Khi Laura nhảy xuống giường, các bàn chân trần của cô đập trên mặt sàn gỗ nhẵn bóng. Cô ngửi thấy mùi thơm gỗ thông toát ra từ những tấm ván. Trên cao, chiếc mái nghiêng bằng ván mỏng vàng tươi được nâng bằng những hàng rui.
Qua ô cửa sổ ở phía đông, cô nhìn thấy lối đi nhỏ chạy xuống dưới đồi cỏ. Cô cũng nhìn thấy một góc đồng lúa mì mượt mà màu xanh nhạt và ở phía bên kia là đồng lúa mạch màu xanh xám. Một mảnh mặt trời trắng bạc đang ló ra trên mép bờ đất xanh mênh mông tít mãi phía xa thật xa. Suối nước bên hàng liễu và căn nhà hầm giống như đã trôi về một thuở nào lâu lắm và xa mù.
Đột nhiên, ánh nắng vàng tươi ấm áp xối khắp người cô trên chiếc áo ngủ. Nắng chiếu qua các khuôn kính cửa sổ, in bóng những gióng nhỏ trên nền sàn ván gỗ vàng và đầu Laura trong chiếc mũ trùm với những lọn tóc và những bàn tay với các ngón tay duỗi ra đều sẫm hơn, đen đặc.
Ở tầng dưới, những nắp vung khua nhẹ trên chiếc lò bếp mới. Giọng mẹ vọng lên qua khuôn cửa trống vuông vức ở đầu cầu thang:
- Mary, Laura! Sáng rồi, các con!
Một ngày mới đã mở đầu như vậy ở trong căn nhà mới.
Nhưng trong lúc cả nhả ăn sáng trong tầng nhà dưới rộng rãi thoáng đãng, Laura lại muốn nhìn dòng suối. Cô hỏi bố liệu cô có thể quay lại đó chơi không.
Bố nói:
- Không được, Laura. Bố không muốn con trở lại dòng suối vẫn còn nhiều vùng nước sâu. Nhưng khi làm xong công việc của các con thì con và Mary được chạy dọc lối đi do ông Nelson đã đi và xem mọi thứ các con thấy được.
Các cô vội vã làm việc. Và trong gian nhà chái, các cô bắt gặp một cây chổi mua. Trong căn nhà này dường như luôn luôn có những điều kì diệu. Cây chổi này có một chiếc cán thẳng, dài, nhẵn nhụi và tròn xoe. Chổi được làm bằng hàng ngàn những cọng vàng lục, cứng, mỏng. Mẹ bảo đây là cây chổi rơm. Các cọng rơm được cắt hết sức thẳng ở phần đáy và uốn cong ở đầu thành các mép phẳng, chắc chắn. Những mũi khâu bằng chỉ đỏ kết chúng cứng lại với nhau. Cây chổi không giống chút nào với những cây chổi tròn bằng cành liễu do bố làm. Nó có vẻ hoàn hảo dễ quét và trượt trên nền nhà trơn bóng giống như chuyện thần kỳ.
Laura và Mary vẫn nôn nóng mong được chạy ra lối đi. Các cô làm việc nhanh rồi cất chổi và bước ra. Laura nôn nóng tới nỗi chỉ cố đi thong thả vài bước rồi bắt đầu phóng chạy. Chiếc mũ của cô trượt ra sau gáy với những dải mũ buộc quanh cổ và các bàn chân trần của cô bay trên lối mòn đầy cỏ ẩm ướt xuống đồi, qua khoảnh đất bằng phẳng ngược lên một đoạn dốc thấp. Ở đó là dòng suối!
Laura hết sức kinh ngạc. Dòng suối tựa hồ đổi khác hẳn, hết sức êm ả dưới ánh mặt trời giữa những bờ cỏ thấp.
Lối mòn dừng lại ngay dưới bóng của cây liễu lớn. Cây cầu băng qua mặt nước vượt lên thảm cỏ bằng phẳng ngập ánh nắng. Rồi lối mòn uốn khúc chạy vòng một trái đồi nhỏ và khuất khỏi tầm mắt.
Laura tưởng chừng lối mòn nhỏ kia cứ uốn vòng mãi trên thảm cỏ đầy nắng thân thiết vắt ngang những dòng suối và quấn quanh những ngọn đồi thấp để ngắm những gì có ở phía bên kia. Cô biết lối mòn thật sự dẫn tới nhà ông Nelson nhưng nó là một lối đi nhỏ không thích ngưng lại ở đâu. Nó muốn được luôn luôn đi mãi.
Dòng suối chảy từ một bụi mận. Những cây thấp mọc đầy trên hai bên bờ của dòng nước hẹp và cành của chúng gần như áp trên mặt nước in đầy bóng lá cây.
Rồi dòng suối mở rộng, chảy lan ra, cận hơn, gợn sóng lấp lánh trên những khoảng sỏi, cát. Tới dưới cây cầu nhỏ, dòng suối thu hẹp lại chảy ào ào cho tới khi dừng lại trong một vũng nước lớn. Vũng nước giống như một mặt gương phẳng lặng bên cạnh một khóm liễu.
Laura chờ tới khi Mary đến nơi. Rồi hai cô đi trong khoảng nước cạn trên những soi cát sỏi lấp lánh.
Từng bầy cá li ti bơi lội quấn quanh ngón chân các cô. Khi các cô đứng im, đám cá nhỏ táp nhẹ nhẹ bàn chân các cô. Đột nhiên Laura nhìn thấy một con vật kì lạ ở trong nước.
Con vật dài bằng bàn chân Laura, bóng mượt và màu nâu tái. Phía trước nó có hai cánh tay dài tận cùng bằng những vuốt kẹp lớn bẹt. Dọc hai bên nó là những chiếc chân ngắn và chiếc đuôi của nó cứng, có vảy với một lớp vảy hình chĩa mỏng ở cuối. Mấy sợi lông cắm trên mũi nó và cặp mắt tròn xoe của nó lồi hẳn ra.
Mary nói:
- Con gì vậy?
Cô hoảng sợ.
Laura không dám bước tới gần con vật. Cô cẩn thận cúi người xuống quan sát nó và thình lình nó không còn đó nữa. Nhanh hơn một con bọ nước, nó bật lui và một cuộn nước bùn từ dưới một tảng đá phẳng tỏa ra ở chỗ nó biền mất.
Một phút sau, nó thò một vuốt kẹp ra và khẽ táp táp. Rồi nó có vẻ canh chừng.
Khi Laura nhích lại gần hơn, nó thụt lui vào dưới tảng đá. Nhưng khi cô tát nước vào tảng đá thì nó chạy ra, bật lách tách chiếc vuốt kẹp cố chụp ngón chân trần của cô. Laura và Mary kinh hoảng vùng chạy té nước tung tóe về phía con vật.
Các cô lấy một cây que dài chọc nó. Chiếc vuốt kẹp của nó chụp gẫy cây que. Các cô kiếm một cây que lớn hơn và chiếc vuốt kẹp của nó quắp chặt không chịu bỏ ra cho tới khi Laura nhấc cả nó lên khỏi mặt nước. Mắt nó như có nhợt chảy và chiếc đuôi uốn dưới thân hình trong lúc chiếc vuốt kẹp kia đang quay tới. Rồi nó buông rời ra và rớt xuống, thụt lui nhanh trở lại dưới tảng đá.
Khi các cô tạt nước vào tảng đá, nó luôn lao ra chiến đấu như điên. Và các cô luôn kinh hãi vùng chạy khỏi những chiếc vuốt kẹp dễ sợ của nó.
Các cô ngồi lại một hồi dưới bóng cây liễu lớn trên cầu lắng nghe tiếng nước chảy và ngắm ánh nước lấp lánh. Rồi các cô lại đạp trên nước đi về phía những bụi mận.
Mary không bước vào vùng nước phía dưới những cây mận. Ở đó lòng suối đầy bùn và cô không thích đạp chân lên bùn. Cho nên cô ngồi trên bờ trong lúc Laura lội xuống nước.
Nước giống như đọng lại với những chiếc lá khô nổi lềnh bềnh. Bùn lẹp nhẹp giữa các ngón chân Laura và đám nước đục vẩn lên khiến Laura không nhìn rõ phía dưới. Không khí nồng mùi hôi mốc. Thế là Laura xoay lại bước về vùng nước sạch dưới ánh nắng.
Giống như có những đám bùn tròn bám trên các ống chân và bàn chân cô, cô té nước sạch vào đó để rửa cho trôi đi. Nhưng những đám bùn không rơi ra. Cô đưa bàn tay gỡ cũng không được.
Đó là những thứ có màu bùn và mềm như bùn nhưng bám rất chặt vào da Laura.
Laura kêu thét lên. Cô đứng tại chỗ kêu thất thanh:
- Ô, Mary, Mary! Tới mau!
Mary đã chạy tới nhưng không đụng vào những vật khủng khiếp kia. Cô bảo đó là giun sán và khiến cô muốn ói. Laura cảm thấy muốn ói hơn cả Mary nhưng để những thứ này bám vào da còn ghê hãi hơn là đụng tay vào chúng. Cô nắm lấy một con, bấm móng tay vào nó và lôi ra.
Nó dãn dài ra, dài hơn, dài hơn nữa những vẫn bám chặt tại chỗ. Mary kêu lên:
- Ôi đừng! Ôi đừng! Ôi, em sắp kéo nó đứt đôi rồi!
Nhưng Laura cứ kéo dài hơn nữa cho tới khi nó bật ra. Máu phun ra trên chân cô từ chỗ con vật đó bám vào.
Từng con một, Laura lôi bật ra hết. Mỗi con rời ra đều để lại một dòng máu tuôn xuống.
Laura hết còn ham thích chơi nữa. Cô rửa sạch tay chân rồi cùng Mary trở về nhà.
Đã tới giờ ăn trưa và bố đang ở nhà. Laura kể với bố về con vật giống như bùn không có mắt, không có đầu, không có chân đã bám vào chân cô ở trong suối.
Mẹ bảo đó là những con đỉa mà các bác sĩ vẫn dùng để chữa cho một số người bệnh. Nhưng bố lại gọi chúng là những vật hút máu. Bố nói chúng sống ở dưới bùn trong các vùng nước lặng tối tăm.
Laura nói:
- Con không ưa chúng đâu.
Bố nói:
- Vậy thì hãy tránh xa các chỗ có bùn, nhà-kho-vỗ-cánh! Nếu không muốn bị chúng quấy rầy thì đừng đi kiếm chúng.
Mẹ nói:
- Này, dù sao thì các con cũng không nên dành quá nhiều thời giờ để chơi đùa mãi ở dưới suối nữa. Lúc này mình đã ổn định chỗ ở và chỉ cách thị trấn có hai dặm rưỡi nên các con có thể tới trường.
Laura không thể nói được một tiếng nào. Mary cũng vậy. Các cô ngó lẫn nhau và cùng tự hỏi:
- Tới trường?
19. CÁI BẪY CÁ
Càng được nói về trường học, Laura càng không muốn tới đó. Cô không biết bằng cách nào cô có thể ở xa dòng suối trọn ngày. Cô hỏi:
- Ôi, mẹ, con phải tới trường hả?
Mẹ nói một cô gái lớn gần tám tuổi cần phải đi học thay vì chạy hoang trên các dải bờ của suối Plum.
Laura năn nỉ:
- Nhưng con có thể đọc mà, mẹ. Xin mẹ đừng bắt con tới trường. Con đọc được mà. Mẹ nghe này!
Cô mở cuốn sách có tựa đề “Ngân hàng cối xay” và vừa lo ngại nhìn mẹ vừa đọc:
- Các cửa ra vào và cửa sổ của Ngân hàng cối xay đều đóng kín. Một dải nhiễu đen buông từ quả đấm cửa…
Mẹ cắt ngang
- Ô, Laura. Không phải con đang đọc. Con chỉ lặp lại những gì mà con đã nghe do mẹ thường đọc cho bố. Ngoài ra, còn có nhiều thứ khác để học như đánh vần, viết, làm toán. Không nói thêm gì về việc này nữa. Con sẽ cùng Mary đến trường vào sáng thứ hai.
Mary đang ngồi khâu vá. Cô giống như một cô bé ngoan ngoãn muốn được đi học.
Ngoài cửa gian chái, bố đang đập búa trên một cái gì. Laura nhảy bổ ra ngoài nhanh tới nỗi suýt nữa thì cây búa đập phải cô.
Bố nói:
- Ui da! Suýt đụng phía con rồi. Lẽ ra bố phải chờ con chứ, nhà-kho-vỗ-cánh. Con luôn luôn dính trên tay như một ngón tay cái bị đau.
Laura hỏi:
- Ô, bố đang làm gì vậy?
Bố đang ghép chung những thanh ván hẹp làm nhà còn dư lại với nhau. Bố nói:
- Làm một cái bẫy cá. Con có giúp bố không? Con có thể lấy đinh cho bố.
Laura đưa cho bố từng chiếc đinh một và bố đóng vào ván, làm thành một khung thùng. Đó là một cái hộp dài, hẹp, không có phần trên và có những kẽ hở rộng giữa các thanh gỗ.
Laura hỏi:
- Cái này bắt cá bằng cách nào? Nếu bố đặt nó xuống suối cá có thể bơi qua những kẽ hở này vào nhưng chúng lại bơi ra.
Bố nói:
- Con chứ chờ coi.
Laura chờ cho tới khi bố cất đinh và búa đi. Bố vác chiếc bẫy cá trên vai, nói:
- Con có thể theo giúp bố đặt bẫy.
Laura nắm tay bố nhảy nhót xuống đồi, đi qua khoảng đất bằng xuống suối. Hai cha con theo mé bờ thấp qua bụi mận. Bờ ở đây dốc đứng hơn, dòng suối hẹp hơn và nước chảy ầm ĩ hơn. Bố đạp xéo qua những bụi cây cho Laura leo xuống một cách khó khăn và có một thác nước.
Nước chảy nhanh và êm cho tới bờ thì trút xuống bắn văng đột ngột ấm ĩ. Từ dưới đáy sâu, nước lại cuốn lên, xoáy dòng rồi quật ngã xô tới ào ạt.
Laura ngắm dòng nước không biết mệt. Nhưng cô phải giúp bố đặt bẫy bắt cá. Hai cha con đặt bẫy đúng ngay dưới thác nước. Dòng nước trút hết vào trong bẫy cuốn xoáy lên đột ngột hơn hẳn trước đó. Nước không thể bắn ra ngoài bẫy mà chỉ sủi bọt qua các kẽ hở.
Bố nhắc:
- Bây giờ nhìn đi, Laura. Cá sẽ theo dòng nước đổ xuống rơi vào bẫy và chỉ cá con lọt ra khỏi kẽ hở còn cá lớn thì không ra nổi. Chúng cũng không thể leo ngược dòng suối đang đổ xuống để trồi lên. Như thế chúng chỉ còn cách bơi quanh trong thùng cho tới khi bố tới bắt chúng ra.
Ngay lúc đó, một con cá lớn lảo đảo theo dòng nước đến. Laura kêu ré lên và hét:
- Coi kìa, bố! Coi kìa!
Bàn tay bố nhấn vào trong nước chộp lấy con cá và nhấc nó lên, Laura gần như ngã vào dưới thác nước. Hai cha con ngắm con cá lớn ánh bạc rồi bố thả nó vào trong bẫy trở lại.
Laura hỏi:
- Ô, bố, mình ở lại đây bắt cho đủ cá ăn bữa tối được không?
Bố nói:
- Bố còn phải lo làm một nhà kho chứa cỏ, Laura. Rồi còn phải cày vườn, phải đào một cái giếng và…
Bố bỗng ngắm Laura và nói:
- Được, bình rượu nhỏ, có thể ở lại một lát.
Bố ngồi xổm trên gót chân và Laura ngồi xổm theo, cùng chờ. Dòng suối trút xuống văng tung tóe luôn luôn lập lại và luôn luôn thay đổi. Những tia phản chiếu ánh nắng nhảy múa trên mặt nước. Hơi lạnh bốc lên nhưng không khí ấm đọng trên cổ Laura. Những bụi cây dựng ngược hàng ngàn cánh lá in lên nền trời. Lá tỏa hơi ấm và tỏa mùi ngọt dịu dưới ánh nắng.
Laura nói:
- Ô, bố! Con phải đi học sao?
Bố nói:
- Con sẽ thích đi học đó, Laura.
Laura nói một cách buồn bã:
- Con thích ở đây hơn.
Bố nói:
- Bố biết, bình rượu nhỏ, nhưng không phải mọi người đều có dịp may được đi học, học đọc và học viết những con số đâu. Mẹ con là một cô giáo khi bố mẹ gặp nhau và khi mẹ tới miền tây với bố thì bố đã hứa phải tạo được dịp may cho các cô gái đi học. Đó là lí do mình ngừng tại đây, ở gần một thị trấn là nơi có trường học. Lúc này, con đã gần 8 tuổi rồi, còn Mary sắp 9 tuổi là tuổi bắt đầu đi học. Hãy cảm ơn việc các con đã có dịp may này, Laura.
Laura thở ra:
- Dạ, thưa bố!
Đúng lúc đó, một con cá lớn khác cuốn theo dòng nước trút xuống. Trước khi bố kịp bắt nó thì một con khác rớt xuống theo.
Bố chặt và chóc vỏ một cành chĩa. Bố bắt bốn con cá lớn ra khỏi bẫy, buộc vào cành. Laura và bố trở về nhà mang theo những con cá đang giẫy giụa này. Mắt mẹ tròn xoe khi nhìn thấy mấy con cá. Bố đánh vảy ba con và cô bé đánh vảy gần hết một con. Mẹ đem bao bột rồi chiên trong mỡ và cả nhà có món cá tươi ngon lành cho bữa tối.
Mẹ nói:
- Anh luôn nghĩ ra một điều gì đó, Charles. Lúc này là mùa xuân và em đang tự hỏi là không biết mình sẽ kiếm đâu ra thức ăn ở đây.
Bố không thể đi săn vào mùa xuân vì đây là lúc thỏ đều phải lo nuôi thỏ con và chim chóc cũng đang bận bịu với những con chim con trong tổ.
Bố nói:
- Hãy chờ tới lúc anh gặt vụ lúa mì kia. Lúc đó, hàng ngày mình sẽ có thịt heo ướp muối. Phải, có cả nước thịt và thịt bò tươi nữa.
Sau đó, mỗi buổi sáng trước khi đi làm, bố đều mang cá từ bẫy về. Bố không bao giờ mang về nhiều hơn mức cần cho bữa ăn. Những con cá không cần, bố bỏ ra ngoài bẫy thả cho chúng bơi đi.
Bố mang về nhiều loại cá khác nhau kể cả những loại cá mà bố không biết tên là gì. Mỗi ngày, món cá có trong bữa ăn sáng, có trong bữa ăn trưa và có trong cả bữa ăn tối.
20. TRƯỜNG HỌC
Sáng thứ hai đã tới. Ngay sau khi rửa chén đĩa trong bữa ăn sáng, Laura và Mary chạy ngay lên cầu thang, mặc những bộ đồ dành riêng cho ngày chủ nhật. Áo của Mary in hình những cánh hoa màu xanh lơ, còn áo của Laura thì in hình những cánh hoa màu đỏ.
Mẹ bện tóc cho các cô thật chặt và buộc ở cuối bím bằng một sợi dây chỉ. Các cô không thể cài những chiếc dây băng dành cho ngày chủ nhật vì có thể bỏ mất. Mũ của các cô được giặt rất sạch và mới ủi xong.
Rồi mẹ dắt hai cô vào phòng ngủ. Mẹ quỳ gối bên chiếc hộp đựng những đồ quý của mẹ và lấy ra ba cuốn sách. Đây là những cuốn sách của mẹ khi mẹ còn là một cô bé. Một cuốn dạy đánh vần, một cuốn dạy đọc và một cuốn dạy các phép tính.
Mẹ nhìn Mary và Laura một cách nghiêm trang và các cô cũng hết sức nghiêm trang. Mẹ nói:
- Laura và Mary, mẹ tặng cho các con mấy cuốn sách này. Mẹ biết rằng các con sẽ giữ chúng cẩn thận và học hành một cách có trách nhiệm.
Các cô nói:
- Dạ, thưa mẹ!
Mẹ trao sách cho Mary cầm và trao cho Laura chiếc xô thiếc nhỏ đựng các món ăn trưa bọc dưới một lớp vải sạch.
Mẹ nói:
- Tạm biệt. Ráng ngoan nghe, các con.
Mẹ và Carrie đứng ở trong khung cửa ra vào còn Jack theo các cô xuống chân đồi. Nó có vẻ bối rối. Tất cả đi ngang bãi cỏ in hằn vết bánh xe của bố và Jack ở sát bên Laura.
Khi tới khúc suối cạn, nó ngồi xuống khẽ rít lên một cách lo lắng. Laura phải nói với nó rằng nó không được đi xa hơn nữa. Cô vỗ nhẹ nhẹ trên đầu nó và cố làm dịu những ý nghĩ lo lắng của nó. Nhưng nó ngồi nhìn khó chịu trong lúc các cô lội qua khúc suối cạn rộng.
Các cô bước cẩn thận để tránh làm văng nước lên những bộ quần áo sạch. Một con diệc màu xanh lơ cất mình lên khỏi mặt nước, vỗ cánh bay đi với những chiếc cẳng dài ngoẵng đu đưa. Laura và Mary dè dặt bước lên mặt cỏ. Các cô không đi trên những vết xe đầy bụi bậm cho tới khi các bàn chân khô hẳn vì muốn giữ sạch bàn chân khi vào thị trấn.
Căn nhà mới giống như thu nhỏ lại trên ngọn đồi bị bao bọc giữa đồng cỏ xanh ngắt trải rộng mênh mông. Mẹ và Carrie đã quay vào nhà. Chỉ còn một mình Jack đang ngồi bên khúc suối cạn nhìn theo.
Mary và Laura lặng lẽ bước đi.
Sương đọng long lanh trong cỏ. Những con chiền chiện đang hót. Bầy dẽ giun đang đi trên những cẳng chân khẳng khiu dài ngoẵng. Lũ gà gô mái kêu cục cục và đám gà con nhỏ xíu chíp chíp đáp lại. Những con thỏ đứng thẳng với những bàn chân trước đu đưa, tai co giật và những con mắt tròn mở thao láo nhìn Mary và Laura.
Bố đã nói rõ thị trấn chỉ cách xa đúng hai dặm rưỡi vá con đường lớn đưa thẳng tới đó. Các cô sẽ biết đã vào thị trấn khi đi tới một căn nhà.
Những cồn mây trắng trôi trên bầu trời bao la và bóng mây kéo ngang những thảm cỏ đang gợn sóng trên đồng. Con đường lớn luôn mất hút ở phía trước vào một lối đi nhỏ nhưng khi các cô tới chỗ chấm dứt này thì lại thấy nó tiếp tục vươn tới. Chỗ chấm dứt chỉ là vết xe của bố cắt ngang mặt cỏ.
Mary nói:
- Hãy lo cho em đi, Laura, kéo chiếc mũ lên! Em sắp rám nắng như một người da đỏ và như vậy thì đám con gái thị trấn sẽ nghĩ gì về chị em mình?
Laura nói lớn một cách khinh thường:
- Em khỏi cần!
Mary nói:
- Em phải cần!
Laura nói:
- Em khỏi cần!
- Em phải!
- Em khỏi!
Mary nói:
- Em sẽ sợ thị trấn như chị vậy.
Mary im lặng. Một lát sau, cô kéo lại dải mũ và đội mũ lên đầu. Mary nói:
- Dù sao mình cũng có hai người.
Các cô tiếp tục đi tới. Một hồi lâu sau các cô đã nhìn thấy thị trấn. Nó giống như một vạt rừng nhỏ trên đồng cỏ. Khi con đường xuống thấp, các cô chỉ lại nhìn thấy cỏ và trời. Rồi các cô lại thấy thị trấn, rộng lớn hơn. Khói đang bốc lên từ những ống khói.
Con đường sạch sẽ viền cỏ mất hút vào trong một vùng không có cây cỏ. Con đường phủ bụi này chạy bên một căn nhà nhỏ rồi ngang qua một cửa hàng. Cửa hàng đó có một khuôn cổng lớn với những bậc tam cấp đưa lên đó.
Phía bên kia cửa hàng là một xưởng rèn. Xưởng nằm cách xa đường có một khoảng sân trống phía trước. Trong xưởng có một người đàn ông mập mạp mặc tạp dề bằng da đang kéo chiếc bễ phù phù để thổi đỏ các hòn than và vung cao chiếc búa lớn nện xuống, chát! Cả tá tia lửa văng ra li ti trong ánh sáng ban ngày.
Phía bên kia khoảng đất trống là lưng của một toà nhà. Mary và Laura đi sát một bên toà nhà này. Mặt đất ở đó rất cứng. Không có một ngọn cỏ nào để đặt chân lên.
Trước mặt toà nhà này lại có một con đường lớn khác cắt ngang con đường của các cô. Mary và Laura ngừng lại. Các cô nhìn qua khoảng đất trống ở phía trước của hai cửa hàng khác nữa. Các cô nghe rõ tiếng ồn ào hỗn độn do giọng nói của nhiều đứa trẻ. Con đường của bố không đi xa hơn nữa.
Mary nói khẽ:
- Tới thôi!
Nhưng cô vẫn đứng im nói tiếp:
- Chỗ nào thì nghe thấy tiếng reo hò thì chỗ đó là trường học. Bố đã bảo mình phải nghe thấy mà.
Laura muốn xoay người lại và phóng chạy trở về.
Cô và Mary bước lên chậm chậm vào khoảng đất trống hướng về phía có tiếng ồn ào. Các cô đi dọc giữa hai cửa hàng. Các cô đi ngang qua những đống ván có thể là khoảng sân chứa gỗ mà bố đã tới mua về làm căn nhà mới. Rồi các cô nhìn thấy trường học.
Trường nằm trên đồng cỏ phía cạnh cuối bên kia của khoảng đất trống. Một lối đi dài dẫn tới trường vươn qua mặt cỏ. Con trai, con gái đang xúm xít trước trường.
Laura theo lối đi tiến tới trước tất cả và Mary bước theo cô. Hết thảy các cô cậu bé đều ngừng cười nói, quay lại nhìn. Laura tiến tới gần hơn và gần hơn trong tầm mắt của mọi người rồi thình lình không có một ý định gì, cô đu đưa chiếc xô đựng đồ ăn và nói lớn:
- Tất cả các cậu ồn ào giống hệt một bầy gà gô.
Hết thảy đều ngạc nhiên. Nhưng người ngạc nhiên nhất chính là Laura. Cô cảm thấy xấu hổ nữa. Mary hổn hển:
- Laura!
Rồi một cậu bé mặt đầy tàn nhang có mái tóc hung màu lửa kêu lên:
- Mấy đứa mày là dẽ giun! Dẽ giun! Dẽ giun! Dẽ giun cẳng dài!
Laura muốn chui xuống đất và giấu biến hai ống chân của mình. Áo của cô quá ngắn, ngắn hơn rất nhiều so với áo của các cô bé thị trấn. Áo của Mary cũng thế. Trước khi các cô tới vùng suối Plum, mẹ đã bảo các cô quá lớn so với quần áo đang có. Những ống chân trần của các cô dài ngoẵng, khẳng khiu quả là giống hệt những cẳng chân dẽ giun.
Hết thảy đám con trai đều hướng về các cô và hô hoán:
- Dẽ giun! Dẽ giun!
Bỗng một cô bé tóc đỏ hoe xô mạnh đám con trai ra nói ;
- Câm đi! Bây ồn ào quá rồi! Ngậm miệng lại, Sandy!
Cô nói với cậu bé cũng có mái tóc đỏ hoe và cậu không hô hoán nữa. Cô bước tới sát bên Laura nói:
- Tên tớ là Christy Kennedy còn thằng bé quá đáng kia là Sandy, em trai tớ, nhưng nó không có ý xúc phạm ai đâu. Tên bồ là gì?
Mái tóc đỏ hoe của cô bé cũng kết chắc thành những dây bím cứng ngắc. Mắt cô màu xanh thẫm gần ngả thành đen và đôi má phúng phính của cô lốm đốm tàn nhang. Chiếc mũ của cô đeo lủng lẳng sau gáy. Cô nói tiếp:
- Chị bồ đó hả? Còn kia là các chị gái của tớ.
Mấy cô gái lớn hơn đang nói chuyện với Mary.
- Chị lớn nhất là Nettie, chị có mái tóc đen là Cassie rồi tới Donald, tiếp tới là tớ và Sandy. Còn bồ có bao nhiêu anh chị em?
Laura nói:
- Hai. Đó là chị Mary và em bé Carrie. Em bé cũng có mái tóc vàng. Bọn tớ còn có một con chó săn tên là Jack. Bọn tớ sống ở bên bờ suối Plum. Các bồ sống ở đâu?
Christy hỏi lại:
- Có phải bố mấy bồ vẫn lái xe có hai con ngựa hồng bờm đen đuôi đen, phải không?
Laura đáp:
- Đúng rồi! Đó là Sam và David, những con ngựa Giáng sinh của nhà tớ.
Christy nói:
- Ông ấy đã kiếm thấy nhà bọn tớ nên chắc các bồ cũng kiếm thấy. Đó là căn nhà trước khi các bồ tới cửa hàng nhà Beadle và bưu điện, trước khi các bồ đến xưởng rèn. Cô Eva Beadle là cô giáo của chúng mình. Còn kia là Nellie Oleson.
Nellie Oleson rất xinh xắn. Những lọn tóc dài màu vàng rũ xuống của cô có gắn hai dải nơ bươm bướm màu xanh lơ. Áo của cô bằng vải loại vải mịn trắng tinh in rải rác những bông hoa nhỏ màu xanh và cô còn mang giày nữa.
Cô nhìn Laura rồi nhìn Mary và nhăn nhăn mũi. Cô nói:
- Hừm! Mấy con nhả quê!
Trước khi một người nào đó kịp lên tiếng thì chuông reng. Một người phụ nữ trẻ đứng ở cửa ra vào đang lắc chiếc chuông trong bàn tay. Các cô cậu bé vội bước vào trong lớp học.
Người phụ nữ trẻ đó rất đẹp. Mái tóc nâu của cô uốn cong thành vòng buông trước cặp mắt nâu và kết thành bím dầy ở phía sau. Vạt áo trước của cô lấp lánh những chiếc nút và váy của cô kéo căng rồi buông rũ phía sau với những chỗ phồng lên và những vòng móc. Gương mặt cô dịu dàng và nụ cười của cô thật dễ thương.
Cô đặt bàn tay lên vai Laura rồi hỏi:
- Em là học trò mới, phải không?
Laura đáp:
- Dạ, thưa cô.
Cô giáo mỉm cười với Mary và hỏi:
- Và đây là chị của em?
Mary lên tiếng:
- Dạ, thưa cô.
Cô giáo nói:
- Hãy đi theo cô để cô ghi tên hai em vào trong sổ.
Cả hai cùng đi theo cô giáo hết chiều dài lớp học và dừng lại trên một bục gỗ.
Trường học là một gian phòng làm bằng những tấm ván còn mới. Trần là mặt dưới những tấm ván mỏng lợp mái tương tự như trần của căn gác xếp. Chính giữa phòng là một hàng những băng ghế dài, chiếc này đặt phía sau chiếc khác. Ghế đều làm bằng ván bào. Mỗi chiếc đều có phần lưng ghế với hai giá ngăn chia ra ở bên trên chiếc ghế phía sau. Chỉ riêng chiếc ghế ở hàng đầu là không có phần lưng.
Mỗi bên vách trường học đều có hai ô cửa sổ có gắn kính.
Tất cả cửa sổ và cửa ra vào đều mở. Gió lùa vào cùng tiếng rì rào của những gợn sóng cỏ với mùi hương và cảnh sắc của đồng cỏ vô tận trong ánh sánh chan hòa bầu trời rộng.
Laura nhìn tất cả những thứ đó trong lúc đứng bên bàn giấy của cô giáo để nói rõ tên họ và tuổi của mình. Cô không xoay đầu nhưng mắt cô nhìn quanh hết.
Trên chiếc ghế dải bên cửa ra vào là một thùng xô đựng nước. Một cây chổi mua ở tiệm dựng đứng trong một góc nhà. Trên bức vách phía sau bàn giấy của cô giáo có một tấm bảng đóng bằng các tấm ván nhẵn bóng sơn màu đen. Dưới tấm bảng có một chiếc máng nhỏ trong đó có mấy thỏi ngắn màu trắng và một miếng gỗ được bao quanh bằng một mảnh len da cừu gắn chặt bằng đinh. Laura tự hỏi những thứ đó được dùng làm gì.
Mary cho cô giáo biết là cô có thể đọc và đánh vần ra sao. Nhưng Laura nhìn cuốn sách của mẹ và lắc đầu. Cô không thể đọc được. Cô còn không biết chắc cả các mẫu tự nữa.
Cô giáo nói:
- Được rồi, em sẽ bắt đầu từ lớp vỡ lòng. Còn Mary có thể học ở lớp cao hơn. Các em có bảng viết không?
Cả hai đều không có bảng viết. Cô giáo nói:
- Cô sẽ cho các em mượn cái của cô. Các em không thể học viết mà không có bảng.
Cô nhấc nắp bàn giấy của mình lên để lấy bảng ra. Bàn giấy giống như một chiếc thùng cao với một mặt chắn kín trước đầu gối cô giáo. Mặt bàn nhấc lên được nhờ những bản lề mua ở tiệm và phía dưới nó là nơi cô giáo cất đồ. Mấy cuốn sách của cô nằm tại đó cùng với cây thước.
Mãi sau này Laura mới biết cây thước dùng để phạt kẻ nào phá rối hoặc trò chuyện trong lớp học. Bất kì kẻ nào hư hỏng như thế cũng phải lên đứng trên bàn giấy cô giáo đưa bàn tay ra để cô giáo dùng cây thước quất mạnh vào tay nhiều lần.
Nhưng Mary và Laura không khi nào trò chuyện trong lớp và luôn không gây rối. Các cô ngồi bên nhau trên chiếc ghế dài và học. Mary đặt các bàn chân trên nền nhà thoải mái nhưng bàn chân Laura đu đưa lơ lửng. Các cô mở sách trên ngăn giá phía trước, Laura học phần đầu sách còn Mary học ở phần sau và các trang sách ở giữa dựng đứng lên.
Một mình Laura một lớp riêng vì cô là cô học trò duy nhất không biết đọc. Mỗi khi có thời giờ, cô giáo gọi Laura tới bên bàn giấy và giúp cô đọc các mẫu tự. Đúng trước giờ ăn trưa các ngày đầu tiên tới lớp, Laura đã có thể đọc C-A-T, cat. Đột nhiên cô nhớ ra và đọc:
- P-A-T, pat!
Cô giáo ngạc nhiên. Cô đọc:
- R-A-T, rat!
Và Laura đọc nối theo liền:
- M-A-T, mat!
Cô đã có thể đánh vần trọn hàng đầu tiên trong cuốn sách đánh vần.
Buổi trưa, các học trò khác và cô giáo đều về nhà ăn cơm. Laura và Mary mang xô thức ăn ra ngồi trên thảm cỏ sát bóng mát của một bên vách ngôi trường vắng hoe. Các cô ăn bánh mì với bơ và nói chuyện.
Mary nói:
- Chị thích trường học.
Laura nói:
- Em cũng thích. Chỉ có điều chân em bị mỏi quá. Và em không thích cô bé Nellie Oleson gọi mình là mấy đứa nhà quê.
Mary nói:
- Thì mình đúng là con gái nhà quê mà.
Laura nói:
- Đúng, nhưng nó không cần phải nhăn mũi lại như thế.
Qua ô cửa sổ ở phía đông, cô nhìn thấy lối đi nhỏ chạy xuống dưới đồi cỏ. Cô cũng nhìn thấy một góc đồng lúa mì mượt mà màu xanh nhạt và ở phía bên kia là đồng lúa mạch màu xanh xám. Một mảnh mặt trời trắng bạc đang ló ra trên mép bờ đất xanh mênh mông tít mãi phía xa thật xa. Suối nước bên hàng liễu và căn nhà hầm giống như đã trôi về một thuở nào lâu lắm và xa mù.
Đột nhiên, ánh nắng vàng tươi ấm áp xối khắp người cô trên chiếc áo ngủ. Nắng chiếu qua các khuôn kính cửa sổ, in bóng những gióng nhỏ trên nền sàn ván gỗ vàng và đầu Laura trong chiếc mũ trùm với những lọn tóc và những bàn tay với các ngón tay duỗi ra đều sẫm hơn, đen đặc.
Ở tầng dưới, những nắp vung khua nhẹ trên chiếc lò bếp mới. Giọng mẹ vọng lên qua khuôn cửa trống vuông vức ở đầu cầu thang:
- Mary, Laura! Sáng rồi, các con!
Một ngày mới đã mở đầu như vậy ở trong căn nhà mới.
Nhưng trong lúc cả nhả ăn sáng trong tầng nhà dưới rộng rãi thoáng đãng, Laura lại muốn nhìn dòng suối. Cô hỏi bố liệu cô có thể quay lại đó chơi không.
Bố nói:
- Không được, Laura. Bố không muốn con trở lại dòng suối vẫn còn nhiều vùng nước sâu. Nhưng khi làm xong công việc của các con thì con và Mary được chạy dọc lối đi do ông Nelson đã đi và xem mọi thứ các con thấy được.
Các cô vội vã làm việc. Và trong gian nhà chái, các cô bắt gặp một cây chổi mua. Trong căn nhà này dường như luôn luôn có những điều kì diệu. Cây chổi này có một chiếc cán thẳng, dài, nhẵn nhụi và tròn xoe. Chổi được làm bằng hàng ngàn những cọng vàng lục, cứng, mỏng. Mẹ bảo đây là cây chổi rơm. Các cọng rơm được cắt hết sức thẳng ở phần đáy và uốn cong ở đầu thành các mép phẳng, chắc chắn. Những mũi khâu bằng chỉ đỏ kết chúng cứng lại với nhau. Cây chổi không giống chút nào với những cây chổi tròn bằng cành liễu do bố làm. Nó có vẻ hoàn hảo dễ quét và trượt trên nền nhà trơn bóng giống như chuyện thần kỳ.
Laura và Mary vẫn nôn nóng mong được chạy ra lối đi. Các cô làm việc nhanh rồi cất chổi và bước ra. Laura nôn nóng tới nỗi chỉ cố đi thong thả vài bước rồi bắt đầu phóng chạy. Chiếc mũ của cô trượt ra sau gáy với những dải mũ buộc quanh cổ và các bàn chân trần của cô bay trên lối mòn đầy cỏ ẩm ướt xuống đồi, qua khoảnh đất bằng phẳng ngược lên một đoạn dốc thấp. Ở đó là dòng suối!
Laura hết sức kinh ngạc. Dòng suối tựa hồ đổi khác hẳn, hết sức êm ả dưới ánh mặt trời giữa những bờ cỏ thấp.
Lối mòn dừng lại ngay dưới bóng của cây liễu lớn. Cây cầu băng qua mặt nước vượt lên thảm cỏ bằng phẳng ngập ánh nắng. Rồi lối mòn uốn khúc chạy vòng một trái đồi nhỏ và khuất khỏi tầm mắt.
Laura tưởng chừng lối mòn nhỏ kia cứ uốn vòng mãi trên thảm cỏ đầy nắng thân thiết vắt ngang những dòng suối và quấn quanh những ngọn đồi thấp để ngắm những gì có ở phía bên kia. Cô biết lối mòn thật sự dẫn tới nhà ông Nelson nhưng nó là một lối đi nhỏ không thích ngưng lại ở đâu. Nó muốn được luôn luôn đi mãi.
Dòng suối chảy từ một bụi mận. Những cây thấp mọc đầy trên hai bên bờ của dòng nước hẹp và cành của chúng gần như áp trên mặt nước in đầy bóng lá cây.
Rồi dòng suối mở rộng, chảy lan ra, cận hơn, gợn sóng lấp lánh trên những khoảng sỏi, cát. Tới dưới cây cầu nhỏ, dòng suối thu hẹp lại chảy ào ào cho tới khi dừng lại trong một vũng nước lớn. Vũng nước giống như một mặt gương phẳng lặng bên cạnh một khóm liễu.
Laura chờ tới khi Mary đến nơi. Rồi hai cô đi trong khoảng nước cạn trên những soi cát sỏi lấp lánh.
Từng bầy cá li ti bơi lội quấn quanh ngón chân các cô. Khi các cô đứng im, đám cá nhỏ táp nhẹ nhẹ bàn chân các cô. Đột nhiên Laura nhìn thấy một con vật kì lạ ở trong nước.
Con vật dài bằng bàn chân Laura, bóng mượt và màu nâu tái. Phía trước nó có hai cánh tay dài tận cùng bằng những vuốt kẹp lớn bẹt. Dọc hai bên nó là những chiếc chân ngắn và chiếc đuôi của nó cứng, có vảy với một lớp vảy hình chĩa mỏng ở cuối. Mấy sợi lông cắm trên mũi nó và cặp mắt tròn xoe của nó lồi hẳn ra.
Mary nói:
- Con gì vậy?
Cô hoảng sợ.
Laura không dám bước tới gần con vật. Cô cẩn thận cúi người xuống quan sát nó và thình lình nó không còn đó nữa. Nhanh hơn một con bọ nước, nó bật lui và một cuộn nước bùn từ dưới một tảng đá phẳng tỏa ra ở chỗ nó biền mất.
Một phút sau, nó thò một vuốt kẹp ra và khẽ táp táp. Rồi nó có vẻ canh chừng.
Khi Laura nhích lại gần hơn, nó thụt lui vào dưới tảng đá. Nhưng khi cô tát nước vào tảng đá thì nó chạy ra, bật lách tách chiếc vuốt kẹp cố chụp ngón chân trần của cô. Laura và Mary kinh hoảng vùng chạy té nước tung tóe về phía con vật.
Các cô lấy một cây que dài chọc nó. Chiếc vuốt kẹp của nó chụp gẫy cây que. Các cô kiếm một cây que lớn hơn và chiếc vuốt kẹp của nó quắp chặt không chịu bỏ ra cho tới khi Laura nhấc cả nó lên khỏi mặt nước. Mắt nó như có nhợt chảy và chiếc đuôi uốn dưới thân hình trong lúc chiếc vuốt kẹp kia đang quay tới. Rồi nó buông rời ra và rớt xuống, thụt lui nhanh trở lại dưới tảng đá.
Khi các cô tạt nước vào tảng đá, nó luôn lao ra chiến đấu như điên. Và các cô luôn kinh hãi vùng chạy khỏi những chiếc vuốt kẹp dễ sợ của nó.
Các cô ngồi lại một hồi dưới bóng cây liễu lớn trên cầu lắng nghe tiếng nước chảy và ngắm ánh nước lấp lánh. Rồi các cô lại đạp trên nước đi về phía những bụi mận.
Mary không bước vào vùng nước phía dưới những cây mận. Ở đó lòng suối đầy bùn và cô không thích đạp chân lên bùn. Cho nên cô ngồi trên bờ trong lúc Laura lội xuống nước.
Nước giống như đọng lại với những chiếc lá khô nổi lềnh bềnh. Bùn lẹp nhẹp giữa các ngón chân Laura và đám nước đục vẩn lên khiến Laura không nhìn rõ phía dưới. Không khí nồng mùi hôi mốc. Thế là Laura xoay lại bước về vùng nước sạch dưới ánh nắng.
Giống như có những đám bùn tròn bám trên các ống chân và bàn chân cô, cô té nước sạch vào đó để rửa cho trôi đi. Nhưng những đám bùn không rơi ra. Cô đưa bàn tay gỡ cũng không được.
Đó là những thứ có màu bùn và mềm như bùn nhưng bám rất chặt vào da Laura.
Laura kêu thét lên. Cô đứng tại chỗ kêu thất thanh:
- Ô, Mary, Mary! Tới mau!
Mary đã chạy tới nhưng không đụng vào những vật khủng khiếp kia. Cô bảo đó là giun sán và khiến cô muốn ói. Laura cảm thấy muốn ói hơn cả Mary nhưng để những thứ này bám vào da còn ghê hãi hơn là đụng tay vào chúng. Cô nắm lấy một con, bấm móng tay vào nó và lôi ra.
Nó dãn dài ra, dài hơn, dài hơn nữa những vẫn bám chặt tại chỗ. Mary kêu lên:
- Ôi đừng! Ôi đừng! Ôi, em sắp kéo nó đứt đôi rồi!
Nhưng Laura cứ kéo dài hơn nữa cho tới khi nó bật ra. Máu phun ra trên chân cô từ chỗ con vật đó bám vào.
Từng con một, Laura lôi bật ra hết. Mỗi con rời ra đều để lại một dòng máu tuôn xuống.
Laura hết còn ham thích chơi nữa. Cô rửa sạch tay chân rồi cùng Mary trở về nhà.
Đã tới giờ ăn trưa và bố đang ở nhà. Laura kể với bố về con vật giống như bùn không có mắt, không có đầu, không có chân đã bám vào chân cô ở trong suối.
Mẹ bảo đó là những con đỉa mà các bác sĩ vẫn dùng để chữa cho một số người bệnh. Nhưng bố lại gọi chúng là những vật hút máu. Bố nói chúng sống ở dưới bùn trong các vùng nước lặng tối tăm.
Laura nói:
- Con không ưa chúng đâu.
Bố nói:
- Vậy thì hãy tránh xa các chỗ có bùn, nhà-kho-vỗ-cánh! Nếu không muốn bị chúng quấy rầy thì đừng đi kiếm chúng.
Mẹ nói:
- Này, dù sao thì các con cũng không nên dành quá nhiều thời giờ để chơi đùa mãi ở dưới suối nữa. Lúc này mình đã ổn định chỗ ở và chỉ cách thị trấn có hai dặm rưỡi nên các con có thể tới trường.
Laura không thể nói được một tiếng nào. Mary cũng vậy. Các cô ngó lẫn nhau và cùng tự hỏi:
- Tới trường?
19. CÁI BẪY CÁ
Càng được nói về trường học, Laura càng không muốn tới đó. Cô không biết bằng cách nào cô có thể ở xa dòng suối trọn ngày. Cô hỏi:
- Ôi, mẹ, con phải tới trường hả?
Mẹ nói một cô gái lớn gần tám tuổi cần phải đi học thay vì chạy hoang trên các dải bờ của suối Plum.
Laura năn nỉ:
- Nhưng con có thể đọc mà, mẹ. Xin mẹ đừng bắt con tới trường. Con đọc được mà. Mẹ nghe này!
Cô mở cuốn sách có tựa đề “Ngân hàng cối xay” và vừa lo ngại nhìn mẹ vừa đọc:
- Các cửa ra vào và cửa sổ của Ngân hàng cối xay đều đóng kín. Một dải nhiễu đen buông từ quả đấm cửa…
Mẹ cắt ngang
- Ô, Laura. Không phải con đang đọc. Con chỉ lặp lại những gì mà con đã nghe do mẹ thường đọc cho bố. Ngoài ra, còn có nhiều thứ khác để học như đánh vần, viết, làm toán. Không nói thêm gì về việc này nữa. Con sẽ cùng Mary đến trường vào sáng thứ hai.
Mary đang ngồi khâu vá. Cô giống như một cô bé ngoan ngoãn muốn được đi học.
Ngoài cửa gian chái, bố đang đập búa trên một cái gì. Laura nhảy bổ ra ngoài nhanh tới nỗi suýt nữa thì cây búa đập phải cô.
Bố nói:
- Ui da! Suýt đụng phía con rồi. Lẽ ra bố phải chờ con chứ, nhà-kho-vỗ-cánh. Con luôn luôn dính trên tay như một ngón tay cái bị đau.
Laura hỏi:
- Ô, bố đang làm gì vậy?
Bố đang ghép chung những thanh ván hẹp làm nhà còn dư lại với nhau. Bố nói:
- Làm một cái bẫy cá. Con có giúp bố không? Con có thể lấy đinh cho bố.
Laura đưa cho bố từng chiếc đinh một và bố đóng vào ván, làm thành một khung thùng. Đó là một cái hộp dài, hẹp, không có phần trên và có những kẽ hở rộng giữa các thanh gỗ.
Laura hỏi:
- Cái này bắt cá bằng cách nào? Nếu bố đặt nó xuống suối cá có thể bơi qua những kẽ hở này vào nhưng chúng lại bơi ra.
Bố nói:
- Con chứ chờ coi.
Laura chờ cho tới khi bố cất đinh và búa đi. Bố vác chiếc bẫy cá trên vai, nói:
- Con có thể theo giúp bố đặt bẫy.
Laura nắm tay bố nhảy nhót xuống đồi, đi qua khoảng đất bằng xuống suối. Hai cha con theo mé bờ thấp qua bụi mận. Bờ ở đây dốc đứng hơn, dòng suối hẹp hơn và nước chảy ầm ĩ hơn. Bố đạp xéo qua những bụi cây cho Laura leo xuống một cách khó khăn và có một thác nước.
Nước chảy nhanh và êm cho tới bờ thì trút xuống bắn văng đột ngột ấm ĩ. Từ dưới đáy sâu, nước lại cuốn lên, xoáy dòng rồi quật ngã xô tới ào ạt.
Laura ngắm dòng nước không biết mệt. Nhưng cô phải giúp bố đặt bẫy bắt cá. Hai cha con đặt bẫy đúng ngay dưới thác nước. Dòng nước trút hết vào trong bẫy cuốn xoáy lên đột ngột hơn hẳn trước đó. Nước không thể bắn ra ngoài bẫy mà chỉ sủi bọt qua các kẽ hở.
Bố nhắc:
- Bây giờ nhìn đi, Laura. Cá sẽ theo dòng nước đổ xuống rơi vào bẫy và chỉ cá con lọt ra khỏi kẽ hở còn cá lớn thì không ra nổi. Chúng cũng không thể leo ngược dòng suối đang đổ xuống để trồi lên. Như thế chúng chỉ còn cách bơi quanh trong thùng cho tới khi bố tới bắt chúng ra.
Ngay lúc đó, một con cá lớn lảo đảo theo dòng nước đến. Laura kêu ré lên và hét:
- Coi kìa, bố! Coi kìa!
Bàn tay bố nhấn vào trong nước chộp lấy con cá và nhấc nó lên, Laura gần như ngã vào dưới thác nước. Hai cha con ngắm con cá lớn ánh bạc rồi bố thả nó vào trong bẫy trở lại.
Laura hỏi:
- Ô, bố, mình ở lại đây bắt cho đủ cá ăn bữa tối được không?
Bố nói:
- Bố còn phải lo làm một nhà kho chứa cỏ, Laura. Rồi còn phải cày vườn, phải đào một cái giếng và…
Bố bỗng ngắm Laura và nói:
- Được, bình rượu nhỏ, có thể ở lại một lát.
Bố ngồi xổm trên gót chân và Laura ngồi xổm theo, cùng chờ. Dòng suối trút xuống văng tung tóe luôn luôn lập lại và luôn luôn thay đổi. Những tia phản chiếu ánh nắng nhảy múa trên mặt nước. Hơi lạnh bốc lên nhưng không khí ấm đọng trên cổ Laura. Những bụi cây dựng ngược hàng ngàn cánh lá in lên nền trời. Lá tỏa hơi ấm và tỏa mùi ngọt dịu dưới ánh nắng.
Laura nói:
- Ô, bố! Con phải đi học sao?
Bố nói:
- Con sẽ thích đi học đó, Laura.
Laura nói một cách buồn bã:
- Con thích ở đây hơn.
Bố nói:
- Bố biết, bình rượu nhỏ, nhưng không phải mọi người đều có dịp may được đi học, học đọc và học viết những con số đâu. Mẹ con là một cô giáo khi bố mẹ gặp nhau và khi mẹ tới miền tây với bố thì bố đã hứa phải tạo được dịp may cho các cô gái đi học. Đó là lí do mình ngừng tại đây, ở gần một thị trấn là nơi có trường học. Lúc này, con đã gần 8 tuổi rồi, còn Mary sắp 9 tuổi là tuổi bắt đầu đi học. Hãy cảm ơn việc các con đã có dịp may này, Laura.
Laura thở ra:
- Dạ, thưa bố!
Đúng lúc đó, một con cá lớn khác cuốn theo dòng nước trút xuống. Trước khi bố kịp bắt nó thì một con khác rớt xuống theo.
Bố chặt và chóc vỏ một cành chĩa. Bố bắt bốn con cá lớn ra khỏi bẫy, buộc vào cành. Laura và bố trở về nhà mang theo những con cá đang giẫy giụa này. Mắt mẹ tròn xoe khi nhìn thấy mấy con cá. Bố đánh vảy ba con và cô bé đánh vảy gần hết một con. Mẹ đem bao bột rồi chiên trong mỡ và cả nhà có món cá tươi ngon lành cho bữa tối.
Mẹ nói:
- Anh luôn nghĩ ra một điều gì đó, Charles. Lúc này là mùa xuân và em đang tự hỏi là không biết mình sẽ kiếm đâu ra thức ăn ở đây.
Bố không thể đi săn vào mùa xuân vì đây là lúc thỏ đều phải lo nuôi thỏ con và chim chóc cũng đang bận bịu với những con chim con trong tổ.
Bố nói:
- Hãy chờ tới lúc anh gặt vụ lúa mì kia. Lúc đó, hàng ngày mình sẽ có thịt heo ướp muối. Phải, có cả nước thịt và thịt bò tươi nữa.
Sau đó, mỗi buổi sáng trước khi đi làm, bố đều mang cá từ bẫy về. Bố không bao giờ mang về nhiều hơn mức cần cho bữa ăn. Những con cá không cần, bố bỏ ra ngoài bẫy thả cho chúng bơi đi.
Bố mang về nhiều loại cá khác nhau kể cả những loại cá mà bố không biết tên là gì. Mỗi ngày, món cá có trong bữa ăn sáng, có trong bữa ăn trưa và có trong cả bữa ăn tối.
20. TRƯỜNG HỌC
Sáng thứ hai đã tới. Ngay sau khi rửa chén đĩa trong bữa ăn sáng, Laura và Mary chạy ngay lên cầu thang, mặc những bộ đồ dành riêng cho ngày chủ nhật. Áo của Mary in hình những cánh hoa màu xanh lơ, còn áo của Laura thì in hình những cánh hoa màu đỏ.
Mẹ bện tóc cho các cô thật chặt và buộc ở cuối bím bằng một sợi dây chỉ. Các cô không thể cài những chiếc dây băng dành cho ngày chủ nhật vì có thể bỏ mất. Mũ của các cô được giặt rất sạch và mới ủi xong.
Rồi mẹ dắt hai cô vào phòng ngủ. Mẹ quỳ gối bên chiếc hộp đựng những đồ quý của mẹ và lấy ra ba cuốn sách. Đây là những cuốn sách của mẹ khi mẹ còn là một cô bé. Một cuốn dạy đánh vần, một cuốn dạy đọc và một cuốn dạy các phép tính.
Mẹ nhìn Mary và Laura một cách nghiêm trang và các cô cũng hết sức nghiêm trang. Mẹ nói:
- Laura và Mary, mẹ tặng cho các con mấy cuốn sách này. Mẹ biết rằng các con sẽ giữ chúng cẩn thận và học hành một cách có trách nhiệm.
Các cô nói:
- Dạ, thưa mẹ!
Mẹ trao sách cho Mary cầm và trao cho Laura chiếc xô thiếc nhỏ đựng các món ăn trưa bọc dưới một lớp vải sạch.
Mẹ nói:
- Tạm biệt. Ráng ngoan nghe, các con.
Mẹ và Carrie đứng ở trong khung cửa ra vào còn Jack theo các cô xuống chân đồi. Nó có vẻ bối rối. Tất cả đi ngang bãi cỏ in hằn vết bánh xe của bố và Jack ở sát bên Laura.
Khi tới khúc suối cạn, nó ngồi xuống khẽ rít lên một cách lo lắng. Laura phải nói với nó rằng nó không được đi xa hơn nữa. Cô vỗ nhẹ nhẹ trên đầu nó và cố làm dịu những ý nghĩ lo lắng của nó. Nhưng nó ngồi nhìn khó chịu trong lúc các cô lội qua khúc suối cạn rộng.
Các cô bước cẩn thận để tránh làm văng nước lên những bộ quần áo sạch. Một con diệc màu xanh lơ cất mình lên khỏi mặt nước, vỗ cánh bay đi với những chiếc cẳng dài ngoẵng đu đưa. Laura và Mary dè dặt bước lên mặt cỏ. Các cô không đi trên những vết xe đầy bụi bậm cho tới khi các bàn chân khô hẳn vì muốn giữ sạch bàn chân khi vào thị trấn.
Căn nhà mới giống như thu nhỏ lại trên ngọn đồi bị bao bọc giữa đồng cỏ xanh ngắt trải rộng mênh mông. Mẹ và Carrie đã quay vào nhà. Chỉ còn một mình Jack đang ngồi bên khúc suối cạn nhìn theo.
Mary và Laura lặng lẽ bước đi.
Sương đọng long lanh trong cỏ. Những con chiền chiện đang hót. Bầy dẽ giun đang đi trên những cẳng chân khẳng khiu dài ngoẵng. Lũ gà gô mái kêu cục cục và đám gà con nhỏ xíu chíp chíp đáp lại. Những con thỏ đứng thẳng với những bàn chân trước đu đưa, tai co giật và những con mắt tròn mở thao láo nhìn Mary và Laura.
Bố đã nói rõ thị trấn chỉ cách xa đúng hai dặm rưỡi vá con đường lớn đưa thẳng tới đó. Các cô sẽ biết đã vào thị trấn khi đi tới một căn nhà.
Những cồn mây trắng trôi trên bầu trời bao la và bóng mây kéo ngang những thảm cỏ đang gợn sóng trên đồng. Con đường lớn luôn mất hút ở phía trước vào một lối đi nhỏ nhưng khi các cô tới chỗ chấm dứt này thì lại thấy nó tiếp tục vươn tới. Chỗ chấm dứt chỉ là vết xe của bố cắt ngang mặt cỏ.
Mary nói:
- Hãy lo cho em đi, Laura, kéo chiếc mũ lên! Em sắp rám nắng như một người da đỏ và như vậy thì đám con gái thị trấn sẽ nghĩ gì về chị em mình?
Laura nói lớn một cách khinh thường:
- Em khỏi cần!
Mary nói:
- Em phải cần!
Laura nói:
- Em khỏi cần!
- Em phải!
- Em khỏi!
Mary nói:
- Em sẽ sợ thị trấn như chị vậy.
Mary im lặng. Một lát sau, cô kéo lại dải mũ và đội mũ lên đầu. Mary nói:
- Dù sao mình cũng có hai người.
Các cô tiếp tục đi tới. Một hồi lâu sau các cô đã nhìn thấy thị trấn. Nó giống như một vạt rừng nhỏ trên đồng cỏ. Khi con đường xuống thấp, các cô chỉ lại nhìn thấy cỏ và trời. Rồi các cô lại thấy thị trấn, rộng lớn hơn. Khói đang bốc lên từ những ống khói.
Con đường sạch sẽ viền cỏ mất hút vào trong một vùng không có cây cỏ. Con đường phủ bụi này chạy bên một căn nhà nhỏ rồi ngang qua một cửa hàng. Cửa hàng đó có một khuôn cổng lớn với những bậc tam cấp đưa lên đó.
Phía bên kia cửa hàng là một xưởng rèn. Xưởng nằm cách xa đường có một khoảng sân trống phía trước. Trong xưởng có một người đàn ông mập mạp mặc tạp dề bằng da đang kéo chiếc bễ phù phù để thổi đỏ các hòn than và vung cao chiếc búa lớn nện xuống, chát! Cả tá tia lửa văng ra li ti trong ánh sáng ban ngày.
Phía bên kia khoảng đất trống là lưng của một toà nhà. Mary và Laura đi sát một bên toà nhà này. Mặt đất ở đó rất cứng. Không có một ngọn cỏ nào để đặt chân lên.
Trước mặt toà nhà này lại có một con đường lớn khác cắt ngang con đường của các cô. Mary và Laura ngừng lại. Các cô nhìn qua khoảng đất trống ở phía trước của hai cửa hàng khác nữa. Các cô nghe rõ tiếng ồn ào hỗn độn do giọng nói của nhiều đứa trẻ. Con đường của bố không đi xa hơn nữa.
Mary nói khẽ:
- Tới thôi!
Nhưng cô vẫn đứng im nói tiếp:
- Chỗ nào thì nghe thấy tiếng reo hò thì chỗ đó là trường học. Bố đã bảo mình phải nghe thấy mà.
Laura muốn xoay người lại và phóng chạy trở về.
Cô và Mary bước lên chậm chậm vào khoảng đất trống hướng về phía có tiếng ồn ào. Các cô đi dọc giữa hai cửa hàng. Các cô đi ngang qua những đống ván có thể là khoảng sân chứa gỗ mà bố đã tới mua về làm căn nhà mới. Rồi các cô nhìn thấy trường học.
Trường nằm trên đồng cỏ phía cạnh cuối bên kia của khoảng đất trống. Một lối đi dài dẫn tới trường vươn qua mặt cỏ. Con trai, con gái đang xúm xít trước trường.
Laura theo lối đi tiến tới trước tất cả và Mary bước theo cô. Hết thảy các cô cậu bé đều ngừng cười nói, quay lại nhìn. Laura tiến tới gần hơn và gần hơn trong tầm mắt của mọi người rồi thình lình không có một ý định gì, cô đu đưa chiếc xô đựng đồ ăn và nói lớn:
- Tất cả các cậu ồn ào giống hệt một bầy gà gô.
Hết thảy đều ngạc nhiên. Nhưng người ngạc nhiên nhất chính là Laura. Cô cảm thấy xấu hổ nữa. Mary hổn hển:
- Laura!
Rồi một cậu bé mặt đầy tàn nhang có mái tóc hung màu lửa kêu lên:
- Mấy đứa mày là dẽ giun! Dẽ giun! Dẽ giun! Dẽ giun cẳng dài!
Laura muốn chui xuống đất và giấu biến hai ống chân của mình. Áo của cô quá ngắn, ngắn hơn rất nhiều so với áo của các cô bé thị trấn. Áo của Mary cũng thế. Trước khi các cô tới vùng suối Plum, mẹ đã bảo các cô quá lớn so với quần áo đang có. Những ống chân trần của các cô dài ngoẵng, khẳng khiu quả là giống hệt những cẳng chân dẽ giun.
Hết thảy đám con trai đều hướng về các cô và hô hoán:
- Dẽ giun! Dẽ giun!
Bỗng một cô bé tóc đỏ hoe xô mạnh đám con trai ra nói ;
- Câm đi! Bây ồn ào quá rồi! Ngậm miệng lại, Sandy!
Cô nói với cậu bé cũng có mái tóc đỏ hoe và cậu không hô hoán nữa. Cô bước tới sát bên Laura nói:
- Tên tớ là Christy Kennedy còn thằng bé quá đáng kia là Sandy, em trai tớ, nhưng nó không có ý xúc phạm ai đâu. Tên bồ là gì?
Mái tóc đỏ hoe của cô bé cũng kết chắc thành những dây bím cứng ngắc. Mắt cô màu xanh thẫm gần ngả thành đen và đôi má phúng phính của cô lốm đốm tàn nhang. Chiếc mũ của cô đeo lủng lẳng sau gáy. Cô nói tiếp:
- Chị bồ đó hả? Còn kia là các chị gái của tớ.
Mấy cô gái lớn hơn đang nói chuyện với Mary.
- Chị lớn nhất là Nettie, chị có mái tóc đen là Cassie rồi tới Donald, tiếp tới là tớ và Sandy. Còn bồ có bao nhiêu anh chị em?
Laura nói:
- Hai. Đó là chị Mary và em bé Carrie. Em bé cũng có mái tóc vàng. Bọn tớ còn có một con chó săn tên là Jack. Bọn tớ sống ở bên bờ suối Plum. Các bồ sống ở đâu?
Christy hỏi lại:
- Có phải bố mấy bồ vẫn lái xe có hai con ngựa hồng bờm đen đuôi đen, phải không?
Laura đáp:
- Đúng rồi! Đó là Sam và David, những con ngựa Giáng sinh của nhà tớ.
Christy nói:
- Ông ấy đã kiếm thấy nhà bọn tớ nên chắc các bồ cũng kiếm thấy. Đó là căn nhà trước khi các bồ tới cửa hàng nhà Beadle và bưu điện, trước khi các bồ đến xưởng rèn. Cô Eva Beadle là cô giáo của chúng mình. Còn kia là Nellie Oleson.
Nellie Oleson rất xinh xắn. Những lọn tóc dài màu vàng rũ xuống của cô có gắn hai dải nơ bươm bướm màu xanh lơ. Áo của cô bằng vải loại vải mịn trắng tinh in rải rác những bông hoa nhỏ màu xanh và cô còn mang giày nữa.
Cô nhìn Laura rồi nhìn Mary và nhăn nhăn mũi. Cô nói:
- Hừm! Mấy con nhả quê!
Trước khi một người nào đó kịp lên tiếng thì chuông reng. Một người phụ nữ trẻ đứng ở cửa ra vào đang lắc chiếc chuông trong bàn tay. Các cô cậu bé vội bước vào trong lớp học.
Người phụ nữ trẻ đó rất đẹp. Mái tóc nâu của cô uốn cong thành vòng buông trước cặp mắt nâu và kết thành bím dầy ở phía sau. Vạt áo trước của cô lấp lánh những chiếc nút và váy của cô kéo căng rồi buông rũ phía sau với những chỗ phồng lên và những vòng móc. Gương mặt cô dịu dàng và nụ cười của cô thật dễ thương.
Cô đặt bàn tay lên vai Laura rồi hỏi:
- Em là học trò mới, phải không?
Laura đáp:
- Dạ, thưa cô.
Cô giáo mỉm cười với Mary và hỏi:
- Và đây là chị của em?
Mary lên tiếng:
- Dạ, thưa cô.
Cô giáo nói:
- Hãy đi theo cô để cô ghi tên hai em vào trong sổ.
Cả hai cùng đi theo cô giáo hết chiều dài lớp học và dừng lại trên một bục gỗ.
Trường học là một gian phòng làm bằng những tấm ván còn mới. Trần là mặt dưới những tấm ván mỏng lợp mái tương tự như trần của căn gác xếp. Chính giữa phòng là một hàng những băng ghế dài, chiếc này đặt phía sau chiếc khác. Ghế đều làm bằng ván bào. Mỗi chiếc đều có phần lưng ghế với hai giá ngăn chia ra ở bên trên chiếc ghế phía sau. Chỉ riêng chiếc ghế ở hàng đầu là không có phần lưng.
Mỗi bên vách trường học đều có hai ô cửa sổ có gắn kính.
Tất cả cửa sổ và cửa ra vào đều mở. Gió lùa vào cùng tiếng rì rào của những gợn sóng cỏ với mùi hương và cảnh sắc của đồng cỏ vô tận trong ánh sánh chan hòa bầu trời rộng.
Laura nhìn tất cả những thứ đó trong lúc đứng bên bàn giấy của cô giáo để nói rõ tên họ và tuổi của mình. Cô không xoay đầu nhưng mắt cô nhìn quanh hết.
Trên chiếc ghế dải bên cửa ra vào là một thùng xô đựng nước. Một cây chổi mua ở tiệm dựng đứng trong một góc nhà. Trên bức vách phía sau bàn giấy của cô giáo có một tấm bảng đóng bằng các tấm ván nhẵn bóng sơn màu đen. Dưới tấm bảng có một chiếc máng nhỏ trong đó có mấy thỏi ngắn màu trắng và một miếng gỗ được bao quanh bằng một mảnh len da cừu gắn chặt bằng đinh. Laura tự hỏi những thứ đó được dùng làm gì.
Mary cho cô giáo biết là cô có thể đọc và đánh vần ra sao. Nhưng Laura nhìn cuốn sách của mẹ và lắc đầu. Cô không thể đọc được. Cô còn không biết chắc cả các mẫu tự nữa.
Cô giáo nói:
- Được rồi, em sẽ bắt đầu từ lớp vỡ lòng. Còn Mary có thể học ở lớp cao hơn. Các em có bảng viết không?
Cả hai đều không có bảng viết. Cô giáo nói:
- Cô sẽ cho các em mượn cái của cô. Các em không thể học viết mà không có bảng.
Cô nhấc nắp bàn giấy của mình lên để lấy bảng ra. Bàn giấy giống như một chiếc thùng cao với một mặt chắn kín trước đầu gối cô giáo. Mặt bàn nhấc lên được nhờ những bản lề mua ở tiệm và phía dưới nó là nơi cô giáo cất đồ. Mấy cuốn sách của cô nằm tại đó cùng với cây thước.
Mãi sau này Laura mới biết cây thước dùng để phạt kẻ nào phá rối hoặc trò chuyện trong lớp học. Bất kì kẻ nào hư hỏng như thế cũng phải lên đứng trên bàn giấy cô giáo đưa bàn tay ra để cô giáo dùng cây thước quất mạnh vào tay nhiều lần.
Nhưng Mary và Laura không khi nào trò chuyện trong lớp và luôn không gây rối. Các cô ngồi bên nhau trên chiếc ghế dài và học. Mary đặt các bàn chân trên nền nhà thoải mái nhưng bàn chân Laura đu đưa lơ lửng. Các cô mở sách trên ngăn giá phía trước, Laura học phần đầu sách còn Mary học ở phần sau và các trang sách ở giữa dựng đứng lên.
Một mình Laura một lớp riêng vì cô là cô học trò duy nhất không biết đọc. Mỗi khi có thời giờ, cô giáo gọi Laura tới bên bàn giấy và giúp cô đọc các mẫu tự. Đúng trước giờ ăn trưa các ngày đầu tiên tới lớp, Laura đã có thể đọc C-A-T, cat. Đột nhiên cô nhớ ra và đọc:
- P-A-T, pat!
Cô giáo ngạc nhiên. Cô đọc:
- R-A-T, rat!
Và Laura đọc nối theo liền:
- M-A-T, mat!
Cô đã có thể đánh vần trọn hàng đầu tiên trong cuốn sách đánh vần.
Buổi trưa, các học trò khác và cô giáo đều về nhà ăn cơm. Laura và Mary mang xô thức ăn ra ngồi trên thảm cỏ sát bóng mát của một bên vách ngôi trường vắng hoe. Các cô ăn bánh mì với bơ và nói chuyện.
Mary nói:
- Chị thích trường học.
Laura nói:
- Em cũng thích. Chỉ có điều chân em bị mỏi quá. Và em không thích cô bé Nellie Oleson gọi mình là mấy đứa nhà quê.
Mary nói:
- Thì mình đúng là con gái nhà quê mà.
Laura nói:
- Đúng, nhưng nó không cần phải nhăn mũi lại như thế.
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
