnh giáo ngài về Thành vương chi đạo**, được không?” Điền Phong nhìn ta: “Thành vương chi đạo?” Ta gật đầu: “Từ xưa đến nay, Tam Hoàng Ngũ Đế, vạn dân đều kính ngưỡng. Hạ, Thương, Chu, Xuân thu, Chiến quốc, Tần mãi cho đến Đại Hán hôm nay, đại nhân cho rằng các vị vua khai quốc của các triều đại vì sao lại thành công?” Điền Phong lắc đầu: “Ngươi là một thương nhân, lại hỏi vấn đề này? Thành vương chi đạo, người thắng làm vua, người thua làm giặc, đó là đạo lý từ xưa, có gì kỳ lạ đâu! Tam Hoàng Ngũ Đế là thủy tổ của chúng ta, các vị vua khai quốc khác đương nhiên dựa vào bản lĩnh của mình, khai sáng triều đại mới. Thái Tổ cũng là giết bạch xà khởi nghĩa, bằng vào năng lực của mình đạt được sự nghiệp.” Nhìn ánh mắt khinh thường của ông ta, ta biết trong lòng ông ta chỉ sợ đang nói, ngươi là thường dân, hiểu được đạo lý gì chứ?
Ta cười ha hả: “Vậy Triệu Như xin hỏi, ngài cảm thấy Viên đại nhân là người có năng lực đó sao? Ông ấy biết Thành vương chi đạo sao?” Điền Phong đỏ mặt, quay đầu không nói. Ta cười: “Xem ra, trong mắt đại nhân, Đông Phương Sóc dưới triều Võ Đế cũng là một tiểu nhân.” Điền Phong cắn răng không nói. Ta tự mình nói tiếp: “Đông Phương Sóc mặc dù lắm mưu kế thủ đoạn, nhưng cũng cống hiến cho Vũ Đế không ít, chỉ bởi ông ta là người khôn khéo, hiểu được ý tứ qua lời nói và sắc mặt, tuy rất được lòng Hoàng đế, lại cũng làm một ít việc đám người tự nhận mình cương trực công chính cho là vô liêm sỉ. Nhưng mà những người đó lại không hiểu, cái gì là nhẫn nhục. Bọn họ cho rằng, chỉ có trung thần như Tô Vũ mới là nhẫn nhục. Không, kỳ thực những người biết bảo vệ bản thân, thật sự vì nước vì dân, mới là nhẫn nhục. Những người đó chịu đựng sự châm chọc của thế gian, coi trọng chính là hạnh phúc của lê dân bá tánh cùng quốc gia. Nhìn cuộc đời Đông Phương Sóc, đã từng làm chuyện gì không có ích cho dân, có hại cho nước chưa? Những lời nói bộc trực của ông ta ít ỏi sao? Chẳng qua ông ta so với đại đa số người biết cách nắm bắt thời cơ hơn mà thôi.”
Điền Phong lại lộ ra ánh mắt đăm chiêu, ta không để ông ta có thời gian tự ngẫm, nói tiếp: “Tiểu nhân bội phục Đông Phương Sóc bởi vì ông ta từng nói với Vũ Đế một câu: nếu như Hoàng Thượng là minh chủ, sẽ không giết trung thần là thần, thần vì Hoàng Thượng dốc sức là sáng suốt; nếu như trung thần như thần bị Hoàng Thượng giết, tức là Hoàng thượng không phải là minh chủ, thần dốc sức phò tá hôn quân, cũng đáng chết. Đại nhân cảm thấy ngài lúc này nên chết hay không?” Ánh mắt Điền Phong cần bao nhiêu xấu hổ có bấy nhiêu xấu hổ, ông ta hiểu ý ta nói, nhưng không thể vứt bỏ thể diện, nên tối sầm mặt nói: “Triệu Như, xem như ngươi vì lo lắng mà cứu ta tới đây, cũng không cần móc mỉa ta như vậy! Ngươi cuối cùng có mục đích gì, nói thẳng ra đi.”
Ta cười lạnh một tiếng, không thèm để ý sự tức giận của ông ta, tiếp tục chủ đề của mình: “Triệu Như không có gia thế hiển hách, chưa từng được học hành, nhưng so với đại nhân vẫn hiểu một đạo lý. Cái gì là thành công? Như thế nào là Thành vương chi đạo? Hạ mất tới Thương, Thương mất tới Chu, Chu loạn lạc, sinh ra Xuân Thu chiến quốc, sau đó Tần diệt Lục quốc, nhất thống thiên hạ, cho tới lúc Thái Tổ diệt Tần, lập vương triều Đại Hán. Trong đó đương nhiên cũng có năng lực cá nhân của các vị đế vương, thủ hạ văn võ song toàn, nhưng mà, các vị ấy thật sự có thể thành đại nghiệp không phải dựa vào những thứ này, mà là dựa vào dân đen chúng ta, vào những lão bách tính bình thường. Sự thất bại của các triều đại không phải do bạo ngược sao? Bọn họ bạo ngược với ai? Với dân đen chúng ta. Những thành công của họ không phải được hậu nhân tôn vinh là nhân nghĩa anh minh sao, bọn họ nhân nghĩa anh minh với ai? Vẫn là dân đen chúng ta. Chưa nói Chu diệt Thương, bốn mươi vạn đại quân trước trận quay giáo; nói chuyện Thái Tổ đi, một trận chiến ở Trường An, bốn phía là quân Tần, bao nhiêu quân đã quy thuận; giằng co với Hạng Vũ hơn mười năm, dân chúng Quan Trung tranh nhau tới nương nhờ Thái Tổ. Đại nhân, Triệu Như xin hỏi, không có sự ủng hộ và tham gia của những người dân đen ấy, đại quân từ đâu mà có? Chi phí ăn mặc từ đâu ra? Dân nghèo thì của hết, dân lo thì nước vỡ, là đạo lý bất biến từ xưa, đại nhân lại không biết sao? Nhiễu dân chính là hại dân, ai bằng lòng ủng hộ kẻ hại dân? Đại nhân, chủ ý của ngài thật xằng bậy. Không phải tiểu nhân quá khích, chủ ý đó của ngài trong ngắn hạn có thể giúp Viên đại nhân lấy được quyền chủ động, nhưng mà về lâu dài, tất sẽ mất lòng dân. Ngài cho rằng mất đi sự ủng hộ của dân chúng, còn có khả năng thành đại nghiệp sao?”
Điền Phong ngây ngốc đứng đó, một câu cũng không thốt nổi. Ta nhìn ông ta, không chút thương tiếc nói tiếp: “Kỳ thực, phương pháp của đại nhân cũng tốt, nhưng mà Viên đại nhân không cần. Làm mưu sĩ, ngài lại không biết đạo lý chim khôn chọn cành mà đậu, hiền thần chọn minh chúa, cũng khó trách ngài một thân tài học, lại lưu lạc tới bước này.” Sắc mặt Điền Phong tái nhợt, cúi đầu không nói. Thấy cũng đã đủ, ta chậm rãi nói cho ông ta biết: “Triệu Như nói rõ cho đại nhân biết, vợ con ngài đã tới Hứa Đô rồi.” Thân thể Điền Phong rung lên: “Người nhà ta? Hứa Đô? Triệu Như, ngươi rốt cuộc là ai?” Ta cười hắc hắc: “Thương nhân. Ta tiếp nhận một cuộc mua bán, cứu đại nhân mang tới Hứa Đô. Tào công vì ngài trả giá không thấp.” “Tào Tháo? Xuất tiền cứu ta?” Ta gật đầu: “Không sai. Tào công cùng ngài đều hiểu rõ con người Viên đại nhân, kể từ khi biết ngài bị giam, than tiếc vạn phần, một mực thương tiếc tài học của ngài lãng phí. Tào công gọi Triệu Như tới, nói nếu Viên quân đại bại, Viên đại nhân tất gây bất lợi cho ngài, cho nên trả giá cao cho ta, bảo ta tùy tình hình mà hành động, lúc ngài gặp nguy hiểm tới tính mạng, sẽ cứu ngài ra. Ông ta tất nhiên sợ gia đình ngài vì kẻ tiểu nhân mà gặp nạn, bảo tiểu nhân trước tiên đưa bọn họ tới Hứa Đô.” Điền Phong miệng đầy vị đắng, không nói được lời nào, Tào Tháo ra tay rõ ràng vì ái tài, nhưng sao lại giống thủ đoạn ép buộc như vậy, ông ta thở dài một tiếng, nhắm mắt không nói.
Ta cũng không nói gì thêm, lệnh cho Tần Dũng chuẩn bị mọi thứ, lập tức xuôi nam. Hôm nay nói vậy là đủ cho Điền Phong từ từ suy nghĩ. Đương nhiên, để tránh đường Viên Thiệu trở về, chúng ta đặc biệt đi lòng vòng, theo đường Bộc Dương – Quyên thành về Hứa Đô. Đi lòng vòng như vậy, mục đích của ta còn muốn Điền Phong nhìn cuộc sống dân địa phương tốt đẹp thế nào, an bình thế nào. Những nơi đó phần lớn ở Duyện châu, vài năm qua áp dụng chính sách đồn điền, vô cùng hiệu quả, hơn nữa nhiều gia đình đều là người nhà quân Thanh châu cũ, ở nơi này được sắp xếp rất tốt, Điền Phong xem đến trợn mắt há mồm, cuộc sống bình an như vậy, ta nghĩ mấy năm nay ông ta chưa từng thấy qua. Trên đường vốn đang định nói vài lời cay nghiệt (chẳng hạn nơi an bình thế này, nếu dùng kế sách của ngài đã thành địa ngục nhân gian gì đó), nhìn ánh mắt có phần uể oải của ông ta, ta cũng không muốn kích thích thần kinh ông ta thêm nữa. Chúng ta trở về Hứa Đô đúng lúc Tào Tháo vừa lãnh binh đi đánh Lưu Bị, ta giao Điền Phong cho Tuân Úc, rồi mặc kệ không quản nữa.
Trong trạch viện Tuân Úc chuẩn bị cho Điền Phong, hai người đều không nói gì, bọn họ quen biết đã lâu, Tuân Úc chính là chạy từ chỗ Viên Thiệu tới đây. Một lúc lâu sau, Tuân Úc thở dài: “Nguyên Hạo, ông nghỉ ngơi hai ngày trước đi, chuyện khác đừng nghĩ vội. Xem ra cuộc sống nửa năm trong lao ngục không tốt, khiến thân thể của ông…” Điền Phong cười khổ: “Điền Phong hiện giờ chẳng qua như chó mất chủ, lạc tới bước này cũng là tự chuốc lấy. Nhưng mà xem ra Văn Nhược tinh thần rất tốt, chắc được Tào công trọng dụng!” Tuân Úc lắc đầu, nghĩ thầm nỗi khổ trong lòng ta ông không biết đâu. Quên đi: “Nguyên Hạo, Triệu Như tuổi còn nhỏ, nói chuyện không biết nặng nhẹ, ông đừng để bụng hắn.” Ta đương nhiên đem đoạn đối thoại với Điền Phong kể lại cho đám người Tuân Úc, kết quả bị bọn họ mắng mỏ một phen. Điền Phong cười khổ: “Mấy ngày nay ta cẩn thận suy nghĩ những lời Triệu Như nói, kỳ thực rất có đạo lý. Vẫn là ta tự phụ mình có tài học mưu lược, không ngờ lại không hiểu rõ đạo lý thế gian bằng một tiểu thương nhân. Phong sống uổng phí mấy năm nay. Vẫn là Văn Nhược các ông làm tốt hơn.” Tuân Úc trong miệng đắng ngắt, Triệu Như à Triệu Như, ngươi nói quá đáng rồi, một kẻ ngạo khí ngất trời như Điền Phong bị ngươi nói thành dạng này, ôi, lại không nói được cho Điền Phong, Triệu Như này kỳ thực không đơn giản như vậy, ta cũng không nói lại hắn.
Nghĩ lại mục đích hôm nay của mình, Tuân Úc nói: “Nguyên Hạo, chủ công thật sự là minh chủ. Ông hiện giờ tính sao? Đương nhiên, chủ công trước khi đi từng giao phó, không thể ép buộc ông.” Điền Phong cười khổ: “Tin tức ta tới đây đã truyền tới Nghiệp thành chưa? Tào công tiêu phí tiền tài và tâm huyết, chắc không dễ dàng buông tha ta.” Tuân Úc thở dài một tiếng: “Ta biết con người ông, hiểu rõ ông vẫn có lòng với Viên Bản Sơ! Có điều, Nguyên Hạo ơi, Viên Bản Sơ không cần ông, đối với ông vô tình, cũng không phải người có thể thành đại sự! Bốn châu có thể giữ bao lâu nữa? Ông nên nghĩ cho rõ sau này mình nên làm thế nào.” Điền Phong cũng thở dài: “Phong nhìn nhận không sáng suốt, mới có họa hôm nay. Nhưng nhiều năm theo ông ta, vẫn rất khó từ bỏ, không đành lòng phản bội.” Tuân Úc thầm nghĩ, Triệu Như này lại đoán đúng, xem ra Viên Thiệu không chết, Điền Phong sẽ không quy thuận. Nghĩ tới đây, Tuân Úc mỉm cười: “Chủ công sớm biết Nguyên Hạo sẽ nghĩ vậy, có điều ông ấy cũng rất quý trọng lòng trung thành của ông, nên nói cứ để ông nghỉ ngơi bồi dưỡng thân thể. Về những chuyện khác sau này hãy nói. Có điều, Úc khuyên ông, lúc này thiên hạ đại loạn, là lúc chúng ta ra sức vì dân vì nước, Nguyên Hạo à, chim khôn lựa cành mà đậu, hiền thần chọn chủ mà theo, đạo lý này ông phải hiểu rõ hơn tôi. Chủ công vẫn hy vọng có thể cùng ông làm nên nghiệp lớn, tạo phúc cho thiên hạ.” Điền Phong sắc mặt tái nhợt, cũng hiểu rõ mình sẽ bị giam lỏng, liền nói: “Văn Nhược, ý Tào công ta hiểu rồi, ông để ta suy nghĩ đã. Các người yên tâm, lúc này ta là người không có nhà để về, chẳng đi đâu được.” Tuân Úc xấu hổ cười: “Nguyên Hạo là người hiểu chuyện, tôi cũng không muốn nói nhiều. Ông yên tâm, một thời gian nữa hãy bàn tiếp. Chi phí trong phủ đều do tôi sắp xếp, ông có nhu cầu gì cứ nói. Quan hệ giữa tôi với ông không cần khách khí.” Điền Phong gật đầu, Tuân Úc cáo từ mà đi.
Những lời Tuân Úc khuyên Điền Phong, ta cũng đã nói, có điều, đối tượng là Lữ Bố. Thật sự là báo ứng tới thật nhanh, ta chẳng qua mắng Điền Phong vài câu, mấy người đó hợp lại dạy dỗ ta một trận, thật quá đáng, rõ ràng khinh ta còn nhỏ. Cái gì mà không biết tôn trọng trưởng bối (Điền Phong kia có phải già gì cho cam); cái gì mà miệng lưỡi lợi hại (ta không mắng Điền Phong câu nào), mấy người đó đều là bạn cố tri của Điền Phong, biết rõ ta một phen khổ tâm, lại khi dễ ta như vậy. Sau khi bị đám người Tuân Úc giáo huấn một phen, ta buồn rười rượi đi tới phủ Lữ Bố, mấy người kia nói ngươi miệng lưỡi lợi hại, vậy đi thuyết phục Lữ Bố đi, lấy công chuộc tội. Cái này với cái đó liên quan quái gì chứ! Ta còn chưa kịp nghĩ nên nói thế nào, đã bị đám người đó đẩy tới đây.
Chú thích:
* Hảo chỉnh dĩ hạ: vừa nghiêm chỉnh vừa ung dung
** Thành vương chi đạo: con đường trở thành hoàng đế
Tống Vạn ngây người nhìn Điền Phong, không biết làm sao mới tốt. Sứ giả Viên Thiệu lại tha thiết mong chờ nhìn người trước mặt: “Tống đại ca, lúc nào tôi có thể mang người nhà đi? Ở đây cách thành rất xa rồi.” Tống Vạn cười, gọi đầu lĩnh thương đội: “La ca, huynh mang theo vị huynh đệ này đi đi. Công tử đã giao phó, muốn sắp xếp thật tốt cho gia đình bọn họ, miễn cho họ hai năm thuế má.” Tiểu La lĩnh mệnh: “Tiểu Tống, ngươi gặp công tử thay ta chuyển lời thăm hỏi. Bảo người yên tâm, chúng ta sẽ làm tốt mọi chuyện.” Tống Vạn gật đầu, nhìn Tiểu La mang theo gia đình sứ giả rời đi. Hắn suy nghĩ một lúc rồi nói với Điền Phong: “Đại nhân, không phải tiểu nhân làm khó ngài, ngài muốn làm gì cứ nói thẳng với công tử nhà ta, tiểu nhân không dám làm chủ.” Điền Phong mở mắt nhìn hắn: “Công tử nhà ngươi? Hắn là ai?” Tống Vạn lắc đầu: “Tục danh công tử không phải chúng tôi có thể nói, mời đại nhân đổi xe theo chúng tôi đi.” Điền Phong bất đắc dĩ, đành phải ngồi lên xe ngựa thương đội đã chuẩn bị.
Ở dịch trạm, ta có chút lo lắng, tin tức Viên Thiệu trở về vừa tới. Nhưng mà bọn Tống Vạn vẫn chưa về, lỡ gặp phải Viên Thiệu, chúng ta coi như thảm. Đúng lúc ta không đợi nổi nữa, Tống Vạn cuối cùng cũng về đến nơi. Điền Phong nhìn thấy ta, lại không hề giật mình, ngược lại mặt lộ vẻ trào phúng: “Triệu Như. Hừ, sớm biết là ngươi.” Ta không để ý thái độ cứng rắn của ông ta, cười nói: “Điền đại nhân lợi hại như vậy, Triệu Như căn bản không nghĩ có thể lừa được ngài.” Điền Phong hẳn không ngờ ta lại lấy bộ dạng hảo chỉnh dĩ hạ* nói chuyện với ông ta, trước đây trong mắt ông ta, ta chẳng qua là một kẻ tiểu nhân, những kẻ tiểu nhân như vậy ở bên cạnh Viên Thiệu không chỉ có một, bình thường gặp ông ta đều cúi đầu khom lưng, ta dĩ nhiên cũng không ngoại lệ. Cho nên, thấy thái độ của ta hôm nay, Điền Phong có chút sửng sốt, có điều cũng rất nhanh phản ứng, lớn tiếng nói: “Triệu Như, ngươi mất công lớn như vậy đưa ta ra, cuối cùng là muốn gì?” Muốn làm gì à? Ta mỉm cười: “Điền đại nhân, ngài bây giờ có thể làm gì?” “Ngươi…” Điền Phong bị ta chặn họng không nói được gì.
Trong hai ngày qua, ta đã nghĩ cách đối phó với Điền Phong. Người này tính cách cương liệt, tài học cao, cũng rất kiêu ngạo, đây là loại sĩ tộc trong lòng coi khinh tất cả những kẻ khác, nhưng thể hiện rất nổi bật trên người ông ta. Ta không phải Viên Thiệu, phải mua chuộc đám sĩ tộc bộ dạng thối tha kiểu đó, cho nên phải hạ thấp ngạo khí của ông ta. Thấy Điền Phong bị ta nói cho nghẹn họng, ta lại lấy thái độ ung dung thong thả mỉm cười nói: “Điền đại nhân tài trí hơn người, tài học thế gian hiếm có, Triệu Như chẳng qua là một thương nhân nho nhỏ, sao dám làm gì ngài? Nếu ta là thương nhân, chuyện không có lợi tất nhiên không làm. Điền đại nhân ngài trong mắt ta, chẳng qua là lợi ích của ta thôi.” Nghe ta nói vậy, sắc mặt Điền Phong cần bao nhiêu khó coi có bấy nhiêu khó coi.
Ông ta hừ hừ nửa ngày, rốt cục cũng nói được một câu: “Triệu Như, ngươi muốn làm gì, cho Điền mỗ chút thoải mái được không?” Ta cũng thu hồi nụ cười nói: “Thoải mái? Điền đại nhân, ngài ra chủ ý cho Viên đại nhân, cũng đâu có cho người khác được thoải mái đâu, tại sao ta phải giúp ngài thoải mái?” Điền Phong kỳ quái nhìn ta: “Mưu kế của ta với ngươi có quan hệ gì chứ?” Ta cười lạnh: “Đại nhân tinh thông mưu lược, ngồi ở địa vị cao, tất nhiên chướng mắt nghề nghiệp này của ta, đối với chuyện làm ăn lại càng chẳng thèm ngó tới. Ta nghe nói ngài hiến kế cho Viên đại nhân, để thiết kỵ binh tập kích thành trấn bờ nam Hoàng Hà, khiến dân chúng quanh đó không được ổn định, nhằm kiềm chế Hứa Đô, khiến họ tiêu hao binh lực, vật chất, có việc này không?” Điền Phong cười lạnh gật đầu: “Không sai, nếu chủ công nghe lời ta, sao có…” Ta chặt đứt tưởng tượng của ông ta: “Không sai, ý tưởng của ngài đúng là rất tốt, Tào công từng thở dài, Viên Bản Sơ nếu dùng kế của Điền Phong, ta thật lo lắng; Quách Phụng Hiếu cũng nói qua, không dùng kế của Điền Phong, Viên Bản Sơ tất sẽ bại.” Điền Phong hừ lạnh một tiếng, ngẩng đầu nhìn trời không nói.
Mưu kế của Điền Phong đúng là rất tốt, cũng rất độc địa, nhưng mà, ta muốn phản bác lại kế sách ông ta cảm thấy đắc ý nhất, đả kích tự tin của ông ta, cho nên cũng hừ lạnh một tiếng: “Kế sách của ngài rất tốt, không ngừng dùng kỵ binh gây rối biên cảnh của Tào công, thực hiện chính sách nhiễu dân. Triệu Như bất tài, lại không nhìn ra kế này hay ở chỗ nào. Ta chỉ biết, Viên đại nhân nếu dùng kế này, dân chúng bờ nam Hoàng Hà phải chịu lầm than, người làm ăn chúng ta biết kiếm tiền ở đâu? Loại hành vi này có khác gì bọn Hung Nô ở Bắc Trường thành quấy nhiễu dân ta ở vùng biên giới đâu? Mà những người dân kia không có cuộc sống thoải mái, người làm ăn chúng ta cũng không thoải mái, ngài nói có phải hay không?” Điền Phong há to miệng: “Ngươi… Hừ, đây là chiến tranh, chiến tranh là chuyện hai bên, dân chúng…” Ta không nương tay với ông ta: “Dân đen như chúng ta chính là vật hy sinh cho chiến tranh, đúng không? Trong lòng ngài, dân đen như ta chính là tiện dân, sống hay chết không quan trọng đúng không? Đại nhân, ngài nếu thật sự nghĩ vậy, đừng trách Triệu Như vô lễ, chỉ sợ về mặt nào đó đại nhân còn không bằng dân đen như ta.”
Thấy Điền Phong nhíu mày, ta hỏi ông ta: “Điền đại nhân, tiểu nhân hôm nay xin thỉnh giáo ngài về Thành vương chi đạo**, được không?” Điền Phong nhìn ta: “Thành vương chi đạo?” Ta gật đầu: “Từ xưa đến nay, Tam Hoàng Ngũ Đế, vạn dân đều kính ngưỡng. Hạ, Thương, Chu, Xuân thu, Chiến quốc, Tần mãi cho đến Đại Hán hôm nay, đại nhân cho rằng các vị vua khai quốc của các triều đại vì sao lại thành công?” Điền Phong lắc đầu: “Ngươi là một thương nhân, lại hỏi vấn đề này? Thành vương chi đạo, người thắng làm vua, người thua làm giặc, đó là đạo lý từ xưa, có gì kỳ lạ đâu! Tam Hoàng Ngũ Đế là thủy tổ của chúng ta, các vị vua khai quốc khác đương nhiên dựa vào bản lĩnh của mình, khai sáng triều đại mới. Thái Tổ cũng là giết bạch xà khởi nghĩa, bằng vào năng lực của mình đạt được sự nghiệp.” Nhìn ánh mắt khinh thường của ông ta, ta biết trong lòng ông ta chỉ sợ đang nói, ngươi là thường dân, hiểu được đạo lý gì chứ?
Ta cười ha hả: “Vậy Triệu Như xin hỏi, ngài cảm thấy Viên đại nhân là người có năng lực đó sao? Ông ấy biết Thành vương chi đạo sao?” Điền Phong đỏ mặt, quay đầu không nói. Ta cười: “Xem ra, trong mắt đại nhân, Đông Phương Sóc dưới triều Võ Đế cũng là một tiểu nhân.” Điền Phong cắn răng không nói. Ta tự mình nói tiếp: “Đông Phương Sóc mặc dù lắm mưu kế thủ đoạn, nhưng cũng cống hiến cho Vũ Đế không ít, chỉ bởi ông ta là người khôn khéo, hiểu được ý tứ qua lời nói và sắc mặt, tuy rất được lòng Hoàng đế, lại cũng làm một ít việc đám người tự nhận mình cương trực công chính cho là vô liêm sỉ. Nhưng mà những người đó lại không hiểu, cái gì là nhẫn nhục. Bọn họ cho rằng, chỉ có trung thần như Tô Vũ mới là nhẫn nhục. Không, kỳ thực những người biết bảo vệ bản thân, thật sự vì nước vì dân, mới là nhẫn nhục. Những người đó chịu đựng sự châm chọc của thế gian, coi trọng chính là hạnh phúc của lê dân bá tánh cùng quốc gia. Nhìn cuộc đời Đông Phương Sóc, đã từng làm chuyện gì không có ích cho dân, có hại cho nước chưa? Những lời nói bộc trực của ông ta ít ỏi sao? Chẳng qua ông ta so với đại đa số người biết cách nắm bắt thời cơ hơn mà thôi.”
Điền Phong lại lộ ra ánh mắt đăm chiêu, ta không để ông ta có thời gian tự ngẫm, nói tiếp: “Tiểu nhân bội phục Đông Phương Sóc bởi vì ông ta từng nói với Vũ Đế một câu: nếu như Hoàng Thượng là minh chủ, sẽ không giết trung thần là thần, thần vì Hoàng Thượng dốc sức là sáng suốt; nếu như trung thần như thần bị Hoàng Thượng giết, tức là Hoàng thượng không phải là minh chủ, thần dốc sức phò tá hôn quân, cũng đáng chết. Đại nhân cảm thấy ngài lúc này nên chết hay không?” Ánh mắt Điền Phong cần bao nhiêu xấu hổ có bấy nhiêu xấu hổ, ông ta hiểu ý ta nói, nhưng không thể vứt bỏ thể diện, nên tối sầm mặt nói: “Triệu Như, xem như ngươi vì lo lắng mà cứu ta tới đây, cũng không cần móc mỉa ta như vậy! Ngươi cuối cùng có mục đích gì, nói thẳng ra đi.”
Ta cười lạnh một tiếng, không thèm để ý sự tức giận của ông ta, tiếp tục chủ đề của mình: “Triệu Như không có gia thế hiển hách, chưa từng được học hành, nhưng so với đại nhân vẫn hiểu một đạo lý. Cái gì là thành công? Như thế nào là Thành vương chi đạo? Hạ mất tới Thương, Thương mất tới Chu, Chu loạn lạc, sinh ra Xuân Thu chiến quốc, sau đó Tần diệt Lục quốc, nhất thống thiên hạ, cho tới lúc Thái Tổ diệt Tần, lập vương triều Đại Hán. Trong đó đương nhiên cũng có năng lực cá nhân của các vị đế vương, thủ hạ văn võ song toàn, nhưng mà, các vị ấy thật sự có thể thành đại nghiệp không phải dựa vào những thứ này, mà là dựa vào dân đen chúng ta, vào những lão bách tính bình thường. Sự thất bại của các triều đại không phải do bạo ngược sao? Bọn họ bạo ngược với ai? Với dân đen chúng ta. Những thành công của họ không phải được hậu nhân tôn vinh là nhân nghĩa anh minh sao, bọn họ nhân nghĩa anh minh với ai? Vẫn là dân đen chúng ta. Chưa nói Chu diệt Thương, bốn mươi vạn đại quân trước trận quay giáo; nói chuyện Thái Tổ đi, một trận chiến ở Trường An, bốn phía là quân Tần, bao nhiêu quân đã quy thuận; giằng co với Hạng Vũ hơn mười năm, dân chúng Quan Trung tranh nhau tới nương nhờ Thái Tổ. Đại nhân, Triệu Như xin hỏi, không có sự ủng hộ và tham gia của những người dân đen ấy, đại quân từ đâu mà có? Chi phí ăn mặc từ đâu ra? Dân nghèo thì của hết, dân lo thì nước vỡ, là đạo lý bất biến từ xưa, đại nhân lại không biết sao? Nhiễu dân chính là hại dân, ai bằng lòng ủng hộ kẻ hại dân? Đại nhân, chủ ý của ngài thật xằng bậy. Không phải tiểu nhân quá khích, chủ ý đó của ngài trong ngắn hạn có thể giúp Viên đại nhân lấy được quyền chủ động, nhưng mà về lâu dài, tất sẽ mất lòng dân. Ngài cho rằng mất đi sự ủng hộ của dân chúng, còn có khả năng thành đại nghiệp sao?”
Điền Phong ngây ngốc đứng đó, một câu cũng không thốt nổi. Ta nhìn ông ta, không chút thương tiếc nói tiếp: “Kỳ thực, phương pháp của đại nhân cũng tốt, nhưng mà Viên đại nhân không cần. Làm mưu sĩ, ngài lại không biết đạo lý chim khôn chọn cành mà đậu, hiền thần chọn minh chúa, cũng khó trách ngài một thân tài học, lại lưu lạc tới bước này.” Sắc mặt Điền Phong tái nhợt, cúi đầu không nói. Thấy cũng đã đủ, ta chậm rãi nói cho ông ta biết: “Triệu Như nói rõ cho đại nhân biết, vợ con ngài đã tới Hứa Đô rồi.” Thân thể Điền Phong rung lên: “Người nhà ta? Hứa Đô? Triệu Như, ngươi rốt cuộc là ai?” Ta cười hắc hắc: “Thương nhân. Ta tiếp nhận một cuộc mua bán, cứu đại nhân mang tới Hứa Đô. Tào công vì ngài trả giá không thấp.” “Tào Tháo? Xuất tiền cứu ta?” Ta gật đầu: “Không sai. Tào công cùng ngài đều hiểu rõ con người Viên đại nhân, kể từ khi biết ngài bị giam, than tiếc vạn phần, một mực thương tiếc tài học của ngài lãng phí. Tào công gọi Triệu Như tới, nói nếu Viên quân đại bại, Viên đại nhân tất gây bất lợi cho ngài, cho nên trả giá cao cho ta, bảo ta tùy tình hình mà hành động, lúc ngài gặp nguy hiểm tới tính mạng, sẽ cứu ngài ra. Ông ta tất nhiên sợ gia đình ngài vì kẻ tiểu nhân mà gặp nạn, bảo tiểu nhân trước tiên đưa bọn họ tới Hứa Đô.” Điền Phong miệng đầy vị đắng, không nói được lời nào, Tào Tháo ra tay rõ ràng vì ái tài, nhưng sao lại giống thủ đoạn ép buộc như vậy, ông ta thở dài một tiếng, nhắm mắt không nói.
Ta cũng không nói gì thêm, lệnh cho Tần Dũng chuẩn bị mọi thứ, lập tức xuôi nam. Hôm nay nói vậy là đủ cho Điền Phong từ từ suy nghĩ. Đương nhiên, để tránh đường Viên Thiệu trở về, chúng ta đặc biệt đi lòng vòng, theo đường Bộc Dương – Quyên thành về Hứa Đô. Đi lòng vòng như vậy, mục đích của ta còn muốn Điền Phong nhìn cuộc sống dân địa phương tốt đẹp thế nào, an bình thế nào. Những nơi đó phần lớn ở Duyện châu, vài năm qua áp dụng chính sách đồn điền, vô cùng hiệu quả, hơn nữa nhiều gia đình đều là người nhà quân Thanh châu cũ, ở nơi này được sắp xếp rất tốt, Điền Phong xem đến trợn mắt há mồm, cuộc sống bình an như vậy, ta nghĩ mấy năm nay ông ta chưa từng thấy qua. Trên đường vốn đang định nói vài lời cay nghiệt (chẳng hạn nơi an bình thế này, nếu dùng kế sách của ngài đã thành địa ngục nhân gian gì đó), nhìn ánh mắt có phần uể oải của ông ta, ta cũng không muốn kích thích thần kinh ông ta thêm nữa. Chúng ta trở về Hứa Đô đúng lúc Tào Tháo vừa lãnh binh đi đánh Lưu Bị, ta giao Điền Phong cho Tuân Úc, rồi mặc kệ không quản nữa.
Trong trạch viện Tuân Úc chuẩn bị cho Điền Phong, hai người đều không nói gì, bọn họ quen biết đã lâu, Tuân Úc chính là chạy từ chỗ Viên Thiệu tới đây. Một lúc lâu sau, Tuân Úc thở dài: “Nguyên Hạo, ông nghỉ ngơi hai ngày trước đi, chuyện khác đừng nghĩ vội. Xem ra cuộc sống nửa năm trong lao ngục không tốt, khiến thân thể của ông…” Điền Phong cười khổ: “Điền Phong hiện giờ chẳng qua như chó mất chủ, lạc tới bước này cũng là tự chuốc lấy. Nhưng mà xem ra Văn Nhược tinh thần rất tốt, chắc được Tào công trọng dụng!” Tuân Úc lắc đầu, nghĩ thầm nỗi khổ trong lòng ta ông không biết đâu. Quên đi: “Nguyên Hạo, Triệu Như tuổi còn nhỏ, nói chuyện không biết nặng nhẹ, ông đừng để bụng hắn.” Ta đương nhiên đem đoạn đối thoại với Điền Phong kể lại cho đám người Tuân Úc, kết quả bị bọn họ mắng mỏ một phen. Điền Phong cười khổ: “Mấy ngày nay ta cẩn thận suy nghĩ những lời Triệu Như nói, kỳ thực rất có đạo lý. Vẫn là ta tự phụ mình có tài học mưu lược, không ngờ lại không hiểu rõ đạo lý thế gian bằng một tiểu thương nhân. Phong sống uổng phí mấy năm nay. Vẫn là Văn Nhược các ông làm tốt hơn.” Tuân Úc trong miệng đắng ngắt, Triệu Như à Triệu Như, ngươi nói quá đáng rồi, một kẻ ngạo khí ngất trời như Điền Phong bị ngươi nói thành dạng này, ôi, lại không nói được cho Điền Phong, Triệu Như này kỳ thực không đơn giản như vậy, ta cũng không nói lại hắn.
Nghĩ lại mục đích hôm nay của mình, Tuân Úc nói: “Nguyên Hạo, chủ công thật sự là minh chủ. Ông hiện giờ tính sao? Đương nhiên, chủ công trước khi đi từng giao phó, không thể ép buộc ông.” Điền Phong cười khổ: “Tin tức ta tới đây đã truyền tới Nghiệp thành chưa? Tào công tiêu phí tiền tài và tâm huyết, chắc không dễ dàng buông tha ta.” Tuân Úc thở dài một tiếng: “Ta biết con người ông, hiểu rõ ông vẫn có lòng với Viên Bản Sơ! Có điều, Nguyên Hạo ơi, Viên Bản Sơ không cần ông, đối với ông vô tình, cũng không phải người có thể thành đại sự! Bốn châu có thể giữ bao lâu nữa? Ông nên nghĩ cho rõ sau này mình nên làm thế nào.” Điền Phong cũng thở dài: “Phong nhìn nhận không sáng suốt, mới có họa hôm nay. Nhưng nhiều năm theo ông ta, vẫn rất khó từ bỏ, không đành lòng phản bội.” Tuân Úc thầm nghĩ, Triệu Như này lại đoán đúng, xem ra Viên Thiệu không chết, Điền Phong sẽ không quy thuận. Nghĩ tới đây, Tuân Úc mỉm cười: “Chủ công sớm biết Nguyên Hạo sẽ nghĩ vậy, có điều ông ấy cũng rất quý trọng lòng trung thành của ông, nên nói cứ để ông nghỉ ngơi bồi dưỡng thân thể. Về những chuyện khác sau này hãy nói. Có điều, Úc khuyên ông, lúc này thiên hạ đại loạn, là lúc chúng ta ra sức vì dân vì nước, Nguyên Hạo à, chim khôn lựa cành mà đậu, hiền thần chọn chủ mà theo, đạo lý này ông phải hiểu rõ hơn tôi. Chủ công vẫn hy vọng có thể cùng ông làm nên nghiệp lớn, tạo phúc cho thiên hạ.” Điền Phong sắc mặt tái nhợt, cũng hiểu rõ mình sẽ bị giam lỏng, liền nói: “Văn Nhược, ý Tào công ta hiểu rồi, ông để ta suy nghĩ đã. Các người yên tâm, lúc này ta là người không có nhà để về, chẳng đi đâu được.” Tuân Úc xấu hổ cười: “Nguyên Hạo là người hiểu chuyện, tôi cũng không muốn nói nhiều. Ông yên tâm, một thời gian nữa hãy bàn tiếp. Chi phí trong phủ đều do tôi sắp xếp, ông có nhu cầu gì cứ nói. Quan hệ giữa tôi với ông không cần khách khí.” Điền Phong gật đầu, Tuân Úc cáo từ mà đi.
Những lời Tuân Úc khuyên Điền Phong, ta cũng đã nói, có điều, đối tượng là Lữ Bố. Thật sự là báo ứng tới thật nhanh, ta chẳng qua mắng Điền Phong vài câu, mấy người đó hợp lại dạy dỗ ta một trận, thật quá đáng, rõ ràng khinh ta còn nhỏ. Cái gì mà không biết tôn trọng trưởng bối (Điền Phong kia có phải già gì cho cam); cái gì mà miệng lưỡi lợi hại (ta không mắng Điền Phong câu nào), mấy người đó đều là bạn cố tri của Điền Phong, biết rõ ta một phen khổ tâm, lại khi dễ ta như vậy. Sau khi bị đám người Tuân Úc giáo huấn một phen, ta buồn rười rượi đi tới phủ Lữ Bố, mấy người kia nói ngươi miệng lưỡi lợi hại, vậy đi thuyết phục Lữ Bố đi, lấy công chuộc tội. Cái này với cái đó liên quan quái gì chứ! Ta còn chưa kịp nghĩ nên nói thế nào, đã bị đám người đó đẩy tới đây.
Chú thích:
* Hảo chỉnh dĩ hạ: vừa nghiêm chỉnh vừa ung dung
** Thành vương chi đạo: con đường trở thành hoàng đế
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
