- Thưa ông Rochester, - tôi nói, - em xin báo với ông một tin rất hay. Mưa tạnh rồi, và trời đã nắng đẹp. Hôm nay sẽ là một ngày xán lạn, nên em xin mời ông đi dạo với em.

- Jane ạ, - ông nói bằng một giọng đã có vẻ sống động hơn, - em đang ở đây ư? Em là ánh sáng của tôi và điệu nhạc của tôi, Jane ạ, em có hiểu thế không? Tôi không thể nào thiếu em được.

Mà thế thật, tôi đã hoàn toàn hiểu ông, và tôi ứa nước mắt.

- Đây, xin mời ông điểm tâm, - tôi nói.

Nhưng chúng ta phải khẩn trương, nếu không muốn bỏ phí một buổi sáng đẹp như thế này!

Rồi chúng tôi lên đường. Tôi tả cho ông nghe những gì tôi nhìn thấy..- Chúng ta đang đi vào rừng,... rừng âm u và lạnh giá... Chúng ta đang ra khỏi rừng, ông Roch-ester, cảnh đồng quê đẹp rực rỡ.

- Jane này, - ông nói với tôi, - những chuyện đã xảy ra ở Thornfield, đối với em, thật là khủng khiếp. Tôi biết thế và tôi xin lỗi em. Tôi cũng đã đau đớn đến cùng cực, Jane ạ. Bây giờ, em phải nói với tôi về em, em phải kể tôi nghe em đã đi đâu, em đã làm gì... Em đã quen những ai...

Khi nghe tôi kể, ông đã không nén nổi xúc động. Tôi tránh, không nói quá nhiều về những nỗi khổ trong mấy ngày đầu bỏ trốn, và cho ông biết nhiều tình tiết hơn về những ngày tháng tiếp theo.

- ông nghe đây, - tôi nói, - cứ cho là em đã phải trải qua mấy ngày tồi tệ; mấy ngày rất tồi tệ đi, nhưng sau đó, em đã được sống giữa những người trung hậu ở Moor-House. Em trở thành cô giáo trường làng, rồi nhận được tin mình được thừa kế tài sản, làm mình trở nên giàu có.

Tôi nói nhiều đến bà vú già Anna, đến Marie, đến Dianna, đến Saint - John.

- Em luôn nói đến tên anh ta, hẳn là em chưa quên anh ta.

- Anh ấy rất tốt với em... Em ngưỡng mộ tài trí của anh ấy.

- Nếu tôi hiểu đúng ý em, thì cái ông Saint - John ấy có sự hiểu biết của một người năm mươi tuổi.

- ông nhầm rồi, anh Saint - John chưa đến ba mươi.

- Vậy phải là một người lỗi lạc.

- Vâng. - Anh ấy là một người có học vấn uyên bác.

Ông Rochester lẩm bẩm một tiếng chửi thề, rồi hỏi tôi:

- Jane này, tôi nghĩ là em đã yêu quý người đàn ông ấy.

- Vâng, tôi nói, - em đã yêu quý anh ấy, vì anh có nhiều đức tính.

Bây giờ thì tôi biết chắc một điều: ông Roch-ester đã ghen, và khi biết điều đó, không phải tôi không thích.

- Jane này, - ông nói thêm, - em đã quen biết một người đàn ông đẹp trai, lịch sự, duyên dáng, thế thì làm sao em lại còn có thể ngắm nhìn một quái vật, một thằng mù?.- Đúng thế, - tôi nói để trêu chọc ông ấy thêm nữa, - ông chẳng giống gì một tượng thần Hy Lạp.

- Thế thì, Jane ạ, chắc chắn là em sẽ rời bỏ tôi thôi. Tôi chẳng có quyền gì giữ em lại. Em hãy đi đến nơi nào cuộc sống vẫy gọi em, nhưng trước đó, tôi xin em hãy trả lời hết sức thành thực những câu hỏi của tôi đã... Anh chàng Saint - John đó đã giúp đỡ em, có thể nói là đã cứu sống em nữa... Có phải chính anh ta là người đã tìm cho em chỗ dạy học không?

- Vâng. Đúng là thế.

- Anh ta có thường đến thăm em ở lớp học không?

- Thường xuyên thì không, nhưng thỉnh thoảng thì có.

- Anh ta có hay kéo dài các cuộc đến thăm các em gái mình và thăm chính em không?

- Có, anh ấy thích ở gần chúng em và thích trò chuyện với chúng em. Đúng ra không phải trò chuyện, mà là bàn luận về những vấn đề rất nghiêm túc. Anh ấy nghiên cứu nhiều lắm. Một hôm, anh ấy đã đề nghị em đi cùng anh sang ấn Độ và giúp anh trong việc truyền giáo.

- Vậy là anh ta muốn kết hôn với em ư?

- Đúng thế, anh ấy đã hỏi em làm vợ, một cách rất nghiêm chỉnh.

Thế là ông nói với tôi bằng một giọng trầm trầm:

- Cô Eyre này, tại sao cô còn nấn ná ở lại đây làm gì? Cô có thể ra đi. .. thể xác cô ở đây, nhưng tinh thần cô lại ở nơi khác, ở bên anh chàng Saint - John mà cô chưa bao giờ quên được ấy. Tôi cứ nghĩ là cô đã hoàn toàn thuộc về tôi, ngay cả sau khi cô bỏ trốn, và tôi luôn luôn nghĩ đến cô, đến những tình cảm thật trong trắng của cô, nó đã mang lại cho tôi biết bao hạnh phúc. Tôi đã khóc thương cô, tôi đã đau khổ khi thiếu vắng cô, nhưng chưa bao giờ tôi lại nghĩ được rằng cô có thể yêu một người khác.

Đến hôm nay, tấm màn che đã bị xé rách. Nhờ những lời nói thật thà của cô, tôi đã nhìn thấy rõ hơn. Jane ạ, cô phải ra đi thôi! Cô hãy trở lại với anh chàng mục sư!

- Nếu ông muốn, thì ông cứ đuổi em đi, nhưng ý em không phải là muốn ra đi đâu.

- Jane này, giọng nói của cô vẫn làm tôi mê say không kém gì trước kia. Nó làm sống lại những giờ phút êm đềm trong quá khứ, khiến suýt nữa thì tôi quên mất là cô đã nhận lời người khác rồi. Jane ạ, tôi cảm ơn cô đã đến đây..Nhưng tôi ý thức được cảnh ngộ hiện nay. Jane ạ, cô phải ra đi thôi.

- Nhưng nếu em không muốn thế, thì sao?

ông muốn em phải đi đâu nào?

- Đi đến chỗ người chồng tương lai của cô.

- Chồng nào?

- Cô yêu Saint - John... Tôi chỉ nhìn thấy có anh ta...

- Em sẽ chẳng bao giờ lấy anh Saint - John.

Chúng em thân nhau, chắc chắn là mến nhau, nhưng không có tình cảm gì khác. Anh ấy biết là em sẽ có thể giúp ích được cho anh. Anh nghĩ đến hoạt động truyền giáo của mình, trước tất cả các thứ khác. Đối với anh, tất cả những thứ khác không quan trọng mấy. Saint - John là một người xinh trai, như em đã nói với ông, nhưng tâm hồn anh lại lạnh giá như băng. ông thử nghĩ xem, làm sao một người đàn bà sống bên anh, lại có thể có hạnh phúc được? Anh ấy nhìn thấy gì ở em? Tuổi trẻ của em chăng? Anh quan tâm đến nó, còn ít hơn là em quan tâm đến công việc của anh. Không phải anh tìm một người vợ, mà anh tìm một người giúp việc, một cộng tác viên thông minh và biết vâng lời. Thế thì em có nên rời bỏ ông không?

Trong khi nói mấy lời cuối cùng này, tôi đã run lên và đến gần ông Rochester. Tôi nhìn thấy ông hơi mỉm cười.

- Jane này, - ông bảo tôi, - tôi là người đàn ông sung sướng nhất.

- Em đã cố ý khơi dậy lòng ghen tuông của ông. Bây giờ thì em đã biết ông thích được có em suốt đời, bên cạnh mình. Vậy thì em xin hiến dâng ông, trái tim của em; thực ra, thì nó đã thuộc về ông, từ lâu rồi.

- Thế thì đẹp quá đấy, Jane ơi! Em hãy nghĩ đến đôi mắt tôi, bàn tay tôi, sự xấu xí của tôi!

ở đây với tôi, em sẽ phải sống thảm hại như thế nào! Và liệu tôi có quyền ràng buộc em vào số phận của mình không?

Rồi ông khóc:

- ông nhầm rồi, - tôi vừa nói, vừa siết chặt bàn tay ông. - ông không phải là ngôi nhà đổ nát, cũng chẳng phải là cây cối bị mưa gió dập vùi, ông vẫn cường tráng. Những ngày đẹp đẽ vẫn còn chờ đón chúng ta. ông không đơn độc.

Chúng ta sẽ hợp sức với nhau. Em sẽ sống dưới bóng ông.

Tôi nhận thấy những lời nói của mình đã làm ông phấn chấn. ông mỉm cười, và má ông đã đỡ nhợt nhạt..- Jane này, - bất chợt, ông nói một cách nghiêm trang, khiến tôi thấy mủi lòng, - Jane này, tôi muốn lấy vợ. Em nghĩ thế nào?

- Em thấy đó là một ý rất hay, song ông cần lựa chọn.

- Em nghĩ sao, nếu trước tiên, tôi hãy nghe tiếng nói của lòng mình, nếu tôi chọn người mà mình yêu... Jane này, chính là em đó! Em có muốn làm vợ tôi không?

- Thưa ông, có ạ. Em xin nhận lời ông.

Ông sung sướng đến ngạt thở. ông không nói được nữa, và bàn tay lành lặn của ông run lên trong bàn tay tôi. Tôi cũng sung sướng, chẳng kém gì ông, và những dòng nước mắt, mà ông không nhìn thấy, tuôn rơi trên đôi má tôi.

- Cảm ơn Jane, - ông nói khẽ, như nói thầm với tôi.

- Em đã luôn luôn cố gắng ăn ở tốt và thật thà; hôm nay, em đã thấy mình được thưởng, và được trả công gấp trăm lần.

- Jane này, sẽ không đơn giản đâu. Người bệnh vốn hay đòi hỏi. Y tá cứ phải luôn luôn nhìn đến, cũng mệt lắm đấy.

- Không sao! Đối với em, điều đó chẳng có gì đáng kể. Em đã yêu ông, khi ông còn là chủ nhân biệt trang Thornfield, bây giờ, có thể em còn yêu ông hơn nữa, vì ông đang cần được em che chở.

- Sao mà tôi lại vui sướng đến thế này! Jane ơi, thế ra em cũng thích tôi ư?

- Thưa ông, vâng.

- Thế thì chúng ta còn đợi gì nữa? Ai bắt chúng ta phải đợi? Chúng ta phải kết hôn với nhau, ngay lập tức, ngay bây giờ!...

Trước mắt tôi, đúng là ông chủ cũ của Thornfield, người chủ dũng mãnh của biệt trang, người đàn ông đã biết ra lệnh, mà ai cũng đã phải phục tùng. ông Rochester đã được hồi sinh, và tôi đã tự hào không ít về tác phẩm của mình.

- Ba hôm nữa, chúng ta sẽ làm lễ cưới, Jane ạ. Và chẳng cần gì phải có đồ trang sức quý giá và quần áo đẹp, mới có thể được hưởng hạnh phúc. Chúng ta sẽ có hạnh phúc, Jane ạ.

Tôi muốn làm chuyển dòng suy nghĩ của ông, bèn nói với ông về mưa, nắng, về những cánh rừng to, về những cuộc dạo chơi mà chúng tôi sẽ tiến hành, nhưng ông chẳng buồn nghe, và cứ tiếp tục màn độc thoại của mình.

- Jane này, cách đây mấy hôm, tôi đã thấy chán nản quá. Nỗi đau đã khiến tôi như lạc lõng, và tôi thấy nhức đầu. Tôi chỉ nghĩ đến em. Tôi.thấy hình như cả thể xác và linh hồn mình bay bổng lên không gian. Tôi kêu lên: "Jane, Jane".

Đúng lúc đó, thì tôi nghe thấy một giọng nói, một giọng nói tôi tưởng như quen thuộc, nói với tôi: "Em đến đây. Em tới ngay đây..." Em hãy tưởng tượng tâm trạng của tôi ra sao, khi nghe thấy những tiếng nói bí ẩn đó!

Tôi đã chăm chú nghe câu chuyện của ông Rochester, nhưng không nói với ông là cũng có một giọng nói nữa, giọng nói của ông, đã đến tìm tôi.

- Bây giờ, - ông Rochester lại nói thêm, - thì chắc em đã thông cảm với thái độ của tôi, khi tôi biết là em đã ở bên tôi. Liệu em có sắp biến mất không? Giấc mơ đã bắt đầu từ đâu? Thực tại đã bắt đầu từ đâu? Bây giờ, thì tôi biết em không phải là một bóng ma, tôi đang cảm nhận được bàn tay em, thật sự sống động và thật sự ấm áp. Nào, em hãy dắt tôi đi!

Và ông đặt bàn tay nặng nề của ông lên vai tôi.