Phía Nam Trường Giang, mùa đông nhiệt độ xuống dưới 0 là mọi người đều mặc áo phao, quần bông, đeo khăn choàng. Vị giáo sư mặc âu phục quanh năm cũng không ngoại lệ.
Nhưng mà, mặc dù đang mặc quần áo bông rất dày, Biên Thành vẫn khác biệt hoàn toàn với những người trong huyện. Văn Địch tạm thời thừa nhận, trên thế giới này có một thứ gọi là khí chất.
Chỉ cần anh không nói chuyện.
"Tào phớ với bánh quẩy." Văn Địch đưa túi ni lông cho anh.
Biên Thành cầm lấy, hỏi: "Nhà em mở cửa đến mấy giờ? Xong việc đến chỗ tôi đi."
Văn Địch quay đầu nhìn bố mẹ đang bận bịu trong bếp, trừng mắt nhìn Biên Thành: "Anh điên rồi à?"
Cứ nghĩ tới chuyện cậu đang đứng đối mặt với người chồng hợp pháp ngay trước quán nhà mình, Văn Địch cảm thấy mồ hôi đầm đìa sau lưng.
"Tôi ở khách sạn Y Lâm bên cạnh," Biên Thành nói: "Số phòng là 306."
Câu nói này thật là dễ làm người ta hiểu lầm, Văn Địch giật bắn cả mình: "Liên quan gì đến tôi?"
"Đã nói rồi mà," Biên Thành nói: "Tôi muốn tặng quà năm mới cho em."
Tên này định làm gì vậy?!
Vị khách đặc biệt này đứng đây quá lâu, mẹ của Văn Địch ngó đầu ra từ phía sau lồng hấp bánh.
Văn Địch run lẩy bẩy, phẩy tay đuổi người nhanh đến mức cái tay trở nên mơ hồ: "Mau mau mau, lát nữa bố mẹ tôi đi ra bây giờ."
"Em có đến không?"
"Có có có," Văn Địch nghiêng người nhìn phía sau Biên Thành, nói to: "Chị ơi chị mua gì ạ?"
Biên Thành xách túi ni lông rời đi, Văn Địch giả vờ bình tĩnh nhưng tim đập như trống. Cái huyện này quá nhỏ, có tý gió thổi cỏ lay là ngày mai cả làng đều biết. Tên kia vừa EQ thấp vừa bị chập mạch, nếu như lòi ra tin đồn tình yêu tình báo gì thì cậu đừng hòng sống nữa.
Sắp cuối năm nên việc làm ăn rất khấm khá. Chưa đến 9 giờ mà bánh bao với bánh nướng đã tẩu tán hết rồi. Văn Địch nhìn bố mẹ kéo bàn vào trong quán rồi đóng cửa, nói: "Con lên phố chơi một chút, hẹn bạn bè ăn bữa cơm trưa."
"Thế lát nữa về kiểu gì?" Mẹ hỏi: "Mấy cây số đấy, quê mình không có xe đạp công cộng đâu."
"Con đi bộ về, tiêu hóa thức ăn luôn," Văn Địch đẩy mẹ về phía cái xe ba bánh, "Hai mươi mấy tuổi đầu rồi còn lo con không về được nhà hay sao?"
Nhìn chiếc xe ba bánh dần khuất, Văn Địch đút tay vào túi áo phao rồi đi về phía khách sạn. Dọc đường, cậu luôn nhìn trái nhìn phải để xem có gặp người quen hay không.
Văn Địch thậm thụt đi đến trước cửa phòng 306, Biên Thành mở cửa rất nhanh. Có lẽ là tự dựng bị lạnh đột ngột nên chưa quen, điều hòa chỉnh rất nóng. Văn Địch cảm nhận được sức hấp dẫn của nhiệt độ ấm áp nên lập tức bước vào trong.
Bên cạnh thùng rác có ba cái túi, bên trong lần lượt là bát nhựa đã ăn xong, giấy ăn và vỏ chai nước khoáng. Ở khách sạn mà còn phân loại rác, Văn Địch hít sâu một hơi.
Cậu khoanh tay đứng ở cửa nhìn Biên Thành: "Thật sự không ngờ đấy, anh mà lại biết làm cái chuyện sến súa thế này."
Quà năm mới mà tên này nói, hóa ra chính là bản thân anh ta. Tình tiết lãng mạn này có thể xuất hiện trên người giáo sư Biên, cậu nghi ngờ thế giới này sắp bị hủy diệt rồi. Nói xong, cậu nhìn từ đầu xuống chân, đánh giá cách ăn mặc của giáo sư: "Sao anh không thắt cái nơ bướm trên người cho rồi?"
Biên Thành nhìn cậu với vẻ khó hiểu, cảm thấy lời Văn Địch vừa nói đúng là quá khó tưởng tượng. Anh lấy ra một cái hộp từ đầu giường rồi đưa cho cậu: "Tôi đến điểm giao hàng, họ nói sắp ngừng vận chuyển rồi nên không gửi được, tôi đành phải tự mang đến đây."
Văn Địch nhìn cái hộp, đến cả hộp cũng không có nơ bướm.
Cậu cạn lời. Chết tiệt, rốt cuộc thì cậu đang mong chờ điều gì chứ, sao lại có ý nghĩ phóng túng như vậy.
"Mở ra xem đi." Biên Thành thấy cậu không nhúc nhích thì lại đẩy cái hộp về phía trước một chút.
Văn Địch thở dài, nếu như dự đoán đầu tiên đã sai, cậu cảm thấy Biên Thành cũng sẽ không tặng cái gì quá...
Trong hộp là một chiếc điện thoại di động.
Điện thoại di động mới.
Văn Địch nhìn cái màn hình sạch bong rồi nhìn Biên Thành.
"Còn một thứ quan trọng hơn ở phía sau." Biên Thành nói.
Văn Địch đã đoán được tiếp theo sẽ xảy ra chuyện gì. Cậu cầm chiếc điện thoại lên, nhấc cái đế nhựa ở dưới hộp ra.
Bảy tờ tiền giấy được xếp rất ngay ngắn dưới đáy hộp, trên đó có hình Washington đang mỉm cười với cậu.
Văn Địch nhìn đống tiền giấy rồi lại nhìn Biên Thành,
Thoạt nhìn Biên Thành có vẻ rất hài lòng với món quà này, "Tôi kiểm điểm lại một chút," Anh chỉ vào cái hộp như thể nó là châu báu, "Cuối cùng cũng tìm được gốc rễ vấn đề."
Văn Địch cầm điện thoại và cái hộp, hai tay đông cứng giữa không trung. Cậu nói với giọng điệu vô cảm: "Anh cảm thấy tôi muốn tiền."
"Cả điện thoại nữa," Biên Thành nói: "Lúc trước tôi đã hứa với em rồi."
Văn Địch nghiến răng hàm... Cậu nên kéo sự kỳ vọng xuống thấp hơn chút nữa mới phải. Cái con người có bộ não nằm ngoài khoảng tin cậy của phân phối chuẩn này thì kết luận được cái gì đúng đắn cơ chứ. Cậu đóng nắp hộp rồi trả lại cho Biên Thành, "Có phải do anh cướp đâu, không cần trả."
Biên Thành không nhận: "Tôi đã thề trong hôn lễ rồi, sao có thể nuốt lời? Nhận đi, đừng cảm thấy ngại."
Cái tên này còn tưởng là cậu đang khách sáo!
Văn Địch rất tuyệt vọng với mạch não của giáo sư, thế nhưng cậu biết đi từ Bắc Kinh tới đây phiền toái như thế nào, người ta đã đến đây rồi, dù ít dù nhiều thì cũng phải ra dáng người chủ nhà hiếu khách. Nếu Biên Thành đã không chịu nhận lại, cậu đành phải để hộp lên bàn: "Tôi mời anh ăn cơm trưa."
"Không cần," Biên Thành nói: "Lát nữa tôi phải về rồi, trong nhà còn trẻ nhỏ, vứt thằng bé ở nhà để ra ngoài lâu như vậy đã là thiếu trách nhiệm lắm rồi."
Văn Địch thật sự không biết nói gì nữa: "Anh lặn lội tới đây chỉ để đưa 700 đô?"
"Sao lại nói là 'chỉ để'," Biên Thành nói: "Nó rất quan trọng với em mà. Sòng bạc quên rồi, hôn lễ quên rồi, chỉ còn nhớ mỗi nó."
Tuy giọng của Biên Thành rất bình thản nhưng vẫn hơi mang một chút ấm ức. Văn Địch nheo mắt nhìn anh: "Xem ra anh có rất nhiều bất mãn với tôi."
"Không có rất nhiều," Biên Thành nói: "Chỉ một chuyện này thôi."
Văn Địch lườm anh cả nửa ngày, tên này đến làm lành hay đến cãi nhau vậy? "Anh còn thấy bất mãn cơ đấy, anh..." Cậu nói một nửa rồi lắc đầu, "Thôi, tôi chỉ là một người được 5 điểm, sao mà có tư cách dạy dỗ cao thủ 10 điểm."
"5 điểm với 10 điểm gì cơ?"
"Mẹ tôi đăng ký một trang web xem mắt, nếu như anh điền thông tin lên đó thì kiểu gì cũng được chấm 10 điểm," Văn Địch tặc lưỡi lắc đầu: "Theo tôi, kết hôn không thể nhìn vào mỗi điều kiện, nếu xét thêm tính cách thì anh bị trừ 20 điểm vẫn còn ít."
"Trang web xem mắt," Biên Thành nhìn cậu đầy cảnh giác, "Em đi xem mắt? Lúc nào? Ở đâu? Tại sao?"
"Ai đi xem mắt, mẹ tôi chỉ đăng ký chơi thôi," Văn Địch đột nhiên nhận ra mình hơi vội vàng giải thích: "Ấy, tôi đi xem mắt thì sao phải báo cáo với anh?"
Biên Thành tỏ ra khó tin: "Em là bạn đời hợp pháp của tôi."
"Ấy ấy ấy," Văn Địch dựng ngón trỏ lên, tên này quan trọng logic lắm cơ mà, sao lại lôi cả pháp luật vào đây vậy, "Ở nước mình không tính."
Biên Thành nhìn cậu rất lâu, lâu đến nỗi Văn Địch có ảo giác mình đã làm ra một chuyện gì đó đáng chột dạ.
"Làm người đừng có tiêu chuẩn kép," Văn Địch chất vấn, "Tôi nhớ là anh cũng đâu báo cáo với tôi khi anh đi xem mắt, hay là suốt năm năm qua anh không đi xem mắt một lần nào?"
"Đương nhiên là không đi rồi," Biên Thành nghiêm túc nói: "Vậy chẳng phải là ngoại tình trong hôn nhân sao?"
"Ngoại tình trong hôn... cái gì?" Đầu Văn Địch quay mòng mòng, còn chưa nghĩ ra câu phản bác thì Biên Thành đã cầm chìa khóa phòng lên, rút thẻ phòng rồi rảo bước rời đi.
Lúc đi lướt qua Văn Địch, anh cúi người xuống hôn lên môi cậu: "Chúc mừng năm mới."
Văn Địch đơ người mấy giây vì nụ hôn ấy, đợi khi cậu sực tỉnh lại thì căn phòng chỉ còn lại một cái ga giường ngăn nắp, rác đã phân loại và hộp điện thoại trên bàn.
Cậu quay đầu lại trong sự khó tin, lúc đi ra hành lang thì chẳng còn bóng người nào nữa rồi... Hôn xong thì chạy? Lại còn chạy nhanh như vậy???
Tên này tự dưng xuất hiện rồi thình lình rời đi, chỉ để lại cái điện thoại và 700 đô la. Văn Địch đành phải nhận lấy món quà, nghiền ngẫm khúc nhạc đệm năm mới này ở trong đầu, sau khi suy ngẫm hồi lâu, cậu đã hiểu rồi: Tên kia đi nhanh như vậy là sợ cậu không nhận tiền. Chỉ số thông minh 180, sau khi vắt óc suy nghĩ thì đã kết luận rằng cậu thích tiền nhưng vì thể diện nên không dám nhận, thế là đặt trên bàn rồi chạy biến như mấy bà mấy thím sang nhà chúc mừng năm mới rồi cho lì xì.
Giống như để chứng minh điều cậu nghĩ là đúng, điện thoại bật ra một tin nhắn: [Đừng quên cầm tiền.]
Tên này vẫn còn nghĩ bản thân đã làm rất tốt!
Văn Địch nhìn chằm chằm vào màn hình, cậu hồi tưởng lại những chuyện xảy ra giữa mình và điểm kỳ dị của nhân loại, cảm thấy tuyệt vọng về tương lai của cuộc hôn nhân này.
Điều tuyệt vọng hơn nữa là tiếp theo còn phải đến buổi họp lớp cấp hai.
Huyện không lớn nên sau khi tìm được RT-Mart, Văn Địch nhanh chóng nhìn thấy quán lẩu ở bên cạnh. Bạn bè cậu đã đặt một phòng riêng, hai bàn tròn, mỗi bàn ngồi được 14 người. Trước mặt mỗi người bày một nồi lẩu nhỏ, thịt rau thì đặt ở giữa bàn tròn, rất là theo kịp thời đại.
Văn Địch vừa vào cửa đã thấy khói trắng bay lượn lờ, cậu nhận ra vài gương mặt thân quen. Người cao lớn là ủy viên thể dục năm ấy, trèo tường rất chuyên nghiệp, từng đầu têu dẫn mọi người trốn học đi net. Mặt tròn là con trai ông chủ kim doanh thực phẩm chín ở phía Đông, bây giờ gầy hơn trước. Mấy nữ sinh thì giờ đây trông rất trưởng thành và thùy mị, ai cũng ăn mặc thời thượng, xinh đẹp hơn trước rất nhiều.
Trong quán còn có một bé gái vừa ăn kẹo mút vừa chạy tới chạy lui, chắc hẳn là con của người phục vụ.
"Văn Địch đấy à!" Lũ bạn của Văn Địch nhao nhao: "Sinh viên đại học T của chúng ta đến rồi, mọi người nhường đường một chút."
Mọi người đều quay ra nhìn khiến cho Văn Địch đỏ mặt. Hồi cấp hai cậu đúng là một người nổi tiếng, chiếm cứ vị trí đứng đầu bảng xếp hạng, bỏ xa hạng hai những mấy chục điểm, cả trường đều biết về cậu bé thiên tài này. Sau khi lên cấp ba, Văn Địch mới nhận ra rằng hóa ra những thứ trước đây mình học quá đơn giản.
"Lại đây lại đây, ngồi chỗ tao này!" Bạn chí cốt chỉ vào một chỗ trống ở bên cạnh.
Dưới ánh mắt của mọi người, Văn Địch đi nhanh vào chỗ ngồi. Bé gái nhìn thấy có một anh đẹp trai vừa tới thì cầm kẹo mút lon ton chạy ra, mở to mắt nhìn cậu. Văn Địch cười gượng, sau đó ủy viên thể dục ngồi cách hai cái ghế bỗng nói to: "Bé Miêu, đừng chạy lung tung, cẩn thận nồi lẩu nóng đấy!"
Văn Địch kinh ngạc nhìn cô bé: "Đây là con gái của cậu ta hả? Trông như sắp lên tiểu học rồi!"
Bạn chí cốt dựng lông mày: "Mày không biết à? Người ta lên xe rồi mới mua vé, năm ấy rầm rộ lắm đấy."
Văn Địch thầm tính toán, năm ấy cậu đang học năm ba, đi trao đổi ở nước ngoài nên không quan tâm đến tin nhắn trong nhóm chat, năm mới cũng không về nên đã bỏ lỡ thời cơ tốt nhất để hóng hớt.
"Thằng Chu thằng Hoan đều cưới cả rồi," Bạn chí cốt đếm ngón tay rồi nhìn các cô gái đối diện: "Bàn bên kia đều cưới cả rồi, Hiểu Nghệ vừa sinh xong, con nhà Phương Phương thì sắp đi mẫu giáo."
Văn Địch chớp mắt, cảm thấy thời gian trôi thật là nhanh. Dưới quê đã có thế hệ tiếp theo rồi mà cậu vẫn còn chưa đi hết kiếp học sinh.
"Đều lên level hết rồi nhỉ?" Văn Địch nói.
"Hầy, ở quê thì cũng chỉ có từng ấy chuyện thôi mà?" Ban chí cốt lấy đĩa thịt cừu trên bàn rồi dùng đũa gạt nửa đĩa vào trong nồi lẩu: "Ai như mày, sinh viên xuất sắc lên thành phố lớn, tự do biết bao."
Văn Địch quyết định hùa theo tưởng tượng của người ta, giữ lại chút thể diện cho thời thơ ấu: "Cũng tạm thôi."
"Này, mày học tiến sĩ hả?" Bạn chí cốt vừa nhúng thịt vừa nói: "Sau này định làm gì? Giảng viên đại học? Có phải nghề tay trái của mày kiếm được rất nhiều tiền không? Trên mạng có mấy UP nổi tiếng đều là giáo sư trường top đấy? Tao thấy kiếm được nhiều lắm."
Đó là thiên lệch kẻ sống sót [1]. Văn Địch nghĩ, quanh năm suốt tháng chỉ ăn lương cứng, không thể thăng chức, thậm chí có rất nhiều trường hợp bị trường học sa thải ở ngưỡng cửa "không thăng chức thì phải đi". Có điều cậu vẫn giữ im lặng, trước mặt bạn học cũ, cậu vẫn muốn giữ lại một chút huy hoàng năm xưa.
[1] Thiên lệch kẻ sống sót (Survivorship bias) xảy ra khi chúng ta đánh giá về một tình huống nào đó dựa trên sự thành công của một người (hoặc một nhóm người) mà bỏ qua những người còn lại.
"Mày thì sao?" Văn Địch hỏi: "Dạo này ăn nên làm ra rồi nhỉ?"
"Thì đi theo bố tao nhận thầu xây dựng," Bạn chí cốt thở dài, "Ngày nào cũng uống rượu với sếp, bưng trà rót nước, làm trâu làm ngựa cho người ta để sống qua ngày. Quanh năm mệt chết đi sống lại mà chỉ kiếm được gần 200.000 tệ."
Suýt nữa thì Văn Địch buột miệng nói "giỏi hơn tao nhiều", ngẫm nghĩ một lát rồi lại im lặng.
"Thằng Chu làm kỹ sư trên tỉnh," Bạn chí cốt thì thầm. "Nghe nói kiếm được nhiều lắm."
"Ừ." Cái này thì Văn Địch biết.
"Thằng Hoan lên làm ủy viên cấp huyện rồi."
"Đều sống rất tốt nhỉ."
"Mày nói gì vậy? Chắc chắn mày cũng sẽ kiếm được nhiều tiền," Bạn chí cốt cầm cốc bia lên tu ừng ực, vỗ vai Văn Địch rồi nói: "Lúc ấy mọi người đều trốn học, đánh nhau, đi net, xem trộm ảnh gái đẹp cả đêm. Chỉ có mày, xung quanh rối tung một nùi mà mày không chớp mắt lấy một cái. Lúc ấy tao đã biết mày là người làm nên việc lớn."
"Vậy sao?" Văn Địch cười khổ, "Thế thì mong được như mày nói."
"Đợi mày ăn nên làm ra, nếu muốn phá nhà xây biệt thự thì nhớ đến tìm tao nhé," Bạn chí cốt nói: "Chỗ anh em giảm cho mày 20%."
Văn Địch nói: "Nhất định rồi, nhất định rồi."
Kiếm nhiều tiền, xây biệt thự, sẽ có ngày ấy sao?
Mọi người nói chuyện hăng say còn Văn Địch thì chỉ thấy nhạt nhẽo. Cậu nghe những người bạn học năm xưa nói chuyện gia đình, chuyện công việc, bỗng dưng cảm thấy ngưỡng mộ. Đúng vậy, ở lại quê hương, cưới vợ sinh con như bao lớp người đi trước, ngày này qua ngày khác sống bình phàm đến cuối đời. Có thể nhìn thấy điểm cuối cùng của cuộc đời ngay trước mắt, chẳng hề tốt đẹp cũng chẳng hề thơ mộng.
Còn cậu, phấn đấu học hành trên thành phố lớn đến gần 30 tuổi rồi, nhưng thứ nhận lại chỉ là học lực thê thảm, lương lậu đáng thương. So sánh với bọn họ, chỉ là giày vò thêm mấy năm mà thôi.
Ăn bữa cơm này xong, tâm trạng của Văn Địch còn tệ hơn cả bữa cơm tất niên.
Cậu quay về nhà, ngồi lên cái giường thuộc về mình, nhìn mẹ đang đan khăn quàng cổ. Que đan bằng tre hết lên lại xuống, phát ra tiếng kêu tạch tạch rất có quy luật. Cái khăn dần dài hơn, bóng đêm cũng càng thêm nặng nề.
Mẹ thấy cậu không động đậy gần nửa tiếng đồng hồ thì buông cái khăn xuống, lấy que tre gãi gáy: "Sao thế? Đi ăn với bạn xong mà buồn thiu vậy?"
Văn Địch nhìn ánh đèn vàng chập chờn, chậm rãi ngẩng đầu lên hỏi: "Mẹ, nếu như con sẽ mãi chẳng làm nên trò trống gì thì sao? Nếu như tất cả bạn học đều sống tốt hơn con thì sao? Nếu nghèo cả đời phải làm sao?"
Mẹ nhìn cậu với vẻ kinh ngạc, im lặng một lát rồi đáp: "Vậy thì ăn thêm hai bát cơm."
Văn Địch đau khổ: "Cái gì ạ?"
"Ăn nhiều vào, chăm tập thể dục giữ gìn sức khỏe," Mẹ nói: "Lúc 20-30 tuổi con còn có thể nói chuyện sự nghiệp, nói chuyện trai gái. Đợi đến khi con 40 tuổi rồi, chỉ có thể nói chuyện về viêm khớp, huyết áp cao với lại bệnh tim mạch thôi. Những ngày tháng khoe khoang mình có công việc tốt và kiếm nhiều tiền không được mấy năm đâu, đừng để tâm quá."
Văn Địch cảm thấy hơi được an ủi: "Vậy ạ?"
"Với lại, nhà mình không phải hộ nghèo bình thường." Mẹ nói: "Nhà mình nghèo gia truyền năm đời."
"Chúng ta đổi đồ gia truyền khác được không!"
Mẹ đứng lên rồi ra ngồi bên cạnh Văn Địch, ôm lấy cậu: "Nghĩ lại thì cuộc sống của người giàu liệu có tốt đẹp hơn không? Tôm hùm Úc cũng không khác tôm hùm đất mấy, siêu xe bị tắc đường trên cao tốc thì cũng giống như cái xe ba bánh cũ mà thôi."
Văn Địch nhìn mẹ đầy tiếc nuối: "Nhưng con còn chưa được ăn tôm hùm Úc, rất muốn ăn, rất tò mò."
"Con có hiểu ý mẹ không?"
"Con hiểu con hiểu," Văn Địch đau khổ nói: "Đáng tiếc là con giống bố, không thì đã sống vui vẻ suốt ngày rồi."
Mẹ đẩy cậu ra rồi đứng lên, quay người ra cửa, "Sao lại nói thế? Bố con bảo 27 âm con về, từ mùng 8 đã bắt đầu kho thịt bò rồi."
Văn Địch ngồi phía sau hỏi: "Mẹ đi mách bố đấy à?"
"Bảo bố con hôm nào chợ mở thì ra siêu thị hải sản xem thử," Mẹ nói: "Mua tôm hùm Úc cho con."
Trải nghiệm đọc truyện tuyệt vời trên ứng dụng TYT