Kitty hết sức hài lòng có dịp được một mình với chồng, vì nàng đã nhận thấy một thoáng buồn phảng phất trên sắc mặt lồ lộ của Levin khi chàng bước lên sân thượng, hỏi mọi người nói chuyện gì mà không ai trả lời cả.
Khi họ đã vượt lên trước trên con đường lầm bụi, rải rác những bông cùng hạt lúa mạch và đi khuất khỏi nhà, nàng bèn tì mạnh hơn xuống cánh tay chồng và đi nép hẳn vào người chàng. Chàng đã quên mất cái cảm giác nặng nề chỉ kéo dài chừng một phút kia, và còn lại một mình với Kitty, chàng vui thích được ở cạnh người vợ yêu, một niềm vui mới rất trong trắng và không vẩn chút dục tình, giờ đây, khi ý nghĩ nàng đang có mang không rời chàng một phút. Chàng không có chuyện gì cần nói với vợ, nhưng muốn được nghe tiếng nàng nói, cảm thấy mắt nàng đang nhìn mình, cái nhìn đã đổi khác từ khi nàng có thai. Trong giọng nói cũng như trong khoé mắt nàng, có cái vẻ êm ái và trang nghiêm riêng biệt của những người mà lòng chăm chút yêu thương đang tập trung vào một đối tượng duy nhất.
- Em có mệt không? Em hãy dựa mạnh nữa vào anh, - chàng bảo vợ.
- Không, em rất sung sướng được có dịp chuyện trò riêng với mình. Có mẹ, có chị ở cùng kể cũng tốt, nhưng phải thú thực là em rất tiếc những đêm đông của chúng mình.
- Dạo ấy thích thật, nhưng bây giờ còn vui hơn chứ. Mọi sự đều tốt đẹp, - chàng nói và xiết chặt tay nàng.
- Anh có biết bọn em đang nói gì khi anh tới không?
- Nói về chuyện làm mứt?
- Vâng, nói cả về chuyện làm mứt nữa; nhưng rồi bọn em nói đến cách thức hỏi vợ.
- Thế à! - Levin nói, chăm chú nghe giọng Kitty hơn là lời nàng nói và nhìn kĩ mặt đường họ đang men theo trong rừng để tránh cho vợ khỏi trượt chân.
- Và nói đến cả Xergei Ivanovich và Varenca nữa. Anh có để ý thấy chuyện đó không?… Em mong muốn như thế lắm, - nàng nói tiếp. - Anh thấy thế nào? Và nàng nhìn vào mắt chồng.
- Anh cũng chẳng biết nên nghĩ thế nào, - Levin mỉm cười đáp. Về phương diện này thì anh thấy anh Xergei rất kì lạ. Có phải anh đã nói với em rằng…
- Có, nói rằng anh ấy yêu một thiếu nữ đã chết rồi..
- Hồi đó, anh còn bé; anh chỉ được nghe người ta kể lại thôi. Anh vẫn còn nhớ dáng dấp anh ấy hồi đó. Anh ấy đẹp trai lắm. Từ đó đến nay, anh vẫn để ý xem thử anh ấy tiếp xúc với phụ nữ ra sao; anh ấy rất đáng yêu, cũng thích một số cô, nhưng xem chừng anh ấy vẫn coi họ như những con người nói chung mà thôi, chứ không phải là đàn bà.
- Nhưng bây giờ, đối với Varenca… em thấy hình như đã có một cái gì…
- Có lẽ… Tuy nhiên, cần phải biết tính anh ấy. Anh ấy là một người độc đáo, kì lạ. Anh ấy chỉ sống bằng tinh thần. Tâm hồn anh ấy trong trắng quá và cao cả quá.
- Thế nào kia? Thế anh cho rằng chuyện đó hạ thấp anh ấy xuống hay sao?
- Không phải thế, nhưng anh ấy quen sống bằng tinh thần quá đến nỗi không thể hoà hợp với thực tại được nữa và cô Varenca thì dù sao cũng vẫn là thực tại.
Levin có thói quen mạnh dạn phát biểu ý nghĩ mình, không cần mất công khoác cho nó những từ ngữ thật cụ thể; chàng biết trong lúc âu yếm nhau, chỉ cần nói nửa câu là vợ hiểu và quả thực nàng hiểu hết.
- Thế nhưng thực tại ở chị ấy không giống như ở em, em chắc chắn anh ấy chẳng bao giờ lại đi yêu một người như em cả. Còn chị ấy, chị ấy hoàn toàn là tinh thần.
- Có chứ, em cứ như thế này, anh ấy vẫn yêu được, anh luôn sung sướng thấy những người thân của anh đều yêu em…
- Anh ấy rất tốt với em, nhưng mà…
- Tất nhiên anh ấy không như anh Nicolai đáng thương… Hồi đó, em và anh ấy rất quyến luyến nhau… - Levin nói nốt - Tại sao không nói thẳng điều ấy ra? Thỉnh thoảng anh vẫn tự trách: rồi mình đến quên mất anh ấy thôi. Chao! Thật là một người ghê gớm và tuyệt diệu… Ừ, ta nói sang chuyện gì rồi nhỉ? - Levin nói sau một lúc im lặng.
- Anh cho rằng anh ấy không thể yêu được à?- Kitty nói lên ý nghĩ của chồng bằng ngôn ngữ của mình.
- Không, không phải thế, - Levin mỉm cười nói, - nhưng anh ấy không có những phút yếu lòng cần thiết cho… Xưa nay anh vẫn thèm được như anh ấy và cả đến bây giờ, tuy sung sướng thế này, anh vẫn ghen với anh ấy.
- Anh ghen với anh ấy về nỗi không thể yêu nổi ai à?
- Anh ghen với anh ấy vì anh ấy tốt hơn anh, - Levin mỉm cười nói. - Anh ấy không sống cho riêng mình. Cả đời anh ấy đều thuộc về nhiệm vụ. Cho nên anh ấy có thể thanh thản và mãn nguyện.
- Thế còn anh?- Kitty hỏi với một nụ cười giễu cợt và âu yếm.
Nàng không tìm ra được mối liên tưởng nào đã khiến nàng mỉm cười; nhưng cuối cùng, nàng suy luận đó là chồng đã không thành thật khi đề cao ông anh và tự hạ mình xuống. Kitty hiểu sự thiếu thành thực đó là do chàng rất yêu anh trai, do chàng áy náy vì cảm thấy mình sung sướng quá và nhất là do chàng luôn mong mỏi cho mình ngày càng trở nên hoàn thiện hơn: nàng yêu thích cái tâm thế đó nên mỉm cười.
- Thế còn mình? Mình không mãn nguyện à? - nàng hỏi chồng, miệng vẫn tủm tỉm.
Việc Kitty ngờ vực điểm này làm chàng rất sung sướng và bất giác, chàng muốn gợi cho vợ bày tỏ lí do nỗi ngờ vực đó.
- Anh sung sướng, nhưng không bằng lòng mình… - chàng nói.
- Thì ra khi sung sướng anh cũng có thể không bằng lòng được à?
- Anh biết nói với em thế nào đây? Trong thâm tâm, lúc này, anh không mong muốn gì hơn là tránh cho em khỏi vấp ngã. Đấy! Không được nhảy lên như thế! - chàng ngừng lại vì nàng vừa cử động quá hấp tấp khi bước qua một cành cây chắn ngang đường mòn. Nhưng khi so sánh anh với người khác và nhất là với anh mình, anh tự cảm thấy còn thấp kém.
- Nhưng thấp kém về cái gì chứ?- Kitty vẫn mỉm cười hỏi tiếp. - Cả anh nữa, anh chả nghĩ đến mọi người chung quanh là gì? Thế còn trang trại, việc canh tác và cuốn sách của anh thì sao?
- Không, anh vẫn tự cảm thấy còn thấp kém, nhất là bây giờ: lỗi tại em đấy, - chàng vừa nói vừa siết chặt tay vợ, - nhưng không phải thế đâu. Anh làm những việc ấy còn hời hợt lắm. Nếu anh có thể yêu mến tất cả những công việc này như anh yêu em… nhưng cả thời gian gần đây, anh chỉ làm việc như do nhiệm vụ bắt buộc.
- Nếu vậy thì anh sẽ nói về ba như thế nào?- Kitty hỏi. - Cả ba cũng xấu nốt vì cụ chả làm được gì cho lợi ích công cộng cả?
- Cụ ấy à? Không. Chính ra, phải có cái giản dị, cái trong sáng, cái lòng tốt của ba em: tất cả những cái ấy anh đều không có. Anh chẳng làm gì cả và anh băn khoăn. Như vậy là tại em tất cả. Khi em chưa ở bên anh và cũng chưa có cái này - chàng vừa nói vừa đưa mắt nhìn vào mình vợ khiến nàng hiểu ý ngay - anh đã để tất cả sức lực vào công việc; giờ đây anh không làm thế được nữa, và anh lấy đó làm hổ thẹn; chỉ còn là một nhiệm vụ bắt buộc, một sự vờ vĩnh giả tạo mà thôi…
- Nhưng anh có muốn đổi ngay lập tức lấy địa vị của Xergei Ivanovich không?- Kitty hỏi. - Anh có muốn hiến mình cho lợi ích công cộng, yêu mến nhiệm vụ đó như anh ấy và đứng vững ở cương vị đó không?
- Tất nhiên là không rồi, - Levin nói. - Với lại anh sung sướng quá đến nỗi chẳng còn hiểu đâu vào đâu nữa. Như thế là em cho rằng anh ấy hỏi Varenca ngay hôm nay à? - chàng hỏi thêm sau một lúc im lặng.
- Em cũng không chắc lắm. Nhưng em hết lòng cầu mong như vậy. Khoan đã anh. - Nàng cúi xuống và hái ở bên đường một bông cúc dại. - Này, anh bói đi: anh ấy sẽ hỏi vợ, anh ấy không hỏi(3), - nàng vừa nói vừa đưa hoa cho chồng.
- Anh ấy sẽ hỏi, anh ấy không hỏi, - Levin vừa nói vừa bứt từng cánh hoa trắng hẹp và có khía.
- Không, không! - Kitty hồi hộp theo dõi cử chỉ của chồng, giữ tay chàng lại và nói.
Anh vừa ngắt những hai cánh!
- Ừ, nhưng cái cánh nhỏ kia thì không tính, - Levin vừa nói vừa bứt ra một cánh hoa nhỏ xíu chưa hết độ nở.
- Xe ngựa kia rồi, nó đã đuổi kịp chúng ta!
- Con không mệt chứ, Kitty? - phu nhân hỏi to.
- Không mệt tí nào ạ.
- Nếu mệt thì trèo lên đây, ngựa hiền lắm: chỉ đi bước một thôi. Nhưng chẳng cần lên xe nữa vì đã gần tới nơi. Mọi người tiếp tục đi bộ.
Chú thích:
(1) Một kiểu bói hoa của người châu Âu. Câu nào trúng vào cánh hoa cuối cùng là ứng với quẻ bói.
Khi họ đã vượt lên trước trên con đường lầm bụi, rải rác những bông cùng hạt lúa mạch và đi khuất khỏi nhà, nàng bèn tì mạnh hơn xuống cánh tay chồng và đi nép hẳn vào người chàng. Chàng đã quên mất cái cảm giác nặng nề chỉ kéo dài chừng một phút kia, và còn lại một mình với Kitty, chàng vui thích được ở cạnh người vợ yêu, một niềm vui mới rất trong trắng và không vẩn chút dục tình, giờ đây, khi ý nghĩ nàng đang có mang không rời chàng một phút. Chàng không có chuyện gì cần nói với vợ, nhưng muốn được nghe tiếng nàng nói, cảm thấy mắt nàng đang nhìn mình, cái nhìn đã đổi khác từ khi nàng có thai. Trong giọng nói cũng như trong khoé mắt nàng, có cái vẻ êm ái và trang nghiêm riêng biệt của những người mà lòng chăm chút yêu thương đang tập trung vào một đối tượng duy nhất.
- Em có mệt không? Em hãy dựa mạnh nữa vào anh, - chàng bảo vợ.
- Không, em rất sung sướng được có dịp chuyện trò riêng với mình. Có mẹ, có chị ở cùng kể cũng tốt, nhưng phải thú thực là em rất tiếc những đêm đông của chúng mình.
- Dạo ấy thích thật, nhưng bây giờ còn vui hơn chứ. Mọi sự đều tốt đẹp, - chàng nói và xiết chặt tay nàng.
- Anh có biết bọn em đang nói gì khi anh tới không?
- Nói về chuyện làm mứt?
- Vâng, nói cả về chuyện làm mứt nữa; nhưng rồi bọn em nói đến cách thức hỏi vợ.
- Thế à! - Levin nói, chăm chú nghe giọng Kitty hơn là lời nàng nói và nhìn kĩ mặt đường họ đang men theo trong rừng để tránh cho vợ khỏi trượt chân.
- Và nói đến cả Xergei Ivanovich và Varenca nữa. Anh có để ý thấy chuyện đó không?… Em mong muốn như thế lắm, - nàng nói tiếp. - Anh thấy thế nào? Và nàng nhìn vào mắt chồng.
- Anh cũng chẳng biết nên nghĩ thế nào, - Levin mỉm cười đáp. Về phương diện này thì anh thấy anh Xergei rất kì lạ. Có phải anh đã nói với em rằng…
- Có, nói rằng anh ấy yêu một thiếu nữ đã chết rồi..
- Hồi đó, anh còn bé; anh chỉ được nghe người ta kể lại thôi. Anh vẫn còn nhớ dáng dấp anh ấy hồi đó. Anh ấy đẹp trai lắm. Từ đó đến nay, anh vẫn để ý xem thử anh ấy tiếp xúc với phụ nữ ra sao; anh ấy rất đáng yêu, cũng thích một số cô, nhưng xem chừng anh ấy vẫn coi họ như những con người nói chung mà thôi, chứ không phải là đàn bà.
- Nhưng bây giờ, đối với Varenca… em thấy hình như đã có một cái gì…
- Có lẽ… Tuy nhiên, cần phải biết tính anh ấy. Anh ấy là một người độc đáo, kì lạ. Anh ấy chỉ sống bằng tinh thần. Tâm hồn anh ấy trong trắng quá và cao cả quá.
- Thế nào kia? Thế anh cho rằng chuyện đó hạ thấp anh ấy xuống hay sao?
- Không phải thế, nhưng anh ấy quen sống bằng tinh thần quá đến nỗi không thể hoà hợp với thực tại được nữa và cô Varenca thì dù sao cũng vẫn là thực tại.
Levin có thói quen mạnh dạn phát biểu ý nghĩ mình, không cần mất công khoác cho nó những từ ngữ thật cụ thể; chàng biết trong lúc âu yếm nhau, chỉ cần nói nửa câu là vợ hiểu và quả thực nàng hiểu hết.
- Thế nhưng thực tại ở chị ấy không giống như ở em, em chắc chắn anh ấy chẳng bao giờ lại đi yêu một người như em cả. Còn chị ấy, chị ấy hoàn toàn là tinh thần.
- Có chứ, em cứ như thế này, anh ấy vẫn yêu được, anh luôn sung sướng thấy những người thân của anh đều yêu em…
- Anh ấy rất tốt với em, nhưng mà…
- Tất nhiên anh ấy không như anh Nicolai đáng thương… Hồi đó, em và anh ấy rất quyến luyến nhau… - Levin nói nốt - Tại sao không nói thẳng điều ấy ra? Thỉnh thoảng anh vẫn tự trách: rồi mình đến quên mất anh ấy thôi. Chao! Thật là một người ghê gớm và tuyệt diệu… Ừ, ta nói sang chuyện gì rồi nhỉ? - Levin nói sau một lúc im lặng.
- Anh cho rằng anh ấy không thể yêu được à?- Kitty nói lên ý nghĩ của chồng bằng ngôn ngữ của mình.
- Không, không phải thế, - Levin mỉm cười nói, - nhưng anh ấy không có những phút yếu lòng cần thiết cho… Xưa nay anh vẫn thèm được như anh ấy và cả đến bây giờ, tuy sung sướng thế này, anh vẫn ghen với anh ấy.
- Anh ghen với anh ấy về nỗi không thể yêu nổi ai à?
- Anh ghen với anh ấy vì anh ấy tốt hơn anh, - Levin mỉm cười nói. - Anh ấy không sống cho riêng mình. Cả đời anh ấy đều thuộc về nhiệm vụ. Cho nên anh ấy có thể thanh thản và mãn nguyện.
- Thế còn anh?- Kitty hỏi với một nụ cười giễu cợt và âu yếm.
Nàng không tìm ra được mối liên tưởng nào đã khiến nàng mỉm cười; nhưng cuối cùng, nàng suy luận đó là chồng đã không thành thật khi đề cao ông anh và tự hạ mình xuống. Kitty hiểu sự thiếu thành thực đó là do chàng rất yêu anh trai, do chàng áy náy vì cảm thấy mình sung sướng quá và nhất là do chàng luôn mong mỏi cho mình ngày càng trở nên hoàn thiện hơn: nàng yêu thích cái tâm thế đó nên mỉm cười.
- Thế còn mình? Mình không mãn nguyện à? - nàng hỏi chồng, miệng vẫn tủm tỉm.
Việc Kitty ngờ vực điểm này làm chàng rất sung sướng và bất giác, chàng muốn gợi cho vợ bày tỏ lí do nỗi ngờ vực đó.
- Anh sung sướng, nhưng không bằng lòng mình… - chàng nói.
- Thì ra khi sung sướng anh cũng có thể không bằng lòng được à?
- Anh biết nói với em thế nào đây? Trong thâm tâm, lúc này, anh không mong muốn gì hơn là tránh cho em khỏi vấp ngã. Đấy! Không được nhảy lên như thế! - chàng ngừng lại vì nàng vừa cử động quá hấp tấp khi bước qua một cành cây chắn ngang đường mòn. Nhưng khi so sánh anh với người khác và nhất là với anh mình, anh tự cảm thấy còn thấp kém.
- Nhưng thấp kém về cái gì chứ?- Kitty vẫn mỉm cười hỏi tiếp. - Cả anh nữa, anh chả nghĩ đến mọi người chung quanh là gì? Thế còn trang trại, việc canh tác và cuốn sách của anh thì sao?
- Không, anh vẫn tự cảm thấy còn thấp kém, nhất là bây giờ: lỗi tại em đấy, - chàng vừa nói vừa siết chặt tay vợ, - nhưng không phải thế đâu. Anh làm những việc ấy còn hời hợt lắm. Nếu anh có thể yêu mến tất cả những công việc này như anh yêu em… nhưng cả thời gian gần đây, anh chỉ làm việc như do nhiệm vụ bắt buộc.
- Nếu vậy thì anh sẽ nói về ba như thế nào?- Kitty hỏi. - Cả ba cũng xấu nốt vì cụ chả làm được gì cho lợi ích công cộng cả?
- Cụ ấy à? Không. Chính ra, phải có cái giản dị, cái trong sáng, cái lòng tốt của ba em: tất cả những cái ấy anh đều không có. Anh chẳng làm gì cả và anh băn khoăn. Như vậy là tại em tất cả. Khi em chưa ở bên anh và cũng chưa có cái này - chàng vừa nói vừa đưa mắt nhìn vào mình vợ khiến nàng hiểu ý ngay - anh đã để tất cả sức lực vào công việc; giờ đây anh không làm thế được nữa, và anh lấy đó làm hổ thẹn; chỉ còn là một nhiệm vụ bắt buộc, một sự vờ vĩnh giả tạo mà thôi…
- Nhưng anh có muốn đổi ngay lập tức lấy địa vị của Xergei Ivanovich không?- Kitty hỏi. - Anh có muốn hiến mình cho lợi ích công cộng, yêu mến nhiệm vụ đó như anh ấy và đứng vững ở cương vị đó không?
- Tất nhiên là không rồi, - Levin nói. - Với lại anh sung sướng quá đến nỗi chẳng còn hiểu đâu vào đâu nữa. Như thế là em cho rằng anh ấy hỏi Varenca ngay hôm nay à? - chàng hỏi thêm sau một lúc im lặng.
- Em cũng không chắc lắm. Nhưng em hết lòng cầu mong như vậy. Khoan đã anh. - Nàng cúi xuống và hái ở bên đường một bông cúc dại. - Này, anh bói đi: anh ấy sẽ hỏi vợ, anh ấy không hỏi(3), - nàng vừa nói vừa đưa hoa cho chồng.
- Anh ấy sẽ hỏi, anh ấy không hỏi, - Levin vừa nói vừa bứt từng cánh hoa trắng hẹp và có khía.
- Không, không! - Kitty hồi hộp theo dõi cử chỉ của chồng, giữ tay chàng lại và nói.
Anh vừa ngắt những hai cánh!
- Ừ, nhưng cái cánh nhỏ kia thì không tính, - Levin vừa nói vừa bứt ra một cánh hoa nhỏ xíu chưa hết độ nở.
- Xe ngựa kia rồi, nó đã đuổi kịp chúng ta!
- Con không mệt chứ, Kitty? - phu nhân hỏi to.
- Không mệt tí nào ạ.
- Nếu mệt thì trèo lên đây, ngựa hiền lắm: chỉ đi bước một thôi. Nhưng chẳng cần lên xe nữa vì đã gần tới nơi. Mọi người tiếp tục đi bộ.
Chú thích:
(1) Một kiểu bói hoa của người châu Âu. Câu nào trúng vào cánh hoa cuối cùng là ứng với quẻ bói.
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
