SAN FRANCISCO
San Francisco
Chủ nhật 29 tháng Tám, 1915
Manly thân yêu,
Như anh đã biết, em đã tới San Francisco bình an. Khi em đang bước trên lối đi từ xe lửa xuống phà, Rose bước ra khỏi đám đông và ôm lấy em.
Trên phà, tụi em ngồi ở tầng trên ngay phía trước nhưng sương mù phủ kín mặt nước nên em không nhìn rõ vịnh nhiều lắm ngoại trừ ánh đèn ở xung quanh. Bằng cách nào thì em cũng rất mệt mỏi và không thể nhận ra là mình đã thực sự ở đây. Gillette đón tụi em ngay khi rời phà và tất cả đi xe điện về gần nhà rồi leo đồi đi nốt phần đường còn lại. Em đi nằm sớm và nghỉ ngơi gần hết thời gian từ sau lúc đó.
Em mất trọn ngày đầu tiên để loại khỏi đầu ý nghĩ về việc di chuyển của những chuyến xe lửa. Chiều qua, em đi cùng với Rose và Gillette xuống bãi biển. Tụi em xuống đồi - tất cả đường phố, lối đi đều lát đá và các tòa nhà rất đẹp - tới đường xe và đáp xe đi Land’s End, đường đi dài từ sáu tới mười dặm xuyên qua thành phố, ngoại trừ một vài khu ở đoạn cuối.
Tại Land’s End, em đã nhìn thấy Thái Bình Dương lần đầu tiên. Nói rằng biển đẹp vẫn không diễn tả nổi nửa phần về nó. Rõ ràng là không thể tả bằng lời. Nước màu xanh thẫm tuyệt vời và tiếng sóng vỗ vào bờ cùng tiếng rì rào khi lui ra như thứ gì trong mơ. Em nhìn thấy một chiếc thuyền buồm đang vào bến và một chiếc khác đang ra khơi khi chúng gặp nhau tại Golden Gate. Những chiếc thuyền này qua lại giữa ở đây và Seatle, Washington. Tụi em đi bộ từ Land’s End quanh mũi đất tới Cliff House và Seals Rock nhưng không có một con hải cẩu nào xuất hiện cả.
Tụi em đi theo mé lối đi vào các bãi trồng cây Sutro Estate đã được giao cho thành phố sử dụng như một công viên theo một số điều kiện. Phòng bảo vệ gần các cổng lớn và tòa lâu đài cổ được làm bằng những vật liệu quấn quanh vùng Horn chở về bằng thuyền từ một trăm năm trước. Tụi em đi theo một lối đi có cổng vòm bằng đá vĩ đại mỗi bên đặt một con sư tử đá lớn như thật đang nằm và xuyên qua một vườn cây tuyệt đẹp rộng khoảng bốn chục mẫu. Em không nghĩ là tụi em đi hết nổi vườn cây nhưng đã đi qua nhiều dặm. Đất màu để trồng ở đây là đất được mang từ nơi khác tới để phủ trên mặt đất vốn chỉ là cát. Cây rừng đều được trồng gần bên rừng Sutro đầu tiên. Ở mỗi khúc quanh của các lối đi đều có những pho tượng đá tạc hình người, nam hoặc nữ, hình các loài vật, các thứ chìm đặt khuất một phần sau những khóm lá của các cây đang nở hoa như đang lén ngó ra.
Một tòa nhà xây ngay chính trên đỉnh đồi. Toàn thể mặt trước và hai bên ngôi nhà là bãi cỏ để có thể nhìn suốt về mọi hướng. Các cột bao lơn làm thành cọc hàng rào xung quanh ngôi nhà đều gắn những mẫu trang trí bằng sứ. Tất cả đều là những khung hình vuông vức nhỏ, phẳng lì và bóng loáng như các món đồ sứ của em, với những nét vẽ theo kiểu cổ kỳ quái khắc họa hình trẻ nhỏ và các con vật thay vì là hình hoa như trên các chiếc đĩa của em. Hãy tưởng tượng tất cả đã đứng tại đó suốt hàng trăm năm dưới nắng gió và mọi thứ thời tiết nhưng không hề có một vết dơ hoặc rạn nứt. Sát bên tòa nhà là một ngôi nhà mỏng manh rất cao với một phòng kính ở trên cùng là nơi cả gia đình dùng để quan sát những chiếc thuyền vào bến qua Golden Gate. Tòa nhà đã cũ tới mức bị coi là không còn an toàn nên hiện nay không một ai được phép vào bên trong.
Tụi em đi từ đó ra một mép vách đất có đặt ghế ngồi và các bức tượng để mọi người có thể ngồi hoặc đứng ngắm qua các bờ thành xuống mặt biển Thái Bình Dương xanh thẫm. Một con ó biểu tượng của nước Mỹ bằng đá đang đứng kêu trên một mé bờ. Hai khẩu đại bác được đặt hướng ra biển với nhiều đống đạn lớn. Em đá thử vào một viên để biết chắc có phải đạn thật không - đúng là thật. Gió biển lồng lộng thật thích thú.
Tụi em xuống bãi biển ngay chỗ những đợt sóng đang vụn vỡ. Ở đó có một đám đông và vài người đang lội nước. Em muốn lội nước. Rose nói nó không làm bao giờ nhưng sẽ làm, thế là hai mẹ con tháo giầy vớ bỏ lại trên cát cho Gillette canh chừng và bước tới chỗ những đợt sóng. Một đợt sóng nhỏ lăn tới phủ kín bàn chân, một đợt khác nối theo đưa nước tới gần mắt cá và ngay lúc em đang nói về cảm giác thú vị thì một đợt sóng lớn tràn tới dâng mức nước lên ngang đầu gối. Em chỉ còn đủ thời giờ kéo cao váy lên cho khỏi bị ướt thì nước đã giật lui ra. Hai mẹ con bước vào gần bờ hơn, bấm chặt các ngón chân vào trong cát. Bước ra xa đón những đợt sóng nhỏ rồi chạy vào bờ trước khi đợt sóng lớn ào tới kịp đã đem lại một thời khoảng vui vẻ.
Nước mặn thấm vào bàn chân lưu lại một cảm giác dễ chịu suốt ngày và anh hãy nghĩ coi cũng làn nước này đã va vào các bờ biển Trung Hoa, Nhật Bản rồi lọc sạch qua đại dương và rửa những bàn chân của em. Nói một cách khác là em đã rửa chân của mình trong Thái Bình Dương.
Đại dương không có gì tệ hại mà rất đẹp và kỳ diệu.
Tụi em đi từ bãi biển tới trạm cứu hộ Coast Guard để ngắm chiếc thuyền cứu đắm. Rồi tụi em tới xem Gjoa, chiếc thuyền duy nhất đã đi vòng lục địa qua Hành Lang Tây Bắc. Nó đã mòn lủng nhưng dáng dấp vẫn mạnh mẽ. Con thuyền được đóng tại Na Uy năm 1878 và thủy thủ đoàn gồm thuyền trưởng với sáu thủy thủ đã thực hiện chuyến đi dài ba năm bốn tháng từ Na Uy qua Hành Lang Tây Bắc tới San Francisco. Chính phủ Na Uy và những người Na Uy sinh sống tại California đã tặng con thuyền cho thành phố này và để nó tại đây(3). Lúc này em đang mệt, hết sức mệt nên tụi em đáp xe về thành phố và dừng lại ăn cơm trưa tại một nhà hàng. Hầu bàn là người gooscs Alsace nên có nét pha trộn giữa người Pháp và người Đức. Bữa ăn trưa ngon tuyệt. Bánh mì Pháp, cá hồi chiên, thịt thăn cá bơn, món cá ngon tuyệt. Em không thể nói đó là những món ăn ngon nhất. Sau đó còn vài món ăn Ý mà em rất thích, một món bánh nhồi dâu tây kiểu Pháp hoặc thứ bánh “tarte” làm với trái dâu tươi nhồi trong một vỏ bột trộn mỡ và xối thêm rất nhiều mật. Trong nhà hàng còn có nhạc và em được nghe lần đầu bài hát “Đường tới Tipperary xa thật là xa”.
Tụi em đi, em rất mệt sau khi xem tất cả những thứ này chỉ trong một buổi chiều và loanh quanh trọn ngày hôm nay. Tụi em thả bộ trên lối đi trước nhà và xem viên phi công biểu diễn Niles lái máy bay chiều hôm nay. Từ đây cũng nhìn thấy rõ Tháp Đá Quý. Niles bay lên, bay lên mãi, rồi lao xuống như một chiếc lá mùa thu trôi dạt đang lướt rơi. Ông ta lật nghiêng máy bay bên này bên kia về cả hai phía rồi bay thẳng lại và đáp xuống một cách nhịp nhàng.
Hôm qua viên phi công Christopherson bay biểu diễn trên bờ biển và Rose nói em sẽ bay một chuyến trước khi trở về. Chao ôi, nếu nó vượt khỏi thú vui lội trong sóng đại dương thì khó có gì vượt qua nổi nó, hãy tin em đi.
Anh biết là em không quan tâm tới các thành phố nhưng San Francisco hiển nhiên là một thứ gì đẹp nhất. Ngồi trên những ngọn đồi, vì thành phố là những cụm vịnh rải rác, và vào ban đêm với ánh đèn chiếu sáng trên các dốc đồi cùng ánh đèn thuyền bè trên mặt nước thì giống hệt vùng đất thần tiên. Em còn chưa được thấy gì về cuộc Hội Chợ Triển Lãm. Bản thân San Francisco cũng đủ điều kỳ diệu cho cả một năm nhưng tụi em sẽ bắt đầu đi xem khu Hội Chợ trong tuần này. Anh không nên chờ đợi em xem hết mọi thứ vì theo ước tính chỉ để xem những trò giải trí với giá năm xu, mười xu, hai mươi lăm xu cũng phải chi phí hết 500 đô la.
(3) Thuyền trưởng Roald Amundsen đã mua chiếc thuyền cũ này, sửa lại và dùng vào cuộc thám hiểm Bắc Cực. Ông trải qua nhiều mùa đông trong vùng băng giá Canada. Mùa xuân năm 1905, ông theo hướng gió mùa đông tiến vào vùng nước rộng và xuất hiện tại San Francisco. Sự kiện bất ngờ này khiến ông nhận ra mình vô tình là người đầu tiên vượt Hành Lang Tây Bắc đi vòng đại lục bằng thuyền. Gjoa được đặt nằm tại công viên Golden Gate tới năm 1972 là năm nó được đưa trở về Na Uy.
Rose và Gillette có một ngôi nhà nhỏ hoàn hảo nhìn qua cửa sổ ra một phong cảnh tuyệt vời. Nhà nằm ngay trên một đỉnh đồi trông thẳng ra một khu vịnh.
Ngay tại đây, Rose có thể mau chóng bước ra nhìn những ngon pháo bông tại Hội Chợ Triển Lãm. Tụi em mặc áo dày bước ra tản bộ trước nhà một đoạn ngắn rồi ngồi xuống một lề đá. Tháp Đá Quí nằm ngay trong tầm nhìn. Đá quí tỏa khắp xung quanh tháp những màu sắc rực rỡ sáng trưng. Đá quí mua từ Áo với giá chín mươi xu một mảnh được đem về trang trí tất cả những dải gờ tường trên ngọn tháp cao thiết kế một cách kỳ lạ. Trong đêm, các ánh đèn pha rọi thẳng về ngọn tháp khiến nó nổi bật lên với hình dáng tuyệt diệu.
Như tụi em thấy, đài quan sát không trung vươn lên khỏi nóc các tòa nhà. Đó là một toa xe có thể chứa năm trăm người. Các đường viền của nó đều viền ánh đèn điện. Nó ở trên đỉnh của một bộ phận thon mảnh hơn, hạ thấp xuống cho mọi người bước lên đầy toa xe rồi nhấc cao lên cho tất cả có thể cùng nhìn toàn cảnh khu Hội Chợ. Mọi người dùng đài quan sát này thay vì dùng guồng quay Ferris Wheel. Khi vươn lên, nó giống như một con vật khổng lồ với cái đầu vuông và chiếc cổ dài cất cao mãi.
Em không nghĩ nó giống như một thứ gì khác nhưng đó là cảm giác của em.
Tụi em ngồi ngắm và không bao lâu, một tia sáng trắng quét qua bầu trời nối theo là một tia khác, một tia khác nữa với các màu sắc khác nhau rồi những ánh sáng cực bắc đẹp nhất mà anh có thể tưởng tượng lóe lên và phủ mờ khắp bầu trời. Em nghĩ là anh đã từng thấy thứ ánh sáng này. Thế này, đó là thứ sáng lóa, đủ màu và hết sức cao trên nền trời. Có mọi màu sắc cầu vồng và cả những vệt tối mà em chưa từng nhìn thấy trong các cầu vồng. Em dùng từ “đẹp” cho tới tận cùng ý nghĩa của nó vì biết diễn tả bằng từ nào khác đây? Có bốn mươi ngọn đèn pha được dùng để tạo nên hiệu quả này.
Bốn mươi người ngắm những ngọn đèn tạo ra những chớp sáng trong một loại lỗ khoan theo sự điều khiển và giữ đúng thứ tự như một nhịp bước diễu hành. Chỉ riêng phần tiền lương trả mỗi phút để tạo ra những tia sáng bắc cực này là 40 đô la. Phí tổn tạo ra những tia sáng này không phải là điều để những người bình thường biết tới.
Một khoảnh khắc sau đó, pháo bông bắn ra những chùm sáng bùng lên và tủa xuống trong một trận mưa sao và đá quí đầy màu sắc. Những màu sắc đèn pha khác nhau sau những trận mưa sao tạo ra những làn hơi tụ thành những bong mây đẹp lạ lùng với nhiều màu sắc. Em không rõ quang cảnh này kéo dài bao lâu nhưng cuối cùng những chớp sáng rực rỡ vụt tắt và chỉ còn lại Tháp Đá Quí và đài quan sát không trung vươn cao cần cổ cổ nhìn xuống phía dưới.
Em sẽ gặp một số bạn bè của Rose trong tuần này và bắt đầu sắp xếp mọi thứ theo trình tự.
Hiện nay Rose kiếm được mỗi tuần 30 đô la và nó nói giữ riêng mười phần trăm dứt khoát để dành lại.
Nó nói khoản đó không đáng bao nhiêu nhưng đó là bước khởi đầu. Gillette đã làm thêm vì từ khi tới thành phố, công việc ở tờ báo Call có nhiều lúc rảnh và nó đã nhận được lời hứa dành cho một việc ngay vào dịp nghỉ ngơi sắp tới. Rose kể là chúng nó có quyền hưởng 400 đô la do công việc giới thiệu mua bán đất và Gillette đã làm giấy tờ sang nhượng hết cho chúng ta, nhưng chúng nó không biết khi nào thì chúng nó hoặc chúng ta có món tiền đó vì những người mua đất hiện không đủ khả năng thanh toán. Công việc giới thiệu mua bán đất hiện đang rối bời và cơ sở Stine & Kendrick(4) đang tạm ngưng hoạt động để chờ ổn định.
Em mừng là ông Nall tới sớm như thế và đã nhận được thư của anh. Em hy vọng anh và Inky tiếp tục đầy đủ. Hãy chăm lo cho anh và con chó và em mong cho cả hai đứa chúng ta thật nhiều điều.
Thời giờ anh phải dành cho lũ gà và việc vắt sữa thật uổng. Em mừng là món bánh nhồi còn tốt và tất cả việc cần làm chỉ là đặt vào lò. Em hy vọng anh không làm cháy bánh.
Rose nói nhắc với anh rằng những trái pháo bông ở đây là loại nổi tiếng nhất trên khắp thế giới. Để sản xuất số pháo này đã phải tốn hàng trăm ngàn đô la và mời các chuyên viên từ khắp các nơi trên thế giới tới giúp sức. Nó bảo không bao giờ có một thứ giống như thế trên cuộc đời, ngoại trừ những viên kẹo Roman mà anh đã mua cho nó vào dịp kỷ niệm Mùng BốnTháng Bảy cuối cùng của mình ở De Smet. Nó bảo những viên kẹo đó vượt xa tất cả.
Thôi, bây giờ tạm biệt anh. Em sẽ đi thăm thêm vài nơi nữa để viết tiếp cho anh.
BESSIE
(4)Cơ sở hoạt động kinh doanh địa ốc mà Rose và Gillette làm việc trong khoảng một hoặc hai năm trước, bán đất vùng thung lũng Sacramento.
San Francisco
4 tháng Chín, 1915.
Manly thân yêu,
Thật mừng nhận được thư anh và biết anh vẫn ổn. Trời ơi, ở đó lại ẩm ướt biết ngần nào. Em mừng là anh đã ở trên đồi. Bà Rogers là một người chí thân nên anh nhắc giúp là em nhắn bà ấy lo lắng gì và hãy vui vẻ. Nhưng càng nhìn cảnh sống thành phố, em càng yêu thôn quê hơn và lắng nghe câu chuyện của Gillette về việc trồng trọt càng nhiều em càng tin là luật quân bình sẽ có giá trị ở đây cũng như mọi nơi khác. Các nông trại ở đây đã thâu về những lợi tức khổng lồ. Thật tốt, họ đã chứng thực điều đó, nhưng vẫn có những chủ trại không đủ khả năng trang trải các phí tổn cho thấy ở đây cũng như khắp nơi không thiếu những lỗ rò rỉ.
Hôm qua em tha thẩn trọn ngày. Một cách nào đó, em không thể chịu đựng nhiều hơn. Hơi bị kích thích một chút là ngày hôm sau em phải trả giá. Hôm kia Gillette và em tới khu Hội Chợ vào buổi chiều trong lúc Rose đang viết một truyện ngắn. Sau đó Rose tới đúng vào thời điểm chiếu sáng rồi đốt pháo bông và tụi em ở lại cho tới mười hai giờ. Rõ ràng là đã có một bữa ngắm cái đẹp no nê.
Có quá nhiều cái đẹp tới mức vượt trội.
Màu sắc vô cùng dịu dàng và kỳ diệu. Lam, đỏ, xanh, vàng, nâu, xám hòa trộn với nhau hoàn hảo không gây ra một sự chọi gắt nào. Đúng là vùng đất thần tiên. Tụi em bước qua một chiếc cổng lớn dẫn vào Khu Giải Trí là một dãy phố dài hấp dẫn không khác những cảnh xiếc với một khác biệt hiển nhiên là những cảnh xiếc không thể sánh nổi vẻ diệu kỳ rõ rệt ở đây. Tụi em giữ một chiếc ghế trên toa xe nhỏ kéo bằng động cơ và di chuyển một đoạn dài vì đường rất xa và còn nhiều việc phải làm. Em sẽ trở lại coi thật kỹ rồi diễn tả với anh sau. Riêng trong lần thăm viếng đầu tiên này, Rose và Gillette muốn em nhìn toàn bộ khu Hội Chợ để có một ấn tượng chung về việc buôn bán.
Nhà cửa được dựng giống như nhà trong một thành phố với các đường phố cắt nhau ở bốn góc làm thành những khu sân. Có thể đi qua các lối đi có mái vòm rất đẹp trong các tòa nhà để vào các khuôn sân có những vòi nước đang phun, những khóm hoa dễ thương và những chồi cây xanh đang vươn lên. Còn có cả những pho tượng giống như người thật cùng những hình chim muông, thú vật. Màu nền của những tòa nhà đều xám nhạt và khi vươn lên được chuyển thành phớt vàng với nhiều vùng nổi bật những màu lam, đỏ, xanh đưa tầm mắt lên cao mãi bằng những cấu trúc hình chóp và mọi kiểu chạy vút lên tận bầu trời xanh tuyệt đẹp. Em không bao giờ tưởng tượng nổi một thứ gì đẹp bằng.
Tụi em dành việc đi qua những tòa nhà cho lần thăm viếng sau để đi thẳng tới Vườn Cấm.
Thuở xa xưa, gần một tu viện có một khu vườn trong đó phụ nữ bị giam cầm đau đớn cho đến chết. Khu vườn ở đây là bản sao chính xác của khu vườn cổ xưa đó. Những lối đi dẫn tới vườn mờ tối vì ánh sáng bị che khuất bởi những lùm cây biến thành một loại mê cung khiến mọi người đều sững sờ bất chợt khi bước tới một khu vườn nhỏ với vòi phun nước, thảm cỏ xanh và những khóm hoa.
Em đã thấy trong tòa nhà ở đây hình ảnh trưng bày của cơ sở Southern Pacific Railroad giống hệt như phiên bản thực quang cảnh củaCalifornia ngay cả về những thác nước, những vườn cây đang trổ hoa trong thung lũng Santa Clara.
Có một tòa nhà và những khuôn sân được thành phố trù liệu giữ làm viện bảo tàng và công viên(5). Đây là một địa điểm trưng bày những tượng điêu khắc tuyệt vời nhất dọc các lối đi và trên các bức tường. Bà Mẹ Mạo Hiểm là một bức tượng trong nhóm tượng lớn ngang người thật đặt trên bệ cao để mọi người ngước lên ngắm nhìn. Một phụ nữ với chiếc nón che nắng buộc dây dưới cằm, dĩ nhiên được đẩy ngược ra sau gáy để lộ rõ khuôn mặt, những ống tay áo xắn lên, dắt dẫn một bé trai và một bé gái, cánh tay vừa che chở vừa bảo bọc chúng trong lúc chỉ thẳng con đường hướng tới miền tây.
Đôi giầy rộng, nặng nề thuộc loại em đã mang vẫn được bán hạ nửa giá tiền.
Tụi em ra cổng đón Rose vào khoảng chập choạng tối và đã ngắm cảnh thành phố sáng lên như trong mơ. Không thấy đèn ở bất kỳ nơi nào mà chỉ là sự bừng sáng - điều được gọi là thắp sáng gián tiếp. Rồi tụi em lang thang trong Khu Giải Trí. Trước cửa mỗi gian hàng trưng bày đều có những trò ồn ào quảng cáo để thu hút đám đông.
Kênh Panama là một kỳ quan ở ngoài trời. Con kênh được trưng bày với một chiến thuyền đang trong thế sẵn sang chiến đấu và một trạm vô tuyến đang lấp lóe gửi đi các điện báo. Nước ra vào các cửa cống và quang cảnh xung quanh giống thực từng chi tiết, dĩ nhiên cả tính cách nhiệt đới, và bầu trời được sắp xếp một cách nào đó bằng điện để có những vì sao xuất hiện. Rồi tất cả dần dần nhạt đi và bầu trời rạng ánh bình minh trở thành sáng hơn chuyển sang ánh sáng ban ngày. Người ta nói ở bên trong có một bản đồ hình nổi và một người chuyên đứng giải thích
(5)Lâu Đài Mỹ Nghệ do kiến trúc sư Bernard Maybeck thiết kế hiện vẫn được dùng làm địa điểm tổ chức triển lãm tại San Francisco.
Tụi em đi vào làng da đỏ Navajo là những căn hộ trên dốc đá thông thường. Làng được dựng ở một dốc đá và mọi người bước trên những bậc đẽo vào đá cứng dọc lối đi. Khi lên hết dốc đá sẽ gặp những hang đào vào trong đá đủ cỡ lớn, nhỏ, là nơi người da đỏ cư trú, ghi dấu bằng những chiếc giỏ, đồ đất nung và vải quấn. Tất cả đều có mùi của những hang thú hoang và em không thích chỗ đó.
Người da đỏ rất thân thiện và tử tế.
Từ đó tụi em trở xuống coi pháo bông mà em đã tả cho anh trong thư trước. Nhìn gần, pháo bông còn đẹp hơn nhiều.
Tụi em ngó qua khuỷu tay của một đám đông và thấy một đám đấu vật Nhật Bản. Rồi tụi em thấy đoàn Rước Đèn Nhật Bản chỉ giản dị là một đám đông người Nhật mang những chiếc đèn lồng.
Đám đông gồm đủ nam, nữ đủ lớp tuổi già, trẻ, lớn, bé diễu hành với những chiếc đèn lồng kiểu Nhật Bản. Rose di chuyển quá nhanh và em lạc nó trong đám đông. Em nhìn về phía Gillette cũng không thấy có nó ở đó. Em bước về phía mà em đã thấy hút Rose lần chót rồi em đứng sững bất động. Phải nhìn nhận rằng em thực sự khiếp hãi vì đám đông là một đám đông hỗn loạn và em không còn biết lối nào đi ra. Lúc đó một bàn tay nắm lấy cánh tay em và Gillette lên tiếng: “Không sao đâu, Mẹ Bess. Người tụ tập đông nhưng con không khi nào rời mắt khỏi mẹ một phút. Rose đang ở phía kia”.
Tụi em trở ngược lại Khu Giải Trí và tới làng Samoa. Như anh đã biết, Samoa là những hòn đảo thuộc Mỹ trong vùng biển South Sea. Có nhiều các chàng trai và cô gái mặc trang phục cổ truyền của họ hoặc đúng hơn là không mặc quần áo. Các cô gái quấn quanh người những tấm khăn lụa màu tươi che kín ngực và hông nhưng để vai trần và mặc những chiếc váy hẹp ngắn ngang đầu gối. Tất cả đều đeo xâu chuỗi hạt trai, hạt cườm và những chiếc vòng. Các chàng trai mặc váy ngắn nhưng không có khăn che quanh hông. Da của họ vàng óng thật đẹp ở những chỗ không có hình xăm và giọng nói của họ dịu nhẹ, du dương. Các cô gái đều xinh đẹp và một số chàng trai thật ưa nhìn. Họ múa những điệu múa cổ truyền và hát những bài hát của vùng đảo. Các cô gái múa riêng với nhau rồi cùng múa chung với các chàng trai, sau đó các chàng trai múa riêng điệu múa săn đầu kẻ thù với những lưỡi dao dài dữ tợn. Họ múa và hát trong suốt điệu múa này không hề chạm vào nhau và múa với từng cơ bắp trên thân thể thậm chí vận dụng cả những ngón tay, ngón chân. Họ vô cùng duyên dáng và em hết sức vui với điệu múa này. Sau hết tất cả bọn họ cùng hát bài “Đường tới Tipperary xa thật là xa”. Họ có vẻ rất vui khi hát được bài hát này và tất cả đều tươi cười khi bắt đầu. Giọng hát của họ rất dễ thương và thật lạ lùng được thấy những người dân trên vùng đảo lạ hát một bài hát đối đáp bằng tiếng Anh. Họ có vẻ lạnh, thật tội nghiệp, khi rời sân khấu đã choàng lên người những chiếc áo choàng tắm. Tất cả đều vui vẻ trò chuyện. Bà công chúa thực sự của riêng họ đã thuyết phục họ và họ đã có một người cầm đầu. Họ sống trong những túp lều cỏ phỏng theo một ngôi làng Samoa. Hết thảy họ, nam cũng như nữ, đều xăm hình từ thắt lưng xuống tới đầu gối - người phụ trách đã nói thế - và khi em đã thoáng thấy một chiếc đầu gối có xăm hình và quanh thắt lưng những người đàn ông cũng có hình xăm phía trên váy.
Chiều và tối hôm đó tụi em đã đi bộ nhiều dặm đường và em mệt muốn chết.
Em phát tức với lá thư này. Em đã không đánh giá đúng nổi nửa phần những thứ mà em mô tả. Em không thể dùng lời lẽ để giúp anh có một ý nghĩ đúng về vẻ đẹp kỳ diệu cùng phạm vi và mức vĩ đại của Hội Chợ Triển Lãm. Nhưng ít ngày nữa em sẽ xem ngắm kỹ hơn và kể với anh.
Em hy vọng mọi chuyện ở nhà tiếp tục ổn và con Inky vẫn ham ăn. Lũ gà, heo và mọi thứ ra sao? Trên thực tế, dù em đang có những thú vui của riêng mình nhưng em cũng thấy thiếuRocky Ridge. Tin em đi, em mừng là chúng mình đã có một ngôi nhà đẹp như thế.
Em đang biếng nhác và nghỉ ngơi nhưng Rose nói không thể mong đợi sẽ hồi phục sau chuyến đi trong khoảng dưới một tuần lễ. Em không rõ lý do khiến em phải đổi xe nhiều thế. Những chuyến xe lửa mà em đi rõ ràng không chạy xa hơn và em phải thay đổi. Rose nói nó nghĩ là xe lửa phải làm thế vì số lượng hành khách đi lại tăng lên quá nhiều.
Thương yêu
BESSIE
San Francisco
Chủ nhật 29 tháng Tám, 1915
Manly thân yêu,
Như anh đã biết, em đã tới San Francisco bình an. Khi em đang bước trên lối đi từ xe lửa xuống phà, Rose bước ra khỏi đám đông và ôm lấy em.
Trên phà, tụi em ngồi ở tầng trên ngay phía trước nhưng sương mù phủ kín mặt nước nên em không nhìn rõ vịnh nhiều lắm ngoại trừ ánh đèn ở xung quanh. Bằng cách nào thì em cũng rất mệt mỏi và không thể nhận ra là mình đã thực sự ở đây. Gillette đón tụi em ngay khi rời phà và tất cả đi xe điện về gần nhà rồi leo đồi đi nốt phần đường còn lại. Em đi nằm sớm và nghỉ ngơi gần hết thời gian từ sau lúc đó.
Em mất trọn ngày đầu tiên để loại khỏi đầu ý nghĩ về việc di chuyển của những chuyến xe lửa. Chiều qua, em đi cùng với Rose và Gillette xuống bãi biển. Tụi em xuống đồi - tất cả đường phố, lối đi đều lát đá và các tòa nhà rất đẹp - tới đường xe và đáp xe đi Land’s End, đường đi dài từ sáu tới mười dặm xuyên qua thành phố, ngoại trừ một vài khu ở đoạn cuối.
Tại Land’s End, em đã nhìn thấy Thái Bình Dương lần đầu tiên. Nói rằng biển đẹp vẫn không diễn tả nổi nửa phần về nó. Rõ ràng là không thể tả bằng lời. Nước màu xanh thẫm tuyệt vời và tiếng sóng vỗ vào bờ cùng tiếng rì rào khi lui ra như thứ gì trong mơ. Em nhìn thấy một chiếc thuyền buồm đang vào bến và một chiếc khác đang ra khơi khi chúng gặp nhau tại Golden Gate. Những chiếc thuyền này qua lại giữa ở đây và Seatle, Washington. Tụi em đi bộ từ Land’s End quanh mũi đất tới Cliff House và Seals Rock nhưng không có một con hải cẩu nào xuất hiện cả.
Tụi em đi theo mé lối đi vào các bãi trồng cây Sutro Estate đã được giao cho thành phố sử dụng như một công viên theo một số điều kiện. Phòng bảo vệ gần các cổng lớn và tòa lâu đài cổ được làm bằng những vật liệu quấn quanh vùng Horn chở về bằng thuyền từ một trăm năm trước. Tụi em đi theo một lối đi có cổng vòm bằng đá vĩ đại mỗi bên đặt một con sư tử đá lớn như thật đang nằm và xuyên qua một vườn cây tuyệt đẹp rộng khoảng bốn chục mẫu. Em không nghĩ là tụi em đi hết nổi vườn cây nhưng đã đi qua nhiều dặm. Đất màu để trồng ở đây là đất được mang từ nơi khác tới để phủ trên mặt đất vốn chỉ là cát. Cây rừng đều được trồng gần bên rừng Sutro đầu tiên. Ở mỗi khúc quanh của các lối đi đều có những pho tượng đá tạc hình người, nam hoặc nữ, hình các loài vật, các thứ chìm đặt khuất một phần sau những khóm lá của các cây đang nở hoa như đang lén ngó ra.
Một tòa nhà xây ngay chính trên đỉnh đồi. Toàn thể mặt trước và hai bên ngôi nhà là bãi cỏ để có thể nhìn suốt về mọi hướng. Các cột bao lơn làm thành cọc hàng rào xung quanh ngôi nhà đều gắn những mẫu trang trí bằng sứ. Tất cả đều là những khung hình vuông vức nhỏ, phẳng lì và bóng loáng như các món đồ sứ của em, với những nét vẽ theo kiểu cổ kỳ quái khắc họa hình trẻ nhỏ và các con vật thay vì là hình hoa như trên các chiếc đĩa của em. Hãy tưởng tượng tất cả đã đứng tại đó suốt hàng trăm năm dưới nắng gió và mọi thứ thời tiết nhưng không hề có một vết dơ hoặc rạn nứt. Sát bên tòa nhà là một ngôi nhà mỏng manh rất cao với một phòng kính ở trên cùng là nơi cả gia đình dùng để quan sát những chiếc thuyền vào bến qua Golden Gate. Tòa nhà đã cũ tới mức bị coi là không còn an toàn nên hiện nay không một ai được phép vào bên trong.
Tụi em đi từ đó ra một mép vách đất có đặt ghế ngồi và các bức tượng để mọi người có thể ngồi hoặc đứng ngắm qua các bờ thành xuống mặt biển Thái Bình Dương xanh thẫm. Một con ó biểu tượng của nước Mỹ bằng đá đang đứng kêu trên một mé bờ. Hai khẩu đại bác được đặt hướng ra biển với nhiều đống đạn lớn. Em đá thử vào một viên để biết chắc có phải đạn thật không - đúng là thật. Gió biển lồng lộng thật thích thú.
Tụi em xuống bãi biển ngay chỗ những đợt sóng đang vụn vỡ. Ở đó có một đám đông và vài người đang lội nước. Em muốn lội nước. Rose nói nó không làm bao giờ nhưng sẽ làm, thế là hai mẹ con tháo giầy vớ bỏ lại trên cát cho Gillette canh chừng và bước tới chỗ những đợt sóng. Một đợt sóng nhỏ lăn tới phủ kín bàn chân, một đợt khác nối theo đưa nước tới gần mắt cá và ngay lúc em đang nói về cảm giác thú vị thì một đợt sóng lớn tràn tới dâng mức nước lên ngang đầu gối. Em chỉ còn đủ thời giờ kéo cao váy lên cho khỏi bị ướt thì nước đã giật lui ra. Hai mẹ con bước vào gần bờ hơn, bấm chặt các ngón chân vào trong cát. Bước ra xa đón những đợt sóng nhỏ rồi chạy vào bờ trước khi đợt sóng lớn ào tới kịp đã đem lại một thời khoảng vui vẻ.
Nước mặn thấm vào bàn chân lưu lại một cảm giác dễ chịu suốt ngày và anh hãy nghĩ coi cũng làn nước này đã va vào các bờ biển Trung Hoa, Nhật Bản rồi lọc sạch qua đại dương và rửa những bàn chân của em. Nói một cách khác là em đã rửa chân của mình trong Thái Bình Dương.
Đại dương không có gì tệ hại mà rất đẹp và kỳ diệu.
Tụi em đi từ bãi biển tới trạm cứu hộ Coast Guard để ngắm chiếc thuyền cứu đắm. Rồi tụi em tới xem Gjoa, chiếc thuyền duy nhất đã đi vòng lục địa qua Hành Lang Tây Bắc. Nó đã mòn lủng nhưng dáng dấp vẫn mạnh mẽ. Con thuyền được đóng tại Na Uy năm 1878 và thủy thủ đoàn gồm thuyền trưởng với sáu thủy thủ đã thực hiện chuyến đi dài ba năm bốn tháng từ Na Uy qua Hành Lang Tây Bắc tới San Francisco. Chính phủ Na Uy và những người Na Uy sinh sống tại California đã tặng con thuyền cho thành phố này và để nó tại đây(3). Lúc này em đang mệt, hết sức mệt nên tụi em đáp xe về thành phố và dừng lại ăn cơm trưa tại một nhà hàng. Hầu bàn là người gooscs Alsace nên có nét pha trộn giữa người Pháp và người Đức. Bữa ăn trưa ngon tuyệt. Bánh mì Pháp, cá hồi chiên, thịt thăn cá bơn, món cá ngon tuyệt. Em không thể nói đó là những món ăn ngon nhất. Sau đó còn vài món ăn Ý mà em rất thích, một món bánh nhồi dâu tây kiểu Pháp hoặc thứ bánh “tarte” làm với trái dâu tươi nhồi trong một vỏ bột trộn mỡ và xối thêm rất nhiều mật. Trong nhà hàng còn có nhạc và em được nghe lần đầu bài hát “Đường tới Tipperary xa thật là xa”.
Tụi em đi, em rất mệt sau khi xem tất cả những thứ này chỉ trong một buổi chiều và loanh quanh trọn ngày hôm nay. Tụi em thả bộ trên lối đi trước nhà và xem viên phi công biểu diễn Niles lái máy bay chiều hôm nay. Từ đây cũng nhìn thấy rõ Tháp Đá Quý. Niles bay lên, bay lên mãi, rồi lao xuống như một chiếc lá mùa thu trôi dạt đang lướt rơi. Ông ta lật nghiêng máy bay bên này bên kia về cả hai phía rồi bay thẳng lại và đáp xuống một cách nhịp nhàng.
Hôm qua viên phi công Christopherson bay biểu diễn trên bờ biển và Rose nói em sẽ bay một chuyến trước khi trở về. Chao ôi, nếu nó vượt khỏi thú vui lội trong sóng đại dương thì khó có gì vượt qua nổi nó, hãy tin em đi.
Anh biết là em không quan tâm tới các thành phố nhưng San Francisco hiển nhiên là một thứ gì đẹp nhất. Ngồi trên những ngọn đồi, vì thành phố là những cụm vịnh rải rác, và vào ban đêm với ánh đèn chiếu sáng trên các dốc đồi cùng ánh đèn thuyền bè trên mặt nước thì giống hệt vùng đất thần tiên. Em còn chưa được thấy gì về cuộc Hội Chợ Triển Lãm. Bản thân San Francisco cũng đủ điều kỳ diệu cho cả một năm nhưng tụi em sẽ bắt đầu đi xem khu Hội Chợ trong tuần này. Anh không nên chờ đợi em xem hết mọi thứ vì theo ước tính chỉ để xem những trò giải trí với giá năm xu, mười xu, hai mươi lăm xu cũng phải chi phí hết 500 đô la.
(3) Thuyền trưởng Roald Amundsen đã mua chiếc thuyền cũ này, sửa lại và dùng vào cuộc thám hiểm Bắc Cực. Ông trải qua nhiều mùa đông trong vùng băng giá Canada. Mùa xuân năm 1905, ông theo hướng gió mùa đông tiến vào vùng nước rộng và xuất hiện tại San Francisco. Sự kiện bất ngờ này khiến ông nhận ra mình vô tình là người đầu tiên vượt Hành Lang Tây Bắc đi vòng đại lục bằng thuyền. Gjoa được đặt nằm tại công viên Golden Gate tới năm 1972 là năm nó được đưa trở về Na Uy.
Rose và Gillette có một ngôi nhà nhỏ hoàn hảo nhìn qua cửa sổ ra một phong cảnh tuyệt vời. Nhà nằm ngay trên một đỉnh đồi trông thẳng ra một khu vịnh.
Ngay tại đây, Rose có thể mau chóng bước ra nhìn những ngon pháo bông tại Hội Chợ Triển Lãm. Tụi em mặc áo dày bước ra tản bộ trước nhà một đoạn ngắn rồi ngồi xuống một lề đá. Tháp Đá Quí nằm ngay trong tầm nhìn. Đá quí tỏa khắp xung quanh tháp những màu sắc rực rỡ sáng trưng. Đá quí mua từ Áo với giá chín mươi xu một mảnh được đem về trang trí tất cả những dải gờ tường trên ngọn tháp cao thiết kế một cách kỳ lạ. Trong đêm, các ánh đèn pha rọi thẳng về ngọn tháp khiến nó nổi bật lên với hình dáng tuyệt diệu.
Như tụi em thấy, đài quan sát không trung vươn lên khỏi nóc các tòa nhà. Đó là một toa xe có thể chứa năm trăm người. Các đường viền của nó đều viền ánh đèn điện. Nó ở trên đỉnh của một bộ phận thon mảnh hơn, hạ thấp xuống cho mọi người bước lên đầy toa xe rồi nhấc cao lên cho tất cả có thể cùng nhìn toàn cảnh khu Hội Chợ. Mọi người dùng đài quan sát này thay vì dùng guồng quay Ferris Wheel. Khi vươn lên, nó giống như một con vật khổng lồ với cái đầu vuông và chiếc cổ dài cất cao mãi.
Em không nghĩ nó giống như một thứ gì khác nhưng đó là cảm giác của em.
Tụi em ngồi ngắm và không bao lâu, một tia sáng trắng quét qua bầu trời nối theo là một tia khác, một tia khác nữa với các màu sắc khác nhau rồi những ánh sáng cực bắc đẹp nhất mà anh có thể tưởng tượng lóe lên và phủ mờ khắp bầu trời. Em nghĩ là anh đã từng thấy thứ ánh sáng này. Thế này, đó là thứ sáng lóa, đủ màu và hết sức cao trên nền trời. Có mọi màu sắc cầu vồng và cả những vệt tối mà em chưa từng nhìn thấy trong các cầu vồng. Em dùng từ “đẹp” cho tới tận cùng ý nghĩa của nó vì biết diễn tả bằng từ nào khác đây? Có bốn mươi ngọn đèn pha được dùng để tạo nên hiệu quả này.
Bốn mươi người ngắm những ngọn đèn tạo ra những chớp sáng trong một loại lỗ khoan theo sự điều khiển và giữ đúng thứ tự như một nhịp bước diễu hành. Chỉ riêng phần tiền lương trả mỗi phút để tạo ra những tia sáng bắc cực này là 40 đô la. Phí tổn tạo ra những tia sáng này không phải là điều để những người bình thường biết tới.
Một khoảnh khắc sau đó, pháo bông bắn ra những chùm sáng bùng lên và tủa xuống trong một trận mưa sao và đá quí đầy màu sắc. Những màu sắc đèn pha khác nhau sau những trận mưa sao tạo ra những làn hơi tụ thành những bong mây đẹp lạ lùng với nhiều màu sắc. Em không rõ quang cảnh này kéo dài bao lâu nhưng cuối cùng những chớp sáng rực rỡ vụt tắt và chỉ còn lại Tháp Đá Quí và đài quan sát không trung vươn cao cần cổ cổ nhìn xuống phía dưới.
Em sẽ gặp một số bạn bè của Rose trong tuần này và bắt đầu sắp xếp mọi thứ theo trình tự.
Hiện nay Rose kiếm được mỗi tuần 30 đô la và nó nói giữ riêng mười phần trăm dứt khoát để dành lại.
Nó nói khoản đó không đáng bao nhiêu nhưng đó là bước khởi đầu. Gillette đã làm thêm vì từ khi tới thành phố, công việc ở tờ báo Call có nhiều lúc rảnh và nó đã nhận được lời hứa dành cho một việc ngay vào dịp nghỉ ngơi sắp tới. Rose kể là chúng nó có quyền hưởng 400 đô la do công việc giới thiệu mua bán đất và Gillette đã làm giấy tờ sang nhượng hết cho chúng ta, nhưng chúng nó không biết khi nào thì chúng nó hoặc chúng ta có món tiền đó vì những người mua đất hiện không đủ khả năng thanh toán. Công việc giới thiệu mua bán đất hiện đang rối bời và cơ sở Stine & Kendrick(4) đang tạm ngưng hoạt động để chờ ổn định.
Em mừng là ông Nall tới sớm như thế và đã nhận được thư của anh. Em hy vọng anh và Inky tiếp tục đầy đủ. Hãy chăm lo cho anh và con chó và em mong cho cả hai đứa chúng ta thật nhiều điều.
Thời giờ anh phải dành cho lũ gà và việc vắt sữa thật uổng. Em mừng là món bánh nhồi còn tốt và tất cả việc cần làm chỉ là đặt vào lò. Em hy vọng anh không làm cháy bánh.
Rose nói nhắc với anh rằng những trái pháo bông ở đây là loại nổi tiếng nhất trên khắp thế giới. Để sản xuất số pháo này đã phải tốn hàng trăm ngàn đô la và mời các chuyên viên từ khắp các nơi trên thế giới tới giúp sức. Nó bảo không bao giờ có một thứ giống như thế trên cuộc đời, ngoại trừ những viên kẹo Roman mà anh đã mua cho nó vào dịp kỷ niệm Mùng BốnTháng Bảy cuối cùng của mình ở De Smet. Nó bảo những viên kẹo đó vượt xa tất cả.
Thôi, bây giờ tạm biệt anh. Em sẽ đi thăm thêm vài nơi nữa để viết tiếp cho anh.
BESSIE
(4)Cơ sở hoạt động kinh doanh địa ốc mà Rose và Gillette làm việc trong khoảng một hoặc hai năm trước, bán đất vùng thung lũng Sacramento.
San Francisco
4 tháng Chín, 1915.
Manly thân yêu,
Thật mừng nhận được thư anh và biết anh vẫn ổn. Trời ơi, ở đó lại ẩm ướt biết ngần nào. Em mừng là anh đã ở trên đồi. Bà Rogers là một người chí thân nên anh nhắc giúp là em nhắn bà ấy lo lắng gì và hãy vui vẻ. Nhưng càng nhìn cảnh sống thành phố, em càng yêu thôn quê hơn và lắng nghe câu chuyện của Gillette về việc trồng trọt càng nhiều em càng tin là luật quân bình sẽ có giá trị ở đây cũng như mọi nơi khác. Các nông trại ở đây đã thâu về những lợi tức khổng lồ. Thật tốt, họ đã chứng thực điều đó, nhưng vẫn có những chủ trại không đủ khả năng trang trải các phí tổn cho thấy ở đây cũng như khắp nơi không thiếu những lỗ rò rỉ.
Hôm qua em tha thẩn trọn ngày. Một cách nào đó, em không thể chịu đựng nhiều hơn. Hơi bị kích thích một chút là ngày hôm sau em phải trả giá. Hôm kia Gillette và em tới khu Hội Chợ vào buổi chiều trong lúc Rose đang viết một truyện ngắn. Sau đó Rose tới đúng vào thời điểm chiếu sáng rồi đốt pháo bông và tụi em ở lại cho tới mười hai giờ. Rõ ràng là đã có một bữa ngắm cái đẹp no nê.
Có quá nhiều cái đẹp tới mức vượt trội.
Màu sắc vô cùng dịu dàng và kỳ diệu. Lam, đỏ, xanh, vàng, nâu, xám hòa trộn với nhau hoàn hảo không gây ra một sự chọi gắt nào. Đúng là vùng đất thần tiên. Tụi em bước qua một chiếc cổng lớn dẫn vào Khu Giải Trí là một dãy phố dài hấp dẫn không khác những cảnh xiếc với một khác biệt hiển nhiên là những cảnh xiếc không thể sánh nổi vẻ diệu kỳ rõ rệt ở đây. Tụi em giữ một chiếc ghế trên toa xe nhỏ kéo bằng động cơ và di chuyển một đoạn dài vì đường rất xa và còn nhiều việc phải làm. Em sẽ trở lại coi thật kỹ rồi diễn tả với anh sau. Riêng trong lần thăm viếng đầu tiên này, Rose và Gillette muốn em nhìn toàn bộ khu Hội Chợ để có một ấn tượng chung về việc buôn bán.
Nhà cửa được dựng giống như nhà trong một thành phố với các đường phố cắt nhau ở bốn góc làm thành những khu sân. Có thể đi qua các lối đi có mái vòm rất đẹp trong các tòa nhà để vào các khuôn sân có những vòi nước đang phun, những khóm hoa dễ thương và những chồi cây xanh đang vươn lên. Còn có cả những pho tượng giống như người thật cùng những hình chim muông, thú vật. Màu nền của những tòa nhà đều xám nhạt và khi vươn lên được chuyển thành phớt vàng với nhiều vùng nổi bật những màu lam, đỏ, xanh đưa tầm mắt lên cao mãi bằng những cấu trúc hình chóp và mọi kiểu chạy vút lên tận bầu trời xanh tuyệt đẹp. Em không bao giờ tưởng tượng nổi một thứ gì đẹp bằng.
Tụi em dành việc đi qua những tòa nhà cho lần thăm viếng sau để đi thẳng tới Vườn Cấm.
Thuở xa xưa, gần một tu viện có một khu vườn trong đó phụ nữ bị giam cầm đau đớn cho đến chết. Khu vườn ở đây là bản sao chính xác của khu vườn cổ xưa đó. Những lối đi dẫn tới vườn mờ tối vì ánh sáng bị che khuất bởi những lùm cây biến thành một loại mê cung khiến mọi người đều sững sờ bất chợt khi bước tới một khu vườn nhỏ với vòi phun nước, thảm cỏ xanh và những khóm hoa.
Em đã thấy trong tòa nhà ở đây hình ảnh trưng bày của cơ sở Southern Pacific Railroad giống hệt như phiên bản thực quang cảnh củaCalifornia ngay cả về những thác nước, những vườn cây đang trổ hoa trong thung lũng Santa Clara.
Có một tòa nhà và những khuôn sân được thành phố trù liệu giữ làm viện bảo tàng và công viên(5). Đây là một địa điểm trưng bày những tượng điêu khắc tuyệt vời nhất dọc các lối đi và trên các bức tường. Bà Mẹ Mạo Hiểm là một bức tượng trong nhóm tượng lớn ngang người thật đặt trên bệ cao để mọi người ngước lên ngắm nhìn. Một phụ nữ với chiếc nón che nắng buộc dây dưới cằm, dĩ nhiên được đẩy ngược ra sau gáy để lộ rõ khuôn mặt, những ống tay áo xắn lên, dắt dẫn một bé trai và một bé gái, cánh tay vừa che chở vừa bảo bọc chúng trong lúc chỉ thẳng con đường hướng tới miền tây.
Đôi giầy rộng, nặng nề thuộc loại em đã mang vẫn được bán hạ nửa giá tiền.
Tụi em ra cổng đón Rose vào khoảng chập choạng tối và đã ngắm cảnh thành phố sáng lên như trong mơ. Không thấy đèn ở bất kỳ nơi nào mà chỉ là sự bừng sáng - điều được gọi là thắp sáng gián tiếp. Rồi tụi em lang thang trong Khu Giải Trí. Trước cửa mỗi gian hàng trưng bày đều có những trò ồn ào quảng cáo để thu hút đám đông.
Kênh Panama là một kỳ quan ở ngoài trời. Con kênh được trưng bày với một chiến thuyền đang trong thế sẵn sang chiến đấu và một trạm vô tuyến đang lấp lóe gửi đi các điện báo. Nước ra vào các cửa cống và quang cảnh xung quanh giống thực từng chi tiết, dĩ nhiên cả tính cách nhiệt đới, và bầu trời được sắp xếp một cách nào đó bằng điện để có những vì sao xuất hiện. Rồi tất cả dần dần nhạt đi và bầu trời rạng ánh bình minh trở thành sáng hơn chuyển sang ánh sáng ban ngày. Người ta nói ở bên trong có một bản đồ hình nổi và một người chuyên đứng giải thích
(5)Lâu Đài Mỹ Nghệ do kiến trúc sư Bernard Maybeck thiết kế hiện vẫn được dùng làm địa điểm tổ chức triển lãm tại San Francisco.
Tụi em đi vào làng da đỏ Navajo là những căn hộ trên dốc đá thông thường. Làng được dựng ở một dốc đá và mọi người bước trên những bậc đẽo vào đá cứng dọc lối đi. Khi lên hết dốc đá sẽ gặp những hang đào vào trong đá đủ cỡ lớn, nhỏ, là nơi người da đỏ cư trú, ghi dấu bằng những chiếc giỏ, đồ đất nung và vải quấn. Tất cả đều có mùi của những hang thú hoang và em không thích chỗ đó.
Người da đỏ rất thân thiện và tử tế.
Từ đó tụi em trở xuống coi pháo bông mà em đã tả cho anh trong thư trước. Nhìn gần, pháo bông còn đẹp hơn nhiều.
Tụi em ngó qua khuỷu tay của một đám đông và thấy một đám đấu vật Nhật Bản. Rồi tụi em thấy đoàn Rước Đèn Nhật Bản chỉ giản dị là một đám đông người Nhật mang những chiếc đèn lồng.
Đám đông gồm đủ nam, nữ đủ lớp tuổi già, trẻ, lớn, bé diễu hành với những chiếc đèn lồng kiểu Nhật Bản. Rose di chuyển quá nhanh và em lạc nó trong đám đông. Em nhìn về phía Gillette cũng không thấy có nó ở đó. Em bước về phía mà em đã thấy hút Rose lần chót rồi em đứng sững bất động. Phải nhìn nhận rằng em thực sự khiếp hãi vì đám đông là một đám đông hỗn loạn và em không còn biết lối nào đi ra. Lúc đó một bàn tay nắm lấy cánh tay em và Gillette lên tiếng: “Không sao đâu, Mẹ Bess. Người tụ tập đông nhưng con không khi nào rời mắt khỏi mẹ một phút. Rose đang ở phía kia”.
Tụi em trở ngược lại Khu Giải Trí và tới làng Samoa. Như anh đã biết, Samoa là những hòn đảo thuộc Mỹ trong vùng biển South Sea. Có nhiều các chàng trai và cô gái mặc trang phục cổ truyền của họ hoặc đúng hơn là không mặc quần áo. Các cô gái quấn quanh người những tấm khăn lụa màu tươi che kín ngực và hông nhưng để vai trần và mặc những chiếc váy hẹp ngắn ngang đầu gối. Tất cả đều đeo xâu chuỗi hạt trai, hạt cườm và những chiếc vòng. Các chàng trai mặc váy ngắn nhưng không có khăn che quanh hông. Da của họ vàng óng thật đẹp ở những chỗ không có hình xăm và giọng nói của họ dịu nhẹ, du dương. Các cô gái đều xinh đẹp và một số chàng trai thật ưa nhìn. Họ múa những điệu múa cổ truyền và hát những bài hát của vùng đảo. Các cô gái múa riêng với nhau rồi cùng múa chung với các chàng trai, sau đó các chàng trai múa riêng điệu múa săn đầu kẻ thù với những lưỡi dao dài dữ tợn. Họ múa và hát trong suốt điệu múa này không hề chạm vào nhau và múa với từng cơ bắp trên thân thể thậm chí vận dụng cả những ngón tay, ngón chân. Họ vô cùng duyên dáng và em hết sức vui với điệu múa này. Sau hết tất cả bọn họ cùng hát bài “Đường tới Tipperary xa thật là xa”. Họ có vẻ rất vui khi hát được bài hát này và tất cả đều tươi cười khi bắt đầu. Giọng hát của họ rất dễ thương và thật lạ lùng được thấy những người dân trên vùng đảo lạ hát một bài hát đối đáp bằng tiếng Anh. Họ có vẻ lạnh, thật tội nghiệp, khi rời sân khấu đã choàng lên người những chiếc áo choàng tắm. Tất cả đều vui vẻ trò chuyện. Bà công chúa thực sự của riêng họ đã thuyết phục họ và họ đã có một người cầm đầu. Họ sống trong những túp lều cỏ phỏng theo một ngôi làng Samoa. Hết thảy họ, nam cũng như nữ, đều xăm hình từ thắt lưng xuống tới đầu gối - người phụ trách đã nói thế - và khi em đã thoáng thấy một chiếc đầu gối có xăm hình và quanh thắt lưng những người đàn ông cũng có hình xăm phía trên váy.
Chiều và tối hôm đó tụi em đã đi bộ nhiều dặm đường và em mệt muốn chết.
Em phát tức với lá thư này. Em đã không đánh giá đúng nổi nửa phần những thứ mà em mô tả. Em không thể dùng lời lẽ để giúp anh có một ý nghĩ đúng về vẻ đẹp kỳ diệu cùng phạm vi và mức vĩ đại của Hội Chợ Triển Lãm. Nhưng ít ngày nữa em sẽ xem ngắm kỹ hơn và kể với anh.
Em hy vọng mọi chuyện ở nhà tiếp tục ổn và con Inky vẫn ham ăn. Lũ gà, heo và mọi thứ ra sao? Trên thực tế, dù em đang có những thú vui của riêng mình nhưng em cũng thấy thiếuRocky Ridge. Tin em đi, em mừng là chúng mình đã có một ngôi nhà đẹp như thế.
Em đang biếng nhác và nghỉ ngơi nhưng Rose nói không thể mong đợi sẽ hồi phục sau chuyến đi trong khoảng dưới một tuần lễ. Em không rõ lý do khiến em phải đổi xe nhiều thế. Những chuyến xe lửa mà em đi rõ ràng không chạy xa hơn và em phải thay đổi. Rose nói nó nghĩ là xe lửa phải làm thế vì số lượng hành khách đi lại tăng lên quá nhiều.
Thương yêu
BESSIE
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
