Quay trở về khách sạn, cô đổ sập thân mình xuống giường, đau đớn, mệt mỏi và choáng váng. Khi nỗi đau đã lắng dịu, cô bắt đầu nức nở từng đợt không ngớt. Bao lâu nay cô đã mang trong mình nỗi uất hận nghẹn ngào về mẹ mình mà không một lần ngồi lại và nghĩ về bà với vai trò là một người vợ, người mẹ riêng biệt có đời sống hết sức phức tạp của riêng bà. Bỗng chốc cô thấy xót xa, cả cảm giác hổ thẹn xen lẫn ghê tởm cho sự ngu dại suốt bao nhiêu năm qua của mình. Sao cô có thể vấp phải sai lầm ấy lâu đến thế - mơ mộng vẽ cho mình một viễn cảnh đầy kịch tính về cái chết của bố cô, chôn vùi mẹ cô xuống sâu dưới những hận thù xưa cũ chất ngất được nuôi dưỡng hết sức cẩn thận trong cô?

Khi cô bình tâm trở lại, kiệt sức, hai mắt đỏ hoe, bóng tối đã bao trùm lên khắp không gian, những ngôi sao bàng bạc đã lập lòe trên cao bên ngoài ô cửa sổ đầu giường ngủ trong căn phòng khách sạn nơi cô ở. Đã gần mười giờ tối.

Cô lê bước vào phòng tắm, vặn vòi nước. Cả cơ thể cô cứng đờ như thể cô vừa hứng trọn những trận đòn nặng nề buổi chiều nay, mùi ẩm mốc hòa cùng mùi long não phảng phất xen lẫn với mùi vải vóc đã đến kỳ phân hủy từ trong chiếc rương vẫn còn ám trên hai cánh tay cô.

Viva trừng mắt nhìn những bụi bặm bám trên cơ thể mình trôi tuột theo dòng nước xuống sàn nhà tắm, cảm giác như cô đang bị chôn sống. Cô nghiến răng kỳ sạch cổ, xuống đôi bầu vú, đến cánh tay và hai chân, gội xong đầu, cô nằm dưới vòi nước cho đến khi run lên vì lạnh, đầu óc cô miên man về mẹ.

Đôi khi Viva có cảm giác cô vừa được giải thoát khỏi bóng tối dày đặc quanh mình. Một cảm giác dịu êm len lén xua tan những cơn đau thắt trong lòng - trống rỗng và nhẹ bẫng.

Cuối cùng cô cũng đã chạm tay vào sự thật. Trước đây, cô luôn đổ lỗi cho mẹ, thậm chí nhiều khi trong cô còn trào lên cảm giác căm thù sâu sắc: bởi bà đã không giữ bố yêu quý lại cho cô, bởi bà không hề muốn giữ cô lại bên cạnh, bởi đã tống cô khỏi Ấn Độ với bao kỷ niệm thời ấu thơ, và sự thật là sợi dây liên hệ giữa bà và hai điều quan trọng nhất của đời mình đã bị cắt đứt - là công việc và đứa con của bà. 

Viva tắt vòi nước, với tay nhặt lấy chiếc khăn lau. Qua tấm gương nhòe hơi nước, khuôn mặt cô trở nên mờ ảo và nhạt nhòa. Có thể bao nhiêu năm qua cô chỉ là một hồn ma bóng quế vất vưởng trên cõi nhân gian mà không hề ý thức được thân phận của mình. Câu thơ cô đọc được từ những ngày còn mài đũng quần trên ghế nhà trường bất chợt trở về lởn vởn trong cô, câu thơ về "một nửa tình yêu ta thanh thản đi vào cõi chết". 

Một nửa tình yêu ta thanh thản đi vào cõi chết, nửa còn lại hẳn đang phiêu dạt đâu đó không có trong con người cô, lang thang trong bóng tối trôi dạt như một cánh buồm dập dềnh trên sóng nước, tìm về nơi có Josie và bố mẹ cô đang mòn mỏi ngóng chờ.

Cô trèo lên giường, đặt món đồ mỹ nghệ trong hình hài người đàn bà màu xanh mà mẹ cô đã tạo nên trên chiếc bàn con kê đầu giường ngủ. Trước khi chìm vào giấc mộng mị trên chiếc ghế bành cũ kỹ, bà Waghorn đã kịp dúi kỷ vật ấy vào tay cô.

"Giữ nó". Bà già cẩn thận ép chặt những ngón tay của Viva vào món đồ. "Nó là của cô. Tôi muốn đây sẽ là vật đầu tiên cô nhìn thấy khi tỉnh giấc vào sáng ngày mai".

Cô bần thần quan sát thật kỹ món đồ của mẹ: chiếc khăn trùm đầu được chạm trổ hết sức khéo léo, đôi mắt thông thái pha chút giễu cợt như thể bà vừa pha trò với ai đấy. Càng nhìn, nỗi đau mỗi lúc một quặn lên trong cô, khiến cô rùng mình - sao món đồ bé nhỏ này lại có thể chứa đựng bao thăng trầm chìm nổi của cả một đời người?

Cô tắt đèn, nằm trong bóng tối suy nghĩ về những lời cuối cùng cô đã nói với bà Waghorn.

"Lần cuối cùng bên nhau, giữa cháu và mẹ đã nổ ra một cuộc cãi vã hết sức căng thẳng", Viva thú nhận sau tuần trà. "Đến bây giờ cháu vẫn không thể nào nhớ nổi tại sao lúc ấy mình lại như thế, tại sao cháu lại nổi giận. Có lẽ lúc ấy cháu đã hét lên với mẹ, rằng cháu ghét bà ấy. Con không thể chờ đến ngày quay trở lại trường học được. Cháu muốn mẹ phải cảm thấy đau đớn như bà đã làm với cháu. Đấy là lần cuối cùng cháu còn nhìn thấy bà".

"Lúc ấy cô mới mười tuổi. Những đứa trẻ ở tuổi cô đôi khi vẫn phạm phải những lỗi lầm đáng ghét như vậy đấy", bà Waghorn nói. "Đặc biệt khi chúng buộc phải rời khỏi gia đình. Chắc mẹ cô hiểu điều ấy".

"Bác không biết được đâu".

"Có đấy".

"Thôi nào, bác không cần phải nói như thế để khiến cháu cảm thấy nhẹ lòng hơn".

"Tôi chỉ nói sự thật".

Bà già trao cho cô một cái nhìn sắc như dao, tưởng chừng thấu tận tâm can khi thốt ra những lời vừa rồi với cô. Bà đưa tay che miệng như thể đang được chứng kiến một tai nạn thảm khốc diễn ra trước mắt mình. 

"Bà ấy đã rất đau khổ".

"Không - đừng nói thế, bác không cần phải nói với cháu điều ấy".

"Tôi vẫn phải nói. Sau khi chia tay cô, bà ấy quay trở về trường học và lôi rượu ra uống cùng tôi. Lúc bấy giờ mẹ cô đang bối rối đến cùng cực. Bà ấy biết mình đã có có hành động không phải với cô, rằng bà đã để tuột tay phanh. Tôi nhớ rất rõ điều ấy bởi mẹ cô đã nói với tôi, "thậm chí tôi còn không thể hôn tạm biệt con bé được", và rồi bà như chết lặng, gần như hóa đá - khuôn mặt bà ấy buồn bã đến thê lương. Quá sức chịu đựng của một con người; nhưng tại sao cô lại đổ lỗi vì những chuyện như thế?".

Lúc bấy giờ rõ ràng bà Waghorn đang rất xúc động. Hai bàn tay bà già siết chặt vào nhau, mấy lần cố gắng nuốt cơn nghẹn ngào đang chực tuôn trào. "Cô biết không, ông ấy đã dạy tôi rất nhiều điều", bà già bắt đầu huyên thuyên, "và ông ấy muốn mẹ cô làm việc, nhưng bà ấy đã lẩn trốn quá nhiều và làm việc đến kiệt sức, và rồi khi ông ấy qua đời - ôi chuyện này thật ngớ ngẩn", bà già nghẹn lời, đưa tay đấm nhẹ lên ngực trái.

Viva gần như đông cứng cả cơ thể, bất động ngồi nhìn hai hàng nước mắt đang từ từ lăn trên đôi gò má nhăn nheo của bà Waghorn rồi thấm dần vào cổ áo. Cô có cảm giác những tình cảm đớn đau xa xót riêng tư che giấu bao lâu nay đang bị xâm phạm, chút tình cảm mà cô đã dành cho những bí mật đang được chôn chặt trong lòng tưởng chừng không bao giờ tìm được lối thoát, tìm được lời giải thích.

Khi cô đã bình tĩnh trở lại, bà W. lê chân đến bên cạnh một chiếc tủ gỗ khóa kín, lấy ra cho Viva thấy những món đồ gốm thủ công do chính tay mẹ cô tạo nên. Một chiếc ấm trà men xanh màu ngọc bích, một chiếc đĩa, một cái bát. Những món đồ cực kỳ xinh xắn và tinh xảo.

Viva say mê nhìn ngắm những món đồ kỷ niệm của mẹ để lại, những cơn xúc động không ngớt cuộn lên trong lòng cô.

"Sao bà ấy lại để những món đồ này lại cho bác?", cô hỏi.

"Chúng là cả gia tài của mẹ cô, và bà ấy đã thất lạc khá nhiều món đồ sau những lần di chuyển - thế nên bà ấy muốn tôi giữ chúng".

Không khí nặng nề trong căn phòng vụt biến mất khi bà W. liên tục rung bần bật hai cánh tay trong khi cố cầm tách trà, tiếng ly tách lách cách chạm nhau nghe rõ vui tai. Dồn tất cả sức lực trong mình, bà cố gắng giơ tách trà và chiếc đĩa lót nhỏ bé lên ngang tầm mắt, hứng chút ánh sáng phập phồng tỏa ra từ ngọn đèn đặt trên chiếc bàn kê cạnh cửa sổ. Cảm giác buồn cười tắt lịm trong lòng Viva. "Tại sao lại là những chiếc bình mà không phải là cháu?". Cô muốn cho bà già biết cảm giác hoang mang cùng cực đang gợn lên trong mình, nhưng rồi Viva vẫn không thể thốt nổi thành lời. Có vẻ câu hỏi suýt chút nữa thì bật ra từ miệng cô đầy ắp nỗi xót xa thương cảm đến trần trụi cho chính số phận của mình.

"Cháu vẫn không hiểu tại sao mẹ lại gửi mình về lại nước Anh?", cô bật ra một câu hỏi khác. "Cháu đã làm điều gì sai phải không?".

"Không, không, không, không phải thế", bà Waghorn chợt ủ rũ, khẽ cúi đầu, suy ngẫm. Sau một hồi im lặng, bà già ngẩng đầu lên nhìn cô. "Tôi sẽ nói cho cô biết lý do vì sao. Đấy hoàn toàn là lỗi của tôi, tôi sợ. Tôi đã nói, "hãy gửi con bé về lại nước Anh". Có lẽ lúc đấy tôi đã dùng những lý lẽ như không khí trong lành, bạn bè, không phát âm đúng giọng quê hương xứ sở để thuyết phục bà ấy. Những điều tôi vẫn thường sử dụng để tác động lên những ông bố bà mẹ đang rơi vào tâm trạng lo âu, băn khoăn về tương lai của những đứa con. Sai lầm khủng khiếp nhất của đời tôi. Tất nhiên là tôi có nghĩ đến một lúc nào đấy, rồi hai mẹ con cô sẽ lại hội ngộ nhau. Tôi đã không hề biết bà ấy đã tuyệt vọng đến thế. Tôi xin lỗi", giọng bà già trở nên lí nhí.

Viva đưa mắt nhìn ra sau mái đầu đang rũ xuống của bà già, những lọn tóc trắng xóa lưa thưa còn lại trên làn da đầu màu hồng nhạt. Cô siết chặt bàn tay của Waghorn, nhẹ nhàng nói với bà già, rằng đấy không phải là lỗi của bà, rằng bà chỉ đã tuân thủ những nguyên tắc của cuộc sống... Cô cũng không quên tỏ thái độ sẵn lòng tha thứ, nhưng tự sâu thẳm trong con người mình, Viva biết trái tim cô đang tan nát.

Tâm trí cô quay về với cái ngày nổ ra cuộc cãi vã kịch liệt giữa hai mẹ con, cái ngày mà cô và mẹ bỗng chốc tan đàn xẻ nghé: những vòng tay ôm nhẹ hờ hững, những câu nói chọc cười nhàn nhạt, cả những tiếng gào thét nghẹn ngào trong đau đớn của cô ngay sau đấy khi Viva trốn trong căn buồng vệ sinh chật chội tại một nhà ga xe lửa mà cô đã quên tên trên đường trở về trường học. Phải chi ngày ấy mẹ con cô không bao giờ cách xa nhau nghìn trùng đến thế. Tất cả đều là thực, rất đơn giản mà thật kinh hoàng.

Cuối cùng thì tất cả cũng sẽ trở về với cát bụi, không phải cùng lúc, mà từ từ từng người một, bằng cách làm tổn thương chút ít đến chính bản thân mình. Trong nỗi kinh hoàng đến cùng cực, giữa kiệt cùng tình yêu.

Bên ngoài tấm màn khẽ lay nhẹ bên ô cửa sổ, những ngôi sao đang trở mình nhấp nháy, mảnh trăng lưỡi liềm bàng bạc xanh như đứng lặng giữa trời đêm sâu thẳm. Có tiếng nhạc mơ hồ từ tầng dưới vọng lên, mang theo cả tiếng cười nói lả lơi của đám thực khách. Hẳn bố mẹ cô từng có lần đến nơi này dự tiệc. "Mẹ cô rất thích khiêu vũ", bà Waghorn đã tiết lộ với cô.

Cô mơ màng nghe thấy tiếng cười của mẹ văng vẳng vọng đến, cả hình dáng mơ hồ của bà hiện lên trong chiếc váy lụa màu xanh đầy quyến rũ, đôi giày da rắn tinh tế vừa khít đôi chân, mái tóc dài đen óng của bà mơ màng ôm gọn khuôn mặt, cô nhìn rõ cả chiếc áo váy hẹp thân thẳng nuột bó quanh người bà. Giờ đây cô đã hiểu nhiều điều, và có những điều cô không bao giờ được phép quên lãng. Ấy chính là khoản tiền trong nhà băng.

Dẫu cuộc đời mẹ cô kết thúc giữa mênh mông buồn tủi, nhưng tự trong sâu thẳm tâm hồn, hẳn bà đã rất hài lòng và thanh thản: một người chồng mà bà hết mực yêu thương và kính trọng, công việc yêu thích mà bà dành hết tâm huyết vào đấy, những đứa con xinh xắn. Bà Waghorn cười vang, đầy sảng khoái như một thiếu nữ khi nhớ lại quãng thời gian vui vẻ bên mẹ cô. Khi bà già kể với Viva về công việc của mẹ, trước mặt cô không còn là một Waghorn già nua héo rũ, bà già vụt trở nên tràn trề sức sống, và hình ảnh về mẹ hiện lên đầy sống động, trẻ trung - như một người phụ nữ không có tuổi, đầy ắp sinh lực với đôi bàn tay khéo léo cùng tài năng hiếm có đã tạo nên những tác phẩm tuyệt đẹp mà bà đã để lại trên cõi đời này. Tất cả những điều ấy là thực.

Khi cô tiến đến bên cạnh tấm màn cửa, Viva nhìn thấy một đám mây mỏng tang đang lững lờ kéo đến che ngang mảnh trăng, bầu trời vụt trở nên lung linh như những vân đá cẩm thạch. Một cơn gió hiu hiu thổi đến, những tấm màn trong căn phòng khẽ lay động, cô dùng tay giữ chặt tấm màn, rồi nhanh chóng đóng kín cửa sổ.

Những dự định vụt đến trong cô, rõ ràng và dứt khoát. Cô phải kể với Frank về tất cả những gì đã xảy ra trong ngày hôm nay. Nếu cô không nhanh chóng tâm sự với anh, cô sẽ tìm cách che đậy chúng và rồi sự thật sẽ nhanh chóng phai nhạt và mịt mờ như những dấu chân trần lưu trên cát mịn, và rồi cô và anh sẽ lại tiếp tục đi trên cuộc đời mà không cần sẻ chia tâm sự về những bí mật thầm kín trong trái tim mỗi người. Sẽ rất nguy hiểm. Thậm chí có thể dẫn đến một thảm họa. "Một chi tiết yếu ớt", hẳn bố cô sẽ nói như vậy nếu ông còn sống.

Cô hối hả mặc quần áo, lồng nhanh đôi tất vào hai chân, chải lia lịa chiếc lược lên đầu tóc. Những gì cần làm sẽ phải làm ngay bây giờ, khi mà nỗi đau trong cô đang rất thật hơn bao giờ hết - nếu chần chừ, có thể cô sẽ đánh mất tinh thần.

Viva nhìn đồng hồ đeo tay. Mười một giờ kém hai mươi. Hẳn giờ này lễ tân khách sạn đã đi nghỉ, cả người gác cổng dưới tiền sảnh cũng đã hết nhiệm vụ từ lâu. Cô lao ra khỏi phòng mình, hối hả chạy dọc hành lang vắng lặng, quăng mình vào trong thang máy. Tim cô đập rộn ràng khi cánh cửa bằng đồng thau nhanh chóng đóng chặt sau lưng.

Chiếc thang máy lờ đờ trôi xuống dưới, phải mất khá lâu cô mới xuống được mặt đất. Khi chiếc thang máy khựng lại, cô có cảm giác mình sắp gào lên. Khi cánh cửa chưa kịp mở hết, cô lách mình ra ngoài hấp tấp chạy dọc sàn nhà ốp gỗ tuyết tùng bóng loáng nước sơn hướng về phía người đàn ông chít khăn đang ngồi sau bàn lễ tân.

"Tôi muốn gửi điện tín", cô nói với ông ta, chụp lấy chiếc bút chì trên tay người đàn ông. "Đến Lahore, ngay trong tối nay".

Người đàn ông đưa cho cô một mẫu khai.

"Mọi chuyện đã kết thúc", cô viết. "Hết. Đã xong. Hết". Tim cô đập rộn rã trong lồng ngực như một chú cá còn sống giãy trên thớt. "Làm ơn đến trong dịp Giáng Sinh".