Thượng hoàng cật đầu khen phải. Bấy giờ các quan văn võ đã kéo nhau đến. Hoàng Phủ Thiếu Hoa và Mạnh Gia Linh ra trước tuyên cáo cho mọi người nghe.
Các quan nghe xong, biết chắc là thượng hoàng, không còn nghi ngờ gì
nữa. Quan tổng đốc và quan tuần phủ sở tại đều quì xuống để thỉnh giá.
bấy giờ phượng liễn loan nghi, đã sẵn sàng cả. Sư cụ Hợp Tôn cũng đem
năm trăm tăng nhân ra quì lạy để tiễn tống thượng hoàng. Thượng hoàng
châm hương lễ tạ đức Phật tổ. Hai bên nhạc công cử nhạc, chuông trống
vang trời. Khi làm lễ xong, thượng hoàng lên ngồi bảo tọa. Hoàng Phủ
Thiếu Hoa và Mạnh Gia Linh đứng hai bên. Sư cụ Hợp Tôn được ngồi một cái ghế trầm hương bên cạnh. Ngũ lang thì cầm gươm đứng hầu bên cạnh thượng hoàng. Thượng hoàng phán rằng:
- Ta có ý mỏi mệt, muốn thoát ly trần thế, từ khi xuất du đến đây đã mười năm, không ngờ thái hậu bị bệnh, thiếu đế vì có mục tật không ra ngự triều, để đến nỗi Phi Giao lộng quyền chuyên chính. Bọn gian áv ác lại nhân đấy mưu phản, ngu hoặc thần dân. Bởi thế ta tạm về để chỉnh đốn triều chính, hễ khi trong nước được yên ổn rồi, sẽ lại đến ở chốn này. Ngày nay các quan văn võ đều được cho giấy kỷ lục. Bấy nhiêu thuế má ở Ngũ Đài Sơn này đều miễn trừ cả. Lại ban cho tăng nhân mỗi người một lạng vàng để may bộ mũ áo cà sa mới, gọi là chút tình ta ở đây trong mười năm trời.
Các quan văn võ nghe lời chỉ phán, đều phủ phục tạ ơn. Quan tổng đốc đệ trình hai đạo chiếu thư đã nhận được từ trước: Một đạo nói việc thái hậu lâm triều, và một đạo nói về việc đi tìm thượng hoàng. Thượng hoàng mở xem, ứa nước mắt khóc. Khi xem tới nửa chừng thì hầm hầm nổi giận, nhưng sau xem hết, lại lẩm nhẩm gật đầu. Thượng hoàng ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi thở dài mà than rằng:
- Ai thảo đạo chiếu thư này khen cho cũng là một tay thông minh tài học, nhưng không khéo lại ngiò bút của Mạnh Lệ Quân vương phi, mới có được một giọng văn tâm huyết này. Xót thay Mạnh Lệ Quân! Thương thay thái hậu! Chẳng qua chỉ vì vụng nghĩ, để thất sách một chút mà di luỵ đến mọi người.
Nói xong, cầm chiếu thư trao cho Hoàng Phủ Thiếu Hoa xem. Hoàng Phủ Thiếu Hoa xem xong, quì xuống mà tâu rằng;
- Muôn tâu thượng hoàng! Sự tai biến này chẳng mấy đời không có, nhưng không ngờ lại gây ra tự nhà kẻ hạ thần. Xin thượng hoàng chiếu theo quốc pháp mà trị tội kẻ hạ thần để làm gương cho thiên hạ.
Thượng hoàng phán rằng:
- Quốc cữu nói như thế thì lại càng tỏ cái lỗi của ta, nhưng thái hậu có tai tiên kiến, Mạnh Lệ Quân vương phi có công phục quốc, tội cũng đáng gọi là “Song tuyệt”, mà ta và quốc cữu đều phải chịu thua vậy. Lại nhờ có Mạnh Gia Linh tiên sinh đây là là một người tận trung báo quốc, cho nên âu vàng ngày nay mới được vẹn toàn. Phi Giao dẫu con nhà Hoàng Phủ, nhưng cũng nhờ có nhà Hoàng Phủ mà ngôi trời mới không đến nỗi chuyển di, thế thì công ấy cũng không nhỏ.
Nói xong, giám chỉ truyền khởi giá. Thượng hoàng đội mũ mặc áo triều phục ngồi trên một cái loan dư, hai bên che hai cái quạt vả, lại có các quan văn võ đi ủng hộ chung quanh. Sư cụ Hợp Tôn tiễn ra khỏi địa phận Ngũ Đài Sơn thì cúi đầu sụp lạy. Thượng hoàng gạt nước mắt mà từ biệt sư cụ Hợp Tôn rồi thẳng tiến vào tỉnh thành. Khi vào tới tỉnh thành, thượng hoàng không đóng ở nhà hành tại, tức khắc truyền chỉ tiến kinh. Đi suốc ngày đêm, đi đến đâu đã có địa phương quan nghênh tiếp. Đại đội quân mã kéo đến ngoài kinh thành đã trông thấy bốn mặt thành có cắm bốn lá cờ lớn, mỗi lá đề mấy chữ rằng: “Phụng mệnh thái hậu cung nghênh thượng hoàng".
Cửa thành bấy giờ đều rộng mở cả, các nhà đều căng vải ngất trời. Quân sĩ mặc áo giáp vàng, đứng sắp hàng hai bên vệ đường. Các quan văn võ triều thần thì đều mũ áo triều phục quì để nghênh tiếp. Hán vương, Triệu vương và Chu vương cũng quì một bên. ThhThượng hoàng 6ng thấy ba vị vương tử động lòng thương xót, thở dài mà phán rằng:
- Bây giờ các con đều đã trưởng thành cả!...
Ba vị vương tử nức nở khóc hoài. Tề vương là Yên Mộc Hiện, thừa tướng là Nguyễn Long Quang, và Bình Giang vương và Hùng Hiệu cùng các quan văn võ triều thần đều phủ phục chúc câu “Vạn Tuế”. Thượng hoàng giáng chỉ cho Tề vương, Nguyễn tướng công và Hùng vương đến gần trước mặt. Ba người rón rén đến trước mặt thượng hoàng rồi cùng quì xuống đất, trút mũ ra à xin tạ tội. Thượng hoàng phán rằng:
- Chẳng qua tại ta cả, các người có tội gì! Tề vương và Nguyễn tiên sinh đây đều một lòng tận trung báo quốc, còn Hùng vương lại vô tội mà bị giam cấm trong bấy nhiêu năm trời, ấy đều là lỗi tại ta đó!
Nói xong, truyền nội giám cầm mũ đội lại cho ba người ấy. Thượng hoàng phán rằng:
- Bây giờ ta hãy vào bái yết nhà thái miếu trước, rồi sau mới vào nội cung.
Thượng hoàng lại hỏi:
- Mạnh Lệ Quân vương phi ngày bệnh tình ra thế nào? Các con Hoàng Phủ Tương vương sao không thấy ra đây?
Nguyễn Long Quang tướng công tâu rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng! Mạnh Lệ Quân vương phi bệnh đạ thuyên giảm, nhưng nghĩ mình đã phạm một điều đại tội tự xin vào ngục thất để đợi ngày hành hình.
Thượng hoàng kinh ngạc mà phán rằng:
- Ô hay! Sao lại có thể như thế được! Giả sử có phạm đại tội đi nữa thì công kia cũng đủ chuộc đền. Ai là người cứu hoàng tôn, ai là người phục quốc tộ, ai là người bỏ nhà đi tìm vua trong mười năm trời, lại thêm được một đứa con nhỏ, đã có lòng chí hiếu đi theo thân phụ. Một nhà trung hiếu như thế thì tội gì cũng đáng khoan tha!
Nói xong, tức khắc truyền cho ba vị vương tử vào tận ngục thất, mời Mạnh Lệ Quân vương phi ra, ra truyền bảo cho mấy anh em phò mã Triệu Câu đến sáng mai đều phải vào triều kiến. Thượng hoàng lại phán rằng:
- Ngày nay ta thật dở dang, Phật chưa thành Phật, mà vua cũng chẳng ra vua, chỉ vì muôn dặm giang sơn lại phải trút cái mũ ni ra, trở về nơi hồng trần thế giới. Từ nay các quan văn võ triều thần nên hết lòng giúp ta, để khiến cho trong nước được trị bình như cũ vậy.
Khi long giá thượng hoàng đi đến đâu thì già trẻ lớn bé đều phủ phục ở hai bên đường, rồi thì thào bảo nhau rằng:
- Thượng hoàng mắt phượng râu rồng vẫn như thuở trước, ta chắc rằng ngài ra tu ở Ngũ Đài Sơn, vị tất phải ngự một bữa cơm chay nào. Nếu không thì cớ sao trong mười năm nay mà dung nhan chẳng khác chi ngày bước ra.
Khi vào tới nhà thái miếu thì hoàng tôn đã phủ phục ở trước thềm mà chúc câu “Hoàng tổ vạn tuế”, lại khóc than kể lể mà xin thượng hoàng ân xá cho thiên tử được phục vụ.Thượng hoàng trông thấy, động lòng thương xót, cầm tay hoàng tôn dắt lại gần ngồi bên gối, ngắm nghía hồi lâu, rồi vui mừng mà phán rằng:
- Phải rồi! Chính hoàng tôn là cháu ta đây rồi! Hoàng tôn ơi! Sau này chớ quên công chăm nuôi của nhà Hoàng Phủ nhé!
Hoàng Tôn khóc mà tâu rằng:
- Muôn tâu hoàng tổ! Hai mẹ con tôn nhi này đều chịu ơn tái sinh của nhà Hoàng Phủ, dẫu rằng xương mòn thịt nát, cũng không bao giờ dám quên!
thượng hoàng nghe nói, mừng rỡ mà phán rằng:
- Ừ! Nói năng cũng khác thường! Trẻ thơ mà được như thế thì sau này tất phải vượt hơn ông cha vậy!
Các quan văn võ triều thần quì xuống tâu rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng! Hoàng tôn được như thế đều là nhờ về phúc trạch của thượng hoàng đó.
Thượng hoàng thở dài mà than rằng:
- Chẳng hay hoàng tôn đã mệnh danh là gì chưa?
Hoàng tôn khóc mà tâu rằng:
- Vì có tôn nhi mà khiến ngôi hoàng cực được lâu dài thì chi bằng ta mệnh danh cho là Hoàng Cực.
Thượng hoàng khởi giá vào nội cung. Các quan văn võ lui về triều đường hội nghị, định cùng nhau dâng một bản tâu, xin thượng hoàng ân xá cho thiên tử được phục vị. Nếu phế thiên tử để lập hoàng tôn thì hoàng tôn tất không yên lòng, mà bỏ hoàng tôn đi lập thứ chi thì lại e cương thường bất chính v5ây. Bấy giờ quan lại bộ thượng thư là Tần Sĩ Thăng đã được phục chức, cũng đến hội nghị ở chốn triều đường.
Lạo nói chuyện thái hậu ở trong nam nội, đã trút hết râm nhị, phủ phục ở trước thềm để nghênh tiếp thượng hoàng. Thượng hoàng vội vàng lấy tay đỡ thái hậu dậy mà bảo rằng:
- Thái hậu ơi! Bây giờ ta mới biết thái hậu có tài tiên kiến, việc này thái hậu biết trước đã lâu. Nếu không nhờ có thao lược của thái hậu thì tôn nhi ta còn đâu được đến ngày nay. Bây giờ ta nên bái tạ thái hậu mới phải, cớ sao thái hậu lại còn thỉnh tội! Nội giám đâu! Mau mau đem mũ áo ra đây, để ta mặc cho thái hậu, rồi ta sẽ ân xá cho thiên tử lại được phục vị.
Thái hậu lạy tạ. Thượng hoàng đỡ dậy mời ngồi. Hai bà thái phi và hai vị công chúa đến sụp lạy, chúc câu: “Vạn tuế”. Thượng hoàng lại vui cười mà bảo thái hậu rằng:
- Thái hậu ơi! Những việc khác không nói chi vội, bây giờ hãy mau triệu thiên tử vào đây.
Thượng hoàng nghoảnh lại bảo ba vị vương tử cùng hoàng tôn di triệu vua Anh Tôn vào triều. Thượng hoàng nói:
- Chẳng lẽ ngày nay sum họp một nhà như thế này mà lại để một người riêng chịu khổ sở.
Ba vị vương tử cùng hoàng tôn vâng mệnh đi ngay. Thái hậu ngậm ngùi thương khóc mà tâu với thượng hoàng rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng! Đứa con bất hiếu ấy, thần thiếp thiết tưởng phép nước không nên ân xá. Dẫu không đến nỗi hoang dâm như Kiệt, Trụ, nhưng ngu ngốc thái quá thì cũng không thể trị được ngôi trời. Vậy ngày nay cứ theo thứ tự bỏ anh dùng em, xin thượng hoàng lấp Hán vương và phải.
Thượng hoàng cả cười mà phán rằng:
- Thái hậu dạy quá lời! Con ta vốn tính nhân hiếu, chỉ vì là bậc trung tài, huyết khí chưa định. Vả bấy giờ thái hậu còn đang bị bệnh, cho nên những lời sàm báng có thể gây ra nhiều mối nghi kỵ, khiến con ta sợ chết mà đến nỗi không dám vào triều kiến nội cung. Nếu ta không xét chân tình, mà vội kết ngay tội bất hiếu thì cũng oan khổ cho con trẻ. Thí dụ như ta mới lên ngôi vua,chỉ vì quá nghe lời Lưu Tiệp để hắn lộng quyền chuyên chính, đến nỗi trong ba năm tung hoành giặc giã, suýt nữa thì nguy đến nước nhà. May sao trên nhờ có thánh mẫu ta, đêm ngày dạy bảo ân cần, mới giữ được khỏi sinh biến loạn. Sau ta mỏi mệt có lòng yếm thế, mới nhường ngôi lại cho con ta. Chẳng may bấy giờ thái hậu bị bệnh, các bậc danh thần lương tướng trong triều đều vì việc nọ việc kia mà đi vắng cả, chỉ còn một mình Nguyễn Long Quang tướng công thì một cây khôn chống nổi nhà, chẳng qua cũng nhờ có thái hậu mà giang sơn này mới được vô sự. Nếu ngày nay lập Hán vương làm thiên tử thì há chẳng khiến cho Hán vương mang tiếng như những lời nói phao thuở trước ha sao!
Thượng hoàng lại nói:
- Thái hậu ơi! Từ nay không nên cân nhắc đến việc trước nữa. Thái hậu chỉ nên cùng ta sum vầy ở trong nội cung, cảnh già vui thú, để ngồi mà xem con cái đề huề.
Thượng hoàng nói xong, bỗng lại ứa nước mắt khóc. Hai bà thái phi tâu với thái hậu rằng:
- Muôn tâu thái hậu! Mấy lời của thượng hoàng chỉ phán vừa rồi thật là đạt lý và thấu tình lắm, xin thái hậu chớ nên ngần ngại.
Lại nói chuyện vua Anh Tôn ở nơi biệt điện, từ khi Phi Giao tạ thế rồi, mấy anh em cùng nhau ngày đêm sum họp chuyện trò nhỏ to. Bảo mẫu đem hết những sự việc bùa dấu của Phi Giao thuở trước thuật lại cho vua Anh Tôn nghe. Vua Anh Tôn bấy giờ động lòng thương xót Hùng hậu, tự nghĩ mình ngu ngốc, lấy làm hối hận vô cùng. Trên thì phụ ơn cha mẹ, dưới sinh một đứa con nhỏ, năm nay đã lên tám tuổi mà chưa biết mặt mũi thế nào. Vua Anh Tôn nghĩ vậy, lại ứa nước mắt khóc. Bỗng thấy ba vị vương tử đưa hoàng tôn đến, mừng rỡ xiết bao, đang khóc lại có nét mặt tươi cười, vội vàng ôm lấy hoàng tôn mà kêu to lên một tiếng. Vua Anh Tôn nói:
- Con ơi! Con nhớ trách ta là người tệ bạc. Ta cũng nhờ có con để hầu hạ thượng hoàng và thái hậu thay ta.
Hoàng tôn cũng khóc mà tâu rằng:
- Muôn tâu hoàng phụ! Đó chẳng qua là số mệnh của con phải như thế. Ngày nay ách vận đã qua khỏi, hoàng phụ chớ nên nhắc đến việc trước, kẻo thượng hoàng và thái hậu không được yên lòng. Nay con phụng mệnh thượng hoàng đến triệu hoàng phụ về cung, xin hoàng phụ hãy bỏ qua những sự phiền não.
Vua Anh Tôn ở trong lãnh cung ra, vẫn mặc áo tù, không dùng loan xa, chỉ thủng thỉnh đi bộ. Ba vị nương tử và hoàng tôn theo sau. Khi tới nội cung còn đứng ở ngoài cửa để hậu chỉ. Thượng hoàng nghe báo liền truyền Hưng Bình công chúa cùng hai bà thái phi đem mũ áo thiên tử ra mặc cho vua Anh Tôn. Vua Anh Tôn trong lòng xót thương, vâng mệnh vào triều kiến thượng hoàng và thái hậu. Khi vào tới nơi, vua Anh Tôn phủ phục mà tâu rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng và thái hậu! Thần nhi chịu tội bất hiếu, xin kính chúc thượng hoàng và thái hậu vạn tuế!
Nói xong, cứ gục đầu xuống đất mà khóc, hạc châu lã chã chứa chan. Thượng hoàng sai người đỡ vua Anh Tôn dậy, rồi phán bảo rằng:
- Thôi con đừng khóc lóc, bao giờ cha mẹ cũng có lòng thương con. Cha mẹ có phải là giống hổ lang đâu mà bảo rằng ăn thịt con vậy. Ngày nay con đã biết hối thì ta lại cho con được phục vị. Con nên giữ gìn tính hạnh, khiến sau này sử bút lại được ghi chép chuyện một vị hiền quân.
Thượng hoàng nói xong, lại nghoảnh lại cười mà bảo thái hậu rằng:
- Thái hậu ơi! Con hiền dâu thảo ngày nay vẫn như xưa. Bao nhiêu những việc đã qua thái hậu chớ nên lấy làm phiền não!
- Ta có ý mỏi mệt, muốn thoát ly trần thế, từ khi xuất du đến đây đã mười năm, không ngờ thái hậu bị bệnh, thiếu đế vì có mục tật không ra ngự triều, để đến nỗi Phi Giao lộng quyền chuyên chính. Bọn gian áv ác lại nhân đấy mưu phản, ngu hoặc thần dân. Bởi thế ta tạm về để chỉnh đốn triều chính, hễ khi trong nước được yên ổn rồi, sẽ lại đến ở chốn này. Ngày nay các quan văn võ đều được cho giấy kỷ lục. Bấy nhiêu thuế má ở Ngũ Đài Sơn này đều miễn trừ cả. Lại ban cho tăng nhân mỗi người một lạng vàng để may bộ mũ áo cà sa mới, gọi là chút tình ta ở đây trong mười năm trời.
Các quan văn võ nghe lời chỉ phán, đều phủ phục tạ ơn. Quan tổng đốc đệ trình hai đạo chiếu thư đã nhận được từ trước: Một đạo nói việc thái hậu lâm triều, và một đạo nói về việc đi tìm thượng hoàng. Thượng hoàng mở xem, ứa nước mắt khóc. Khi xem tới nửa chừng thì hầm hầm nổi giận, nhưng sau xem hết, lại lẩm nhẩm gật đầu. Thượng hoàng ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi thở dài mà than rằng:
- Ai thảo đạo chiếu thư này khen cho cũng là một tay thông minh tài học, nhưng không khéo lại ngiò bút của Mạnh Lệ Quân vương phi, mới có được một giọng văn tâm huyết này. Xót thay Mạnh Lệ Quân! Thương thay thái hậu! Chẳng qua chỉ vì vụng nghĩ, để thất sách một chút mà di luỵ đến mọi người.
Nói xong, cầm chiếu thư trao cho Hoàng Phủ Thiếu Hoa xem. Hoàng Phủ Thiếu Hoa xem xong, quì xuống mà tâu rằng;
- Muôn tâu thượng hoàng! Sự tai biến này chẳng mấy đời không có, nhưng không ngờ lại gây ra tự nhà kẻ hạ thần. Xin thượng hoàng chiếu theo quốc pháp mà trị tội kẻ hạ thần để làm gương cho thiên hạ.
Thượng hoàng phán rằng:
- Quốc cữu nói như thế thì lại càng tỏ cái lỗi của ta, nhưng thái hậu có tai tiên kiến, Mạnh Lệ Quân vương phi có công phục quốc, tội cũng đáng gọi là “Song tuyệt”, mà ta và quốc cữu đều phải chịu thua vậy. Lại nhờ có Mạnh Gia Linh tiên sinh đây là là một người tận trung báo quốc, cho nên âu vàng ngày nay mới được vẹn toàn. Phi Giao dẫu con nhà Hoàng Phủ, nhưng cũng nhờ có nhà Hoàng Phủ mà ngôi trời mới không đến nỗi chuyển di, thế thì công ấy cũng không nhỏ.
Nói xong, giám chỉ truyền khởi giá. Thượng hoàng đội mũ mặc áo triều phục ngồi trên một cái loan dư, hai bên che hai cái quạt vả, lại có các quan văn võ đi ủng hộ chung quanh. Sư cụ Hợp Tôn tiễn ra khỏi địa phận Ngũ Đài Sơn thì cúi đầu sụp lạy. Thượng hoàng gạt nước mắt mà từ biệt sư cụ Hợp Tôn rồi thẳng tiến vào tỉnh thành. Khi vào tới tỉnh thành, thượng hoàng không đóng ở nhà hành tại, tức khắc truyền chỉ tiến kinh. Đi suốc ngày đêm, đi đến đâu đã có địa phương quan nghênh tiếp. Đại đội quân mã kéo đến ngoài kinh thành đã trông thấy bốn mặt thành có cắm bốn lá cờ lớn, mỗi lá đề mấy chữ rằng: “Phụng mệnh thái hậu cung nghênh thượng hoàng".
Cửa thành bấy giờ đều rộng mở cả, các nhà đều căng vải ngất trời. Quân sĩ mặc áo giáp vàng, đứng sắp hàng hai bên vệ đường. Các quan văn võ triều thần thì đều mũ áo triều phục quì để nghênh tiếp. Hán vương, Triệu vương và Chu vương cũng quì một bên. ThhThượng hoàng 6ng thấy ba vị vương tử động lòng thương xót, thở dài mà phán rằng:
- Bây giờ các con đều đã trưởng thành cả!...
Ba vị vương tử nức nở khóc hoài. Tề vương là Yên Mộc Hiện, thừa tướng là Nguyễn Long Quang, và Bình Giang vương và Hùng Hiệu cùng các quan văn võ triều thần đều phủ phục chúc câu “Vạn Tuế”. Thượng hoàng giáng chỉ cho Tề vương, Nguyễn tướng công và Hùng vương đến gần trước mặt. Ba người rón rén đến trước mặt thượng hoàng rồi cùng quì xuống đất, trút mũ ra à xin tạ tội. Thượng hoàng phán rằng:
- Chẳng qua tại ta cả, các người có tội gì! Tề vương và Nguyễn tiên sinh đây đều một lòng tận trung báo quốc, còn Hùng vương lại vô tội mà bị giam cấm trong bấy nhiêu năm trời, ấy đều là lỗi tại ta đó!
Nói xong, truyền nội giám cầm mũ đội lại cho ba người ấy. Thượng hoàng phán rằng:
- Bây giờ ta hãy vào bái yết nhà thái miếu trước, rồi sau mới vào nội cung.
Thượng hoàng lại hỏi:
- Mạnh Lệ Quân vương phi ngày bệnh tình ra thế nào? Các con Hoàng Phủ Tương vương sao không thấy ra đây?
Nguyễn Long Quang tướng công tâu rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng! Mạnh Lệ Quân vương phi bệnh đạ thuyên giảm, nhưng nghĩ mình đã phạm một điều đại tội tự xin vào ngục thất để đợi ngày hành hình.
Thượng hoàng kinh ngạc mà phán rằng:
- Ô hay! Sao lại có thể như thế được! Giả sử có phạm đại tội đi nữa thì công kia cũng đủ chuộc đền. Ai là người cứu hoàng tôn, ai là người phục quốc tộ, ai là người bỏ nhà đi tìm vua trong mười năm trời, lại thêm được một đứa con nhỏ, đã có lòng chí hiếu đi theo thân phụ. Một nhà trung hiếu như thế thì tội gì cũng đáng khoan tha!
Nói xong, tức khắc truyền cho ba vị vương tử vào tận ngục thất, mời Mạnh Lệ Quân vương phi ra, ra truyền bảo cho mấy anh em phò mã Triệu Câu đến sáng mai đều phải vào triều kiến. Thượng hoàng lại phán rằng:
- Ngày nay ta thật dở dang, Phật chưa thành Phật, mà vua cũng chẳng ra vua, chỉ vì muôn dặm giang sơn lại phải trút cái mũ ni ra, trở về nơi hồng trần thế giới. Từ nay các quan văn võ triều thần nên hết lòng giúp ta, để khiến cho trong nước được trị bình như cũ vậy.
Khi long giá thượng hoàng đi đến đâu thì già trẻ lớn bé đều phủ phục ở hai bên đường, rồi thì thào bảo nhau rằng:
- Thượng hoàng mắt phượng râu rồng vẫn như thuở trước, ta chắc rằng ngài ra tu ở Ngũ Đài Sơn, vị tất phải ngự một bữa cơm chay nào. Nếu không thì cớ sao trong mười năm nay mà dung nhan chẳng khác chi ngày bước ra.
Khi vào tới nhà thái miếu thì hoàng tôn đã phủ phục ở trước thềm mà chúc câu “Hoàng tổ vạn tuế”, lại khóc than kể lể mà xin thượng hoàng ân xá cho thiên tử được phục vụ.Thượng hoàng trông thấy, động lòng thương xót, cầm tay hoàng tôn dắt lại gần ngồi bên gối, ngắm nghía hồi lâu, rồi vui mừng mà phán rằng:
- Phải rồi! Chính hoàng tôn là cháu ta đây rồi! Hoàng tôn ơi! Sau này chớ quên công chăm nuôi của nhà Hoàng Phủ nhé!
Hoàng Tôn khóc mà tâu rằng:
- Muôn tâu hoàng tổ! Hai mẹ con tôn nhi này đều chịu ơn tái sinh của nhà Hoàng Phủ, dẫu rằng xương mòn thịt nát, cũng không bao giờ dám quên!
thượng hoàng nghe nói, mừng rỡ mà phán rằng:
- Ừ! Nói năng cũng khác thường! Trẻ thơ mà được như thế thì sau này tất phải vượt hơn ông cha vậy!
Các quan văn võ triều thần quì xuống tâu rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng! Hoàng tôn được như thế đều là nhờ về phúc trạch của thượng hoàng đó.
Thượng hoàng thở dài mà than rằng:
- Chẳng hay hoàng tôn đã mệnh danh là gì chưa?
Hoàng tôn khóc mà tâu rằng:
- Vì có tôn nhi mà khiến ngôi hoàng cực được lâu dài thì chi bằng ta mệnh danh cho là Hoàng Cực.
Thượng hoàng khởi giá vào nội cung. Các quan văn võ lui về triều đường hội nghị, định cùng nhau dâng một bản tâu, xin thượng hoàng ân xá cho thiên tử được phục vị. Nếu phế thiên tử để lập hoàng tôn thì hoàng tôn tất không yên lòng, mà bỏ hoàng tôn đi lập thứ chi thì lại e cương thường bất chính v5ây. Bấy giờ quan lại bộ thượng thư là Tần Sĩ Thăng đã được phục chức, cũng đến hội nghị ở chốn triều đường.
Lạo nói chuyện thái hậu ở trong nam nội, đã trút hết râm nhị, phủ phục ở trước thềm để nghênh tiếp thượng hoàng. Thượng hoàng vội vàng lấy tay đỡ thái hậu dậy mà bảo rằng:
- Thái hậu ơi! Bây giờ ta mới biết thái hậu có tài tiên kiến, việc này thái hậu biết trước đã lâu. Nếu không nhờ có thao lược của thái hậu thì tôn nhi ta còn đâu được đến ngày nay. Bây giờ ta nên bái tạ thái hậu mới phải, cớ sao thái hậu lại còn thỉnh tội! Nội giám đâu! Mau mau đem mũ áo ra đây, để ta mặc cho thái hậu, rồi ta sẽ ân xá cho thiên tử lại được phục vị.
Thái hậu lạy tạ. Thượng hoàng đỡ dậy mời ngồi. Hai bà thái phi và hai vị công chúa đến sụp lạy, chúc câu: “Vạn tuế”. Thượng hoàng lại vui cười mà bảo thái hậu rằng:
- Thái hậu ơi! Những việc khác không nói chi vội, bây giờ hãy mau triệu thiên tử vào đây.
Thượng hoàng nghoảnh lại bảo ba vị vương tử cùng hoàng tôn di triệu vua Anh Tôn vào triều. Thượng hoàng nói:
- Chẳng lẽ ngày nay sum họp một nhà như thế này mà lại để một người riêng chịu khổ sở.
Ba vị vương tử cùng hoàng tôn vâng mệnh đi ngay. Thái hậu ngậm ngùi thương khóc mà tâu với thượng hoàng rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng! Đứa con bất hiếu ấy, thần thiếp thiết tưởng phép nước không nên ân xá. Dẫu không đến nỗi hoang dâm như Kiệt, Trụ, nhưng ngu ngốc thái quá thì cũng không thể trị được ngôi trời. Vậy ngày nay cứ theo thứ tự bỏ anh dùng em, xin thượng hoàng lấp Hán vương và phải.
Thượng hoàng cả cười mà phán rằng:
- Thái hậu dạy quá lời! Con ta vốn tính nhân hiếu, chỉ vì là bậc trung tài, huyết khí chưa định. Vả bấy giờ thái hậu còn đang bị bệnh, cho nên những lời sàm báng có thể gây ra nhiều mối nghi kỵ, khiến con ta sợ chết mà đến nỗi không dám vào triều kiến nội cung. Nếu ta không xét chân tình, mà vội kết ngay tội bất hiếu thì cũng oan khổ cho con trẻ. Thí dụ như ta mới lên ngôi vua,chỉ vì quá nghe lời Lưu Tiệp để hắn lộng quyền chuyên chính, đến nỗi trong ba năm tung hoành giặc giã, suýt nữa thì nguy đến nước nhà. May sao trên nhờ có thánh mẫu ta, đêm ngày dạy bảo ân cần, mới giữ được khỏi sinh biến loạn. Sau ta mỏi mệt có lòng yếm thế, mới nhường ngôi lại cho con ta. Chẳng may bấy giờ thái hậu bị bệnh, các bậc danh thần lương tướng trong triều đều vì việc nọ việc kia mà đi vắng cả, chỉ còn một mình Nguyễn Long Quang tướng công thì một cây khôn chống nổi nhà, chẳng qua cũng nhờ có thái hậu mà giang sơn này mới được vô sự. Nếu ngày nay lập Hán vương làm thiên tử thì há chẳng khiến cho Hán vương mang tiếng như những lời nói phao thuở trước ha sao!
Thượng hoàng lại nói:
- Thái hậu ơi! Từ nay không nên cân nhắc đến việc trước nữa. Thái hậu chỉ nên cùng ta sum vầy ở trong nội cung, cảnh già vui thú, để ngồi mà xem con cái đề huề.
Thượng hoàng nói xong, bỗng lại ứa nước mắt khóc. Hai bà thái phi tâu với thái hậu rằng:
- Muôn tâu thái hậu! Mấy lời của thượng hoàng chỉ phán vừa rồi thật là đạt lý và thấu tình lắm, xin thái hậu chớ nên ngần ngại.
Lại nói chuyện vua Anh Tôn ở nơi biệt điện, từ khi Phi Giao tạ thế rồi, mấy anh em cùng nhau ngày đêm sum họp chuyện trò nhỏ to. Bảo mẫu đem hết những sự việc bùa dấu của Phi Giao thuở trước thuật lại cho vua Anh Tôn nghe. Vua Anh Tôn bấy giờ động lòng thương xót Hùng hậu, tự nghĩ mình ngu ngốc, lấy làm hối hận vô cùng. Trên thì phụ ơn cha mẹ, dưới sinh một đứa con nhỏ, năm nay đã lên tám tuổi mà chưa biết mặt mũi thế nào. Vua Anh Tôn nghĩ vậy, lại ứa nước mắt khóc. Bỗng thấy ba vị vương tử đưa hoàng tôn đến, mừng rỡ xiết bao, đang khóc lại có nét mặt tươi cười, vội vàng ôm lấy hoàng tôn mà kêu to lên một tiếng. Vua Anh Tôn nói:
- Con ơi! Con nhớ trách ta là người tệ bạc. Ta cũng nhờ có con để hầu hạ thượng hoàng và thái hậu thay ta.
Hoàng tôn cũng khóc mà tâu rằng:
- Muôn tâu hoàng phụ! Đó chẳng qua là số mệnh của con phải như thế. Ngày nay ách vận đã qua khỏi, hoàng phụ chớ nên nhắc đến việc trước, kẻo thượng hoàng và thái hậu không được yên lòng. Nay con phụng mệnh thượng hoàng đến triệu hoàng phụ về cung, xin hoàng phụ hãy bỏ qua những sự phiền não.
Vua Anh Tôn ở trong lãnh cung ra, vẫn mặc áo tù, không dùng loan xa, chỉ thủng thỉnh đi bộ. Ba vị nương tử và hoàng tôn theo sau. Khi tới nội cung còn đứng ở ngoài cửa để hậu chỉ. Thượng hoàng nghe báo liền truyền Hưng Bình công chúa cùng hai bà thái phi đem mũ áo thiên tử ra mặc cho vua Anh Tôn. Vua Anh Tôn trong lòng xót thương, vâng mệnh vào triều kiến thượng hoàng và thái hậu. Khi vào tới nơi, vua Anh Tôn phủ phục mà tâu rằng:
- Muôn tâu thượng hoàng và thái hậu! Thần nhi chịu tội bất hiếu, xin kính chúc thượng hoàng và thái hậu vạn tuế!
Nói xong, cứ gục đầu xuống đất mà khóc, hạc châu lã chã chứa chan. Thượng hoàng sai người đỡ vua Anh Tôn dậy, rồi phán bảo rằng:
- Thôi con đừng khóc lóc, bao giờ cha mẹ cũng có lòng thương con. Cha mẹ có phải là giống hổ lang đâu mà bảo rằng ăn thịt con vậy. Ngày nay con đã biết hối thì ta lại cho con được phục vị. Con nên giữ gìn tính hạnh, khiến sau này sử bút lại được ghi chép chuyện một vị hiền quân.
Thượng hoàng nói xong, lại nghoảnh lại cười mà bảo thái hậu rằng:
- Thái hậu ơi! Con hiền dâu thảo ngày nay vẫn như xưa. Bao nhiêu những việc đã qua thái hậu chớ nên lấy làm phiền não!
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
