Thỉnh thoảng Emma đã từng lo lắng cho Harriet, rồi đôi lúc ngỡ vực liệu cô bé có được nguôi ngoai trong tình yêu với anh Knightley hay không mà toàn tâm chấp nhận một người đàn ông khác . Giờ đây nghi vấn này lại hiện về trong tâm trí cô. Vài ngày sau khi Harriet từ London trở về, Emma có dịp trò chuyện khoảng một giờ với cô bé. Cô hoàn toàn thoả nguyện – tuy khó giai? thi'ch tại sao – là Robert Martin có đủ tư cách thay thế anh Knightley.

Harriet có phần đau khổ, lúc đầu có vẻ ngốc nghếch, nhưng một khi cô nhìn nhận mình đã quá tự tin và ngu xuẩn, nỗi đau của cô dần tan biến, không còn vướng bận về quá khứ nữa, chỉ có niềm hân hoan với hiện tại và tương lai. Khi biết Harriet đã toàn tâm chấp nhận, Emma lập tức hết cả e ngại, và tỏ lời nồng nhiệt chúc mừng cô bạn. Harriet vui vẻ kể lại mọi sự kiện về buổi tối đặc biệt ấy ở Astley và bữa ăn tối hôm sau. Nhưng những sự kiện ấy nói lên điều gì? Như Emma bây giờ nhìn nhận, sự thật là Harriet vẫn luôn yêu mến Robert Martin và không thể chối từ tình yêu trung kiên của anh. Ngoài ra, Emma không thể hiểu được những sự kiện khác .

Tuy thế Emma vẫn vui, và mỗi ngày cô có thêm lý do để vui thêm. Nhân thân của Harriet đã được tìm ra. Cô là con gái của một thương gia, có gia sản đủ giàu để giúp cô bé có cuộc sống thoải mái, và có tư cách đủ tốt để không muốn khoe của. Đấy là dòng dõi cao quý mà Emma sẵn sàng xác minh! Có lẽ dòng dõi của nhiều quý ông cũng chỉ được đến thế, nhưng quả là mối quan hệ mà Jane đã tạo dựng với anh Knigthley, hoặc với nhà Churchill, hoặc thậm chí với anh Elton! Vết nhơ của một người co nhoang vẫn sẽ là vết nhơ nếu không được gột rửa bj dòng dõi quý tộc hoặc gia sản giàu có.

Ông bố không phản đối gì, chàng trai được đối xử một cách thân tình. Robert Martin đã được giới thiệu đến Hartfield, và Emma hoàn toàn chấp nhận chân giá trị của anh vốn sẽ rất hứa hẹn cho cô bạn của cô. Cô tin chắc Harriet sẽ được hạnh phúc với bất kỳ người thanh niên hiền hoà nào. Huống chi đối với anh, hy vọng càng dâng cao về cuộc sống ổn định. Harriet sẽ sống giữa những người yêu mến cô, những người có tri giác cao hơn cô, trong cuộc sống ẩn dật vừa đủ để được an lành và bận bịu vừa đủ để vui thú. Cô sẽ không bao giờ bị dẫn dụ để sa chân, và không cô đơn để phải tự mình dò dẫm. Cô sẽ được kính trọng và hạnh phúc. Emma nhìn nhận cô bé là người may mắn nhất trần đời hoặc chỉ kém may mắn so với chính cô vì có một người yêu mình một cách chân thành và trung kiên.

Do bận bịu ở nhà Martin, Harriet lui tới Hartfield ít thường xuyên hơn, nhưng không ai trách cô . Sự thân thiết giữa cô và Emma phải kém đi, tình bạn giữa hai người phải biến đổi thành thiện ý. May mắn là những sự kiện chuyển biến này đã bắt đầu .

Trước những ngày cuối tháng chin, Emma hộ tống Harriet đi vào nhà thờ, cầm bàn tay cô bé giao cho Robert Martin trong sự mãn nguyện tột cùng mà không hoài niệm nào có thể ngáng trở - ngay cả hoài niệm về anh Elton, người đang hiện diện giữa họ/ có lẽ vào lúc này cô không muốn nhìn thấy anh Elton, nhưng không thể chối bỏ anh bởi vì lần tới anh có thể chúc phúc cho cô ở bàn hành lễ. Trong số ba cặp tình nhân, Robert Martin và Harriet Smith là cặp đính ước sau cùng nhưng kết hôn trước nhất.

Jane Fairfax đã rời Highbury và trở về cuộc sống thoải mái ở nhà Campbell. Nhà ông Churchill cũng đến thành phố, và chỉ chờ cho đến tháng mười một.

Tháng trung gian là thời điểm được định cho Emma và anh Knightley – nếu hai người cả gan. Hai người đã định phải tiến hành hôn lễ trong thời gian John và Isabella còn lưu lại Hartfield, để có thể vắng nhà trong hai tháng mà đi hưởng trăng mật ở miền biển. John, Isabella và tất cả bằng hữu khác đều đồng ý với kế hoạch này. Nhưng ông Woodhouse – làm thế nào thuyết phục cho ông Woodhouse đồng ý? Chỉ nghĩ đến hôn lễ trong một ngày xa xôi.

Khi mới nghe qua kế hoạch, ông cảm thấy khổ sở đến nỗi mọi người đều tuyệt vọng. Một đợt những lời bóng gió kế tiếp giúp ông đỡ đau khổ. Ông bắt đầu nghĩ phải là như thế, và ông không thể ngáng trở. Đấy là bước hứa hẹn của một tâm tư đang có chiều hướng buông xuôi. Nhưng ông vẫn không được vui. Emma không đành nhìn thấy ông khổ sở, biết ông đang ngỡ mình bị bỏ rơi. Dù anh Knightley trấn an rằng một khi hôn lễ đã xong xuôi, nỗi khổ của ông sẽ qua đi, nhưng Emma vẫn do dự.

Trong tình hình gay cấn này, họ được trợ giúp không phải do tâm tư ông Woodhouse được sáng tỏ hơn hoặc do sự thayđổi tuyệt vời trong thần kinh của ông, mà vì thần kinh ông bị tác động theo cách khác. Một đêm nọ, tất cả gà tây nuôi trong chuồng của chị Weston bị mất trộm, hiển nhiên là do một chú đạo chích tài cao. Những chuồng gà trong vùng cũng chịu chung số phận. Khả năng bị mất trộm đột nhập vào nỗi lo sợ của ông Woodhouse. Ông cực kỳ bấn loạn, và nếu không nhờ con rể là John thì mỗi tối ông phải khổ sở vì lo âu. Nghị lực, tính cả quyết và điềm tĩnh của hai anh em Knightley giúp ông được yên tâm. Chỉ cần có một anh thì Heartfield cũng đủ an toàn. Nhưng vào tuần lễ đầu tháng mười một anh John Knightley phải quay về London.

Kết quả của cơn bấn loạn này là ông chấp nhận lời thỉnh cầu của Emma, trong tinh thần tự nguyện và vui vẻ vượt quá mức mong đợi của cô. Một tháng sau hôn lễ giữa vợ chồng Robert Martin, anh Elton được vời đến để chủ trì cho anh Knightley và cô Woodhouse.

đăng ten, khung cảnh thật là thảm hại! Selina hẳn sẽ tròn mắt khi nghe kể”.

Mặc cho những khiếm khuyết ấy, một nhóm nhỏ gồm những người thật sự thân thương đến chứng kiến đều được thoả nguyện đối với những ước mong, hy vọng và tin tưởng trong hạnh phúc toàn vẹn của cuộc hôn phối.