Cô độc tựa lan can mười hai nhịp, cỏ xanh nối tận chân mây.
Tháng hai, tháng ba nghìn dặm xuân sang, cảnh sắc hữu tình sầu lòng ai.
Tạ gia hồ, hoa kết phách; bến Giang Yêm, hồn biệt li.
Hoàng hôn mưa rơi rả rích, sao chịu được nhớ mãi người ra đi.
《 Thiếu Niên Du 》 Âu Dương Tu
Từ lúc sáng sớm đã có người đi lại trên biển, An Dương thành tuy là nơi nội lục nhưng ở phía tây nhô lên một ngọn tuyết sơn vắt ngang, các con sông lớn từ nội địa men theo vùng này mà đổ thẳng ra biển lớn, giúp cho thương nhân thành An Dương thông suốt vận chuyển các loại hàng hoá từ nội địa ra bên ngoài và ngược lại cũng vận chuyển các kỳ trân dị bảo từ nước ngoài về nước.
Giai đoạn trước đi biển chỉ là để mở đường biển, mà chính thức làm cho ngành vận chuyển trên biển phát triển chính là thương nhân trong thành An Dương. Lúc đầu chính là nạn úng nghiêm trọng, mỗi một thôn nhỏ còn không tới trăm người. Vào sáu trăm năm trước, để giải quyết vấn đề hạn hán nghiêm trọng ở hai khu vực Lâm Hoài, Vĩnh Tĩnh, Ngụy triều khai quốc hoàng đế ra lệnh một tiếng, đại vận hà (sông đào, bờ kênh lớn) Phần Dương được khởi công. Trải qua hơn năm mươi năm đã liên thông được sông An Dương với phần sông này, dùng đến mấy nghìn nhân công cuối cùng cũng hoàn thành. Đại vận hà Phần Dương hoàn thành cũng làm cho thôn nhỏ vốn không có tiếng tăm gì bởi vì là nơi có đường sông vận chuyển (nói thẳng là nơi có giao thông vận tải đường thuỷ đó) dần dần phát triển, trở thành thành phố lớn khí áp hoàng đô như hôm nay.
Là thành thị nhất nhì trong cả nước, chiếm diện tích rộng lớn, dân cư đông đúc. Từ thành lâu nhìn xuống dưới, dân cư nhà lầu san sát nối tiếp nhau, một thân cây cổ thụ rộng chừng cỡ chín trượng nối thẳng nam bắc, vô số đường nhỏ theo từ gốc cây phân bố tản ra. Trên đường, dòng người, xe ngựa ngày đêm không hết. Ở đây, thương nhân, du khách tụ tập, thương nghiệp cùng văn hoá cộng đồng phát triển tạo nên vô số danh nhân cùng vô số những thành tựu, viết nên những câu chuyện được mọi người ca tụng thành giai thoại, càng làm cho nhân mã các nới hướng tới tập trung về đây. Là thương nhân làm cho An Dương thành có được địa vị như ngày hôm nay, mà An Dương thành càng làm cho thương nhân thành An Dương danh hào truyền khắp bốn bể.
Trong thương nhân thành An Dương, danh khí lớn nhất đáng kể đến phải có tam đại gia tộc, bọn họ phân biệt làm thành bắc Hoa gia, thành tây Tư Đồ gia cùng thành đông Ninh gia. Này tam đại gia tộc đều dùng kinh thương làm giàu, phát triển đến nay gia sản của tam đại gia tộc cộng lại đã không thể tưởng tượng nổi, một câu phú khả địch quốc (giàu có sánh ngang cuốc khố) có thể dùng để hình dung sự giàu có huy hoàng của tam đại gia tộc. Chỉ là mỹ danh của tam đại gia tộc chẳng phân biệt được cao thấp, tạo thành thế chân vạc trong thành An Dương tại ba năm trước đây dần dần thay đổi. Gia tộc truyền thừa càng lâu sẽ khó tránh khỏi cố bộ tự thủ (ý giống như là càng trở nên bảo thủ, không chịu tiếp thu cái mới mà chỉ chăm chăm vào truyền thống, bí quyết gia tộc nên lạc hậu). Hôm nay quốc thái dân an, mọi thứ đều phát triển cực thịnh, mọi người đều sống sung túc thoả mãn, Ninh gia gia chủ thành đông đương thời lúc bắt đầu là đem hàng hóa trong nước vận chuyển trên biển, lúc ấy còn ít người đem thương phẩm ra dị quốc bán với giá cao, lại trở về đem theo kì trân dị bảo mà chưa ai thấy qua. Còn hiện nay, Ninh gia đạt được lợi nhuận hay là lợi tức từ tất cả sản nghiệp đều đã tăng gấp đôi, bất quá chỉ mới hơn hai năm, từng mang danh là một trong An Dương tam đại gia tộc đã biến thành Trữ gia phú giáp thiên hạ (giáp:đứng đầu).
Đợi cho các gia tộc khác cũng bắt đầu noi theo làm nổi lên nghề vận tải biển thì Ninh gia lúc này đã chiếm được một chút vị thế, bất luận bọn họ có chèn ép như thế nào, Ninh gia đều có biện pháp bảo trì lợi nhuận tương đối, chỉ cần rời bến sẽ tuyệt không lỗ vốn. Có thể nói, làm cho vận tải biển phát triển được như vậy là do thương nhân thành An Dương, mà người đầu tiên chính thức bắt đầu vận tải biển là Ninh gia gia chủ, Ninh Cảnh Niên. Nói đến Ninh Cảnh Niên mọi người lại là một hồi thở dài, xuýt xoa cảm khái. Năm đó thiếu niên bị bệnh, nói là sống không quá mười tám tuổi, hôm nay đã là một nhân vật trọng yếu có thể chỉ cần giơ tay nhất chân liền làm rung chuyển thương nghiệp cả nước. Cái này không phải là ăn nói tuỳ tiện, này thanh niên lôi lệ phong hành (sấm rền gió cuốn,ý là mạnh mẽ vang dội), mười bảy tuổi thì lấy qua một người vợ, đáng tiếc chưa quá ba tháng, thê tử là ngoài ý muốn mà bỏ mình, bị đả kích sâu sắc, hắn không để ý cha mẹ khuyên can dứt khoát đi theo sư phụ Hoa Chung Nam lên núi luyện võ, tròn năm năm không hề đặt chân xuống núi. Sau đó Ninh Minh Sơn Ninh lão gia bị bệnh hắn mới bị bức xuống núi, cũng do phụ thân lấy cái chết mà bức bách hắn cưới cô nương đã đợi hắn năm năm-Quách Tường làm vợ.
Sau ngày thành hôn chưa được sáu tháng, Ninh Minh Sơn lão gia bệnh nặng không thể trị, vĩnh biệt cõi đời, tang lễ chưa tròn một tháng, Ninh Cảnh Niên đã không thể không gánh vác gánh nặng gia nghiệp. Sau khi chính thức trở thành Ninh gia gia chủ, năm ấy hai mươi hai tuổi ngày sau làm nên giai thoại, thiên cổ lưu truyền.
Niên thiếu xuất anh tài,
Ngạo thế ngôn thanh truyền.
(ngạo thế truyền lưu sử xanh)
Đương niên thai thượng phất huy khứ,
(năm đó trên đài phất áo ra đi)
Đại lãng chi xử thiên phàm viễn.
(sóng cồn hướng tới ngàn buồm xa / nơi sóng to nghìn cánh buồm xa)
Một vị thi nhân hậu thế có một câu thơ từ đủ để nói rõ năm đó Ninh Cảnh Niên ngạo nghễ đứng trên đài bên sông, vinh quang mà chỉ huy vận tải vô số vàng bạc bảo vật lên thuyền hàng rời bến. Nhưng phía sau bề ngoài vinh quang đó lại có bao nhiêu người biết rõ đáy lòng nhân vật truyền kì này là có bao nhiên đau thương?
Sau hai năm thành thân là lúc Ninh Cảnh Niên hai mươi ba tuổi, hắn có một hài tử đầu tiên gọi là Tĩnh An. Rất nhiều người đều hâm mộ hài tử này sinh ra đã có sinh cơ vững chắc, nhưng ít người biết rõ, Tĩnh An cũng không phải là tên phụ thân nó đặt cho mà là do bà nội của nó cấp. Thân là trưởng tôn của Ninh gia hậu thế đơn bạc nhưng đứa bé này cũng không nhận được phụ thân yêu thương,t hậm chí là chỉ liếc mắt cũng không muốn.
Trong chớp mắt lại là ba năm, sự nghiệp Ninh gia dưới sự dẫn dắt của Ninh Cảnh Niên một mực hướng tới thời kì hưng thịnh. Hai ngày trước vừa mới chuyển đi thuyền hàng chất đầy tơ lụa, lá trà cùng đồ sứ bảo vật, hiện tại Ninh Cảnh Niên đang ở trong Bất Quy lâu cách sông vài dặm để tính toán thu chi của tháng này.
Bất Quy lâu được dựng lên bất quá mới hai ba năm, bởi vì số lần xuất thuyền nhiều hơn, để cho tiện việc quản lý, Trữ Cảnh Niên đơn giản mua lại một khu đất gần cảng, tốn nhiều chi phí dựng lên Bất Quy lâu này, từ rày về sau xử lý sự vụ hay tiếp đón thương khách tới chơi đa số đều tại nơi này.
Bất Quy lâu tại bên ngoài truyền lưu rất nhiều lời đàm luận, trong đó có một là Bất Quy lâu là Ninh Cảnh Niên vì thương tiếc thê tử Đỗ Vi của mình trầm thuỷ bỏ mình trên dòng sông phụ cận mà xây nên, tên Bất Quy cũng bởi vì vậy mà ra, nguyên tự vừa đi bất quy ý.(bất quy:không về)
Gần đến lúc hoàng hôn, Ngũ Lục giờ đã là tổng quản tiễn trang của Ninh gia lại ôm đến một đống lớn sổ sách, với tư cách của hắn bây giờ thì chuyện đưa sổ sách sớm không đến phiên hắn phải ra tay, chỉ có điều đã thành thói quen, không làm nữa hắn cảm thấy không quen. Ngũ lục từ bảy năm trước đã cưới thê lập thất, hôm nay đã là phụ thân của ba hài tử, thê tử là phụ thân hắn an bài, mặc dù cùng với suy của hắn lúc ban đầu khác xa nhưng tìm không thấy nên cũng chỉ có thể chấp nhận thông qua.
Ngũ Lục đi vào Bất Quy lâu đến phòng thu chi xem xét, chứng kiến chủ tử khuôn mặt sau khi trưởng thành ngày càng thêm tuấn lãng rõ ràng, nhưng nét mặt cũng ngày càng lãnh ngạnh hơn, đáy lòng không khỏi thở dài một hơi. Vốn đã là chuyện cũ, nhưng này nhân như vô tình này lại luôn nhớ về người đã mất chín năm trước, Ngũ Lục chưa bào giờ thấy qua phu nhân, ngày nàng ra đi cũng đem theo tiếu dung của đông gia mang đi, kể từ ngày đó, hắn thật sự chưa từng thấy qua chủ tử cười quá một lần. Ngũ Lục lắc đầu bình ổn tâm tư, một chân mới bước vào cửa liền có một người khác đứng ở phía sau hắn, Ngũ Lục quay đầu xem xét, không phải là lão quản gia trong Ninh phủ sao? Lão quản gia ngẩng đầu nhìn người đứng chặn ở cửa, thấy là người quen nét mặt già nua không khỏi giật nhẹ muốn cười nhưng biểu tình càng thêm khó xem.
“_Có chuyện tìm đông gia?” Thoáng nhìn người đang chăm chú tính sổ sách trong phòng, Ngũ Lục hạ giọng hỏi.
“_Đúng vậy.” Lão quản gia có chút khẩn trương gật gật đầu.
“_Nhị phu nhân phái ta đến tìm chủ tử.”
“_Sao vậy, trong phủ xảy ra chuyện gì?” Ngũ Lục nhìn ra lão quản gia bối rối.
“_Là…là tiểu thiếu gia bị bệnh.”
Thật sự là đại sự! Ngũ Lục nhanh chóng tránh đường.
“_Mau đi đi, việc này không thể trì hoãn.”
Lão quản gia lại gật gật đầu lập tức cất bước đi vào. Ngũ Lục theo sát ông đi đến trước thư án của đông gia, đem một đống sổ sách đặt lên bàn đồng thời lão quản gia cũng đã đem ý định nói cho Ninh Cảnh Niên. Thật sự làm hắn kinh ngạc, đông gia của hắn nghe xong biểu tình một nửa cũng không biến đổi tiếp tục vùi đầu vào tính sổ. Đợi hắn lấy lại tinh thần liếc mắt nhìn lão quản gia không biết làm thế nào cho phải, nghĩ nghĩ, liền đối với Ninh Cảnh Niên cẩn cẩn dực dực nói ra:
“_Đông gia, tiểu thiếu gia bị bệnh.”
“_Ừ.” Ninh Cảnh Niên vẫn là tiếp tục vùi đầu duy trì công việc, chỉ là lần này tốt xấu cũng có ứng thanh.
“_Ngài, không đi nhìn xem sao?”
“_Ta cũng không phải đại phu, nhìn nó thì bệnh sẽ tốt lên?” Ninh Cảnh Niên bớt chút thời gian ngẩng đầu liếc nhìn Ngũ Lục, trong đó hiện lên tia lãnh quang làm cho Ngũ Lục đã giúp hắn làm việc nhiều năm đáy lòng cũng không khỏi phát lạnh.
“_Nhưng mà, chính là….”
Tuy bên ngoài còn không có nghe đồn nhưng chuyện Ninh Cảnh Niên không yêu thích hài tử của hắn, Ngũ Lục nhiều ít cũng biết đến, hắn cũng cảm thấy kì quái nhưng loại việc riêng tư này dùng thân phận của hắn là không thể hỏi nhiều, tự nhiên cũng không rõ nguyên nhân lắm. Trong phòng, hai người kia đều đồng thời yên lặng, Ninh Cảnh Niên đem quyển số tính xong để vào một chỗ, lúc này mới nhìn về phía lão quản gia đang đứng trước thư án.
“_Bị bệnh thì mời đại phu, tới tìm ta làm gì vậy!?”
Chủ tử thái độ lạnh lùng làm cho lão quản gia trên trán toát mồ hôi lạnh.
“_Là, là nhị phu nhân phái tiểu nhân đến, nói tiểu thiếu gia bị bệnh, mời ngài trở về nhìn một chút thôi là tốt rồi.”
Ninh Cảnh Niên nhếch nhếch lông mày, lại cầm lấy một quyển sổ khác, tay kia lấy bàn tính kéo lại gần.
“_Đại phu xem qua chưa? Sinh bệnh gì?”
“_Đã xem qua, nói là phong hàn, uống thuốc vài ngày liền khoẻ.”
“_Ta biết rồi, ngươi trở về đi.”
Ngón tay thon dài lại tiếp tục khéo léo đưa đẩy hạt châu trên bàn tính, Ninh Cảnh Niên một bộ tư thái ai cũng không cho phép quấy rầy. Lão quản gia chần chờ nửa ngày cuối cùng vẫn là thoả hiệp hắn im lặng cự tuyệt, vô lực xoay người rời đi. Ngũ Lục nhìn thân ảnh ông rời đi, do dự nửa ngày, vừa định mở miệng đã bị đông gia không ngẩng đầu lên, một tiếng ngươi cũng trở về đi làm cho lời định nói ra lại nuốt trở về. Nhìn Ninh Cảnh Niên diện vô biểu tình, Ngũ Lục cũng chỉ có thể cùng lão quản gia giống nhau bất đắc dĩ rời đi.
Khi Ninh Cảnh Niên hồi phủ đã là lúc nửa đêm, khí trời trong sạch, mưa mặc dù đã dần dần ít đi nhưng tới gần tối lại từng trận không lớn không nhỏ, hắn vừa từ trên mã xa xuống tới thì trận mưa phùn này chỉ mới dừng không quá một chén trà nhỏ, gió mát lạnh trước mặt thổi qua. Bóng đêm hôn ám, nha hoàn xách đèn lồng phía trước dẫn đường, hắn hơi có vẻ mệt mỏi, lông mày nhẹ cong lại, dưới ánh sáng mờ ảo, mặt của hắn thoạt nhìn phá lệ tang thương. Đi qua một hành lang thật dài, đến chỗ rẽ, mắt thấy đã muốn đi qua cánh cửa, cách đó mười thước có một thân ảnh đứng chắn phía trước làm cho nha hoàn dẫn đường hoảng sợ, nhìn kĩ người mới tới, nàng nhanh chóng cung kính nói:
“_Nhị phu nhân.”
Ngọn đèn dầu mông lung, nữ tử mảnh mai ôn nhu thẳng tắp nhìn về phía Ninh Cảnh Niên, trong mắt vô tận ai oán chờ đợi. Không biết đứng đợi trong đêm lạnh bao lâu, hai gò má nàng tái nhợt đông lạnh, thân thể mảnh khảnh trong đêm có chút phát run, nếu là nam tử khác, thấy nàng một bộ dáng vũ đả lê hoa bất thắng kiều nhược liền thương tiếc còn không kịp, nhưng đổi lấy Ninh Cảnh Niên chỉ là lạnh lùng đưa mắt nhìn. Nữ tử thấy sắc mặt của hắn thì càng trắng hơn vài phần, cắn cắn môi dưới, nàng tiếp nhận đèn lồng trong tay nha hoàn làm cho nha hoàn lui ra. Đợi cho nha hoàn rời đi, Ninh Cảnh Niên mở miệng hỏi trước:
“_Ngươi có việc gì?”
“_Tướng công.” Nữ tử ngẩng đầu, sâu kín nhìn hắn, nói khẽ.
“_An nhi là hài tử của ngươi, nó bị bệnh, ngươi hẳn là nên đến nhìn nó một chút.”
Ninh Cảnh Niên chỉ hừ nhẹ một tiếng không cho là đúng. Nữ tử trên mặt một mạt bi thương, ngữ khí càng buồn bả:
“_Tướng công, ta biết rõ ngươi trách ta, oán ta nhưng An nhi là vô tội, nó dù sao cũng là thân sinh cốt nhục của ngươi, lỗi của ta không nên để nó gánh chịu.”
“_Thì tính sao?” Ninh Cảnh Niên mục quang nhìn nàng càng băng hàn.
“_Ta chưa bao giờ chờ mong nó sinh ra, nếu không phải nể mặt nương ta, ta tuyệt sẽ không để nó được sinh ra!”
“_Tướng công!” Nghe hắn nói như thế, nữ tử cơ hồ chân đứng không vững.
“_Ngươi thật sự hận ta đến thế?”
“_Hận ngươi?!” Ninh Cảnh Niên lạnh lùng cười.
“_Ngươi không đủ tư cách để cho ta hận, ta chỉ xem thường ngươi, một nữ nhân vì để đạt được mục đích mà không từ thủ đoạn.”
“_Không….” Nữ tử che mặt khóc nghẹn ngào.
Mà Ninh Cảnh Niên đều không nguyện ở nơi này thêm một khắc, cất bước bỏ đi. Nhìn hắn bỏ đi, nữ tử khóc chạy đến giữ chặt hắn.
“_Tướng công, ta sai rồi, ta sai rồi, nhưng hài tử thật là vô tội a….Nó bị bệnh, trong mộng cũng khóc gọi đòi cha, ngươi đi xem nó đi, đi xem nó a, ta xin ngươi.”
Ninh Cảnh Niên nhìn cũng không nhìn một cái dùng sức giựt tay về rời đi, nữ tử ngã xuống đất bị mưa làm cho ướt nhẹp, bất lực khóc. Nữ tử này chính là thê tử bốn năm trước hắn bị phụ thân Ninh Minh Sơn lấy cái chết ra bức bách cưới vào nhà-Quách Tường. Dù cho Đỗ Vi đã sớm mất đi nhưng ở trong nội tâm của Ninh Cảnh Niên, nàng vĩnh viễn là thê tử của hắn, vị trí chính thê, ai cũng không có cách nào thay thế, coi như Quách Tường vì hắn sinh hạ một đứa con cũng chỉ có thể là nhị phu nhân.
Năm đó bởi vì Quách Tường luyến mộ hắn, khi biết rõ phụ mẫu cố ý tác hợp cho bọn hắn liền toàn tâm toàn ý chờ đợi, này chờ đợi là thẳng đến năm năm, mặc dù như thế nhưng nếu không phải phụ thân lấy cái chết bức bách, hắn cũng sẽ không thú nàng vào cửa. Tuy sau khi thú nàng vào cửa nhưng hắn một mực không có cùng nàng viên phòng. Phụ thân sau khi chết không lâu, có một lần hắn vì tưởng nhớ thê tử đã mất, uống rượu uống đến độ ý thức mơ hồ, lờ mờ trông thấy thân ảnh của nàng ngồi ở bên cạnh mình, vẫn là một nụ cười nhàn nhạt. Đêm hôm đó, hắn hướng nàng thổ lộ vô số tưởng niệm. Đêm hôm đó, hắn đem tình cảm khao khát đã lâu nhất nhất hướng nàng nói ra. Đêm hôm đó, hắn cho rằng cuối cùng cũng có thể đạt được hết thảy mộng tưởng.
Ngày thứ hai hắn tỉnh lại, chứng kiến Quách Tường nằm bên cạnh, chứng kiến quần áo tán lạc trên mặt đất cùng đồ trang sức tương tự của thê tử hắn mới hiểu được, tất cả chỉ là một âm mưu. Ai cũng không biết trong lòng hắn có bao nhiêu phẫn hận cùng thống khổ, băng lãnh âm u, giống như bốn phương tám hướng vươn tay bắt lấy cơ thể hắn rồi từng chút từng chút xé rách. Hắn hận, hận nữ nhân kia dùng loại thủ đoạn này hoàn toàn đoạt đi một mảnh an bình cuối cùng trong đáy lòng hắn, thế là hận bởi vì một đêm tận tình dây dưa này mà đổi lại có hài tử. Từ lúc nó được sinh ra đến nay giờ đã tròn ba tuổi, số lần hắn gặp qua nó có thể đếm trên đầu ngón tay, dù cho có thấy cũng là lạnh lùng đẩy ra. Đó là một hài tử làm hắn không thể không hận.
……………………..0O0…………………….
Nguyên tác thơ :
少年游
(欧阳修)
栏干十二独凭春, 晴碧远连云.
千里万里, 二月三月, 行色苦愁人.
谢家池上, 江淹浦畔, 吟魄与离魂.
那堪疏雨滴黄昏, 更特地, 忆王孙.
Phiên âm:
《 Thiếu Niên Du 》 Âu Dương Tu
Lan kiền thập nhị độc bằng xuân (1),tình bích viễn liên vân.
Thiên lý vạn lý, nhị nguyệt tam nguyệt, hành sắc khổ sầu nhân.
Tạ gia trì thượng (2),giang yêm phổ bạn (3),ngâm phách dữ ly hồn.
Na kham sơ vũ tích hoàng hôn, canh đặc địa, ức vương tôn.(4)
Dịch nghĩa:
Thiếu niên du
(Âu Dương Tu)
Cô đơn tựa lan can mười hai nhịp trông về phía xa, thấy cây cỏ xanh tốt trải dài tới tận chân mây.
Xuân tháng hai, ba, khắp ngàn vạn dặm, cảnh sắc tươi đẹp cho lòng ai buồn bã.
Trên hồ nước nhà họ Tạ,cỏ cây kết phách,bên bờ cửa sông Giang Yêm,hồn biệt li.
Làm sao có thể chịu được mưa rơi rả rích lúc chiều tà, khi mãi nhớ tới một người đã ra đi.
Chú thích:
2. “Tạ gia trì thượng “ (trên hồ nước nhà họ Tạ), chỉ nhà của Tạ Linh Vận, tác giả của “Đăng trì thượng lầu”, có câu: “Trì đường sinh xuân thảo “ (池塘生春草): “Hồ nước làm cây cỏ mùa xuân xanh tươi”, cây cỏ như thể có hồn phách nên có “ngâm phách”
3. “Giang yêm phổ bạn “, chỉ Giang Yêm, tác giả của: “Biệt phú” (bài phú từ biệt) miêu tả các loại hình ly biệt, trong đó có: “Xuân thảo bích sắc, xuân thủy lục ba, tống quân nam phổ” (春草碧色, 春水渌波, 送君南浦): “ cỏ mùa xuân xanh ngát, nước mùa xuân hem xanh, tiễn người đi nơi bờ phía bắc”. Bởi vì trong bài phú lại có “Biết ly mộng chi trịch trục, ý biệt hồn chi phi dương “ (知离梦之踯躅, 意别魂之飞扬) nên có hem “ly hồn”.
4. Cỏ xanh là ước lệ trong thơ Đường, luôn gợi sự quyến luyến với Vương tôn (Vương tôn là từ trọng vọng dành cho ai đó), lấy từ bài Chiêu ẩn sĩ trong Sở từ: “Vương tôn du hề bất quy, xuân thảo sinh hề thê thê ” (王孙游兮不归，春草生兮萋萋): Vương tôn đi chơi không về, cỏ xuân mọc mượt mà.
Dịch thơ:
Tiễn người hoa lá tiếc thương,
Hoa đồng cỏ nội ủ hương chờ người.
Tịch mịch thâm khuê
Nhu trường nhất thốn sầu thiên lũ
Tích xuân xuân khứ
Kỷ điểm thôi hoa vũ
Ỷ biến lan can
Chỉ thị vô tình tự
Nhân hà xứ
Liên thiên suy thảo
Vọng đoạn quy lai lộ
Tháng hai, tháng ba nghìn dặm xuân sang, cảnh sắc hữu tình sầu lòng ai.
Tạ gia hồ, hoa kết phách; bến Giang Yêm, hồn biệt li.
Hoàng hôn mưa rơi rả rích, sao chịu được nhớ mãi người ra đi.
《 Thiếu Niên Du 》 Âu Dương Tu
Từ lúc sáng sớm đã có người đi lại trên biển, An Dương thành tuy là nơi nội lục nhưng ở phía tây nhô lên một ngọn tuyết sơn vắt ngang, các con sông lớn từ nội địa men theo vùng này mà đổ thẳng ra biển lớn, giúp cho thương nhân thành An Dương thông suốt vận chuyển các loại hàng hoá từ nội địa ra bên ngoài và ngược lại cũng vận chuyển các kỳ trân dị bảo từ nước ngoài về nước.
Giai đoạn trước đi biển chỉ là để mở đường biển, mà chính thức làm cho ngành vận chuyển trên biển phát triển chính là thương nhân trong thành An Dương. Lúc đầu chính là nạn úng nghiêm trọng, mỗi một thôn nhỏ còn không tới trăm người. Vào sáu trăm năm trước, để giải quyết vấn đề hạn hán nghiêm trọng ở hai khu vực Lâm Hoài, Vĩnh Tĩnh, Ngụy triều khai quốc hoàng đế ra lệnh một tiếng, đại vận hà (sông đào, bờ kênh lớn) Phần Dương được khởi công. Trải qua hơn năm mươi năm đã liên thông được sông An Dương với phần sông này, dùng đến mấy nghìn nhân công cuối cùng cũng hoàn thành. Đại vận hà Phần Dương hoàn thành cũng làm cho thôn nhỏ vốn không có tiếng tăm gì bởi vì là nơi có đường sông vận chuyển (nói thẳng là nơi có giao thông vận tải đường thuỷ đó) dần dần phát triển, trở thành thành phố lớn khí áp hoàng đô như hôm nay.
Là thành thị nhất nhì trong cả nước, chiếm diện tích rộng lớn, dân cư đông đúc. Từ thành lâu nhìn xuống dưới, dân cư nhà lầu san sát nối tiếp nhau, một thân cây cổ thụ rộng chừng cỡ chín trượng nối thẳng nam bắc, vô số đường nhỏ theo từ gốc cây phân bố tản ra. Trên đường, dòng người, xe ngựa ngày đêm không hết. Ở đây, thương nhân, du khách tụ tập, thương nghiệp cùng văn hoá cộng đồng phát triển tạo nên vô số danh nhân cùng vô số những thành tựu, viết nên những câu chuyện được mọi người ca tụng thành giai thoại, càng làm cho nhân mã các nới hướng tới tập trung về đây. Là thương nhân làm cho An Dương thành có được địa vị như ngày hôm nay, mà An Dương thành càng làm cho thương nhân thành An Dương danh hào truyền khắp bốn bể.
Trong thương nhân thành An Dương, danh khí lớn nhất đáng kể đến phải có tam đại gia tộc, bọn họ phân biệt làm thành bắc Hoa gia, thành tây Tư Đồ gia cùng thành đông Ninh gia. Này tam đại gia tộc đều dùng kinh thương làm giàu, phát triển đến nay gia sản của tam đại gia tộc cộng lại đã không thể tưởng tượng nổi, một câu phú khả địch quốc (giàu có sánh ngang cuốc khố) có thể dùng để hình dung sự giàu có huy hoàng của tam đại gia tộc. Chỉ là mỹ danh của tam đại gia tộc chẳng phân biệt được cao thấp, tạo thành thế chân vạc trong thành An Dương tại ba năm trước đây dần dần thay đổi. Gia tộc truyền thừa càng lâu sẽ khó tránh khỏi cố bộ tự thủ (ý giống như là càng trở nên bảo thủ, không chịu tiếp thu cái mới mà chỉ chăm chăm vào truyền thống, bí quyết gia tộc nên lạc hậu). Hôm nay quốc thái dân an, mọi thứ đều phát triển cực thịnh, mọi người đều sống sung túc thoả mãn, Ninh gia gia chủ thành đông đương thời lúc bắt đầu là đem hàng hóa trong nước vận chuyển trên biển, lúc ấy còn ít người đem thương phẩm ra dị quốc bán với giá cao, lại trở về đem theo kì trân dị bảo mà chưa ai thấy qua. Còn hiện nay, Ninh gia đạt được lợi nhuận hay là lợi tức từ tất cả sản nghiệp đều đã tăng gấp đôi, bất quá chỉ mới hơn hai năm, từng mang danh là một trong An Dương tam đại gia tộc đã biến thành Trữ gia phú giáp thiên hạ (giáp:đứng đầu).
Đợi cho các gia tộc khác cũng bắt đầu noi theo làm nổi lên nghề vận tải biển thì Ninh gia lúc này đã chiếm được một chút vị thế, bất luận bọn họ có chèn ép như thế nào, Ninh gia đều có biện pháp bảo trì lợi nhuận tương đối, chỉ cần rời bến sẽ tuyệt không lỗ vốn. Có thể nói, làm cho vận tải biển phát triển được như vậy là do thương nhân thành An Dương, mà người đầu tiên chính thức bắt đầu vận tải biển là Ninh gia gia chủ, Ninh Cảnh Niên. Nói đến Ninh Cảnh Niên mọi người lại là một hồi thở dài, xuýt xoa cảm khái. Năm đó thiếu niên bị bệnh, nói là sống không quá mười tám tuổi, hôm nay đã là một nhân vật trọng yếu có thể chỉ cần giơ tay nhất chân liền làm rung chuyển thương nghiệp cả nước. Cái này không phải là ăn nói tuỳ tiện, này thanh niên lôi lệ phong hành (sấm rền gió cuốn,ý là mạnh mẽ vang dội), mười bảy tuổi thì lấy qua một người vợ, đáng tiếc chưa quá ba tháng, thê tử là ngoài ý muốn mà bỏ mình, bị đả kích sâu sắc, hắn không để ý cha mẹ khuyên can dứt khoát đi theo sư phụ Hoa Chung Nam lên núi luyện võ, tròn năm năm không hề đặt chân xuống núi. Sau đó Ninh Minh Sơn Ninh lão gia bị bệnh hắn mới bị bức xuống núi, cũng do phụ thân lấy cái chết mà bức bách hắn cưới cô nương đã đợi hắn năm năm-Quách Tường làm vợ.
Sau ngày thành hôn chưa được sáu tháng, Ninh Minh Sơn lão gia bệnh nặng không thể trị, vĩnh biệt cõi đời, tang lễ chưa tròn một tháng, Ninh Cảnh Niên đã không thể không gánh vác gánh nặng gia nghiệp. Sau khi chính thức trở thành Ninh gia gia chủ, năm ấy hai mươi hai tuổi ngày sau làm nên giai thoại, thiên cổ lưu truyền.
Niên thiếu xuất anh tài,
Ngạo thế ngôn thanh truyền.
(ngạo thế truyền lưu sử xanh)
Đương niên thai thượng phất huy khứ,
(năm đó trên đài phất áo ra đi)
Đại lãng chi xử thiên phàm viễn.
(sóng cồn hướng tới ngàn buồm xa / nơi sóng to nghìn cánh buồm xa)
Một vị thi nhân hậu thế có một câu thơ từ đủ để nói rõ năm đó Ninh Cảnh Niên ngạo nghễ đứng trên đài bên sông, vinh quang mà chỉ huy vận tải vô số vàng bạc bảo vật lên thuyền hàng rời bến. Nhưng phía sau bề ngoài vinh quang đó lại có bao nhiêu người biết rõ đáy lòng nhân vật truyền kì này là có bao nhiên đau thương?
Sau hai năm thành thân là lúc Ninh Cảnh Niên hai mươi ba tuổi, hắn có một hài tử đầu tiên gọi là Tĩnh An. Rất nhiều người đều hâm mộ hài tử này sinh ra đã có sinh cơ vững chắc, nhưng ít người biết rõ, Tĩnh An cũng không phải là tên phụ thân nó đặt cho mà là do bà nội của nó cấp. Thân là trưởng tôn của Ninh gia hậu thế đơn bạc nhưng đứa bé này cũng không nhận được phụ thân yêu thương,t hậm chí là chỉ liếc mắt cũng không muốn.
Trong chớp mắt lại là ba năm, sự nghiệp Ninh gia dưới sự dẫn dắt của Ninh Cảnh Niên một mực hướng tới thời kì hưng thịnh. Hai ngày trước vừa mới chuyển đi thuyền hàng chất đầy tơ lụa, lá trà cùng đồ sứ bảo vật, hiện tại Ninh Cảnh Niên đang ở trong Bất Quy lâu cách sông vài dặm để tính toán thu chi của tháng này.
Bất Quy lâu được dựng lên bất quá mới hai ba năm, bởi vì số lần xuất thuyền nhiều hơn, để cho tiện việc quản lý, Trữ Cảnh Niên đơn giản mua lại một khu đất gần cảng, tốn nhiều chi phí dựng lên Bất Quy lâu này, từ rày về sau xử lý sự vụ hay tiếp đón thương khách tới chơi đa số đều tại nơi này.
Bất Quy lâu tại bên ngoài truyền lưu rất nhiều lời đàm luận, trong đó có một là Bất Quy lâu là Ninh Cảnh Niên vì thương tiếc thê tử Đỗ Vi của mình trầm thuỷ bỏ mình trên dòng sông phụ cận mà xây nên, tên Bất Quy cũng bởi vì vậy mà ra, nguyên tự vừa đi bất quy ý.(bất quy:không về)
Gần đến lúc hoàng hôn, Ngũ Lục giờ đã là tổng quản tiễn trang của Ninh gia lại ôm đến một đống lớn sổ sách, với tư cách của hắn bây giờ thì chuyện đưa sổ sách sớm không đến phiên hắn phải ra tay, chỉ có điều đã thành thói quen, không làm nữa hắn cảm thấy không quen. Ngũ lục từ bảy năm trước đã cưới thê lập thất, hôm nay đã là phụ thân của ba hài tử, thê tử là phụ thân hắn an bài, mặc dù cùng với suy của hắn lúc ban đầu khác xa nhưng tìm không thấy nên cũng chỉ có thể chấp nhận thông qua.
Ngũ Lục đi vào Bất Quy lâu đến phòng thu chi xem xét, chứng kiến chủ tử khuôn mặt sau khi trưởng thành ngày càng thêm tuấn lãng rõ ràng, nhưng nét mặt cũng ngày càng lãnh ngạnh hơn, đáy lòng không khỏi thở dài một hơi. Vốn đã là chuyện cũ, nhưng này nhân như vô tình này lại luôn nhớ về người đã mất chín năm trước, Ngũ Lục chưa bào giờ thấy qua phu nhân, ngày nàng ra đi cũng đem theo tiếu dung của đông gia mang đi, kể từ ngày đó, hắn thật sự chưa từng thấy qua chủ tử cười quá một lần. Ngũ Lục lắc đầu bình ổn tâm tư, một chân mới bước vào cửa liền có một người khác đứng ở phía sau hắn, Ngũ Lục quay đầu xem xét, không phải là lão quản gia trong Ninh phủ sao? Lão quản gia ngẩng đầu nhìn người đứng chặn ở cửa, thấy là người quen nét mặt già nua không khỏi giật nhẹ muốn cười nhưng biểu tình càng thêm khó xem.
“_Có chuyện tìm đông gia?” Thoáng nhìn người đang chăm chú tính sổ sách trong phòng, Ngũ Lục hạ giọng hỏi.
“_Đúng vậy.” Lão quản gia có chút khẩn trương gật gật đầu.
“_Nhị phu nhân phái ta đến tìm chủ tử.”
“_Sao vậy, trong phủ xảy ra chuyện gì?” Ngũ Lục nhìn ra lão quản gia bối rối.
“_Là…là tiểu thiếu gia bị bệnh.”
Thật sự là đại sự! Ngũ Lục nhanh chóng tránh đường.
“_Mau đi đi, việc này không thể trì hoãn.”
Lão quản gia lại gật gật đầu lập tức cất bước đi vào. Ngũ Lục theo sát ông đi đến trước thư án của đông gia, đem một đống sổ sách đặt lên bàn đồng thời lão quản gia cũng đã đem ý định nói cho Ninh Cảnh Niên. Thật sự làm hắn kinh ngạc, đông gia của hắn nghe xong biểu tình một nửa cũng không biến đổi tiếp tục vùi đầu vào tính sổ. Đợi hắn lấy lại tinh thần liếc mắt nhìn lão quản gia không biết làm thế nào cho phải, nghĩ nghĩ, liền đối với Ninh Cảnh Niên cẩn cẩn dực dực nói ra:
“_Đông gia, tiểu thiếu gia bị bệnh.”
“_Ừ.” Ninh Cảnh Niên vẫn là tiếp tục vùi đầu duy trì công việc, chỉ là lần này tốt xấu cũng có ứng thanh.
“_Ngài, không đi nhìn xem sao?”
“_Ta cũng không phải đại phu, nhìn nó thì bệnh sẽ tốt lên?” Ninh Cảnh Niên bớt chút thời gian ngẩng đầu liếc nhìn Ngũ Lục, trong đó hiện lên tia lãnh quang làm cho Ngũ Lục đã giúp hắn làm việc nhiều năm đáy lòng cũng không khỏi phát lạnh.
“_Nhưng mà, chính là….”
Tuy bên ngoài còn không có nghe đồn nhưng chuyện Ninh Cảnh Niên không yêu thích hài tử của hắn, Ngũ Lục nhiều ít cũng biết đến, hắn cũng cảm thấy kì quái nhưng loại việc riêng tư này dùng thân phận của hắn là không thể hỏi nhiều, tự nhiên cũng không rõ nguyên nhân lắm. Trong phòng, hai người kia đều đồng thời yên lặng, Ninh Cảnh Niên đem quyển số tính xong để vào một chỗ, lúc này mới nhìn về phía lão quản gia đang đứng trước thư án.
“_Bị bệnh thì mời đại phu, tới tìm ta làm gì vậy!?”
Chủ tử thái độ lạnh lùng làm cho lão quản gia trên trán toát mồ hôi lạnh.
“_Là, là nhị phu nhân phái tiểu nhân đến, nói tiểu thiếu gia bị bệnh, mời ngài trở về nhìn một chút thôi là tốt rồi.”
Ninh Cảnh Niên nhếch nhếch lông mày, lại cầm lấy một quyển sổ khác, tay kia lấy bàn tính kéo lại gần.
“_Đại phu xem qua chưa? Sinh bệnh gì?”
“_Đã xem qua, nói là phong hàn, uống thuốc vài ngày liền khoẻ.”
“_Ta biết rồi, ngươi trở về đi.”
Ngón tay thon dài lại tiếp tục khéo léo đưa đẩy hạt châu trên bàn tính, Ninh Cảnh Niên một bộ tư thái ai cũng không cho phép quấy rầy. Lão quản gia chần chờ nửa ngày cuối cùng vẫn là thoả hiệp hắn im lặng cự tuyệt, vô lực xoay người rời đi. Ngũ Lục nhìn thân ảnh ông rời đi, do dự nửa ngày, vừa định mở miệng đã bị đông gia không ngẩng đầu lên, một tiếng ngươi cũng trở về đi làm cho lời định nói ra lại nuốt trở về. Nhìn Ninh Cảnh Niên diện vô biểu tình, Ngũ Lục cũng chỉ có thể cùng lão quản gia giống nhau bất đắc dĩ rời đi.
Khi Ninh Cảnh Niên hồi phủ đã là lúc nửa đêm, khí trời trong sạch, mưa mặc dù đã dần dần ít đi nhưng tới gần tối lại từng trận không lớn không nhỏ, hắn vừa từ trên mã xa xuống tới thì trận mưa phùn này chỉ mới dừng không quá một chén trà nhỏ, gió mát lạnh trước mặt thổi qua. Bóng đêm hôn ám, nha hoàn xách đèn lồng phía trước dẫn đường, hắn hơi có vẻ mệt mỏi, lông mày nhẹ cong lại, dưới ánh sáng mờ ảo, mặt của hắn thoạt nhìn phá lệ tang thương. Đi qua một hành lang thật dài, đến chỗ rẽ, mắt thấy đã muốn đi qua cánh cửa, cách đó mười thước có một thân ảnh đứng chắn phía trước làm cho nha hoàn dẫn đường hoảng sợ, nhìn kĩ người mới tới, nàng nhanh chóng cung kính nói:
“_Nhị phu nhân.”
Ngọn đèn dầu mông lung, nữ tử mảnh mai ôn nhu thẳng tắp nhìn về phía Ninh Cảnh Niên, trong mắt vô tận ai oán chờ đợi. Không biết đứng đợi trong đêm lạnh bao lâu, hai gò má nàng tái nhợt đông lạnh, thân thể mảnh khảnh trong đêm có chút phát run, nếu là nam tử khác, thấy nàng một bộ dáng vũ đả lê hoa bất thắng kiều nhược liền thương tiếc còn không kịp, nhưng đổi lấy Ninh Cảnh Niên chỉ là lạnh lùng đưa mắt nhìn. Nữ tử thấy sắc mặt của hắn thì càng trắng hơn vài phần, cắn cắn môi dưới, nàng tiếp nhận đèn lồng trong tay nha hoàn làm cho nha hoàn lui ra. Đợi cho nha hoàn rời đi, Ninh Cảnh Niên mở miệng hỏi trước:
“_Ngươi có việc gì?”
“_Tướng công.” Nữ tử ngẩng đầu, sâu kín nhìn hắn, nói khẽ.
“_An nhi là hài tử của ngươi, nó bị bệnh, ngươi hẳn là nên đến nhìn nó một chút.”
Ninh Cảnh Niên chỉ hừ nhẹ một tiếng không cho là đúng. Nữ tử trên mặt một mạt bi thương, ngữ khí càng buồn bả:
“_Tướng công, ta biết rõ ngươi trách ta, oán ta nhưng An nhi là vô tội, nó dù sao cũng là thân sinh cốt nhục của ngươi, lỗi của ta không nên để nó gánh chịu.”
“_Thì tính sao?” Ninh Cảnh Niên mục quang nhìn nàng càng băng hàn.
“_Ta chưa bao giờ chờ mong nó sinh ra, nếu không phải nể mặt nương ta, ta tuyệt sẽ không để nó được sinh ra!”
“_Tướng công!” Nghe hắn nói như thế, nữ tử cơ hồ chân đứng không vững.
“_Ngươi thật sự hận ta đến thế?”
“_Hận ngươi?!” Ninh Cảnh Niên lạnh lùng cười.
“_Ngươi không đủ tư cách để cho ta hận, ta chỉ xem thường ngươi, một nữ nhân vì để đạt được mục đích mà không từ thủ đoạn.”
“_Không….” Nữ tử che mặt khóc nghẹn ngào.
Mà Ninh Cảnh Niên đều không nguyện ở nơi này thêm một khắc, cất bước bỏ đi. Nhìn hắn bỏ đi, nữ tử khóc chạy đến giữ chặt hắn.
“_Tướng công, ta sai rồi, ta sai rồi, nhưng hài tử thật là vô tội a….Nó bị bệnh, trong mộng cũng khóc gọi đòi cha, ngươi đi xem nó đi, đi xem nó a, ta xin ngươi.”
Ninh Cảnh Niên nhìn cũng không nhìn một cái dùng sức giựt tay về rời đi, nữ tử ngã xuống đất bị mưa làm cho ướt nhẹp, bất lực khóc. Nữ tử này chính là thê tử bốn năm trước hắn bị phụ thân Ninh Minh Sơn lấy cái chết ra bức bách cưới vào nhà-Quách Tường. Dù cho Đỗ Vi đã sớm mất đi nhưng ở trong nội tâm của Ninh Cảnh Niên, nàng vĩnh viễn là thê tử của hắn, vị trí chính thê, ai cũng không có cách nào thay thế, coi như Quách Tường vì hắn sinh hạ một đứa con cũng chỉ có thể là nhị phu nhân.
Năm đó bởi vì Quách Tường luyến mộ hắn, khi biết rõ phụ mẫu cố ý tác hợp cho bọn hắn liền toàn tâm toàn ý chờ đợi, này chờ đợi là thẳng đến năm năm, mặc dù như thế nhưng nếu không phải phụ thân lấy cái chết bức bách, hắn cũng sẽ không thú nàng vào cửa. Tuy sau khi thú nàng vào cửa nhưng hắn một mực không có cùng nàng viên phòng. Phụ thân sau khi chết không lâu, có một lần hắn vì tưởng nhớ thê tử đã mất, uống rượu uống đến độ ý thức mơ hồ, lờ mờ trông thấy thân ảnh của nàng ngồi ở bên cạnh mình, vẫn là một nụ cười nhàn nhạt. Đêm hôm đó, hắn hướng nàng thổ lộ vô số tưởng niệm. Đêm hôm đó, hắn đem tình cảm khao khát đã lâu nhất nhất hướng nàng nói ra. Đêm hôm đó, hắn cho rằng cuối cùng cũng có thể đạt được hết thảy mộng tưởng.
Ngày thứ hai hắn tỉnh lại, chứng kiến Quách Tường nằm bên cạnh, chứng kiến quần áo tán lạc trên mặt đất cùng đồ trang sức tương tự của thê tử hắn mới hiểu được, tất cả chỉ là một âm mưu. Ai cũng không biết trong lòng hắn có bao nhiêu phẫn hận cùng thống khổ, băng lãnh âm u, giống như bốn phương tám hướng vươn tay bắt lấy cơ thể hắn rồi từng chút từng chút xé rách. Hắn hận, hận nữ nhân kia dùng loại thủ đoạn này hoàn toàn đoạt đi một mảnh an bình cuối cùng trong đáy lòng hắn, thế là hận bởi vì một đêm tận tình dây dưa này mà đổi lại có hài tử. Từ lúc nó được sinh ra đến nay giờ đã tròn ba tuổi, số lần hắn gặp qua nó có thể đếm trên đầu ngón tay, dù cho có thấy cũng là lạnh lùng đẩy ra. Đó là một hài tử làm hắn không thể không hận.
……………………..0O0…………………….
Nguyên tác thơ :
少年游
(欧阳修)
栏干十二独凭春, 晴碧远连云.
千里万里, 二月三月, 行色苦愁人.
谢家池上, 江淹浦畔, 吟魄与离魂.
那堪疏雨滴黄昏, 更特地, 忆王孙.
Phiên âm:
《 Thiếu Niên Du 》 Âu Dương Tu
Lan kiền thập nhị độc bằng xuân (1),tình bích viễn liên vân.
Thiên lý vạn lý, nhị nguyệt tam nguyệt, hành sắc khổ sầu nhân.
Tạ gia trì thượng (2),giang yêm phổ bạn (3),ngâm phách dữ ly hồn.
Na kham sơ vũ tích hoàng hôn, canh đặc địa, ức vương tôn.(4)
Dịch nghĩa:
Thiếu niên du
(Âu Dương Tu)
Cô đơn tựa lan can mười hai nhịp trông về phía xa, thấy cây cỏ xanh tốt trải dài tới tận chân mây.
Xuân tháng hai, ba, khắp ngàn vạn dặm, cảnh sắc tươi đẹp cho lòng ai buồn bã.
Trên hồ nước nhà họ Tạ,cỏ cây kết phách,bên bờ cửa sông Giang Yêm,hồn biệt li.
Làm sao có thể chịu được mưa rơi rả rích lúc chiều tà, khi mãi nhớ tới một người đã ra đi.
Chú thích:
2. “Tạ gia trì thượng “ (trên hồ nước nhà họ Tạ), chỉ nhà của Tạ Linh Vận, tác giả của “Đăng trì thượng lầu”, có câu: “Trì đường sinh xuân thảo “ (池塘生春草): “Hồ nước làm cây cỏ mùa xuân xanh tươi”, cây cỏ như thể có hồn phách nên có “ngâm phách”
3. “Giang yêm phổ bạn “, chỉ Giang Yêm, tác giả của: “Biệt phú” (bài phú từ biệt) miêu tả các loại hình ly biệt, trong đó có: “Xuân thảo bích sắc, xuân thủy lục ba, tống quân nam phổ” (春草碧色, 春水渌波, 送君南浦): “ cỏ mùa xuân xanh ngát, nước mùa xuân hem xanh, tiễn người đi nơi bờ phía bắc”. Bởi vì trong bài phú lại có “Biết ly mộng chi trịch trục, ý biệt hồn chi phi dương “ (知离梦之踯躅, 意别魂之飞扬) nên có hem “ly hồn”.
4. Cỏ xanh là ước lệ trong thơ Đường, luôn gợi sự quyến luyến với Vương tôn (Vương tôn là từ trọng vọng dành cho ai đó), lấy từ bài Chiêu ẩn sĩ trong Sở từ: “Vương tôn du hề bất quy, xuân thảo sinh hề thê thê ” (王孙游兮不归，春草生兮萋萋): Vương tôn đi chơi không về, cỏ xuân mọc mượt mà.
Dịch thơ:
Tiễn người hoa lá tiếc thương,
Hoa đồng cỏ nội ủ hương chờ người.
- Về câu 1 tham khảo thêm:
Tịch mịch thâm khuê
Nhu trường nhất thốn sầu thiên lũ
Tích xuân xuân khứ
Kỷ điểm thôi hoa vũ
Ỷ biến lan can
Chỉ thị vô tình tự
Nhân hà xứ
Liên thiên suy thảo
Vọng đoạn quy lai lộ
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT
